zarzadzanie.doc

1. Cele i funkcje zarządzania.

ZARZĄDZANIE – to skuteczne wykorzystywanie i koordynowanie zasobów, takich jak kapitał, urządzenia, materiały i praca, dla OSIĄGNIĘCIA OKREŚLONYCH CELÓW.

CEL – jakiś świadomie lub nieświadomie antycypowany, przyszły, uważany za pożądany stan rzeczy, do którego dąży się w działaniach.

Rodzaje celów:

- cele strategiczne: dla najwyższego szczebla firmy, mają dłuższy zasięg. Dotyczą najważniejszych zagadnień. Intuicja odgrywa tu znaczącą rolę

- cele taktyczne: dla menedżerów średniego szczebla, opracowane dla realizacji celów strategicznych; okres nieco krótszy czasowo; skupione na realizacji zadań

- cele operacyjne: nastawione na wykonanie planów taktycznych (jednorazowe czyli program i projekt oraz ciągłe czyli polityka, standaryzacja, przepisy i regulamin)

b) dziedziną: finanse, marketing, zasoby ludzkie, innowacje produkcyjne, jakości

c) ramami czasowymi: długofalowe, średnio i krótkoterminowe

Zarządzanie opiera się na takich funkcjach jak:

- planowanie

- organizowanie

- kierowanie

- kontrolowanie

2. Wymiary struktury organizacyjnej.

Cechy (wymiary) struktury organizacyjnej:

a) formalizacja - zapisywanie organizacji w pewnym systemie znaków. Jest potrzebna, ale usztywnia organizację. Jest elementem kultury organizacyjnej. Nadmierne jej stosowanie prowadzi do biurokracji (Max Webber). Należy stosować przy: niskich kwalifikacjach pracowników, przy niezmiennym otoczeniu.

b) centralizacja - przekazywanie uprawnień do podejmowania decyzji w górę. Decyzje odnoszące się do całości powinny być centralizowane. W przypadku spraw mniejszej wagi należy decentralizować, by umożliwić szybkość reagowania i podejmowania decyzji. Prowadzi do wysmuklenia struktury.

c) hierarchia - ilość szczebli, rozpiętość i spiętrzenie. Jest następstwem potencjalnego zasięgu kierowania, którego przekroczenie wymaga spiętrzenie kierowania

d) specjalizacja - wynika z podziału pracy w układzie rodzajowym. Oznacza kumulację jednorodności i może przyjmować postać funkcjonalną lub zadaniową

e) standaryzacja - określa stopień typowości działań i zachowań wynikający z przyjętych w organizacji wzorców. Kierownicy stosują zakresy działań, instrukcje robocze, regulaminy itp.

3. Style kierowania wyróżnione ze względu na sposób podziału władzy organizacyjnej.

Weber wyróżnił trzy idealne prawomocne typy władzy organizacyjnej.

1. Władzę charyzmatyczną opartą na przekonaniu ulegających jej osób o szczególnych, nadzwyczajnych cechach przywódcy i prawomocności ustanowionych przez niego norm.

2. Władzę tradycyjną (tradycjonalną), czyli taką, która opiera się głównie na wierzę w trwałość pewnego porządku i jego prawomocność. Wiąże się ona z dziedziczeniem statusu społecznego, czyli władza przechodziła z ojca na syna.

3. Władzę racjonalną (legalną), która pochodzi z mianowania lub wyboru dokonanego na podstawie usankcjonowanych prawnie procedur. Opiera się ona „na przekonaniu o legalności norm prawnych i o uprawnieniu osób, sprawujących władzę na mocy tych norm, do wydawania poleceń.

Jedynie władza racjonalna może być stosowana elastycznie. Tylko ją można bez większych komplikacji nadawać, przekazywać i odbierać, zwiększać i uszczuplać. Tylko ona więc może być podstawą funkcjonowania współczesnych organizacji.

4. Uwarunkowania postaw konserwatywnych i proinnowacyjnych w organizacji.

Konserwatyzm to orientacja polityczna, która bazuje na hasłach obrony

istniejącego porządku społeczno-gospodarczego oraz zachowania i umacniania tradycyjnych

wartości (…)ze względu na przekonanie o ewolucyjnym charakterze zmian społecznych.,

GRUPA KONSERWATYWNA - członkami tej grupy są również osoby z wyższych szczebli hierarchii zainteresowane utrzymaniem istniejącego stanu rzeczy.

5. Składniki kultury organizacyjnej.

Składniki kultury organizacyjnej (wg. E. Scheina)

- artefakty,

- normy wartości,

- założenia.

Założenia - Jest to poziom całkowicie niedostępny naszemu postrzeganiu. Założenia kulturowe są, bowiem podświadome, niekwestionowane, przyjmowane przez uczestników danej kultury bezkrytycznie jako pewniki, postrzeżenia, myśli i uczucia. Odnoszą się do natury człowieka.

l      Natury człowieka

l      Relacji międzyludzkich

l      Samej organizacji

l      Natury otoczenia

l      Relacji organizacji z otoczeniem.

Normy i wartości - Wskazują co powinno być, w odróżnieniu od tego, co jest. Pozwalają na szybkie zrozumienie kultury organizacyjnej. Dzięki nim proponowane rozwiązania stają się przekonaniami

l      deklarowane (określone w kodeksie etycznym firmy) np. zasady długości czasu pracy

l      przestrzegane (nigdzie nie zapisane ale przekazywane ustnie przez samych pracowników) np. praca po godzinach, czystość, szybkość.

Artefakty - Są sztucznym tworem danej kultury. Artefakty są tym, co się widzi, słyszy i czuje, gdy się styka z nową grupą o nieznanej kulturze.

l      Artefakty kulturowe (język, mity, legendy)

l      Artefakty behawioralne (ceremonie, rytuały)

l      Artefakty fizyczne (sztuka, technologia, przedmioty materialne,)

6. Segmentacja rynku – istota, kryteria i korzyści.

Segmentacja rynku – podział rynku według określonego kryterium na jednorodne grupy konsumentów (segmenty rynku), które wyznaczają dla przedsiębiorstwa obszar działania i stanowią punkt odniesienia przy formułowaniu programu działania.

Segmenty różnią się między sobą reakcjami na dany produkt i są potencjalnymi nabywcami tego produktu.

ISTOTA SEGMENTACJI

n              Segmentacja to podział rynku wg przyjętych przez firmę kryteriów na szereg jednorodnych grup nabywców.

n              Umożliwia identyfikację i wybór docelowych rynków działania.

n              Podział rynku dokonany z punktu widzenia reakcji nabywców na ofertę marketingową.

Kryteria segmentacji to cechy na podstawie których dokonuje się podziału rynku na segmenty.

Kryteriów segmentacji rynku może być bardzo wiele. Z reguły rozdziela się je na n/w podstawowe grupy:

1.Kryteria obiektywne

Stosując kryteria obiektywne skupiamy się na tym: kto kupuje dany produkt.

Bierzemy pod uwagę cechy takie jak : wiek, płeć, stan cywilny, dochód, wykształcenie, poglądy polityczne itp. Cechy te są stosunkowo łatwo obserwowalne.

2.Kryteria behawiorystyczne

Stosując kryteria behawiorystyczne skupiamy się na pytaniu: dlaczego klient decyduje się na zakup danego produktu?

3. Mix kryteriów obiektywnych i behawiorystycznych .Stosowanie mieszanki kryteriów jest najbardziej skuteczny w strategii marketingowej.

Nie ma uniwersalnej odpowiedzi na to, które kryteria trzeba wybrać. W każdym przypadku zależy to do rynku i produktu.

Przykładowe kryteria segmentacji:

Kryteria geograficzne zakładają różne potrzeby i pragnienia ludzi, zmieniające się w zależności od miejsca zamieszkania - efekt różnic kulturowych, norm społecznych, warunków ekonomicznych itp. Kryteria to: region, klimat, wielkość miasta, gęstość zatrudnienia.

Kryteria demograficzne zakładają, że zmienne demograficzne charakteryzują populację w obiektywny sposób, kryteria te są często używane z uwagi na łatwość ich rozpoznania i określenia. Typowe kryteria demograficzne to: wiek, płeć, stan cywilny, dochód, zawód, wykształcenie, wielkość rodziny, cykl życia rodziny, religia, rasa, narodowość.

Kryteria psychograficzne Różnice psychograficzne dotyczą sposobu, w jaki widzą siebie jednostki. Jest to trudniejsza klasyfikacja, ale należy stwierdzić, że czynniki osobowościowe bardziej różnicują potrzeby klientów niż geograficzne czy demograficzne. Typowe kryteria psychograficzne to: osobowość, styl życia, klasa społeczna.

Kryteria wzorów zachowań Chodzi tu o rozróżnianie klientów pod względem szczególnych korzyści, których poszukują w czasie dokonywania zakupów. Kryteria te to: cel zakupu, częstotliwość użycia, postrzegane korzyści, lojalność wobec marki, wiedza o produkcie, nastawienie konsumenta do produktu itd.

Kryteria oczekiwań - klienci różnią się pod względem oczekiwań w stosunku do produktu.

Kryteria użytkowania - klienci mogą różnie wykorzystywać produkt i przez różny okres czasu.

Te kryteria segmentacji są lepsze, które pozwolą precyzyjniej określić optymalną strategię marketingową dla każdego segmentu.

Korzyści wynikające z segmentacji

- Segmentacja pomaga wybrać rynek, na którym działalność firmy będzie opłacalna. Łatwiej jest dzięki niej zaplanować strategie związane z produktem, promocją, dystrybucją i ceną.

- Pozwala przedsiębiorstwu lepiej dostosować się do potrzeb klientów.

- Łatwiej jest obserwować zmiany zachodzące na rynku i dostosować się do nich.

- Wyodrębnienie segmentów ułatwia komunikację między producentem i klientami.

- Pomaga dotrzeć do tych konsumentów, których preferencje zostały uwzględnione przy kształtowaniu działań marketingowych.

7. Metody analizy sytuacji firmy (SWOT, BCG).

Macierze BCG jest powszechnie stosowaną metodą zarządzania portfelem przedsiębiorstwa przez macierz BCG. Opracowana w latach 70.przez Bostońską Grupę Konsultingową. Macierz BCG jest budowana z uwzględnieniem dwóch kryteriów: kryterium określającego tempo wzrostu popytu oferowane przez poszczególne jednostki, kryterium relatywnego udziału w rynku, czyli stosunku udziału rynku w rynku badanej jednostki do udziału w rynku najważniejszego konkurenta

Metoda ta koncentruje się na 3 aspektach określonej jednostki gospodarczej: wielkość sprzedaży, wzroście jej rynku oraz tego czy absorbuje czy też przynosi gotówkę w trakcie swoich operacji. Służy utrzymywaniu równowagi między jednostkami gospodarz., które zużywają gotówkę i tymi, które je dostarczają.

Ustalona pozycja rynkowa i przewidywalny wzrost sprzedaży (dzięki krzywej życia produktu)pozwalają zakwalifikować produkty do jednej z grup tworzących tzw. Portfel produktów.

-znaki zapytania-produkty nowe o względnie małym udziale w rynku ale wysokim tempie wzrostu sprzedaży na tym rynku –gwiazdy-produkty o wysokim względnym udziale w rynku i wysokim tempie wzrostu sprzedaży na rynku -dojne krowy- produkty o wysokim względnym udziale w rynku i niskim tempie wzrostu sprzedaży na tym rynku - psy-produkty o niskim względnym udziale na rynku i nieznacznym tempie wzrostu sprzedaży na tym rynku

Za pożądany stan równowagi rynkowej uznaje się gdy: dylematy dostarczają 10%dochodów, gwiazdy gwarantują sprzedaż 30%dochodów, dojne krowy umożliwiają osiągnięcie 40-50% dochodów, psy – w całym dochodzi stanowi 10-20%

Dynamika rynku                                                                                    udział w rynku

Analiza SWOT – analiza silnych i mocnych stron przedsiębiorstwa i szans i zagrożeń.

Szans i zagrożeń dla przedsiębiorstwa przeprowadzona jest po dokonaniu analizy otoczenia i wewnętrznych warunków działania. Polega na przewidywaniu zmian jakie zajdą w przyszłości i określeniu, które tych zmian stwarzają szanse a które są źródłem zagrożeń dla działalności przedsiębiorstwa. Analiza ta wiąże się z tym że w procesach rynkowych nie ma żadnych pewników. Mogą wystąpić zjawiska niekorzystne dla przedsiębiorstwa. Jak i zjawiska korzystne. Przedsiębiorstwa  które umiejętnie prognozuje zdarzenia jakie będą miały na rynku będą ograniczać działanie zjawisk negatywnych i wykorzystywać działanie zjawisk pozytywnych. Prognozowanie zjawisk powinno mieć postać wielowariantową tzn.: powinno określić różne prawdopodobne warianty zdarzeń i określić swoje reakcje.

Analiza Słabych i Mocnych stron przedsiębiorstwa dotyczy z reguły czynników zewnętrznych na które wpływ przedsiębiorstwo jest ograniczony. Analiza czynników wewnętrznych Pozwala na zidentyfikowanie słabych i mocnych stron analiza ta jest wykorzystywana w procesie zarządzania marketingowego. Jej celem jest wykorzystywanie atutów przedsiębiorstwa i pojęcie działań które doprowadzą do wyeliminowania słabych stron. Analiza ta obejmuje:

*marketing – znajomość potrzeb klientów i zmian tych potrzeb, poziom cen i ich zróżnicowanie,

*innowacje- możliwość wprowadzenia nowych produktów czy metod sprzedaży, *działalność- koszty w różnych przekrojach,

*jakość i ilość zasobów- zasoby finansowe, materialne i ludzkie,

*organizacja- stosowane metody zarządzania, wielkość przedsiębiorstwa.

8. Badania marketingowe w koncepcji marketingu – funkcje i rodzaje.

Badania marketingowe to zespół czynności zbierania i przetwarzania informacji: o rynku, konsumpcji, potrzebach i mechanizmach kierujących postępowaniem ludzi, działaniach konkurencji i efektach podjętych decyzji.

Funkcje badań marketingowych - To:

a) zmniejszanie luki informacyjnej w przedsiębiorstwie (stan posiadania informacji a stan zapotrzebowania na informacje)

b) minimalizacja ryzyka podejmowanych decyzji marketingowych (rozmowy, obserwacje – poznajemy opinie innych, co może pomóc w podejmowaniu decyzji)

c) tworzenie więzi między przedsiębiorstwem a pośrednikami i ostatecznymi nabywcami towarów i usług (więź następuje jest przepływ informacji)

d) zwiększenie obiektywizmu podejmowanych decyzji marketingowych

e) eliminacja przesłanek subiektywnych w podejmowaniu decyzji np. emocji, intuicji, rutyny

f) bezstronność i dokładność informacji uzyskanych wg. właściwych metod i zasad metodycznych (metodyka – sposób wykonywania czegoś)

Rodzaje badań marketingowych:

- Wywiad – najogólniej rzecz ujmując można stwierdzić, że wywiad polega na udzielaniu odpowiedzi na zadawane pytania. Wywiad jest rozmową, w której biorą udział, co najmniej dwie osoby: prowadzący wywiad i respondent.

- Obserwacje - jest to metoda gromadzenia informacji, polega ona na dokonaniu spostrzeżeń w sposób zamierzony i systematyczny w celu znalezienia odpowiedzi na określone i wyraźnie postawione pytanie.

- Ankieta - jest najbardziej powszechną i najczęściej stosowaną metodą gromadzenia informacji w badaniach marketingowych. Jest to zbiór standaryzowanych technik badawczych, za pomocą których badacz otrzymuje informacje w procesie wzajemnego komunikowania się z innymi osobami odpowiadającymi pisemnie na jego pytania. Ankieta jest metodą opartą na porozumiewaniu się za pomocą pisemnego przekazu informacji.

- Panele - charakteryzują się tym, że informacje dotyczące badanych zagadnień są zbierane systematycznie, w regularnych odstępach czasowych. Pozwalają one na otrzymywanie ciągłych, systematycznych i kompletnych informacji o badanych zjawiskach. Jednostki, od których zbierane są informacje, stanowią stałą grupę, która jest określana jako panel. Osoby uczestniczące w badaniach panelowych systematycznie zapisują informacje dotyczące badanych zagadnień w dziennikach. Badaniami panelowymi z reguły są objęte gospodarstwa domowe i sklepy.

9. Kapitał ludzki i intelektualny organizacji.

10. Przedmioty i narzędzia zasobami ludzkimi.

Przedmiotem zainteresowania funkcji personalnej w tym ujęciu są ludzie jako podmioty sprawcze w dążeniu do celów indywidualnych i organizacyjnych, a więc pracownicy pod względem ilościowym i jakościowym, ich zaangażowanie w działalność organizacji, osiągane wyniki oraz uwarunkowania tych zmiennych.

Praktyczne i Funkcjonalne narzędzia zarządzania zasobami ludzkimi w następujących obszarach:

Podstawowe Instrumenty zarządzania zasobami ludzkimi:

     - Procedury rekrutacyjno-selekcyjne

     - Adaptacja pracowników

     - Wartościowanie pracy

     - Opisy stanowisk pracy

Instrumenty motywacji i rozwoju pracowników

     - System ocen okresowych

     - System wynagrodzeń

     - System motywacji i zaangażowania

     - System awansów i  ścieżek karier

Instrumenty wspomagające rozwój pracowników

     - Analiza potrzeb szkoleniowych

...