Wykład - Normy w budownictwie
Definicja wyrobu budowlanego
Wyrobem budowlanym jest wyrób (rzecz ruchoma bez względu na stopień jej przetworzenia przeznaczona do wprowadzenia do obrotu), wytworzony w celu wbudowania, wmontowania, zainstalowania lub zastosowania w sposób trwały w obiekcie budowlanym, wprowadzany do obrotu jako wyrób pojedynczy lub jako zestaw wyrobów do stosowania we wzajemnym połączeniu stanowiącym integralną całość użytkową (art. 3, pkt. 18 Prawa budowlanego)
W Polsce obowiązują następujące rodzaje norm:
1. Polska Norma PN
2. Polska norma będąca wprowadzeniem normy europejskiej PN-EN
3. Polska norma będąca wprowadzeniem normy europejskiej mającej status normy międzynarodowej PN-EN ISO
4. Polska norma będąca wprowadzeniem normy międzynarodowej PN-ISO
W przypadku wprowadzenia normy w języku oryginału dodaje się oznakowanie „U”
Przykłady:
· PN- (rok)/B - (numer) – norma własna, ustanowiona do 31.12.1993
· PN–B–(numer) : (rok) - norma własna, ustanowiona po 1.01.1994
· PN-EN (numer) : (rok) – norma PN wdrażająca normę europejską EN o tym samym numerze i z nią identyczną
· PN-EN ISO(numer):(rok) – norma PN wdrażająca normę europejską EN identyczną z normą międzynarodową ISO
· PN-ISO (numer) : (rok) – norma PN wdrażająca normę międzynarodową ISO o tym samym numerze i z nią identyczną
Poprawki lub zmiany do norm oznacza się uzupełniając numer normy dodatkowym symbolem:
· ..../A – zmiana do normy PN odzwierciedlająca w stopniu identycznym zmiany do normy europejskiej lub międzynarodowej, publikowana oddzielnie
· ..../Az - zmiana krajowa do normy PN publikowana oddzielnie
· ..../Ap – poprawka krajowa do normy PN publikowana oddzielnie
· ..../AC - poprawka do normy PN odzwierciedlająca w stopniu identycznym poprawki do normy europejskiej lub międzynarodowej, publikowana oddzielnie
· ....+AC – norma z poprawką włączoną do treści
· ....+A2 - norma ze zmianą nr 2 włączoną do treści
· ....+A# - norma z kilkoma zmianami włączoną do treści
Aktualny wykaz norm podawany jest w Katalogu Polskich Norm (PKN). Są one uszeregowane wg Międzynarodowej Klasyfikacji Norm (ICS).
W zależności od rodzaju postanowień, jakie norma podaje, wyróżnia się następujące typy norm:
· norma podstawowa – obejmuje szeroki zakres zagadnień lub zawiera ogólne postanowienia dotyczące jednej, określonej dziedziny
· norma terminologiczna – dotyczy terminów, zawiera zwykle ich definicje oraz objaśnienia, ilustracje, przykłady, itp.
· norma badań
· norma wyrobu
· norma procesu – określa wymagania, które powinny być spełnione przez proces w celu zapewnienia jego funkcjonalności
· norma usługi - określa wymagania, które powinny być spełnione przez usługę w celu zapewnienia jego funkcjonalności
· norma interfejsu - określa wymagania dotyczące kompatybilności wyrobów lub systemów w miejscach ich wzajemnego łączenia
· norma danych – norma zawierająca wykaz właściwości, dla których powinny być podane wartości lub inne dane, w celu określenia wyrobu, procesu lub usługi
Aprobaty i certyfikaty
· Aprobata - (AT ITB) – jest pozytywną oceną techniczna wyrobu, stwierdzającą jego przydatność do stosowania w budownictwie. Aprobata techniczna udzielana jest dla wyrobu, którego nie uwzględniono w Polskiej Normie, lub którego właściwości użytkowe, odnoszące się do wymagań podstawowych, różnią się istotnie od właściwości określonych w Polskiej Normie. Aprobata techniczna jest udzielana na okres 5 lat. Okres ten może być przedłużony bez przeprowadzania ponownego postępowania aprobacyjnego. Aprobata techniczna może być także uchylona przez jednostkę aprobującą w przypadku zmian w przepisach lub innych istotnych powodów.
· W przypadku certyfikatów wyróżnia się
1. certyfikację obowiązkową – obowiązkowi certyfikacji podlegają wyroby wyprodukowane w Polsce oraz wyroby importowane do Polski po raz pierwszy, mogące stwarzać zagrożenie oraz służące ochronie lub ratowaniu życia, zdrowia i środowiska
2. certyfikację dobrowolną – producent wyrobu, który nie podlega obowiązkowej certyfikacji ma możliwość dobrowolnego certyfikowania go na znak bezpieczeństwa.
Instytut Techniki Budowlanej - Zakład Certyfikacji prowadzi certyfikację wyrobów w zakresie:
obowiązkowym:
· ocena zgodności z normą zharmonizowaną – wyrób budowlany uzyskuje prawo oznaczenia CE
· ocena zgodności z wymaganiami polskich norm i polskich aprobat technicznych, uprawniająca producenta do wystawienia krajowej deklaracji zgodności i - wyrób budowlany uzyskuje prawo oznaczenia znakiem budowlanym B.
dobrowolnym:
· ocena zgodności z wymaganiami norm zharmonizowanych i europejskich aprobat technicznych oraz polskich norm i polskich aprobat technicznych, umożliwiającymi uzyskanie dobrowolnego, krajowego certyfikatu zgodności,
· ocena zgodności z kryteriami jakości ITB, uprawniającymi do znakowania wyrobu znakiem jakości Q-ITB,
· ocena zgodności z kryteriami ekologicznymi ITB, uprawniającymi do znakowania wyrobu znakiem ekologicznym EKO-ITB,
· ocena zgodności z wymaganiami polskich norm i polskich aprobat technicznych w zakresie własności akustycznych, uprawniającymi do znakowania wyrobu znakiem akustycznym A-ITB,
· ocena zgodności z kryteriami jakości akustycznej ITB, uprawniającymi do znakowania wyrobu znakiem jakości akustycznej AQ-ITB,
· ocena zgodności z wymaganiami polskich norm i polskich aprobat technicznych w zakresie własności cieplnych, uprawniającymi do znakowania wyrobu znakiem cieplnym C-ITB,
· ocena zgodności z kryteriami jakości cieplnej ITB, uprawniającymi do znakowania wyrobu znakiem jakości cieplnej CQ-ITB.
Autor wykładu: dr inż. Teresa Rucińska
3
markoman1