LECZENIE PRZYCZYNOWE CHORÓB ZAKAŹNYCH
ANTYBIOTYKI I CHEMIOTERAPEUTYKI:
Bardzo ważne właściwe pobranie materiału do badań Þ etiologia zakażenia
Najbardziej wskazana monoterapia lekiem celowanym
Antybiotykoterapia:
- jaki drobnoustrój jest najważniejszym czynnikiem wywołującym i jakie jest jego znaczenie
- jakie kroki podjąć, aby wdrożyć antybiotykoterapię
- jakie leki są dostępne i jaką mają aktywność wobec podejrzanych drobnoustrojów
- jaka jest wrażliwość i oporność drobnoustroju na lek
- rozważyć działania niepożądane i w jakim związku z korzyściami:
® ważne: wydolność nerek
wydolność wątroby
ciąża
® ewentualne działanie neurotoksyczne
- w jakiej postaci dany lek zalecić (miejscowo / ogólnie), dawki leków i odstępy czasowe między ;
kierować się zaleceniami producenta
- przenikanie leków przez BBB (ważne w neuroinfekcjach)
- przy podaniu IV można najlepiej monitorować stężenie leku we krwi
- podanie dokanałowo – w hematologii, anestezjologii
- prawidłowy czas stosowania antybiotyku
średnio 2-3 dni od ustąpienia objawów; dla cięższych schorzeń (posocznica, zapalenie opon, zapalenie kości, tbc) – dłuższe leczenie
- ocena skuteczności działania po minimum 2-3 dniach; nie dotyczy to ciężkich schorzeń – kontrola zależnie od indywidualnego przypadku (czasem po 1-2 dniach dodanie leku Þ poszerzenie spektrum
- ważna cena leku
SYTUACJE, GDY KONIECZNE LECZENIE SKOJARZONE:
1. Leczenie empiryczne, w celu objęcia wszystkich możliwych czynników empirycznych (po ustaleniu etiologii możliwe przejście na monoterapię celowaną
2. Zakażenia mieszane, wywołane przez więcej niż 1 drobnoustrój (posocznica, ropień mózgu);
3. często u osób ze spadkiem odporności
4. Zapobieganie rozwojowi oporności na leki, gdy konieczne długie leczenie (tbc, trąd) ® małe dawki kilku leków przez długi czas
5. Gdy chcemy zmniejszyć objawy toksyczne (np. grzybice – 2 antybiotyki IV w mniejszych dawkach
6. Gdy pożądany efekt synergistyczny działania leków
GRUPY ANTYBIOTYKÓW:
6.04.2000 CHOROBY ZAKAŹNE – WYKŁAD Strona 2 z 5
1. Wrażliwe na b-laktamazę, bez aktywności wobec Pseudomonas:
Penicylina G
Penicylina benzatynowa
Penicylina fenoksymetylowa
Ampicylina
Amoxycylina
Bakampicylina
2. Wrażliwe na b-laktamazy, aktywne wobec Pseudomonas:
Mezlocylina
Piperacylina
Tykarcylina
3. b-laktamazy + b-laktamy:
Augmentin (klawulonian amoksycyliny)
Timentin (klawulonian tykarcyliny)
Unasyn (ampicylina + sulbaktam)
Zosyn (piperacylina + tazobaktam)
4. Penicyliny oporne na b-laktamazy PRSP – (p/gronkowcowe, baz aktywności wobec MRSA)
Kloksacylina (Syntarpen, Tegopen)
Dikloksacylina Oksacylina
Flufloksacylina Metycylina
I GENERACJA
II GENERACJA
III GENERACJA
IV GENERACJA
głównie G+
głównie G-
gł. G-, niektóre akt. wobec Pseudomonas
10-100x aktywniejsze od I generacji
OPORNOŚĆ NA b-LAKTAMAZĘ
wrażliwe (-)
oporne (+)
++
Cefazolina (Kefzol)
Cefalotyna (Keflin)
Cefapiryna
Cefradyna (Sefril)
Cefalotyna
Cefamandol
Cefonicyd
Cefotetan
Cefoksytyna
Cefmetzol
Cefuroksym
Cefoperazon
Cefotaksym
Cefsulodyna
Ceftazydym
Ceftizoksym
Ceftriakson
Cefepim
Cefpirom
CEFALOSPORYNY DOUSTNE:
- Cefaklor (Ceclor) – II - Cefiksym - III
- Cefradyna (Sefril) - I - Lorakarbef - II
- Cefradoksyl (Duracef) - I - Piwoksyl cefetametu -III
- Aksetyl cefuroksymu - II - Cefaleksyna - I
KARBAPENEMY (TIENAMYCYNY)
- wysoce oporne na b-laktamazy
- działanie głównie na G+
- dobre w zakażeniach szpitalnych
- IMIPENEN
Imipenen + Cylastatyna ® PRIMAXIN
(Cylastatyna – inhibitor dehydropeptydazy, hydrolizującej Imipenen w nerkach)
- aktywność wobec G-
- nie stosować jako lek I rzutu
- AZTREONAM (Azactam)
- zwykle dołączane do innego antybiotyku w celu poszerzenia spektrum
- nigdy nie łączyć 2 aminoglikozydów ® działania uboczne (zwłaszcza nefro- i ototosyczne)
- powikłania częste, gdy po krótkiej przerwie powtórna terapia aminoglikozydami
- AMIKACYNA (Amikin) bakteriobójcze wobec G-; w połączeniu z penicylinami na enterokoki
GENTAMYCYNA i paciorkowce
KANAMYCYNA
SIARCZAN NEOMYCYNY
NETYLMYCYNA
SPEKTYNOMYCYNA
STREPTOMYCYNA
TOBRAMYCYNA
- ERYTROMYCYNA
- KLARYTROMYCYNA
- AZYTROMYCYNA
- NOWOBIOCYNA
- LINKOMYCYNA głównie zakażenia gronkowcowe; do stosowania szpitalnego (nie przepisywać zbyt
- KLINDAMYCYNA pochopnie!) Zdarzają się szczepy szpitalne wyłącznie wrażliwe na
- WANKOMYCYNA WANKOMYCYNĘ
- bakteriostatyczny wobec G+ i G-
- głównie chlamydie, riketsje, mykoplazmy; Borelia
- TETRACYKLINA
OKSYTETRACYKLINA
DOXYCYKLINA (Vibramycyna)
MONOCYKLINA
FLUOROCHINOLONY
- BACYTRACYNA - OFLOKSACYNA
- METANIAN KOLISTYNY - RUFLOKSACYNA
- POLIMYKSYNA B - LOMEFLOKSACYNA
- KWAS FUSYDOWY
- MUPIROCYNA
- TEIKOPLANINA
- TRIMETOPRIM – SULFAMETOKSAZOL (Biseptol, Bactrim)
- METRONIDAZOL
- TROLEANDOMYCYNA
ŚRODKI P/BAKTERYJNE STOSOWANE GŁÓWNIE W ZAKAŻENIU DRÓG MOCZOWYCH:
- Cefradoksyl - Enoksacyna
- Cinoksyna - Biseptol
- Indanyl - Karbenicylina
- Kwas nalidyksowy - Migdalan / Hippuran metenaminy
- Nitrofurantoina (Furagin) - Piwmecylinam
- Norfloksacyna - Trimetoprim
Rozwój oporności na antybiotyki:
- pochopne przepisywanie antybiotyków przez lekarzy
- używanie antybiotyków w produkcji rolnej, hodowli zwierząt
- zbyt mało pieniędzy przeznaczane na badania antybiotykooporności
- kontrola zakażeń szpitalnych
- pacjenci z niedoborami immunologicznymi
- działania firm farmaceutycznych
...
Chrapciolek