Dagmara Krysiak
WARIOGRAF
Wprowadzenie:
- emocje są wynikiem przeżywania przez podmiot stosunku do otoczenia i samego siebie,
- charakteryzują się takimi komponentami jak: siła pobudzenia, znak, treść,
- towarzyszące zmianom emocjonalnym zmiany fizyczne dotyczą całego organizmu,
- do zmian widocznych na zewnątrz zaliczamy: ruchy wyrazowe – ruchy mimiczne i pantomimiczne; zmiany ukrwienia twarzy, drżenie głosu
- do zmian niewidocznych, ale mierzalnych i rejestrowalnych zaliczamy m.in. zmiany w pracy układu krążenia, układu oddechowego, temperaturze ciała, przewodnictwie prądu elektrycznego, prądach czynnościowych mózgu, objętością różnych części ciała, zmiany w składzie chemicznym krwi, moczu, potu,
- pozostałością uczestnictwa w zdarzeniu są ślady pamięciowe; im większa jest motywacja do ukrycia śladu pamięciowego, tym reakcja organizmu jest wyraźniejsza, silniejsza,
- pierwsze próby zastosowania poligrafu 1913, 1914 Marston i Benussi,
- pierwszym urządzeniem, które miało rejestrować zmiany w głosie człowieka wywołane pod wpływem emocji był PSE (psychologiczny ewaluator stresu), potem stworzono także Mark II Voice Analyzer; badania zmian emocjonalnych w głosie współcześnie uznane są jednak za mało wiarygodne
Badanie poligraficzne:
- to instrumentalna procedura ujawniania i rejestrowania śladów emocjonalnych zdarzenia,
- aparat używany do badań musi rejestrować co najmniej 3 procesy – przebiegu pracy serca, czynności oddychania i reakcji skórno – galwanicznej,
- stosowane w ramach czynności wykrywczych,
- powinno być przeprowadzane w miarę jak najwcześniej – najlepiej w ciągu 48 h od zdarzenia,
- ogromnie ważny jest czas między wszczęciem sprawy ad personam a badaniem, mniej ważny jest czas między popełnieniem czynu a badaniem; ma to wykluczyć ewentualną możliwość dowiedzenia się pewnych informacji o zdarzeniu, śledztwie itp. ze strony podejrzanego z nawet luźnych rozmów z biegłymi, policją a nawet ze współaresztantami,
- do badań nie nadają się osoby z chorobami psychicznymi, otępiałe, poniżej 13 lat, z niektórymi zaburzeniami somatycznymi np. Parkinsonem, osoby nietrzeźwe, senne, pobite, w szoku po wypadku,
- badania musza być przeprowadzone w odpowiednim pokoju do badań,
- w pomieszczeniu w trakcie badania znajdować się może tylko ekspert i osoba badana,
- jeśli badania są przeprowadzane w ramach ekspertyzy w procesie zamiast eksperta występuje w nich biegły,
- do interpretacji wyników obecnie stosuje się tzw. metodę komputerową,
- dwie fazy badania: wywiad przedtestowy i badanie właściwe, a także możliwa jest trzecia – wywiad po badaniu,
- test pytań kontrolnych – stosuje się testy o trzech rodzajach pytań – pytań kontrolnych, obojętnych i krytycznych; pytania kontrolne są tak sformułowane, by badany odpowiadając na nie sam nie był pewien odpowiedzi lub też świadomie skłamał – reakcja jest punktem odniesienia w ocenie odp. na badania krytyczne
a) technika Reida – więcej niż jedno pytanie krytyczne,
b) technika Backstera – jedno pytanie krytyczne,
- w ramach techniki Reida stosuje się jeszcze:
a) test pytań mieszanych – pytania są takie same jak normalnym teście techniką Reida, ale są w innym miejscu,
b) test milczących odpowiedzi – odpowiedzi badanego w myślach,
c) test „yes”, gdzie na każde pyt. odpowiada „tak”,
- test szczytowego napięcia – badanie techniką CIT „wiedzy o czynie”, „ukywanej informacji” np. skradziono Toyotę; po kolei padają pytania:
* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki nexia?
* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki volvo?
* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki polonez?
* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki toyota? (!)
* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki ford?
* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki mercedes?
Kolejno na wszystkie pytania ma odpowiedzieć „nie” , jeśli rzeczywiście wie, jaki samochód skradziono, wówczas pytanie 4 będzie dla niej bardziej emocjogenne; mają uzupełniać badanie testem pytań kontrolnych; czasem są także samodzielne,
Dopuszczalność badań poligraficznych w Polsce:
- w Polsce poligraf wykorzystywany był od lat 70-tych XX,
- nowelizacja KPK z 2003 roku przesądziła o dopuszczalności badań poligraficznych w procesie karnym, nakreślając równocześnie ramy tej ekspertyzy art. 192a KPK,
- w aktualnym stanie prawnym badanie poligraficzne dopuszczalne jest w ramach ekspertyzy dokonywanej przez biegłego,
- najpowszechniej stosowany w USA,
- APA – American Polygraph Association – amerykańska organizacja będąca na straży wykonywania badań poligraficznych w USA
trwewqetrwewqe