71_w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych.pdf

DZIENNIK USTAW Z 2003 R. NR 47 POZ. 401

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA INFRASTRUKTURY 1)

z dnia 6 lutego 2003 r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych

(Dz. U. z dnia 19 marca 2003 r.)

Na podstawie art. 237 15 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn.

zm. 2) ) zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) "zagospodarowaniu terenu budowy" rozumie się przez to rozmieszczenie, zgodne z przepisami i zasadami wiedzy

technicznej, na terenie budowy maszyn i innych urządzeń technicznych, składowisk materiałów i konstrukcji

budowlanych, dróg kołowych i pieszych, sieci, rurociągów i przewodów instalacji oraz obiektów, pomieszczeń i urządzeń

administracyjnych, socjalnych i sanitarnych, z uwzględnieniem warunków usytuowania i uŜytkowania istniejących i

projektowanych obiektów;

2) "planie bioz" rozumie się przez to plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w rozumieniu przepisów rozporządzenia

Ministra Infrastruktury z dnia 27 sierpnia 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy planu bezpieczeństwa i

ochrony zdrowia oraz szczegółowego zakresu rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagroŜenia bezpieczeństwa i

zdrowia ludzi (Dz. U. Nr 151, poz. 1256);

3) "strefie niebezpiecznej" rozumie się przez to miejsce na terenie budowy, w którym występują zagroŜenia dla

zdrowia lub Ŝycia ludzi;

4) "instrukcji bezpiecznego wykonywania robót budowlanych" rozumie się przez to sposób zapobiegania

zagroŜeniom związanym z wykonywaniem robót budowlanych, o których mowa w art. 21a ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca

1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, z późn. zm. 3) ), oraz sposób postępowania w przypadku

wystąpienia tych zagroŜeń;

5) "sieci ogniowej" rozumie się przez to zestaw lontów i zapalników, słuŜących do zadziałania ładunków materiału

wybuchowego;

6) "rusztowaniu roboczym" rozumie się przez to konstrukcję budowlaną, tymczasową, z której mogą być

wykonywane prace na wysokości, słuŜącą do utrzymywania osób, materiałów i sprzętu;

7) "rusztowaniu ochronnym" rozumie się przez to konstrukcję budowlaną, tymczasową, słuŜącą do zabezpieczenia

przed upadkiem z wysokości ludzi oraz przedmiotów;

8) "rusztowaniu systemowym" rozumie się przez to konstrukcję budowlaną, tymczasową, w której wymiary siatki

konstrukcyjnej są jednoznacznie narzucone poprzez wymiary elementów rusztowania, słuŜącą do utrzymywania osób,

materiałów i sprzętu.

§ 2. Wykonawca przed przystąpieniem do wykonywania robót budowlanych jest obowiązany opracować instrukcję

bezpiecznego ich wykonywania i zaznajomić z nią pracowników w zakresie wykonywanych przez nich robót.

Rozdział 2

Warunki przygotowania i prowadzenia robót budowlanych

§ 3. Inwestor jest obowiązany zawiadomić o zamiarze rozpoczęcia robót budowlanych właściwego inspektora pracy, na

7 dni przed rozpoczęciem budowy lub rozbiórki, na której przewiduje się wykonywanie robót budowlanych trwających

dłuŜej niŜ 30 dni roboczych i jednoczesne zatrudnienie co najmniej 20 osób albo na której planowany zakres robót

przekracza 500 osobodni.

§ 4. 1. Uczestnicy procesu budowlanego współdziałają ze sobą w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w procesie

przygotowania i realizacji budowy.

2. Stosowanie niezbędnych środków ochrony indywidualnej obowiązuje wszystkie osoby przebywające na terenie

budowy.

§ 5. Bezpośredni nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy na stanowiskach pracy sprawują odpowiednio kierownik

robót oraz mistrz budowlany, stosownie do zakresu obowiązków.

§ 6. 1. Do zabezpieczeń stanowisk pracy na wysokości, przed upadkiem z wysokości, naleŜy stosować środki ochrony

zbiorowej, w szczególności balustrady, o których mowa w § 15 ust. 2, siatki ochronne i siatki bezpieczeństwa.

2. Stosowanie środków ochrony indywidualnej, w szczególności takich jak szelki bezpieczeństwa, jest dopuszczalne, gdy

nie ma moŜliwości stosowania środków ochrony zbiorowej.

§ 7. 1. Osoba wykonująca roboty w pobliŜu krawędzi dachu płaskiego lub dachu o nachyleniu do 20%, jest obowiązana

posiadać odpowiednie zabezpieczenia przed upadkiem z wysokości, o których mowa w § 6.

2. Osoba wykonująca roboty na dachu o nachyleniu powyŜej 20%, jeŜeli nie stosuje się rusztowań ochronnych, jest

obowiązana stosować środki ochrony indywidualnej lub inne urządzenia ochronne.

Rozdział 3

Zagospodarowanie terenu budowy

§ 8. Zagospodarowanie terenu budowy wykonuje się przed rozpoczęciem robót budowlanych, co najmniej w zakresie:

1) ogrodzenia terenu i wyznaczenia stref niebezpiecznych;

2) wykonania dróg, wyjść i przejść dla pieszych;

3) doprowadzenia energii elektrycznej oraz wody, zwanych dalej "mediami", oraz odprowadzania lub utylizacji

ścieków;

4) urządzenia pomieszczeń higienicznosanitarnych i socjalnych;

5) zapewnienia oświetlenia naturalnego i sztucznego;

6) zapewnienia właściwej wentylacji;

7) zapewnienia łączności telefonicznej;

8) urządzenia składowisk materiałów i wyrobów.

§ 9. 1. Teren budowy lub robót naleŜy ogrodzić albo w inny sposób uniemoŜliwić wejście osobom nieupowaŜnionym.

2. JeŜeli ogrodzenie terenu budowy lub robót nie jest moŜliwe, naleŜy oznakować granice terenu za pomocą tablic

ostrzegawczych, a w razie potrzeby zapewnić stały nadzór.

§ 10. Ogrodzenie terenu budowy wykonuje się w taki sposób, aby nie stwarzało zagroŜenia dla ludzi. Wysokość

ogrodzenia powinna wynosić co najmniej 1,5 m.

§ 11. Dla pojazdów uŜywanych w trakcie wykonywania robót budowlanych wyznacza się miejsca postojowe na terenie

budowy.

§ 12. Szerokość drogi przeznaczonej dla ruchu pieszego jednokierunkowego powinna wynosić co najmniej 0,75 m, a

dwukierunkowego 1,2 m.

§ 13. Pochylnie, po których dokonuje się ręcznego przenoszenia cięŜarów, nie powinny mieć spadków większych niŜ

10%.

§ 14. Drogi komunikacyjne dla wózków i taczek nie mogą być nachylone więcej niŜ:

1) dla wózków szynowych 4%;

2) dla wózków bezszynowych 5%;

3) dla taczek 10%.

§ 15. 1. Drogi komunikacyjne dla wózków i taczek, usytuowane nad poziomem terenu powyŜej 1 m, zabezpiecza się

balustradą.

2. Balustrada, o której mowa w ust. 1, składa się z deski krawęŜnikowej o wysokości 0,15 m i poręczy ochronnej

umieszczonej na wysokości 1,1 m. Wolną przestrzeń pomiędzy deską krawęŜnikową a poręczą wypełnia się w sposób

zabezpieczający pracowników przed upadkiem z wysokości.

3. W przypadku rusztowań systemowych dopuszcza się umieszczanie poręczy ochronnej na wysokości 1 m.

§ 16. Przejścia o pochyleniu większym niŜ 15% zaopatruje się w listwy umocowane poprzecznie, w odstępach nie

mniejszych niŜ 0,4 m lub w schody o szerokości nie mniejszej niŜ 0,75 m, co najmniej z jednostronnym

zabezpieczeniem, o którym mowa w § 15 ust. 2.

§ 17. Przejścia i strefy niebezpieczne oświetla się i oznakowuje znakami ostrzegawczymi lub znakami zakazu.

§ 18. Wyjścia z magazynów oraz przejścia pomiędzy budynkami wychodzące na drogi zabezpiecza się poręczami

ochronnymi umieszczonymi na wysokości 1,1 m lub w inny sposób, w szczególności labiryntami.

§ 19. Przed skrzyŜowaniem dróg z napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi, w odległości nie mniejszej niŜ 15 m,

ustawia się oznakowane bramki, oświetlone w warunkach ograniczonej widoczności, wyznaczające dopuszczalne

gabaryty przejeŜdŜających pojazdów.

§ 20. 1. Strefę niebezpieczną ogradza się i oznakowuje w sposób uniemoŜliwiający dostęp osobom postronnym.

2. Przejścia, przejazdy i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej zabezpiecza się daszkami ochronnymi.

§ 21. 1. Strefę niebezpieczną, w której istnieje zagroŜenie spadania z wysokości przedmiotów, ogradza się balustradami,

o których mowa w § 15 ust. 2.

2. Strefa niebezpieczna, o której mowa w ust. 1, w swym najmniejszym wymiarze liniowym liczonym od płaszczyzny

obiektu budowlanego, nie moŜe wynosić mniej niŜ 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty, lecz nie mniej niŜ

6 m.

3. W zwartej zabudowie miejskiej strefa niebezpieczna, o której mowa w ust. 1, moŜe być zmniejszona pod warunkiem

zastosowania innych rozwiązań technicznych lub organizacyjnych, zabezpieczających przed spadaniem przedmiotów.

§ 22. 1. Daszki ochronne powinny znajdować się na wysokości nie mniejszej niŜ 2,4 m nad terenem w najniŜszym

miejscu i być nachylone pod kątem 45° w kierunku źródła zagroŜenia. Pokrycie daszków powinno być szczelne i odporne

na przebicie przez spadające przedmioty.

2. W miejscach przejść i przejazdów szerokość daszka ochronnego wynosi co najmniej o 0,5 m więcej z kaŜdej strony niŜ

szerokość przejścia lub przejazdu.

3. UŜywanie daszków ochronnych jako rusztowań lub miejsc składowania narzędzi, sprzętu, materiałów jest zabronione.

§ 23. Na terenie budowy wyznacza się, utwardza i odwadnia miejsca do składowania materiałów i wyrobów.

§ 24. Doły na wapno gaszone powinny mieć umocnione ściany i być zabezpieczone balustradami ochronnymi, o których

mowa w § 15 ust. 2, umieszczonymi w odległości nie mniejszej niŜ 1 m od krawędzi dołu.

§ 25. 1. W przypadku przechowywania w magazynach substancji i preparatów niebezpiecznych naleŜy informację o tym

zamieścić na tablicach ostrzegawczych, umieszczonych w widocznych miejscach. Towary te na terenie budowy

przechowuje się i uŜytkuje zgodnie z instrukcjami producenta.

2. Substancje i preparaty niebezpieczne przechowuje się i przemieszcza na terenie budowy w opakowaniach producenta.

3. W pomieszczeniach magazynowych umieszcza się tablice określające dopuszczalne obciąŜenie regałów

magazynowych, a takŜe dopuszczalne obciąŜenie powierzchni stropu.

§ 26. 1. Składowiska materiałów, wyrobów i urządzeń technicznych wykonuje się w sposób wykluczający moŜliwość

wywrócenia, zsunięcia, rozsunięcia się lub spadnięcia składowanych wyrobów i urządzeń.

2. Materiały składuje się w miejscu wyrównanym do poziomu.

3. Materiały drobnicowe układa się w stosy o wysokości nie większej niŜ 2 m, dostosowane do rodzaju i wytrzymałości

tych materiałów.

4. Stosy materiałów workowanych układa się w warstwach krzyŜowo do wysokości nieprzekraczającej 10 warstw.

5. Przy składowaniu materiałów odległość stosów nie powinna być mniejsza niŜ:

1) 0,75 m od ogrodzenia lub zabudowań;

2) 5 m od stałego stanowiska pracy.

§ 27. Opieranie składowanych materiałów lub wyrobów o płoty, słupy napowietrznych linii elektroenergetycznych,

konstrukcje wsporcze sieci trakcyjnej lub ściany obiektu budowlanego, jest zabronione.

§ 28. Wchodzenie i schodzenie ze stosu utworzonego ze składowanych materiałów lub wyrobów jest dopuszczalne

wyłącznie przy uŜyciu drabiny lub schodni.

§ 29. Podczas mechanicznego załadunku lub rozładunku materiałów lub wyrobów, przemieszczanie ich nad ludźmi lub

kabiną, w której znajduje się kierowca, jest zabronione. Na czas wykonywania tych czynności kierowca jest obowiązany

opuścić kabinę.

Rozdział 4

Warunki socjalne i higieniczne

§ 30. Na terenie budowy urządza się wydzielone pomieszczenia szatni na odzieŜ roboczą i ochronną, umywalni, jadalni,

suszarni i ustępów.

§ 31. 1. Na terenie budowy, na której roboty budowlane wykonuje więcej niŜ 20 pracujących, zabrania się urządzania w

jednym pomieszczeniu szatni i jadalni.

2. Szafki na odzieŜ osób wykonujących roboty na terenie budowy, o której mowa w ust. 1, powinny być dwudzielne,

zapewniające moŜliwość przechowywania oddzielnie odzieŜy roboczej i własnej.

§ 32. Dopuszczalne jest korzystanie z istniejących na terenie budowy pomieszczeń i urządzeń higienicznosanitarnych

inwestora, jeŜeli przewiduje to zawarta umowa.

§ 33. W przypadku usytuowania pomieszczeń higienicznosanitarnych w kontenerach dopuszcza się niŜszą wysokość

tych pomieszczeń niŜ określona w § 1 ust. 4 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia

26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz. 844 oraz z 2002

r. Nr 91, poz. 811).

§ 34. Dopuszcza się stosowanie ławek w pomieszczeniach higienicznosanitarnych jako miejsc siedzących, jeŜeli są one

trwale przytwierdzone do podłoŜa.

§ 35. Jadalnie urządzane na budowie powinny spełniać wymagania dla jadalni typu II, określone w § 30 załącznika nr 3

do rozporządzenia, o którym mowa w § 33.

§ 36. Palenie tytoniu moŜe odbywać się wyłącznie na otwartej przestrzeni lub w specjalnie do tego celu

przystosowanym pomieszczeniu (palarni).

§ 37. 1. JeŜeli wymaga tego bezpieczeństwo lub ochrona zdrowia osób wykonujących roboty budowlane, albo gdy

wynika to z rodzaju wykonywanych robót, naleŜy zapewnić osobom wykonującym takie roboty pomieszczenia do

odpoczynku lub pomieszczenia mieszkalne.

2. Pomieszczenia, o których mowa w ust. 1, wyposaŜa się w odpowiednią do liczby zatrudnionych osób liczbę stołów i

krzeseł z oparciami.

3. Stacjonarne pomieszczenia mieszkalne powinny posiadać wystarczające wyposaŜenie sanitarne, jadalnię,

pomieszczenie do odpoczynku, łóŜka, szafki kuchenne, stoły i krzesła z oparciami, stosownie do liczby osób.

4. W innych przypadkach niŜ określone w ust. 1 zapewnia się inne miejsca, wykorzystywane podczas przerw w pracy.

§ 38. W sprawach dotyczących warunków higienicznosanitarnych, nieuregulowanych w niniejszym rozdziale, stosuje się

ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Rozdział 5

Wymagania dotyczące miejsc pracy usytuowanych w budynkach oraz w obiektach poddawanych

remontowi lub przebudowie

§ 39. 1. Strefy gromadzenia i usuwania odpadów naleŜy wygrodzić i oznakować.

2. Odpady naleŜy usuwać w sposób ograniczający ich rozrzut i pylenie.

§ 40. 1. Na czas układania podłóg i podłoŜy pod posadzki na ciągach komunikacyjnych naleŜy ułoŜyć pomosty

wyrównujące poziomy robocze.

2. Ściany i inne przegrody, które mogą ulec przewróceniu w czasie montaŜu lub wznoszenia, naleŜy odpowiednio

zabezpieczyć.

3. Krawędzie stropów nieobudowanych ścianami naleŜy zabezpieczyć balustradami, o których mowa w § 15 ust. 2.

§ 41. 1. Drogi ewakuacyjne muszą odpowiadać wymaganiom przepisów technicznobudowlanych oraz przepisów

przeciwpoŜarowych.

2. Drogi i wyjścia ewakuacyjne, wymagające oświetlenia, zaopatruje się, w przypadku awarii oświetlenia ogólnego

(podstawowego), w oświetlenie awaryjne zapewniające dostateczne natęŜenie oświetlenia, zgodnie z Polską Normą.

3. Przed rozpoczęciem robót budowlanych ustala się istniejące trasy przebiegu mediów i zapoznaje się z symbolami

oznaczeń tych tras osoby wykonujące roboty budowlane.

§ 42. 1. Teren budowy wyposaŜa się w niezbędny sprzęt do gaszenia poŜaru oraz, w zaleŜności od potrzeb, w system

sygnalizacji poŜarowej, dostosowany do charakteru budowy, rozmiarów i sposobu wykorzystania pomieszczeń,

wyposaŜenia budowy, fizycznych i chemicznych właściwości substancji znajdujących się na terenie budowy, w ilości

wynikającej z liczby zagroŜonych osób.

2. Sprzęt do gaszenia poŜaru, o którym mowa w ust. 1, regularnie sprawdza się, konserwuje i uzupełnia, zgodnie z

wymaganiami producentów i przepisów przeciwpoŜarowych.

3. Ilość i rozmieszczenie gaśnic przenośnych powinno być zgodne z wymaganiami przepisów przeciwpoŜarowych.

§ 43. 1. W pomieszczeniach zamkniętych zapewnia się wymianę powietrza, wynikającą z potrzeb bezpieczeństwa pracy.

2. Wentylacja powinna działać sprawnie i zapewniać dopływ świeŜego powietrza, w ilości nie mniejszej niŜ określona w

Polskich Normach.

3. Wentylacja nie moŜe powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy.

4. JeŜeli potrzeba ochrony zdrowia osób wymaga zastosowania systemu wentylacyjnego, system ten powinien być

uruchamiany automatycznie lub włączany przez osoby przed wejściem w strefę, w której atmosfera moŜe zawierać

substancje wybuchowe, palne lub toksyczne albo szkodliwe.

§ 44. 1. Osoby wykonujące roboty budowlane nie mogą być naraŜone na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia

lub niebezpiecznych, a w szczególności takich jak hałas, wibracje, promieniowanie elektromagnetyczne, pyły i gazy o

natęŜeniach i stęŜeniach przekraczających wartości dopuszczalne.

2. JeŜeli osoby są obowiązane wejść do strefy, o której mowa w § 43 ust. 4, atmosfera tej strefy powinna być

monitorowana za pomocą czujników alarmujących o stanach niebezpiecznych, a takŜe powinny być podjęte odpowiednie

środki zapobiegające zagroŜeniom.

3. W przestrzeniach zamkniętych, w których atmosfera charakteryzuje się niewystarczającą zawartością tlenu lub

występują czynniki o stęŜeniach nieprzekraczających wartości dopuszczalnych, osoba wykonująca zadanie powinna być

obserwowana i asekurowana, w celu zapewnienia natychmiastowej ewakuacji i skutecznej pomocy.

4. Roboty budowlane, związane z impregnacją drewna lub innych materiałów, mogą wykonywać osoby zapoznane z

występującymi zagroŜeniami i instrukcją producenta dotyczącą posługiwania się stosowanymi środkami

impregnacyjnymi.

5. Osób, u których występują objawy uczulenia na środki chemiczne, nie naleŜy zatrudniać przy robotach

impregnacyjnych.

6. W miejscu wykonywania robót impregnacyjnych jest niedopuszczalne:

1) uŜywanie otwartego ognia;

2) palenie tytoniu;

3) spoŜywanie posiłków.

7. Niezwłocznie po zakończeniu robót impregnacyjnych oraz w przerwach przeznaczonych na posiłki osobom

wykonującym roboty naleŜy umoŜliwić umycie się ciepłą wodą i korzystanie ze środków higieny osobistej.

8. Miejsca i pomieszczenia przeznaczone do impregnacji naleŜy zaopatrzyć w sprzęt do gaszenia poŜarów, dostosowany

do rodzaju uŜywanego środka impregnacyjnego oraz ogrodzić i zaopatrzyć w odpowiednie tablice ostrzegawcze.

9. W pomieszczeniach zamkniętych, w których są wykonywane roboty impregnacyjne, naleŜy zainstalować wentylację

mechaniczną.

10. Miejsca, w których wykonywane są roboty impregnacyjne, naleŜy zabezpieczyć przed zanieczyszczeniem środowiska

środkami impregnacyjnymi.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: