Sztukę świata egejskieg dzielimy na szukę mykeńską i kreteńską, zwaną czasem sztuką minojską dzięki Sir Arthurowi Evansowi, który scharakteryzował swoje znaleziska i nazwał od imienia legendarnego władcy Minosa.
Zwróćcie uwagę, że łączymy w jednym temacie sztukę Krety, greckiej wyspy oraz sztukę miasta Mykeny – znajdującego się w północno-wschodniej części Peloponezu (półwyspu greckiego).
- lekka, wytworna architektura- pomieszczenia o maksymalnej wygodzie, zawierające łazienki, przestronne tarasy- elegancja, dobry smak i wyrafinowanie
Rekonstrukcja pałacu królewskiego w Knossos
Pałac królewski w Knossos, Kreta - ruiny
- pałac pokrywał powierzchnię ok 3 hetarów- zawiły układ komnat, przejść i tarasów (co widać na rekonstukcji) - stąd legenda o Minosie - liczne malowidła ścienne (Damy dworu, Mała Paryżanka) - obecna kanalizacja i wodociągi- do typowej dekoracji sztuki minojskiej należą rogi
Minojskie malarstwo wiąże się z dekoracją ścian i podłóg w pałacach budowanych na Krecie. Większość malowideł odkrytych w Knossos to niewielkie fragmenty zachowane w nienajlepszym stanie i poddane rekonstrukcji, która budziła i budzi sporo kontrowersji wśród naukowców (żywe kolory nie są dziełem antycznych artystów…).
- płaskie, sylwetowe ujęcie postaci- przedstawienie oka i torsu na wprost- nogi i głowa profilem- skojarzenia z Egiptem nieprzypadkowe, Kreta i Mykeny stykały się z kulturą egipską na drodze wojen i wymian handlowych
Paryżanka, pałac w Knossos, Kreta
- jeden z najsłynniejszych fresków znalezionych w Knossos- powstało niewątpliwie pod wpływem malarstwa egipskiego- artyści kreteńscy byli znakomitymi obserwatorami przyrody i częściej potrafili uciec od schematów kompozycyjnych, które dominowały w malarstwie egipskim
- malowidło swoją nazwę zawdzięcza niezwykłemu wdziękowi i elegancji ukazanej kobiety.Postać Paryżanki ukazana została z profilu, obwiedziona jest grubym czarnym konturem podkreślającym kształt nosa i wydatne, umalowane usta. Nienaturalnie wielkie, podkreślone czarną kreską oczy należały zapewne do kanonu ówczesnej mody. Przedstawiona na malowidle kobieta ma wspaniałe, poskręcane w loki czarne włosy, a jeden kosmyk spada jej zalotnie na czoło. Widoczny jest jeszcze fragment bogato zdobionej sukni z głębokim dekoltem ukazującym zwyczajem kreteńskim obnażone piersi. Niestety zachowało się fragmentarycznie.
Posługiwanie się w malarstwie ściennym grubą linią konturową pojawiło się w późniejszym okresie ok.1400 r. p.n.e. Fresk Paryżanka świetnie ukazuje główne cechy malarstwa kreteńskiego.
Waza z ośmiornicą
Około połowy drugiego tysiąclecia rozwija się ceramika typu Kamares (od miejsca znalezienia pierwszych okazów), zdobna malowidłami i ornamentami.Motywy zdobnicze przeważnie czerpano z fauny i flory morskiej; podziwiać należy i tu obserwację natury.
Kultura kreteńska upadła ok 1400 r. p.n.e. na skutek najazdu Achajów. Byli oni ludem wojowników, a nie handlarzy, jak Kreteńczycy.
Megarony- twierdze z olbrzymich głazów- sztuka pełna surowości i prostoty - jedynym otworem świetlnym w megaronach były drzwi- ściany ozdabiano freskami
Plan megaronu
Tolosy
- dziś puste – nie wiadomo, jaką funkcję pełniły- kopuła fałszywa – koncentrycznie układano coraz to mniejsze piętra z pierścieni kamiennych
Tolos w Mykenach (tzw. grób Agamemnona)
Relief w Bramie Lwic w Mykenach jest jedyną monumentalną płaskorzeźbą, która zachowała się w Grecji z epoki brązu. Prawdopodobnie miał znaczenie symboliczne i oznaczał, że miejsce pobytu władcy znajduje się pod opieką bogów. Koniec XIII wieku p.n.e.
Kapłanka z wężami
Figurka przedstawiająca boginię z wężami, Niektórzy badacze sądzą, że to kapłanka. Znaleziona w magazynie przedmiotów kultowych, tak zwanym repozytorium sakralnym pałacu w Knossos, należy do nielicznych statuetek fajansowych na Krecie. Bogaty strój pozwala odtworzyć ubiór dam dworskich tej epoki. Figury te oddają dobrze stroje kobiet – długie suknie do ziemi i otwarte gorsety.Figurka odznacza się delikatnym modelunkiem i zróżnicowaną kolorystyką.
Podziemne groby w kształcie szybów odkryte na dziedzińcy twierdzy mykeńskiej dostarczyły znalezisk w postaci wyrobów rzemiosła, najczęściej broni z brązu inkrustowanego złotem.
Złota maska z grobów w Mykenach, XVI w. p.n.e., Narodowe Muzeum Archeologiczne, Ateny
- maski nakładane na twarze zmarłych w technice trybowania
Z V grobu szybowego w Mykenach bywa czasami nazywana mylnie maską Agamemnona. Cenne dzieło sztuki, w którym artysta ok. 1500 roku p.n.e. oddał nie tyle ogólnie rysy twarzy ludzkiej, ile indywidualny wizerunek. Zwyczaj pokrywania maskami twarzy zmarłych mógł być zapożyczony z Egiptu.
Dysk z Fajstos
Dysk z Fajstos znaleziony w ruinach pałacu w Fajstos, datowany na okres między 1650 a 1600 rokiem p.n.e., gliniany dysk o średnicy około 16 cm i grubości około 2 cm. Dysk pokryty jest ciągiem napisów w postaci ideogramów spiralnie odchodzących ze środka ku obrzeżu dysku. Symbole te przypominają pismo linearne A. Przypuszcza się, że napisy te są wykonane w języku greckim. Do tej pory nie wiadomo, co znaczą te ideogramy.
Idol cyklandzki
rafont1