Annibale Carracci - Triumf Bachusa i Ariadny ,Triumph of Bacchus and Ariadne 1597-1602 freski w Pałacu Farnese w Rzymie
Guido Reni - Aurora, Aurora 1614 Fresco Casino Rospiglioso, Palazzo Pallavicini, Rome
Guido Reni - Rzeź niewiniątek, 1611 Oil on canvas Pinacoteca Nazionale, Bologna
Andrea del Pozzo - plafon w kościele św Ignacego w Rzymie
Iluzja była jednym z najważniejszych elementów barokowego malarstwa. Ulubionym chwytem malarzy było zlewanie obrazu z architekturą, tak by widz nie miał pojęcia, co jest elementem budynku, a co jedynie malunkiem.
Doskonałym przykładem takiego malarstwa jest kościół San Ignazio w Rzymie. Freski na jego sklepieniu, które wykonał Andrea del Pozzo, robią wrażenie, że sklepienia nie ma, a wysokie mury kościoła wznoszą się wprost ku niebu.
Artysta namalował też w kościele pozorną kopułę.
malarstwo ścienne, najczęściej nazywane malarstwem iluzjonistycznym. Zwykle przedstawia iluzjonistycznie fragmenty architektury, często w połączeniu z pejzażem i czasem martwej natury. Charakterystyczne jest stosowanie dla oddania detali architektonicznych czy złudzenia reliefu techniki monochromatycznej Szczególnie popularne we wnętrzach kościelnych i pałacowych, najwcześniej pojawiło się w renesansie włoskim. Sztuka ta wymagała od twórcy wybitnej znajomości zasad perspektywy a często żmudnych wyliczeń matematycznych. Stworzone przez wielkich malarzy dzieła iluzjonistyczne do dziś budzą podziw i budzą zdumienie realnością powodowanego złudzenia. Do największy dzieł tego nurtu należą Baldasare Peruzziego (1481-1536) Salone delle Prospettive w Villa Farnesina w Rzymie i Andrei Pozzo (1642-1709) "Wielka kopuła S. Ignazio" również w Rzymie. Efekty iluzjonistyczne, zwłaszcza fragmenty architektury i wnętrz występowały często w wielu obrazach, o tematyce religijnej czy portretach. Współcześnie efekty iluzjonistyczne znów stają się modne i znajdują coraz częściej zastosowanie we wnętrzach sklepów, restauracji, urzędów i domach prywatnych. Bywa również stosowane w skali monumentalnej. Znajduje również zastosowanie w scenografii teatralnej i filmowej.
Pozorna kopuła z kościołą S. Ignazio, podobnie jak ołtarz i freski sklepienne, stanowiła wzór do naśladownictwa. Było to wielkie malowidło wykonane na płótnie i umieszczone na sklepieniu w transepcie. Pozzo przypuszczał, że będzie ono z czasem zastąpione malowidłem freskowym na tynku i dlatego dał obszerny wykład na temat wykreślania perspektywy ukośnej tej kopuły. Uczynił z tego wzorcowy przykład dla takiego typu malowidła i przedstawił metodę wykreślania perspektywy kolistej kopuły w części I traktatu na pięciu tablicach ze słownym komentarzem.
MICHELANGELO MERISI DA CARAVAGGIO:
Michelangelo Merisi da Caravaggio - Kosz z owocami
Michelangelo Merisi da Caravaggio - śmierć Matki Boskiej
Michelangelo Merisi da Caravaggio - Wróżąca cyganka
Michelangelo Merisi da Caravaggio - Męczeństwo św. Mateusza
Caravaggio – Powołanie św. Mateusza
Powołanie św. Mateusza - obraz tworzony w latach 1598-1600 przez włoskiego artystę barokowego Caravaggia. Jest to obraz z cyklu, przedstawiającego sceny z życia apostoła.
Przedstawienie
Treścią dzieła jest scena, w której Chrystus powołuje do służby Mateusza. Artysta umiejscawia scenę w ciemnej spelunce, gdzie przyszły apostoł trawi czas wśród graczy i łotrzyków ze szpadami. Chrystus, wskazujący dłonią swego wybrańca, wyłania się z mroku dzięki światłu, które rozchodząc się z określonego miejsca wzdłuż wyciągniętej ręki uzyskuje wymiar symboliczny. Mateusz nie od razu pojmuje co się stało. Podczas, gdy na twarzach jego kompanów maluje się zaskoczenie, ale też zrozumienie dla wagi tej chwili - on pochłonięty jest liczeniem monet.
Dzieło ,,Powołanie św. Mateusza" powstało w latach 1598-1600, czyli w okresie baroku, który charakteryzował się tym, że nie używano wielu barw jasnych, przeważały w większości barwy ciemne, bardzo ważna była religia. obraz olejny, malowany techniką impastów, które dają nam wrażenie trójwymiarowości postaci. Obraz przedstawia scenę, w której Mateusz zostaje powołany przez samego Jezusa. Na planie pierwszym znajduje się grupka celników, którzy liczą pieniądze. Znajdują się tam także św. Piotr i Jezus, który gestem nakazuje Mateuszowi, aby ten poszedł z nim. Celnicy ubrani są w bogate szaty z odcieniami czerwieni i żółci, a na głowie mają kapelusze z piórami. Malarz używał ciemnych barw, ale lekkim rozjaśnieniem wydobył z ciemności postaci. Po głębszym wpatrzeniu się możemy zauważyć, że postacie, które stoją i które siedzą tworzą krzyż, który również widzimy we framudze okna. Jest on symbolem boskości, życia i nieśmiertelności.
Caravaggio - Wieczerza w Emaus
Wieczerza w Emmaus – pierwszy obraz w tej tematyce autorstwa barokowego malarza włoskiego Caravaggia pochodzący z 1601 roku.
Obraz został namalowany w 1601 roku na zlecenie Ciriaca Mattei. Tematem przewodnim jest epizod z Ewangelii św. Łukasza (24, 13-31) dotyczący dwóch uczniów idących do miasta Emaus w pobliżu Jerozolimy i ich spotkania z nieznajomym. Spotkanie zakończyło się wspólną wieczerzą, gdzie podczas błogosławienia pokarmu, pielgrzymi rozpoznali w nieznajomym postać Jezusa. Caravaggio scenę te uchwyciła z wielkim naturalizmem łącząc ją jednocześnie ze sceną Ostatniej Wieczerzy i ustanowienia sakramentu Eucharystii.
Na obrazie malarz przedstawił dwóch pielgrzymów w starych poszarpanych szatach. Jeden z nich ma przypiętą muszlę, symbol pielgrzyma. Jego ręce są rozpostarte wzdłuż krawędzi stołu nadając wrażenie bliskości i ingerencji lewej ręki w przestrzeń widza. Takie samo wrażenie sprawiając łokcie drugiego pielgrzyma i stojącego na krawędzi koszyka z owocami. Te pochodzą z różnych pór roku a niektóre są nadjedzone przez robaki co mogło symbolizować grzech i śmierć Jezusa oraz jego zwycięstwo. Postać Chrystusa nie posiada brody co może świadczyć o wzorowaniu się malarza na postaci Jezusa z dzieła Michała Anioła Sąd Ostateczny znajdujący się w Kaplicy Sykstyńskiej
Obraz Wieczerza w Emaus przedstawia uznanie Chrystusa przez jego uczniów w momencie przełamania chleba. Uczniowie opłakują śmierć Mesjasza, by za chwilę cieszyć się jego zmartwychwstaniem. Sytuacja jest obserwowana przez właściciela tawerny. Na obrazie Powołanie świętego Mateusza ręka świętego wskazuje na niego samego. Gest ręki oznacza pytanie: "Kto? Ja?", podczas gdy jego wzrok, wpatrzony w Chrystusa, już dał odpowiedź: "Tak, pójdę za Tobą". W obrazie Wskrzeszenie Łazarza Caravaggio posunął się jeszcze dalej, pokazując fizyczny proces powstawania z martwych. Ciało Łazarza nadal jest w rękach śmierci, ale jego dłoń zwrócona w stronę Chrystusa, jest już żywa.
Caravaggio - Złożenie do grobu
Współtwórca baroku Michelangelo Merisi da Caravaggio był jednym z pierwszych malarzy barokowych. Wywarł ogromny wpływ na malarstwo siedemnastowieczne. Tworzył w Rzymie, Neapolu, na Malcie i Sycylii. Prowadził awanturnicze życie i często wchodził w konflikt z prawem. Główne cechy stylu Caravaggia to: ciemne tło, intensywny koloryt, kontrastowy światłocień, śmiałe skróty perspektywiczne i dynamiczna kompozycja potęgująca napięcie dramatyczne i siłę wyrazu. Jego obrazy religijne charakteryzuje także naturalizm. Pojawiają się na nich postacie z nizin społecznych i sceny z życia codziennego. Nowatorskie przedstawianie świętych postaci z plebejskimi twarzami czy brudnymi nogami budziło oburzenie ogółu, lecz było doceniane przez hierarchów Kościoła. "Złożenie do grobu" zostało namalowane dla kościoła Santa Maria in Vallicella w Rzymie. Naturalizm i dynamizm Caravaggio w typowy dla siebie sposób pogrążył tło w ciemnych barwach, aby żaden szczegół nie odciągał uwagi widza od przedstawionej sceny. Artysta zrezygnował z wszelkich atrybutów boskości, pełne bólu twarze i gesty rozpaczy wyrażają ludzkie uczucia. Ciało Chrystusa niosą św. Jan (z lewej) i św. Nikodem. Nad nimi widzimy od lewej trzy Marie: Matkę Bożą, św. Marię Kleofasową oraz św. Marię Magdalenę. Wrażenie ruchu Caravaggio uzyskał dzięki kompozycji, w której dominują linie ukośne (podkreślają to wyciągnięte ręce Matki Bożej i Marii Magdaleny). Linia łącząca głowy wszystkich osób z wyjątkiem Nikodema tworzy półelipsę, co również pogłębia dynamizm sceny. Wzorem Michała Anioła Kontrast rozświetlonego ciała Chrystusa i ciemnego tła, przy pozostawieniu pozostałych postaci w półcieniu sprawia, że uwaga widza koncentruje się na postaci Zbawiciela. Nieprzypadkowo ciało Jezusa ułożone jest podobnie jak w sławnej rzeźbie "Pietà" Michała Anioła. Twórczość Michała Anioła zapowiadała barok i Caravaggio często do niej nawiązywał. "Złożenie do grobu" Caravaggia jest, podobnie jak obrazy Michała Anioła, dziełem "rzeźbiarskim". Wymodelowane światłocieniem postacie na ciemnym, płaskim tle, stanowią jakby rzeźbiarską, zwartą grupę ustawioną na "postumencie" grobu.
Artemisia Gentileschi - Judyta i Holofernes
PIETER PAUL RUBENS:
Peter Paul Rubens -krajobraz z tęczą
Peter Paul Rubens - Helena Fourment w futrze
Peter Paul Rubens - Przybycie Marii Medycejskiej do Marsylii
Pieter Paul Rubens - Autoportret z Izabelą Brandt
Pieter Paul Rubens - Bitwa amazonek - wersja 1
Pieter Paul Rubens - Bitwa amazonek - wersja 2
Pieter Paul Rubens - Sąd Ostateczny
Rubens- porwanie córek Leukippa
arcydzieło Rubensa obecnie znajdujące się w zbiorach Starej Pinakoteki w Monachium, powstało około 1618 r. Jest to obraz o wymiarach 222 x 209 cm. Przedstawia scenę porwania córek Leukipposa przez dwóch synów Zeusa - Dioskurów. Dwie nagie kobiety unoszone są przez mężczyzn, którzy przybyli konno. Dioskurom towarzyszą małe amorki. W tej barokowej, rozbudowanej kompozycji ciała kobiet wyraźnie tworzą dwie linie w obrazie. Odnosimy wrażenie, że kobiety nie opierają się zbytnio, zaś w ruchach mężczyzn raczej nie widać przemocy. Zdaniem Pierre Courthiona, "Nic nie może dorównać świetności tej kompozycji, która stanowi splot powyginanych ciał kobiet na tle płaszczy mężczyzn i brązowych oraz szarych uprzęży koni" (P Courthion, Malarstwo flamandzkie i holenderskie, Warszawa 1996, s. 85). Wg tradycji przekazywanej w rodzinie, u której znajdowała się ta kopia, autorem jej miał być Franciszek Smuglewicz (1745-1807), co nie znajduje jednak potwierdzenia.
Flamandzki mistrz Pieter Paul Rubens na obrazie zatytułowanym „Porwanie córek Leukipposa” przedstawia dwie nagie pulchne kobiety(siostry)oraz dwóch umięśnionych mężczyzn. Jego styl cechują złociste barwy, dynamiczna kompozycja, wyraziste i zmysłowe postacie. Przepych kolorystyki i umiejętne zastosowanie refleksów świetlnych „perłowe nagie ciała i migotliwy jedwab”
Obraz poświęcony jest wydarzeniu z życia Dioskurów, zrodzonych z Ledy. Jeden z nich, Kastor, był śmiertelnym synem króla Spartan Tyndareosa, drugi, Polluks (Polideukes), był nieśmiertelny dzięki boskiemu ojcu Zeusowi. Historia opowiada o nierozłączności braci i o porwaniu córek ich wuja Leukipa (Leukippos), Ilairy (Hilajra, Hilaejra) i Febe (Fojbe). Obie siostry miały wyjść za mąż za Idasa i Linkeusa. Podczas porwania wywiązała się walka pomiędzy dwiema parami braci, w wyniku której zginął Kastor. Nieśmiertelny Polluks zapragnął połączyć się z bratem w krainie śmierci i poprosił ojca Zeusa o umożliwienie mu tego. Pan Olimpu nie zgodził się na prośbę syna, ale postanowił, iż Dioskurowie razem będą spędzać dnie na przemian w Podziemiu i na Olimpie.
Rubens z tej historii wybrał scenę próby porwania córek. Mocne ramiona braci chwytają zaskoczone dziewczyny, jednocześnie próbując ujarzmić rumaki. Postacie zostały wpisane w kształt rombu, przez co wydają się wciśnięte ciasno w ramy obrazu. Ciała kobiet są skręcone w przeciwne do siebie strony. Poprzez taką kompozycję postacie kobiet nawzajem się uzupełniają, tj. jedna ukazuje tę część ciała, którą druga zasłania. Braciom towarzyszą dwa amorki trzymające się końskich grzyw.
Użyte przez malarza barwy: odcienie żółcieni, oranż szat, czerwień płaszcza, potwierdzają, że Rubens znał malarstwo weneckie (Giorgiona, Tycjana, Veronesa i Tintoretta) i ulegał jego wpływowi. Technika zaczerpnięta od tych mistrzów polegała na swobodnym pociągnięciach pędzla i użyciu barw nie tylko do wypełnienia przestrzeni, ale i do kształtowania formy. Jak pisze Adam Bochnak, Rubens zróżnicował znakomicie odcienie ciała męskiego i kobiecego, świetnie odtworzył tkaniny jedwabne i ich refleksy na jasnym ciele kobiecym
Rubens - podniesienie_krzyza
W swym słynnym malowidle „podniesienie krzyża”, Rubens udowodnił swe mistrzostwo i opanowanie warsztatu – z godnym podziwu rozmachem zaprezentował temat religijny w sposób charakterystyczny dla szkoły włoskiej.
W obrazie przeważają barwy nasycone. Ten sam artysta namalował również nawiązujące do Biblii Zdjęcie z krzyża i Powrót syna marnotrawnego. Z pierwszego obrazu bije dramat, tragedia ludzka, ból jego bohaterów. Scena przedstawiona jest naturalistycznie i realistycznie podobnie jak w drugim dziele, gdzie widz czuje się wręcz jak niepożądany, niedyskretny świadek, przypadkiem dopuszczony do udziału w scenie miłości i czułości ludzkiej. Obraz ten budzi wzruszenie.
__
Jacob Jordaens - Król pije, The King Drinks 1638-40 Oil on canvas, 152 x 204 cm Musée du Louvre, Paris
Jacob Jordaens - Król pije, The King Drinks - Oil on canvas, 156 x 210 cm Musées Royaux des Beaux-Arts, Brussels
Anthony van Dyck - Autoportret z sir Endymionem, Sir Endymion Porter and the Artist 1632-41 Oil on canvas, 110 x 114 cm Museo del Prado, Madrid
Anthony van Dyck - portret Karola I, Charles I, King of England at the Hunt c. 1635 Oil on canvas, 266 x 207 cm Musée du Louvre, Paris
...
rafont1