Zdzisław Nowak - Niezwykłe przygody Hodży Nasreddina.pdf - Zdzisław Nowak - morefaya2006

ZDZISŁAW NOWAK

NIEZWYKŁE PRZYGODY

HODśY NASREDDINA

POD KARAGACZEM

Opowieść pierwsza o nieoczekiwanym

spotkaniu z sędziwym usto z Chiwy,

o kryjówce na sakwę drogocennych pereł

oraz o niecnym postępku piekarza Hamidutly

Daleką drogę miał za sobą HodŜa Nasreddin i jego poczciwy wierzchowiec,

długouchy iszak. Od błogosławionej Buchary dzieliło ich wiele dni wędrówki poprzez lotne

barchany Czerwonych Piasków, uwieńczone szczęśliwą przeprawą na przeciwległy brzeg

Amu-darii, najkapryśniejszej z wszystkich rzek Azji.

- Jeszcze trochę i będziemy na miejscu. Nie marudź, przyjacielu, Ŝwawiej przebieraj

nogami, jeśli chcesz zamienić przemarzłe pączki ostu na garść pachnącego ziarna. No, tylko

spokojnie, nie brykaj zanadto. I bez tego wiem, co sądzisz o szaleńcu, który w zimowe

tygodnie wyruszył na szlak dawnych podróŜy, aby oŜywić wspomnienia młodzieńcze.

Pewnie, milsza droga latem. Ale czy ja wybierałem porę? GuldŜachon, ukochana moja,

pojechała do Margilanu odwiedzić dawno nie widzianych teściów, pochwalić się

najmłodszym synem. Ja, przyjacielu, skorzystałem jedynie z okazji - mruczał HodŜa kierując

kłapoucha w stronę widocznego nie opodal wzniesienia. - Z grzbietu tego barchana

powinniśmy juŜ dostrzec minarety miasta. Chyba nie pobłądziliśmy? Chiwa musi być

niedaleko.

Na wzgórzu mędrzec uniósł się w siodle, by lepiej prześledzić okolicę. Wtedy to na

sąsiednim pagórku pod potęŜnym, samotnie rosnącym karagaczem ujrzał scenę, która

nakazała mu zmusić osła do szaleńczego galopu.

- Powstrzymaj się, człeku siwobrody - wołał machając gwałtownie rękami. - Co

czynisz? Jakie nieszczęście pcha cię na tę gałąź?

Za późno. Starzec stojący na grzbiecie iszaka zeskoczył z siodła. W tym momencie

dał się słyszeć trzask pękającej gałęzi i nieznajomy gruchnął na ziemię. Kiedy zasapany osioł

dźwigający HodŜę Nasreddina wspiął się na szczyt wzgórza, siwobrody męŜczyzna siedział

ogłuszony pod drzewem i wodził wokoło nic nie rozumiejącym wzrokiem.

HodŜa zsunął się z kłapoucha i przycupnął obok. Szepnął łagodnie:

- Po coś chciał to zrobić? śycie naleŜy nie tylko do ciebie. Nikt nie jest samotny na

tym świecie. Jeśli nie masz dzieci, przyjaciół pozostawisz w Ŝalu. Pies wierny zaszlocha po

tobie. Nie trzeba samemu zrywać przędzy Ŝycia. UlŜyj sercu, o czcigodny, opowiedz, jakie

cię spotkało nieszczęście, moŜe ja coś w biedzie zaradzić potrafię?

MąŜ o mlecznej brodzie przetarł palcami powieki nabrzmiałe od łez. Przypatrzył się

uwaŜnie HodŜy, po czym jęknął:

- Straszny los mnie doświadczył, wędrowcze. Na nic mi juŜ Ŝycie.

Mędrzec połoŜył mu dłoń na ramieniu i ponowił prośbę:

- Mów, proszę. Mów wszystko po kolei.

Starzec westchnął boleśnie i zaczął opowiadać:

- Krótka to historia, lecz dla mnie okrutna. Tkaczem jestem z ojca mojego i dziada.

śona i trzy córki takŜe przy warsztacie pracować potrafią. Wspólnie przez długie miesiące

chan-atłas tkaliśmy. Cudowny materiał, barwny i wzorzysty. Między mną a karawanbaszą z

Chiwy stanęła umowa: wszystek jedwab on w drogę daleką zabierze, sprzeda w Damaszku,

Bagdadzie, Kairze, a po powrocie zyski podzielimy na pół. Jako gwarancję powrotu prze-

wodnik karawany pozostawił mi w zastaw woreczek drogocennych pereł. Od tamtej godziny

bałem się zmruŜyć oczy choćby na moment. Plaga złodziei buszujących nocami po domach

bogaczy i biedaków stała się i moim przekleństwem. Za radą sąsiada, zacnego piekarza

Hamidułły, ukryłem woreczek zastawny w niemałej odległości poza miastem. O, tu pod

korzeniem karagacza. To właśnie piekarz pomógł mi wyszukać odpowiednie miejsce, zna-

czne i bezpieczne. Od tej chwili spałem juŜ spokojnie. JednakŜe dzisiejszej nocy przyśnił mi

się główny poborca podatków. Wszyscy wiedzą, Ŝe zły to znak, zwiastuje nieszczęście.

Ledwie doczekałem brzasku. Napełniony trwogą wsiadłem czym prędzej na osła i popędziłem

tutaj. Sen się sprawdził - pereł juŜ nie było. Popatrz na me ręce. Zdarłem palce do krwi

przeczesując piasek. Nadaremnie. Ktoś zabrał nie moje klejnoty. Tymczasem karawanbasza

przez umyślnego gońca nadesłał wiadomość. Jest juŜ w drodze powrotnej. Godzina

rozliczenia bliska. CóŜ miałem uczynić? Chcąc ocalić dobre imię, zawiązałem pętlę...

- Nikt inny poza piekarzem, powiadasz, nie wiedział o kryjówce? Doskonale - HodŜa

Nasredin uśmiechnął się szeroko. - Ho to znaczy, Ŝe wiem juŜ, kto wygarnął perły spod

drzewa. Hamidułła.

- Hamidułła? Muchtar Hamidułła? Nadzieję wlewasz w me serce, wędrowcze. Dobry

los sprowadził cię tutaj w najlepszej minucie - uradował się nieznajomy. - Pośpieszę do

sąsiada, niechaj zwróci nie moje klejnoty.

To mówiąc starzec zerwał się na równe nogi. Rozgorączkowany nie mógł trafić

stopami w iczigi, które pogubił w chwili, gdy usiłował zawiązać pętlę na konarze drzewa.

HodŜa Nasreddin pochwycił za uzdę osiołka sędziwego tkacza. I rzekł:

- Zaczekaj, czcigodny. Nogi nie powinny być szybsze od głowy. Na próŜno chcesz

pędzić do piekarza. Jeśli zabrał perły po kryjomu, to nie dlatego, aby je teraz z dobrej woli

zwrócić. Świadków przecieŜ nie masz? Niczego mu więc nie udowodnisz. Wyprze się i

ciebie, i niecnego uczynku. Postąpiłeś bardzo nierozwaŜnie dopuszczając do sekretu

człowieka, na którym polegać nie moŜna.

- Polegać nie moŜna?... - siwobrody powtórzył jak echo. I nagle obruszył się.

Krzyknął z całej siły: - Nie, ja w to nigdy nie uwierzę. Piekarzowi powodzi się doskonale, to

rzemieślnik zamoŜny i dobry. Godzien zaufania. I do tego prawdziwy muzułmanin. W

meczecie pół dnia potrafi przesiedzieć. śadnej z pięciu modlitw nie przegapi ni razu. Czasu

postów przestrzega starannie. Dostarcza pieczywo na dwór pierwszego wezyra i głównego

miraba. Często nawet i na dwór chanowy. Nie, Hamidułła ma monet srebrnych, ile tylko

zechce. I złoto, i perły. Niepotrzebne mu moje klejnoty.

- Głodnego nasycisz, ale nie bogacza - mruknął pod nosem HodŜa Nasreddin. I

dorzucił głośniej: - Jedźmy. Nie zaszkodzi przekonać się, w jakiej skórze Ŝyje Hamidułła.

Siwobrody zaszlochał:

- Straciłem perły, straciłem dobre imię i wiarę w sąsiada. CóŜ mi więc zostało?

- Nadzieja. I trzy córki. Pomyśl o ich losie, zanim odwaŜysz się na krok desperacki -

odpowiedział mędrzec. - Karawanbasza powróci, nie zastanie cię, sprzeda twą Ŝonę i córki na

bazarze niewolników. Prawo mu na to zezwoli. A ty dopomoŜesz nierozwaŜnym czynem.

- Aj, aj, aj - jęczał nadal tkacz. - Zgubiłem moje czarnobrewe. Nie ujdą sprzedaŜy. Bo

skąd wezmę teraz perły dla karawanbaszy? O, wędrowcze doświadczony, spójrz oczyma

rozsądku na nieszczęsne wydarzenie, moŜe dojrzysz wyjście z okrutnej sytuacji ojca?

- Widzę. Trzeba po prostu zmusić Hamidułłę aby z własnej woli połoŜył klejnoty z

powrotem pod drzewo. Mam pomysł. Wysłuchaj teraz słów moich uwaŜnie, abyś potem

niczego nie pokręcił. - HodŜa Nasreddin przysunął się do starca i rzecz całą zaczął wyjaśniać

mu szeptem, tak by nawet osłu tajemnica fortelu nie wpłynęła do ucha.

Z kaŜdym słowem filozofa Buchary rozjaśniało się oblicze sędziwego mistrza. Coraz

weselej potakiwał głową. JuŜ zdawał się być całkowicie przekonany, gdy raptem

znieruchomiał, zastanowił się nad czymś, przeraŜenie spętało mu myśli. Wyjąkał pełen

trwogi:

- A... jeśli Hamidułła nie uwierzy?

HodŜa machnął uspokajająco ręką.

- Uwierzy. Bez obawy, uwierzy na pewno. Chciwość zaślepia jednako. Władcę i

piekarza.

Długo jechali w milczeniu, zatopieni w myślach. Dopiero na widok murów obronnych

Chiwy ciszę przerwał starzec:

- Czy znasz kogoś w mieście? Gdzie masz zamiar nocować, wędrowcze? Widzisz,

wieczór juŜ się zbliŜa.

- Jeszcze nie wiem, czy mnie ktoś tutaj pamięta. O schronienie się jednak nie

kłopoczę, w chanace zawsze są miejsca dla podróŜnych.

Siwobrody spojrzał błagalnie na swego wybawcę.

- Proszę cię, wędrowcze, nie odmawiaj, zatrzymaj się u mnie - rzekł. -

Mechmonchona od dawna stoi pusta. Będziesz nam gościem najmilszym, ozdobą domu i

całej dzielnicy. Płowem cię nakarmię, dziewczęta pieśnią rozweselą.

- Zgoda, czcigodny. Wolę ciepło domowego ogniska od najprzestronniejszej nawet

komnaty chanaki. Spieszmy przeto do ciebie. Nie zwlekajmy dłuŜej, bo mróz niezwyczajny

uszy nam postrąca. Przed ludźmi rozchmurz czoło, ojcze, przepędź smutne myśli. Krewnym i

sąsiadom przedstawisz mnie jako zamoŜnego kupca, a ja poŜyczę ci perły, których nie

posiadam. Przekonasz się, mistrzu złotoręki, Ŝe odzyskasz klejnoty, zaś główny poborca

podatków jutro we śnie nawiedzi piekarza Hamidułłę - odpowiedział wesoło HodŜa

Nasreddin, po czyni spojrzał w bok i nagle pomarkotniał.

Nic dziwnego, mijali właśnie bramę miejską Pałwan-darwaza, do której skrzydeł

straŜnicy chanowi, ku przestrodze innych, przybijali za uszy trzech nieszczęśników.

Niewolników zbiegłych - i pochwyconych w ucieczce.

Słowa - perły, lecz jeśli ich wiele, zbyt tracą na cenie. Odpowiedz więc krótko,

człowieku o głowie kadiego, w jaki sposób moŜna zmusić niecnego piekarza Hamidułłę do

zwrotu zagrabionego mienia?

Zdzisław Nowak - Niezwykłe przygody Hodży Nasreddina.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: