l. Pojęcie Konstytucjonalizmu i jego podział - pojęcie zbiorcze utworzone z 3 elementów 1. aksjologiczny (wartociujšcy) ogół poglšdów dotyczšcych ustroju państwa 2. normatywny ogół norm dotyczšcych ustroju państwa głównie konstytucyjnych 3. socjologiczny szeroko rozumiana praktyka konstytucyjna Podział konstytucji - demokratyczny: angielski, francuski, amerykański; nie demokratyczny: nazistowski, socjalistyczny 2. Główne zasady konstytucjonalizmu angielskiego - l. zasada bikameralizmu lub dwuizbowoci, 2. system przedstawicielski (wybiera się rzšdzšcego, który jest naszym przedstawicielem) inaczej zasada reprezentacji, 3. system parlamentarny jako system rzšdu (wybiera się tylko 2 partie do rzšdu) 3. Główne zasad konstytucjonalizmu. francuskiego: 1. zasada zwierzchnictwa narodu, 2. zasada podziału władz państwa (1748- o duchu praw monteskiusz), 3. idea konstytucji pisanej, 4. idea wolnoci i praw jednostki (deklaracja z 1789r) 4. Główne zasady konstytucjonalizmu amerykańskiego 1. zasada federalizmu (ustanowiona w tym kraju jako pierwszy na wiecie), 2. Judicial Review (prawo sšdów powszechnych do interpretacji konstytucji oraz do badania zgodnoci prawa z konstytucjš 18031 z ustawami włšcznie'). 5. Główne. zasady konstytucjonalizmu socjalistycznego 1. zwierzchnictwo ludu (klasa robotnicza i chłopska), 2. jednolitoć władzy państwowej (organ najwyższy Parlament), 3. system rad jako system. rzšdów (wybierano radę a ta z kolei wybierała sporód siebie radę wykonawczš., rada powiatowa., wojewódzkš., narodowa) 6. Główne zasady konstytucjonalizmu. nazistowskiego 1. zasada połšczenia aparatu partyjnego z państwowym, 2. FUHRERPRINZIP (zasada wodzostwa sprawowanie władzy prawodawczej i wykonawczej). 7. Pojęcie prawa konstytucyjnego.- termin pr. konstytucyjnego. ma przynajmniej 2 znaczenia. Wynika to stšd, że sama konstytucja. ma kilka znaczeń: to przede wszystkim 1. akt prawny pisany (ustawa zasadnicza w państwie). Pr. konstytucyjne rozumie się tu jako zespół norm prawnych zawartych w konstytucji. Normy te tworzš pewnš grupę przepisów, wyróżniajš się swojš szczególnš mocš prawnš - najwyższš w całym systemie prawa. Tak okrelone pr. konstytucyjne byłoby za wšskie, ograniczałoby bowiem zakres analizy do przepisów zawartych w ustawie zasadniczej 2. synonim istniejšcego ustroju po1itycznego państwa. Tutaj wyróżnienia prawa konstytucyjnego dokonuje się z uwagi na przedmiot, który to prawo reguluje, a nie ze względu na moc prawnš norm zawartych w konstytucji i w innych ustawach. Konstytucyjnych. W konsekwencji przez prawo konstytucyjne rozumiemy zespół norm prawnych, których przedmiotem jest uregulowanie ustroju politycznego i społeczno gospodarczego państwa. Tak więc termin prawa konstytucyjnego może oznaczać w sensie wšskim - zespół norm prawnych, zawartych w konstytucji i innych ustawach konstytucyjnych.; w sensie szerokim - całokształt norm prawnych majšcych za przedmiot uregulowanie ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego państwa. 8. Przedmiot prawa konstytucyjnego - materia praw konstytucyjnego obejmuje te normy prawne, które okrelajš 1.podmiot władzy suwerennej w państwie i sposobu jej sprawowania. (prawo Konstytucyjne wskazuje w szczególnoci do kogo należy najwyższa władza w państwie - władza suwerenna, okrela jaka jest forma i charakter państwa). Podstawy ustroju społeczno-gospodarczego państwa (wskazuje się formy własnoci w państwie, mechanizmy jej ochrony, sposób organizacji życia gospodarczego i społecznego) System organów państwa (chodzi o wskazanie struktury organów państwa, trybu ich funkcjonowania oraz wzajemnego stosunku do siebie) 4.Status obywatela w państwie (prawo Konstytucyjne. okrela prawa i wolnoci obywatela a także nakłada na niego obowišzki) 5.Podstawy systemu. wyborczego (okrelajš sposób powoływania organów przedstawia) Przedmiotem prawa konstytucyjnego jest okrelenie podstaw ustroju politycznego i społeczno-gospodarczego. państwa 9. Prawo konstytucyjne a instytucje polityczne - l. Aparat państwowy (parlament, rzšd, sšdy, organizacje samorzšdu, NIK, Trybunał Stanu) 2. Partie polityczne (stan. pierwszoplanowš rolę w państwach demokratycznych i niedemokratycznych); regulamin partii - akty regulujšce pracę partii; finanse partii - rozliczanie funduszy musi być należycie dokonywane, Władze partii politycznych muszš pochodzić z wyborów i nie mogš być kadencyjne; 3. Zwišzki zawodowe i wyznaniowe - ZW (kociół katolicki - najpoważniejszy podmiot polityczny w Polsce, Komisja Episkopatu Polski) wydano 3 regulacje ich działalnoci: a. prawo o stowarzyszeniach (USA i Francja), b. ustawa ZW (Zw. Radziecki) c. w Polsce co zwišzek to inny akt prawny; ZZ - majš eksponowane role polityczne (np. Solidarnoć była super rzšdem 1989-92) sš od strzeżenia praw pracowniczych 4. Grupy Interesu - grupa nacisku, niesformalizowane grupa ludzi, która stara się by jej działalnoć gospodarcza była przez państwo preferowana, Grupy Interesu wymykajš się wszelkim uregulowaniom prawnym 10. ródła prawa konstytucyjnego.- Pisane (konstytucja + wszystkie akty prawne, które dotyczš aparatu państwowo - ustawodawczego o NIK, o RM, ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu, ordynacja do wyborów samorzšdowych.); Niepisane: precedensy (pewne jednorazowe, lecz celowe rozstrzygnięcie wštpliwej kwestii konstytucyjnej np. 10-tki projektów ustaw w parlamencie dyskontynuacja prac parlamentarnych, nie załatwione w tej kadencji nie przechodzš do następnej), konwenanse zwyczaje konstytucji. (jeżeli kilka razy powtarzajš się precedensy) 11. Charakter Prawny Ustawy- ustawa, czyli akt o charakterze normatywnym w większoci współczesnych państw uważana jest za najważniejszy akt prawny właciwy do regulacji prawa konstytucyjnego. Moc prawna ustawy sytuuje jš w hierarchii aktów prawnych bezporednio po konstytucji. Oznacza to, że z jednej strony ustawa powinna być zgodna z konstytucjš z drugiej za sama stanowi punkt odniesienia dla tzw. aktów podstawowych (niższego rzędu), które muszš być z niš zgodne. Szczególna ranga ustawy w systemie ródeł prawa wynika min. z tego, że jest to akt uchwalany przez parlament a więc organ o charakterze przedstawicielskim. 12. Charakter prawny uchwały parlamentarnej. Uchwały to tzw. regulaminy parlamentarne ich przedmiotem jest okrelenie zasad organizacji i funkcjonowania izb oraz praw i obowišzków ich członków zadaniem regulaminów jest konkretyzacja odpowiednich postanowień konstytucji 13. Charakter prawny aktów o mocy ustaw- akty te (wydane przez organ władzy wykonawczej)mogš nie tylko regulować po raz I-wszy materię ustawy, ale także z uwagi na moc prawnš równš ustawie uchylać i zmieniać już obowišzujšce ustawy i z tego względu stanowić ródło prawa konstytucyjnego. Upoważnienie do wydawania tego typu aktów nazywanych najczęciej dekretami lub rozporzšdzeniami z mocš ustawy może wynikać wprost z postanowienia konstytucji lub być każdorazowo udziel. przez parlament w formie ustawy. 14. Zwyczajowe prawo konstytucyjne- u jego podłoża leży zwyczaj konstytucja i precedens. Zwyczaj to powszechnie uznany sposób postępowania nie znajdujšcy wyranej postawy w normach konstytucyjnych Jest on wyrazem jedynie praktyki ustrojowej a więc jego złamanie nie powoduje naruszenia norm prawnych. Dopiero uznanie zwyczaju za prawnš regułę działania organu państwa nadaje mu wymiar zwyczajowego prawa konstytucyjnego, którego naruszenie wywołuje takie same skutki prawne jak naruszenie konstytucji. Za ródło niepisanego prawa konstytucyjnego uznaje się niekiedy precedens prawotwórczy. Konstytuuje jego jednorazowe rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie i w przedmiocie należšcym do prawa konstytucyjnego pozwalajšce przypuszczać, że praktyka taka będzie kontynuowana 15. Prawo konstytucyjne a normy prawa międzynarodowego. Specyficznym ródłem prawa normy prawa międzynarodowego. Przejawiajš się one w różnych formach traktatów , umów zwyczajowego prawa międzynarodowego ogólnie uznanych zasad prawnych i częstokroć dotyczš przedmiotu prawa konstytucyjnego. 16. Miejsce prawa konstytucyjnego w systemie prawa- w klasycznym podziale prawa na publiczne i prywatne prawo konstytucyjne należy do prawa publicznego. Znajduje się tam obok takich gałęzi jak: prawo międzynarodowe administracyjne, karne czy cywilne. W podziale prawa na materialne i formalne należy do praw materialnych. Większoć sporód norm prawa konstytucyjnego ma charakter materialny, okrela uprawnienia i obowišzki podmiotów prawnych oraz ewentualne sankcje za ich przekroczenie. Znaczenie w prawie konstytucyjnym majš jednakże normy formalne, które okrelajš tryb postępowania przed organami państwa, zwišzanymi. z dochodzeniem praw i obowišzków okrelonych. w prawie materialnym. 17. Definicja konstytucji. KONSTYTUCJA - ustawa zasadnicza regulujšca podstawy ustroju państwa i uchwalona w szczególnym trybie. I-a konstytucja na wiecie to konstytucja amer. 1787r. USTAWA ZASADNICZA : 1. nie może obowišzywać jakikolwiek akt prawny, którego moc byłaby równa lub wyższa od konstytucji., 2. akty niższego rzędu z ustawami na czele powinny konstytucje konkretyzować, 3. konstytucja jest aktem kardynalnym czyli dotyczy najważniejszych spraw. Konstytucja reguluje tylko postawy ustroju państwa (nie jest regulowany cały ustrój). Jest uchwalana w szczególnym trybie czyli trudniej jš regulować niż np. ustawy, powinna być zmieniana jak najrzadziej. 18. Dzi można wskazać różne znaczenia terminu konstytucja. Jest on używany niekiedy w znaczeniu socjologiczno-politycznym na okrelenie faktycznego układu sił politycznych istniejšcych w danym państwie decydujšcego o treci prawa. Termin ten używany jest także na okrelenie całokształtu norm prawnych majšcych za przedmiot ustrój polityczny państwa bez względu na ich charakter prawny i formę aktów prawnych w których sš zawarte. Przykładem takiej konst...
brzoskwinka81