Sasal Hanna Dorota – Niebieska karta poradnik.pdf
(
392 KB
)
Pobierz
niebieskie
Hanna Dorota Sasal
NIEBIESKIE KARTY
Przewodnik
do procedury interwencji Policji
wobec przemocy w rodzinie
Przewodnik zaakceptowany przez
Biuro Prewencji Komendy Głównej Policji
Pa
ń
stwowa Agencja Rozwi
ą
zywania Problemów Alkoholowych
Warszawa 1998
2
Spis tre
ś
ci
Jerzy Mellibruda, Do czytelnika …….……………………………………………
5
9
11
17
19
22
25
26
28
31
35
36
37
40
43
49
49
55
59
59
60
62
63
66
69
73
74
76
I.
Wst
ę
p …………………………….…………………………………………….....
II.
Wprowadzenie ……………..…….……………………………………………….
III.
Zjawisko przemocy domowej ..…….…………….……………………………….
- Mity, stereotypy, powiedzonka ..…………….…………………………………..
- Perspektywa prawna przemocy domowej ..….………………………………….
- Cechy charakterystyczne przemocy domowej …………………………………..
- Zachowanie ofiary przemocy domowej ….……………………………………...
- Zespół zaburze
ń
stresu pourazowego (PTSD) …………………………………..
- Zachowania sprawców przemocy domowej …………………………………….
IV.
Przemoc wobec dzieci …………………………………………………………….
- Szkody wyst
ę
puj
ą
ce u dzieci ……………………………………………………
- Rozpoznawanie przemocy wobec dzieci ………………..…….………………...
- Konsekwencje przemocy do
ś
wiadczanej w dzieci
ń
stwie ……………………….
V.
Przemoc domowa a alkohol ………………………………………………………
VI.
Okoliczno
ś
ci utrudniaj
ą
ce przeprowadzanie skutecznej interwencji …………….
-
Ź
ródło trudno
ś
ci ………………………………………………………………...
- Stres w pracy policjanta ………………………………………………………...
VII.
Procedura działania w przypadku interwencji wobec przemocy domowej ……...
1. Przyjmowanie zgłosze
ń
o przemocy ……………………………………….
2. Podj
ę
cie/zlecenie interwencji ……………………………………………....
3. Czynniki wykonywane podczas interwencji – zasady ogólne ……………...
4. Pierwszy kontakt – diagnoza sytuacji ……………………………………....
5. Dora
ź
ne wsparcie dla ofiar przemocy domowej …………………………...
6. Interwencja wobec sprawcy przemocy domowej …………………………..
7. Zako
ń
czenie interwencji ……………………………………………………
8. Kontynuacja wsparcia dla ofiar przemocy domowej ………………………
9. Kontynuacja działa
ń
wobec sprawcy przemocy domowej ………………...
VIII.
Budowanie lokalnego systemu wsparcia dla ofiar przemocy domowej
- współpraca instytucji i słu
Ŝ
b społecznych ………………………………………
79
IX.
Zadania poszczególnych słu
Ŝ
b społecznych i instytucji w dziedzinie
przeciwdziałania przemocy domowej …………………………………………….
- Działalno
ść
gmin ………………………………………………………………..
- Działalno
ść
placówek Pomocy Społecznej ……………………………………..
- Działalno
ść
Słu
Ŝ
by Zdrowia ………………………………………………….....
- Działalno
ść
organizacji pozarz
ą
dowych ………………………………………...
- Ogólnopolskie Pogotowie Ofiar Przemocy w Rodzinie ………………………...
- Ogólnopolskie Porozumienie Osób, Instytucji i Organizacji Pomagaj
ą
cych
Ofiarom Przemocy w Rodzinie NIEBIESKA LINIA ………………………….....
85
85
88
90
91
93
94
3
- Pomoc dzieciom jako szczególnej grupie ofiar przemocy domowej ……………
94
98
105
X.
Dokumentacja „Niebieskie Karty” ……………………………………………......
XI.
Wdro
Ŝ
enie procedury „Niebieskie Karty” ………………………………………..
Zał
ą
czniki :
Druki dokumentacji „Niebieskie Karty” …………………………………………
Program przeciwdziałania przemocy w rodzinach z problemem alkoholowym
(1992-1998) „Bezpiecze
ń
stwo w Rodzinie” …………………………………….
Adresy placówek pomagaj
ą
cych ofiarom przemocy domowej …………………..
Bibliografia ……………………………………………………………………….
112
122
128
151
4
Do Czytelnika
Przemoc domowa przez wiele lat nie była w Polsce nazywana po imieniu. U
Ŝ
ywali
ś
my
ró
Ŝ
nych okre
ś
le
ń
: „awantury domowe”, „kłótnie rodzinne”, „nieporozumienia mał
Ŝ
e
ń
skie” itd.
Wszyscy wiemy,
Ŝ
e ludzie miewaj
ą
trudne chwile w mał
Ŝ
e
ń
stwie lub problemy wychowawcze,
ale s
ą
dzimy,
Ŝ
e powinni sami sobie z nimi radzi
ć
i nie nale
Ŝ
y wtr
ą
ca
ć
si
ę
z zewn
ą
trz w „sprawy
rodzinne”. Tak, wi
ę
c gdy mówimy „awantura domowa” to pojawiaj
ą
si
ę
w
ą
tpliwo
ś
ci czy jest to
sytuacja, która wymaga interwencji policji lub rozprawy s
ą
dowej.
Zdarza si
ę
jednak,
Ŝ
e m
ęŜ
owie mocno bija pi
ęś
ciami i kopi
ą
swoje
Ŝ
ony, wyrywaj
ą
im
włosy, rzucaj
ą
o
ś
cian
ę
, obrzucaj
ą
najgorszymi wyzwiskami i gro
Ŝą
ś
mierci
ą
,
Ŝ
e rani
ą
swoje
dzieci i wzbudzaj
ą
w nich
ś
miertelne przera
Ŝ
enie. Zdarza si
ę
,
Ŝ
e kobiety gł
ę
boko rani
ą
m
ęŜ
czyzn
ę
szyderczym lub obel
Ŝ
ywym słowem, uderzaj
ą
no
Ŝ
em lub
Ŝ
elazkiem, potrafi
ą
okrutnie
bi
ć
swoje dzieci, niszczy
ć
ich zabawki, szarpa
ć
za uszy, popycha
ć
, szczypa
ć
i bi
ć
po twarzy.
Zdarza si
ę
,
Ŝ
e doro
ś
li ludzie potrafi
ą
mówi
ć
i robi
ć
straszne rzeczy swoim starym
i zniedoł
ęŜ
niałym rodzicom.
W takich i podobnych sytuacjach słowa „awantura”, „kłótnia”, „konflikty” ju
Ŝ
nie
wystarczaj
ą
, s
ą
zbyt łagodne i cz
ę
sto ukrywaj
ą
prawd
ę
o tym, co naprawd
ę
dzieje si
ę
w rodzinie.
Powinni
ś
my wtedy mówi
ć
,
Ŝ
e jest to przemoc w rodzinie lub przemoc domowa. Kodeks karny
posługuje si
ę
terminem „zn
ę
canie si
ę
” lub „maltretowanie”, ale do ostatecznego
zakwalifikowania czynów przemocy domowej pod odpowiedni artykuł kodeksu karnego
dochodzi bardzo rzadko, po długiej i bardzo trudnej dla ofiary przemocy domowej drodze
post
ę
powania przygotowawczego i s
ą
dowego.
Powstrzymywanie sprawców przemocy domowej i pomaganie ofiarom mo
Ŝ
e by
ć
prowadzone na wiele sposobów. Oprócz interwencji policji, prokuratury i s
ą
dów, mog
ą
i powinni
by
ć
pomocni s
ą
siedzi, pracownicy socjalni, lekarze i piel
ę
gniarki, pedagodzy, organizacje
pozarz
ą
dowe i samorz
ą
d gminny. Mog
ą
by
ć
prowadzone punkty konsultacyjne i o
ś
rodki pomocy
dla ofiar przemocy, tak
Ŝ
e schroniska i hotele.
Jednak interwencja policji, a nawet sam fakt zagro
Ŝ
enia taka interwencj
ą
, posiada
szczególne znaczenie i stanowi bardzo wa
Ŝ
ny element całego systemu interwencji i pomocy,
który powinien istnie
ć
na terenie gminy, miasteczka czy dzielnicy. Istota przemocy domowej jest
przewaga sił sprawcy nad osoba krzywdzon
ą
, a tak
Ŝ
e jego poczucie bezkarno
ś
ci. Dostarczenie
wsparcia społecznego i pomocy psychologicznej ofiarom oraz powstrzymywanie sprawców
powinno przywraca
ć
równowag
ę
sił i zmniejsza
ć
poczucie bezkarno
ś
ci przemocy.
W Polsce dopiero od niedawna zacz
ę
li
ś
my si
ę
zajmowa
ć
przeciwdziałaniem przemocy
domowej i jeste
ś
my dopiero na pocz
ą
tku drogi do systemu skutecznego pomagania. Do tej pory
to policja najcz
ęś
ciej miała do czynienia ze sprawcami i ofiarami przemocy, ale poza
interwencjami przemocy domowej niewiele si
ę
działo. Sprawcy pozostawali z poczuciem
bezkarno
ś
ci, a ofiary z przekonaniem,
Ŝ
e s
ą
osamotnione w swej w swej tragedii i
Ŝ
e nikt im
naprawd
ę
nie pomaga. Najwi
ę
ksz
ą
wad
ą
dotychczasowej praktyki było zaniedbywanie
kontynuacji pierwszej interwencji policji i brak współpracy ze strony innych słu
Ŝ
b, instytucji
i organizacji. Przyczyniał si
ę
do tego brak odpowiedniej dokumentacji zwi
ą
zanej z faktami
przemocy domowej oraz brak dalszych kontaktów z ofiarami i sprawcami, rozumianych jako
prewencja aktów przemocy.
Mamy nadziej
ę
,
Ŝ
e opracowana i sprawdzona w praktyce przez stołecznych policjantów
procedura „Niebieskich Kart” oka
Ŝ
e si
ę
pomocna w zwi
ę
kszaniu skuteczno
ś
ci przeciwdziałania
w rodzinie. Tak
Ŝ
e pracownicy socjalni wprowadzaj
ą
do swojego post
ę
powania diagnostycznego
własny odpowiednik „Niebieskiej Karty” tak przygotowany, by mógł uzupełnia
ć
dokumentacj
ę
policyjn
ą
. Powinno to przyczyni
ć
si
ę
do ulepszenia wzajemnej współpracy na terenie lokalnej
5
społeczno
ś
ci. W ten sposób działania prowadzone s
ą
pod kryptonimem „Bezpieczne Miasto”
uzyskuj
ą
dodatkowe wsparcie przez działanie słu
Ŝ
b socjalnych.
Działania zwi
ę
kszaj
ą
ce bezpiecze
ń
stwo ofiar i rozwijaj
ą
ce ich zdolno
ś
ci do samoobrony
przed przemoc
ą
nie mog
ą
obci
ąŜ
a
ć
słu
Ŝ
b interwencyjnych policji. Niezb
ę
dne jest wi
ę
c tworzenie
lokalnych koalicji dla przeciwdziałania przemocy domowej obowi
ą
zuj
ą
cym mi. in.
dzielnicowego, pracownika socjalnego, pedagoga, kuratora, przedstawicieli organizacji
pozarz
ą
dowych itd. Tam gdzie przemoc domowa dokonuje si
ę
w rodzinie z problemem
alkoholowym bardzo istotn
ą
rol
ę
powinna spełnia
ć
gminna komisja rozwi
ą
zywania problemów
alkoholowych.
Interwencja w sprawach przemocy domowej jest trudnym zadaniem i czasem jest łatwiej
ś
ciga
ć
pospolitych przest
ę
pców ni
Ŝ
słucha
ć
szlochaj
ą
cej kobiety i patrze
ć
na przestraszone i
posiniaczone dzieci. Zwykle okazuje si
ę
,
Ŝ
e przemoc w danej rodzinie ma długa histori
ę
. Sama
interwencja przerywaj
ą
ca dora
ź
nie sytuacj
ę
przemocy nie mo
Ŝ
e załatwi
ć
wszystkich spraw.
Jednak wiele mo
Ŝ
e zale
Ŝ
e
ć
od sposobu jej przeprowadzenia, od tego jak policjant b
ę
dzie
rozmawiał z ofiarami i ze sprawc
ą
, jak trafnie i dokładnie sporz
ą
dzi opis sytuacji przemocy.
Oznacza to mi
ę
dzy innymi potrzeb
ę
uzyskiwania przez osoby interweniuj
ą
ce wiedzy o naturze i
specyfice zjawiska przemocy domowej oraz uczenia si
ę
umiej
ę
tno
ś
ci potrzebnych do
prawidłowej interwencji.
W szkoleniach zwi
ą
zanych z przeciwdziałaniem przemocy uczestnicz
ą
tysi
ą
ce
pracowników ró
Ŝ
nych instytucji, w tym tak
Ŝ
e policjantów i pracowników socjalnych. Powstaj
ą
nowe placówki specjalizuj
ą
ce si
ę
w udzielaniu pomocy ofiarom przemocy domowej. Mam
nadziej
ę
,
Ŝ
e lektura tego przewodnika oka
Ŝ
e si
ę
u
Ŝ
yteczna dla policjanta przygotowuj
ą
cego si
ę
do stosowania procedury „Niebieska Karta” w codziennej praktyce interwencyjnej i w
systematycznej pracy prewencyjnej w lokalnym
ś
rodowisku.
Dr Jerzy Mellibruda
Dyrektor Pa
ń
stwowej Agencji Rozwi
ą
zywania Problemów Alkoholowych
Pełnomocnik Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej
Plik z chomika:
hermes50-1
Inne pliki z tego folderu:
Sasal Hanna Dorota – Niebieska karta poradnik.pdf
(392 KB)
Inne foldery tego chomika:
2000 Multimedialny słownik terminów policyjnych
2001.06.25 Regulamin Europejskiej Sieci Prewencji Kryminalnej
2004 MSWiA Straże gminne - zbiór opinii prawnych
2004.02 Współpraca Policji w UE
2004.06.16 Ratownictwo w sytuacjach kryzysowych
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin