I. Podejrzany Piotr P. mimo dwukrotnego wezwania nie stawił się na termin przesłuchania u prokuratora. Ten zarządził zatem na podstawie art. 247 § 1 k.p.k. zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie Piotra P. Przeprowadzający czynność policjanci ustalili, że podejrzany mieszka obecnie u swojej konkubiny i tam dokonali zatrzymania. Prokurator zakomunikował Piotrowi P., że złożył w sądzie wniosek o orzeczenie przepadku wysokiego zabezpieczenia majątkowego, dzięki któremu Piotr P. pozostał na wolności. Podejrzany bronił się tłumacząc, że przecież:
Czy argumenty podejrzanego były zasadne?
II. Grzegorz T. odpowiadał przed Sądem Okręgowym za przestępstwo z art. 280 § 1 k.k. na zasadzie art. 10 § 2 k.k. Już po pierwszej rozprawie zwrócił uwagę swojej matki na nonszalancję, z jaką traktuje sprawę ustanowiony przez nią obrońca z wyboru. Adwokat nie dość, że stale spóźniał się na rozprawy i był całkowicie bierny w ich toku, sprawiał wrażenie stale pozostającego pod wpływem alkoholu. W końcu Grzegorz T. i jego matka podjęli decyzję o wypowiedzeniu stosunku obrończego. Jednakże po lekturze art. 76 k.p.k. powzięli wątpliwość, które z nich jest uprawnione do złożenia przed sądem stosownego oświadczenia.
Jak należy ją rozstrzygnąć?
III. Oskarżony Jan K. od początku procesu zachowywał się dziwnie. W związku z tym sąd postanowił poddać go badaniom przez biegłych lekarzy psychiatrów. Przygotowanie opinii trwało blisko pół roku, a tymczasem przewód sądowy dobiegał końca. Na ostatniej rozprawie, gdy przeprowadzone były już wszystkie wnioskowane dowody, biegli przedstawili opinię, z której wynikało, że nie ma wątpliwości co do poczytalności Jana K. W apelacji oskarżony podniósł jednak, że nie miał w postępowaniu obrońcy, a obrona była obowiązkowa.
Czy miał rację?
IV. Sąd – ze względu na ekscentryczne zachowanie Roberta Z. – wyznaczył mu obrońcę z urzędu w osobie Antoniego D. Na najbliższej rozprawie oskarżony stawił się w towarzystwie trzech kolejnych adwokatów Lucjana F., Krzysztofa S. i Aleksandra W., którzy złożyli do akt pełnomocnictwa i pełnili obowiązki obrończe razem z Antonim D. Odtąd Antoni D. przestał przychodzić na rozprawy. W apelacji od wyroku skazującego Robert Z. powołał się na ten fakt i żądał uchylenia z tego powodu wyroku.
Czy zarzut był zasadny?
V. Oskarżony Henryk G. cały okres trwania postępowania przygotowawczego (sprawa dotyczy występku z art. 158 § 3 k.k.) spędził w areszcie. W tym czasie prokurator zasłaniając się dobrem śledztwa nie udzielił ustanowionemu na zasadzie art. 80 k.p.k. obrońcy z urzędu ani jednego widzenia z oskarżonym, co więcej, aż do zamknięcia śledztwa cenzurował korespondencję tego ostatniego. Po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu Henryk G. wyszedł na wolność – niestety wkrótce jego obrońca zmarł. Oskarżony wniósł na pierwszej rozprawie wniosek o wyznaczenie mu – znów na podstawie art 80 k.p.k. – nowego obrońcy z urzędu, zwracając uwagę, że nie jest w stanie bronić się należycie sam, skoro w czasie, gdy możliwe było zbieranie dowodów niewinności był tymczasowo aresztowany.
Wskaż uchybienia popełnione postępowaniu. Czy wniosek zostanie uwzględniony?
VI. Jedynymi śladami jakimi dysponował prokurator w sprawie o przestępstwo z art. 189 § 1 k.k. były ślady krwi sprawcy zabezpieczone na miejscu zdarzenia oraz nagranie rozmowy telefonicznej, w której grożono pokrzywdzonej. Jednakże podejrzany w tej sprawie Paweł J. najpierw uniemożliwił lekarzowi pobranie krwi, a następnie – zorientowawszy się, że prokurator zamierza nagrać fragmenty przesłuchania do badań fonoskopijnych – zamilkł i w dalszym postępowaniu nie powiedział ani słowa.
Co może w zaistniałej sytuacji zrobić prokurator?
VII. W postępowaniu przygotowawczym przeciwko Tadeuszowi W. prokurator zamierzał wyznaczyć mu obrońcę z urzędu na podstawie art. 79 § 1 pkt 2 k.p.k. Wnioskowi temu sprzeciwił się jednakże pokrzywdzony stwierdzając, że wprawdzie podejrzany jest niemy, ale z pewnością jest zdolny do samodzielnej obrony, gdyż posiada wykształcenie prawnicze i bogate doświadczenie karnistyczne. Także Tadeusz W. zrzekł się prawa do obrońcy sugerując, że zna stan polskiej palestry i woli bronić się sam. Prokurator dał się przekonać – zrezygnował z wyznaczenia obrońcy i poprzestał na powołaniu – na zasadzie art. 72 k.p.k. tłumacza języka migowego.
Czy postąpił słusznie?
VIII. Lotnisko w B., ląduje samolot z Sofii. Na pasażerów czekają nie tylko krewni i znajomi. To funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wypatrują Iwana S. wracającego z Baku przez Sofię; doszło do nich, że Iwan S. ma mieć przy sobie heroinę. Przeprowadzone z nieprzeciętną skrupulatnością przeszukanie nic nie dało. Agenci nie poddali się jednak – jeden z nich przypomniał kolegom, jak na szkoleniu była mowa o szmuglerach połykających woreczki z narkotykami. Mimo protestów Iwana S. zabrano go do pobliskiej lecznicy MSWiA, gdzie z pomocą aparatury USG prześwietlono jego żołądek.
Czy działanie agentów miało podstawę w obowiązującej procedurze karnej?
IX. Piotr J. został zatrzymany na gorącym uczynku przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. Indagowany przez funkcjonariuszy podał się za swego brata bliźniaka, Jana J. i wylegitymował się skradzionym mu dowodem osobistym. Przedstawiono mu zarzuty i podczas przesłuchania przyznał się w całej rozciągłości do winy, a na protokole podpisał się jako Jan J. Fortel wyszedł na jaw dopiero po wniesieniu aktu oskarżenia do sądu. Dla prokuratora jest oczywiste, że Piotr J. popełnił kilka czynów zabronionych, ale zastanawia się, czy nie były one realizacją prawa do obrony. Do jakich dojdzie wniosków?
xavi.hernandez