1. Porównaj dowolnego przedstawiciela ślimaków, małży i głowonogów pod względem
Ślimaki
Małże
Głowonogi
Środowisko i tryb życia
opanowały zarówno morza i wody słodkie, jak i środowisko lądowe.
woda
osiadłe
Wszystkie głowonogi żyją w morzach o pełnym zasoleniu. Preferują wody podzwrotnikowe.
Symetria i części ciała
bdb wyodrębniona głowa
noga z podeszwą
worek trzewiowy okryty muszlą
czułki na głowie (lądowe 2 pary, wodne 1 para)
-klinowata umięśniona noga
-worek trzewiowy z dużym płaszczem
-redukcja głowy, zanik szczęk i tarki
-symetria dwuboczna
-jama płaszczowa ze skrzelami
- syfon wypustowy i wpustowy
W budowie morfologicznej wyróżnia się głowę z dwoma dużymi oczami, wieniec ośmiu lub dziesięciu ramion zaopatrzonych w przyssawki. Noga przekształciła się w lejek, którym woda wyrzucana jest z jamy płaszczowej. Większość głowonogów ma silnie zredukowaną muszlę - przybiera postać płytki okrytej płaszczem
budowa muszli
spiralnie skręcona lub jej brak
-dwuczęściowa połączona na grzbiecie zawiasem i więzadłem, zamykana dzięki m. poprz. Zwieraczom
- na muszlę małży składają się trzy warstwy:
* konchiolinowa (zew)
* porcelanowa (śr)
* perłowa (wew)
budowa układu oddechowego
Ślimaki lądowe są płucodyszne. Ich narządem wymiany gazowej są płuca. Większość ślimaków żyjących w wodzie to organizmy skrzelodyszne, czyli oddychające skrzelami.
Małże oddychają za pomocą skrzeli pobierając tlen z wody stale przepływającej przez jamę płaszczową. Skrzela znajdują się w jamie płaszcza po bokach nogi
Poza łodzikami mającymi 2 pary skrzel wszystkie współczesne głowonogi mają tylko jedną parę. Skrzela znajdują się w tylnej części jamy płaszczowej. Są przytwierdzone do spodu worka trzewiowego i skierowane ku przodowi. Na osi skrzel znajdują się dwa rzędy blaszek skrzelowych. U ośmiornic na blaszkach znajdują się kolejne rzędy blaszek, zaś u kałamarnic i mątw szereg pokrytych zmarszczkami fałd. Przepływ wody przez skrzela jest regulowany za pomocą skurczów ściany jamy płaszczowej.
budowa układu krwionośnego
Układ krwionośny otwarty. Krew częściowo krąży wewnątrz naczyń krwionośnych, część wlewa się do jamy ciała. Większość gatunków ma serce złożone z jednej komory i jednego przedsionka.
Układ otwarty. Serce zbudowane z jednej komory i dwóch przedsionków, leży w osierdziu. Ku przodowi i ku tyłowi ciała wychodzą z serca aorty rozprowadzające krew po całym ciele.
Z zatok żylnych krew wpływa do żył, przechodzi przez narządy wydalnicze, a następnie wpływa do tętnic skrzelowych.
Ze skrzeli krew wraca do przedsionków, a z nich dostaje się do
komory serca.
Układ krwionośny ma budowę złożoną. Składa się z serca, leżącego po stronie brzusznej ciała i naczyń krwionośnych. Krew płynie w systemie naczyń, jednak w okolicy serca wlewa się do jamy około osierdziowej, w związku z tym układ ten uważa się za zamknięty.
budowa układu nerwowego
Układ nerwowy składa się z trzech par zwojów: mózgowych, płaszczowych i nożnych. Zwoje są połączone spoidłami.
Układ nerwowy u małży składa się ze trzech zwojów nerwowych połączonych parzystymi spoidłami (zwój głowowy, trzewiowy, nożny). Narządy zmysłów są bardzo słabo rozwinięte, wiąże się to z odseparowaniem zwierzęcia zamkniętego w muszli od środowiska zewnętrznego.
sposób rozmnazania
Ślimaki są rozdzielnopłciowe
lub obojnaki. Zapłodnienie
jest wewnętrzne lub zewnętrzne.
Głowonogi są rozdzielnopłciowe. Czasem dymorfizm płciowy.
typ rozwoju
płucodyszne prosty, reszta - złożony
złożony
prosty
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
mięczaki
Gromada
małże
ślimaki
Rząd
Ostreoida
trzonkooczne
Rodzina
sercówkowate
ślimakowate
Rodzaj
Cerastoderma
Helix
Gatunek
sercówka pospolita
ślimak winniczek
2. Przestaw stanowisko systematyczne ślimaczka winniczka i sercówki pospolitej.
3. Głowonogi uważane są za najbardziej progresywną grupę mięczaków. Wymień trzy cechy głowonogów, które twoim zdaniem potwierdzają słuszność tej tezy.
-Mają scentralizowany układ nerwowy – większość zwojów zlała się w jedną masę.
-Mózg chroniony jest przez chrzęstną puszkę mózgową.
-Wykazują złożoność zachowań i umiejętności uczenia się.
-Mają bdb wykształcone narządy zmysłów.
4. Wymień co najmniej trzy cechy wspólne pierścienic i mięczaków.
-Podobna budowa układu nerwowego: obrączka około gardzielowa + 4 podłużne pnie nerwowe połączone spoidłami.
-Przewód pokarmowy zbudowany z 3 części: jelita przedniego, środkowego, tylnego
-W cyklu życiowym niektórych mięczaków występuje larwa trochofora - podobna do tej, którą mają pierścienice
-Pierścienice i mięczaki wodne wydalają głównie amoniak, lądowe mocznik.
5. Omów sposób usuwania zbędnych i szkodliwych metabolitów z organizmu ślimaka.
Układ tworzy nerka (z reguły nieparzysta, 1 u bardziej wyspecjalizowanych) i odchodzący moczowód zakończony otworem wydalniczym. U form lądowych szkodliwe produkty przemiany materii usuwane są w postaci kryształków kwasu moczowego, a u form wodnych w postaci amoniaku i mocznika. Ponad to nerka odgrywa znaczącą role w utrzymaniu ciśnienia osmotycznego w całym ciele mięczaka. Nerka to silnie przekształcone metanefrydium – lejki, którymi nerki otwierają się do worka osierdziowego, czyli wtórnej jamy ciała).
6. Omów budowę i funkcje układu krążenia głowonogów. Jaka role pełnią w nim serca skrzelowe?
U głowonogów układ krążenia jest układem półzamkniętym. Krew płynie prawie zawsze w naczyniach krwionośnych (dużo naczyń włosowatych). Serce znajduje się w worku osierdziowym. Ma 1 lub 2 przedsionki, co zależy od liczby skrzeli.
Serca skrzelowe pomagają wtłaczać krew do oskrzeli.
Są dwa obiegi krwi
-duży <3 ciało <3
-mały <3 skrzela <3
7. Wykaz na odpowiednich przykładach różnice w rozmnazaniu się mięczaków.
Wszystkie mięczaki rozmnażają się płciowo
obojnaki
rozdzielnopłciowe
małże, większość slimakow
chitony, jednotarczowce, głowonogi, lodkonogi
Zapłodnienie
Wewnętrzne lub w jamie płaszczowej
wewnętrzne (krzyżowe u obojnaków)
mięczaki wodne
ślimaki lądowe
Typy rozwoju
...
lili.lu18