Twardowski Jan ks_ Ksiądz Jan dzieciom.pdf

Ksiądz Jan Twardowski

dzieciom

stuknąć w kamień serca…

Nie pierwsze to spotkanie ks. Jana Twardowskiego z dziećmi: zaczęło się od

słynnych kazań w kościele ss. Wizytek w Warszawie, potem pojawił się nie mniej

słynny tom gawęd / Zeszyt w kratkę … Takie były początki. Niniejszy tomik jest już

tylko dopełnieniem tego twórczego dzieła: bo przecież tak naprawdę ks. Jan

Twardowski zawsze pisał dla dzieci — może rzadziej dla tych rzeczywistych, częściej

dla tych, które każdy z nas nosi w sobie: dla dzieci… ukrytych w nas samych. Od

pierwszych swych utworów poeta odkrywał wielką przestrzeń dzieciństwa zagubioną

gdzieś pośród labiryntów pamięci i w niej właśnie znajdywał ewangeliczną pełnię

człowieczeństwa.

Poezja ks. Jana Twardowskiego dotyka najprostszych, codziennych, zwyczajnych

doświadczeń człowieka, w nich pozwala odnaleźć to, co tworzy sens i głęboką

perspektywę życia. Poeta nie podejmuje wielkich dylematów moralnych, nic roztrząsa

zagadek teologicznych, nie pyta. skąd świat i po co wielkie dzieło stworzenia. Jego

poezja jest zapisem drogi, jaką przebywa człowiek w poszukiwaniu dzieciństwa

utraconego wraz z wchodzeniem w dojrzałość. Jest to dosłownie próba realizacji

ewangelicznego wezwania, by „stać się jako dzieci”.

Cóż to jednak znaczy? Jaki jest sens wezwania człowieka, by powrócił do swych

źródeł? Podstawowym wyznacznikiem dziecięcej postawy człowieka jest ufność

sprowadzona do wymiarów bezpośredniej relacji wobec Boga, pozwalającej na

intensywny, bezpośredni modlitewny dialog. Wokół tej dziecięcej ufności zbudowany

został sam fundament wiary; wiara bez ufności staje się martwa. Ufność wyraża i

uobecnia dziecięcość człowieka i ojcostwo Boga.

Wiersze ks. Jana Twardowskiego w sposób naturalny znajdują czytelników także

wśród dzieci. Może zresztą są bliższe dzieciom niż dorosłym, bliższe małym niż

dużym? Humor ks. Twardowskiego — to humor typowo dziecięcy, chwilami

naśladujący dziecięcą beztroskę w postrzeganiu paradoksów życia, chwilami znowu

lak bardzo bezpośredni, że niemal przekraczający granice ukształtowane przez kulturę

i tradycję — na przykład wtedy, gdy poeta drwi z uczonych teologów,

przeciwstawiając ich „dogmatycznemu niebu” dziecięcą jasną i uśmiechniętą, pełną

radości mądrość serca. Poeta jest przekonany.

że do nieba prowadzi

bezradny szczebiot wiary

Ten poetycki humor, chyba najbardziej jednoznacznie decydujący o bliskości świata

poezji światu dzieciństwa, wydobywa paradoks życia rozpiętego między

sprzecznościami: życiem i śmiercią, radością i cierpieniem, miłością, i oddaleniem…

Humor len pozwala poecie na dystans wobec, życia, własnego poetyckiego powołania,

ale też na ciepłą, delikatną ironię z uczonych, co „wąchają teologię”, ze świętych, co

słoja w kolejce do nieba, subtelne żartowanie z Matki Boskiej, co „załamała ręce nad

sucharkiem katechizmu”, nawet z Boga, co ..tak wszechmogący że nie stworzył

siebie”. W tym uśmiechu znajduje wyraz radość: życia, radość stworzenia: uśmiech ten

ogarnia świat, czyni go bliższym, serdeczniejszym, cieplejszym.

Poeta afirmuje wszystko, co towarzyszy dzieciństwu: nie tylko humor i radość,

także prostotę w stosunku do życia, prostotę pozwalającą dojrzeć w otaczającym

świecie prawdę, wyrazić ją może nieporadnie, ale przecież autentycznie, z głębi

dziecięcego serca.

Panno Święta rysowana w zeszycie

dziecięcymi rączkami —

piękna jak jedna kreska

módl się za nami

W dziecięcym rysunku kryje się prawda serca, bliższa poecie niż wszystkie

kościelne ozdoby, tandetne świecidełka, które oddalają od prostej, delikatnej i czystej

materii kontaktu człowieka z Bogiem. Ten autentyzm dziecięcego przeżywania

obecności Boga, jakże subtelnie oddany w uroczym wierszu niewidoma dziewczynka,

pozwala dostrzec świat sacrum twarzą w twarz, stanąć w obliczu prawdy, dobra i

piękna, zakrytych przed ludzką wiedzą, teologicznymi dogmatami, tradycją religijną,

kulturą duchową. Mały Jezus widzi Maryję nic jako Królową, lecz zwykłą, codzienną

Matkę w „szarej bluzce”:

— Nim Ci Mamusiu — myślał Jezus

kupią koronę

lepiej Ci w zwykłej szarej bluzce

w kropki zielone

Można chyba potraktować te słowa jako poetyckie wyznanie wiary. Jeśli tak. to

widać wyraźnie, jak bardzo choćby w kategoriach estetycznych — poeta utożsamia się

z postrzegającym świat dzieckiem. Obcy są mu filozofowie, prorocy, dogmatycy,

uczeni — zachęca, by wrócić do postawy dziecięcej ufności i w tej postawie odnaleźć

pełną prostoty drogę do Boga.

— dopiero wtedy można naprawdę uwierzyć

kiedy się to wszystko zawali

To właśnie dlatego rozdokazywane, rozbrykane i niesforne dzieci — Jezus brał z

powagą na kolana”: za tym dokazywaniem, w radości i śmiechu kryje się mądrość,

ufność i prostota. Dziecięcość to droga do prawdy.

Dla dorosłych czytelników lektura wierszy ks. Jana Twardowskiego jest szansą

powrotu do tych wartości, które zagubiły się w biegu dni i gonitwie lat: dla dzieci jest

to lektura odkrywcza, bo otwiera metafizyczne perspektywy radości życia, bogactwa’

świata, zmienności czasu. Gdy razem z dziećmi będziemy czytali te wiersze,

stworzymy szansę zbudowania wspólnoty przeżyć i doznań, wspólnoty pokoleniowej,

więzi mądrej i głębokiej.

Kto raz naprawdę przeżył spotkanie z poezją księdza Jana Twardowskiego, kto

choć raz znalazł w niej wyraz własnych przeżyć i doświadczeń egzystencjalnych, ten

właściwie nigdy o tych wierszach nie zapomni. Będą towarzyszyły mu przez lata.

będzie do nich powracał, odnajdując wciąż nowe pokłady refleksji poetyckiej. Dobrze

jest spotkać się z wielką poezją w latach dziecięcych — bo powroty do niej staną się

powrotami w świat dzieciństwa, dziecięcej wiary, ufności i pięknej prostoty.

A więc — miłej lektury małym i dużym!

Grzegorz Leszczyński

Bocian

Bocian nas przynosi

szara gęś zabierze

anioł jak grzeszną świnkę

ucałuje szczerze

O maluchach

Tylko maluchom nie nudziło się w czasie kazania

stale mieli coś o roboty

oswajali sterczące z ławek zdechłe parasole z zawistnymi łapkami

klękali nad upuszczonym przez babcię futerałem jak szczypawką

pokazywali różowy język

grzeszników drapali po wąsach sznurowadłem

dziwili się że ksiądz nosi spodnie

że ktoś zdjął koronkową rękawiczkę i ubrał tłustą rękę w wodę święconą

liczyli pobożne nogi pań

urządzali konkurs kto podniesie szpilkę za łepek

niuchali co w mszale piszczy

pieniądze na tacę odkładali na lody

tupali na zegar z którego rozchodzą się osy minut

wspinali się jak czyżyki na sosnach aby zobaczyć

co się dzieje w górze pomiędzy rękawem

a kołnierzem

wymawiali jak fonetyk otwarte zdziwione „O”

kiedy ksiądz zacinał się na ambonie

— ale Jezus brał je z powagą na kolana

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: