10. RODZINA
Rodzina stanowi podstawowe środowisko życia i wychowania młodego pokolenia, zawiera ta definicja elementy które mają zasadnicze znaczenie dla rozwoju osobowości człowieka, kształtowania się jego ogólnej postawy życiowej, jego zdrowia psychicznego i przystosowania społecznego w danym kresie historycznym i danym kręgu kulturowym
STRUKTURA RODZINY:
1.Formy instytucjonalne tworzące małżeństwo
2. wzory regulacje współżycie wewnętrzne rodziny
3. układ wzajemnie powiązanych ról
4. cykle życia małżeńsko-rodzinnego
FUNKCJE RODZINY:
1. funkcja prokreacyjna – pozwala na zaspakajanie emocjonalno-rodzicielskich potrzeb współmałżonków oraz na biologiczne przetrwanie społeczeństwa
2. funkcja produkcyjna – członkowie rodziny mogą zaspakajać swoje potrzeby ekonomiczne tj. potrzeby posiadania niezbędnych zasobów materialnych i srodków utrzymania. Dostarczenia społeczeństwu pracowników
3.funkcja opiekuńczo-zabezpieczająca –rodzina zaspokaja potrzeby bytowe(wyżywienie, czystość mieszkania, odzież)oraz opiekuńcze członków przyczyn zostaje zaspokojona potrzeba zarówno troszczenia się o innych jak i doznawanie opieki z powodu wieku, choroby
4. funkcja socjalizacyjna – przygotowanie dzieci do samodzielnego życia i pełnienia ról społecznych oraz wzajemne dostosowywanie swoich zachowań i cech osobowości przez współmałżonków.
5. f. psychohigieniczna – przez wypełnianie tej funkcji rodzina przyczynia się do ugruntowania i kultywowania zdrowia psychicznego, dzięki nie w rodzinie zaspokojone sa potrzeby emocjonalne: miłości i przynależności, uznania i szacunku, poczucia bezpieczeństwa. Rodzina stwarza swym członkom okazję do kształtowania i wzbogacania własnej osobowości.
6. f. seksualna – jest społecznie akceptowaną formą współżycia płciowego
7.f. ekonomiczna –pozwala na zaspokajanie materialnych potrzeb rodziny, w skład tej funkcji wchodzą podfunkcje: produkcyjna, zarobkowa, gospodarcza i usługowo-konsumpcyjna
8. f. stratyfikacyjna – polega na dawaniu przez rodzinę pozycji społecznej swoim członkom
9. f. rekreacyjna – polega na zaspakajaniu potrzeby odpoczynku , relaksu, rozrywki
10. f. kulturowa – przekazywanie dzieciom dziedzictwa kulturowego przez zapoznawanie ich z dziełami sztuki, literatury, zabytkami i innymi cennymi reliktami przeszłości
TYPY POSTAW RODZICIELSKICH
- wychowanie – kształtowanie osobowości dziecka i młodzieży, rozwijanie ich intelektu przygotowania do wykonywania określonego zawodu
- rozwój mowy – ma swój początek w rodzinie. W rodzinie dziecko uczy się zaspokajania pierwszych potrzeb, reagowania na odczuwane braki, wyrażania takich uczuć jak zadowolenie, radość, niepokój, gniew, lęk. Dziecko spotyka się z wartościowaniem.
- normy postępowania – dziecko jest wdrażane d funkcjonowania w czekających go rolach społecznych: członka rodziny, przedszkolaka, ucznia, kolegi, członka szerszej zbiorowości
- klimat psychiczny – zespala rodzinę jako całość, sprzyja porozumiewaniu się i wzajemnemu zrozumieniu, ułatwia rozładowywanie pojawiających się konfliktów, przygotowuje do życia, hamuje dążenia egoistyczne, pobudza wyobraźnię, wzbogaca Zycie rodzin o wartości najcenniejsze.
POSTAWY RODZICIELSKIE:
Właściwe: współdziałanie, bezwarunkowa akceptacja, dawanie rozumnej swobody, uznanie praw dziecka
Niewłaściwe: unikająca, odrzucająca, nadmiernie chroniąca, nadmiernie wymagająca
11. FUNKCJE SZKOŁY
a) dydaktyczne – rozwój myślenia , przekazywanie wiedzy, rozwój pamięci, talentów, pomoc w kształtowaniu samo poglądów
b) wychowawcza – kształtowanie postaw społeczno – moralnych i ideowych
c) opiekuńcza – odpowiedzialność za powierzone dzieci, zaspokojenie podstawowych życiowych potrzeb niezbędnych do prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego uczniów, zapewnienie bezpieczeństwa.
Działalność opiekuńczo – wychowawcza
W stosunku do środowiska zamieszkania uczniów szkoła pełni swe opiekuńczo - wychowawcze funkcje przede wszystkim przez inspirowanie tworzenia urządzeń rekreacyjnych i sportowych w rejonie szkoły, troskę o powoływanie do życia placówek wychowania równoległego i zabezpieczenie warunków do racjonalnego wykorzystania czasu wolnego przez dzieci i młodzież. Organizując działalność opiekuńczo - wychowawczą należy uwzględnić zasadę aktywnego udziału uczniów w procesie zaspokajania potrzeb osobistych, a także potrzeb kolegów Podstawowa funkcja opiekuńczo-wychowawcza wyraża się w tworzeniu na terenie szkoły i środowiska jak najbardziej korzystnych warunków intensyfikujących rozwój psychiczny i somatyczny dziecka.
Podstawowym ogniskiem działalności opiekuńczo-wychowawczej na terenie szkoły jest świetlica. Świetlica jest integralną częścią szkoły i jej działalność stanowi przedłużenie pracy dydaktyczno-wychowawczej. Stanowi ona ważne ogniwo w systemie współczesnego wychowania i opieki nad dziećmi w szkole i poza szkołą
12. KLASA SZKOLNA JAKO FORMALNA I NIEFORMALNA GRUPA SPOŁECZNA
Klasa szkolna stanowi formalnie zorganizowaną grupę społeczną, złożoną z uczniów reprezentujących podobny stopień rozwoju fizycznego, podobny poziom umysłowy i jednakowy wiek.
1. GRUPA FORMALNA – to takie grupy, które są odgórnie i planowo organizowane, spełniają określone cele i zadania, mają stała strukturę organizacyjną i są kontrolowane przez jednostki nadrzędne. Takimi grupami są klasy szkolne, organizacje młodzieżowe, organizacje samorządowe itp. Grupy formalne mają znacznie szersze cele i zadania niż grupy nieformalne. Do grup formalnych należą również grupy wychowawcze organizowane celowo, kształcące określone cechy osobowości lub pożądane wartości społeczne.
Struktura formalna:
- między członkami grupy nawiązują się trwałe stosunki osobiste
- na tle tych stosunków powstają normy regulujące zachowania członków grupy
- w ramach grupy funkcjonują cele autonomiczna wpływające na układ pozycji i ról. Na tle tych stosunków powstają normy regulujące zachowanie członków grupy.
Ważnym czynnikiem spajającym grupę jest jej atrakcyjność. Drugim są obowiązujące w niej normy przyjete i przestrzegane przez wszystkich członków. Poważniejsze odchylenie od norm grupowych powoduje nie tylko osłabienie przynależności do grupy, ale również zachwianie równowago psychicznej jednostki Normy społeczne w grupie prowadzą do kształtowania dyscypliny, formowania świadomości moralnej, ułatwiają realizację zadań i wprowadzają ład i porządek do działalności grupy. Przestrzeganie ich prowadzi do zwartości grupy, jednomyślności w kwestiach ważnych dla grupy, zgodności w ustalaniu jej zadań i celów.
2. GRUPA NIEFORMALNA "to taka, w której podstawowym czynnikiem jest więź emocjonalna łącząca poszczególnych członków i zaspakajająca ich potrzeby psychiczne." Grupy nieformalne nie są odgórnie organizowane, powstają spontanicznie i nie zawsze można mieć nad nim kontrolę wychowawczą. Będą to różnego rodzaju towarzystwa, paczki czy bandy. Ich normy formują się ewolucyjnie w toku zżywania się członków w grupie.
Struktura nieformalna:
- spójność
- przeżywanie wspólnych dążeń
- klasa realizuje zadania narzucone przez czynniki zewnętrzne
- klasa stanowi grupę, która jest poddana kontroli wychowawczej przez wychowawcę instytucjonalnie do pełnienia tej roli powołanego
- na klasę oddziałuje nie jeden wychowawca, lecz wielu nuczycieli, z których każdy kształtuje i utrwala inny układ formanych stosunków miedzy uczniami
Między grupami nieformalnymi istniejącymi w tej samej klasie może się wytwarzać stosunek współdziałania, wzajemnej życzliwości, tolerancji dla odminnych zainteresowań. Mogą również powstawać miedzy nimi konflikty spowodowane lekceważącym stosunkiem do innych grup. Dzieki atmosferze jaka panuje w danej klasie dziecko odkrywa nowe wartości, poznaje, ze dobrem jest nie tylko to co służy do zaspakajania potrzeb, lecz również to co jest bodźcem do harmonijnej działalność.
13. POZNAWANIE DZIECKA
Obserwacja – to podstawowa metoda gromadzenia informacji, polegająca na systematycznym rejestrowaniu zachowań osoby obserwowanej oraz na interpretacji uzyskanych danych. Przez proces obserwowania będziemy rozumieli określenie celu obserwacji, stwierdzenie, jakie osoby lub zjawiska maja być obiektem obserwacji, określenie rodzaju planowanej obserwacji, ustalenie sposobu, w jaki ona ma być przeprowadzona, ustalenie formy prowadzenia zapisu, swoistych zachowań osoby przeprowadzającej obserwacje oraz zasad opracowywana danych i ich interpretacji.
Istnieją dwa podstawowe cele, którym może służyć obserwacja prowadzona przez nauczyciela. Może ona być bowiem rezultatem odpowiedzi na jakieś pytania nurtujące nauczyciela, bądź też wynikiem przeświadczenia o konieczności stałego jej stosowania w trakcie działań pedagogicznych.
Wywiad środowiskowy- celowa rozmowa lub ustne użycie kwestionariusza. Osoba badająca w toku rozmowy zadaje pytania a osoba badana udziela odpowiedzi. Wywiad: -może służyć poprawieniu stosunków między nauczycielem a uczniami, osiąganemu dzięki szerszej i życzliwej rozmowie, -może być okazją do uświadomienia sobie przez ucznia własnych problemów, -może być pretekstem do stworzenia uczniowi sytuacji skłaniającej go do zastanowienia się nad własnymi problemami lub postępowaniem, -może rozładować napięcie ucznia.
Techniki socjometryczne – badanie socjometryczne polega na zapytywaniu każdego członka zespołu o to, kogo w zespole obdarza szczególnymi uczuciami sympatii, szacunku, zaufania czy wrogości.
Do najbardziej znanych obecnie technik socjometrycznych należą:
- technika socjometryczna w ujeciu J.L.Moreno - Można zadawać pytania dotyczące wyborów pozytywnych, możliwe jest również zadawanie pytań związanych z wyborami negatywnymi (są to pytania dotyczące dzieci nie lubianych, nie uspołecznionych, niezdolnych)
- technika „zgadnij kto?” - Technika „zgadnij kto?” polega więc na wypisywaniu przez poszczególnych uczniów danej klasy nazwisk tych kolegów, których zachowanie odpowiada przedstawionej charakterystyce zachowań np. koleżeńskość, życzliwość.
- plebiscyt życzliwości i niechęci - Istotną cechą plebiscytu życzliwości i niechęci – w przeciwieństwie do dwu poprzednio omawianych technik – jest to, że stawia ona poszczególnych uczniów do obowiązku oceniania wszystkich uczniów z klasy.
- technika szeregowania rangowego - W technice tej należy wymienić wszystkich uczniów z klasy, poczynając od najbardziej do najmniej lubianych przez siebie.
14. PRAWA DZIECKA
Prawa cywilne - wolności osobistej
- prawo do życia i rozwoju
- prawo do tożsamości(nazwisko, imię, obywatelstwo, wiedza o własnym pochodzeniu
-prawo do wolności, godności, szacunku, nietykalności osobistej
- prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania
- prawo do wyrażania własnych poglądów i występowania w sprawach dziecka dotyczących, w postępowaniu administracyjnym i sądowym
- prawo do wychowywania w rodzinie i kontaktów z rodzicami w przypadku rozłączenia z nimi
- prawo do wolności od przemocy fizycznej i psychicznej
- prawo nie rekrutowania do wojska poniżej 15roku życia
Prawa socjalne
- prawo do odpowiedniego standardu życia
- prawo do ochrony zdrowia
- prawo do zabezpieczenia socjalnego
- prawo do wypoczynku i czasu wolnego
Prawa kulturalne
- prawo do nauki (bezpłatnej i obowiązkowej w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum)
- prawo do informacji
- prawo do znajomości swoich praw
- prawo do korzystania z dóbr kultury
Prawa polityczne
- prawo stowarzyszenia się i zgromadzeń w celach pokojowych
PODMIOTOWOŚĆ WYCHOWANKA
Podmiotowość należy rozpatrywać od strony osobowości dziecka, zwracając uwagę na sposób traktowania dziecka przez otoczenie zewnętrzne. Chodzi tu o aktywną samorealizację własnej tożsamości i rozwój własnego "ja".
W drugim ujęciu dziecko jest traktowane jako samodzielna, wolna jednostka. W stosunku do dziecka wyraża się to w stopniowym usamodzielnianiu i dawaniu mu, w miarę jego rozwoju coraz większej swobody w podejmowaniu decyzji dotyczących własnej osoby, w samodzielnym rozwiązywaniu codziennych problemów i włączaniu dziecka do współdecydowania o sprawach dotyczących zarówno jego jak i innych. Dziecko należy traktować jako człowieka wolnego którego nie można zniewalać, ani manipulować nim dla osiągnięcia własnych zamierzeń.
Dziecko musi zrozumieć, że prawdziwa wolność wiąże się z odpowiedzialnością, a uprawnienia z obowiązkami. Ma nauczyć się stawiania sobie wysokich wymagań. Przy pomocy wychowawcy dziecko ma poznać świat, a także własną rolę w tym świecie. Wychowawca traktuje dziecko podmiotowo wtedy, gdy: nie zmusza go, nie łapie na błędach, nie straszy, nie zniechęca, nie poniża, nie kpi z nieporadności dziecka, nie wymaga od wychowanka więcej niż może on zrobić, ale też nie wymaga zbyt mało, nie ponagla, gdy dziecko potrzebuje czasu, nie lekceważy problemów przeżywanych przez wychowanków, nie ingeruje w jego życie bez zezwolenia.
soldier66666