notozaury.doc

(26 KB) Pobierz

W 1998 roku badania Rieppela dowiodły, że pachypleurozaury (Pachypleurosauria) i notozaury (Nothosauria) tworzą naturalną grupę, nazwaną Nothosauroidea. Notozauroidy to triasowe gady prowadzące wodny tryb życia, będące grupą wyjściową dla linii prowadzącej do plezjozaurów.

 

Pachypleurozaury stanowiły prymitywniejszą grupę notozauroidów, o wydłużonym ciele, długości od około 20 cm do metra. Miały mała głowę, długie: szyję i ogon. Posiadały wiosłowate kończyny. Ich długie, lekko zbudowane, czaszki, posiadały małe otwory skroniowe, oraz duże oczodoły i nozdrza. Kołkowate zęby wystające z przodu pyska wskazują na rybną dietę. Najbardziej znane są ze środkowego triasu Europy centralnej, gdzie w morskich osadach pospolity jest rodzaj Pachypleurosaurus. Siłę napędową w wodzie nadawał im ogon. Pomocne w tym mogły być również przednie kończyny, służące z pewnością za ster. Podczas pływania, tylne kończyny były trzymane przy ciele, by zmniejszyc opór wody. Obręcze były tak lekko zbudowane, że zwierzęta te nie mogły się utrzymać na lądzie na własnych nogach. Bazalnym pachypleurozaurem jest Keichousaurus  z Chin, jeden zaś z gatunków, Keichousaurus hui, jest dość pospolitą skamieniałością i dlatego też, niestety, często pojawia się na zagranicznych aukcjach internetowych. Badania z roku 2004 (patrz też: ilustracje) dowiodły, że już ten prymitywny zauropterygian był żyworodny, co świadczy o tym, że zapewne również: inne pachypleurozaury, notozaury, plezjozaury, jak i grupy spokrewnione, rodziły żywe młode. Bardziej zaawansowanym od keichouzaura był Hanosaurus hupehensis, dla którego utworzono osobną rodzinę - Hanosauridae. Pozostałe pachypleurozaury należą do dwóch grup. Do pierwszej zalicza się Dactylosaurus i Anarosaurus. Co ciekawe, holotyp gatunku typowego rodzaju Dactylosaurus, D. gracilis, został odnaleziony w Polsce, w Siemianowicach Śląskich. Do drugiej grupy należały: Serpianosaurus  i Neusticosaurus . Pachypleurosaurus edwardsi, od którego nazwę wzięła cała grupa, jest obecnie najczęściej traktowany jako gatunek neustikozaura, Neusticosaurus edwardsi .

 

Ciekawostka: W obfitych w skamieniałości pachypleurozaurów osadach w Szwajacrii, paleontolog Sander (1988) znalazł okaz zwierzęcia długości zaledwie 5 cm! Duże oczodoły i nieskostniałe jeszcze kończyny wskazują na to, że był to embrion, lub noworodek.

 

Notozaury były bardziej zaawansowane od pachypleurozaurów, od których zresztą się wywodzą. Same zaś są przodkami linii prowadzącej do plezjozaurów. Dorastały do 4 metrów. W swoich adaptacjach do wodnego trybu życia były bardzo podobne do pachypleurozaurów. Do podstawowych cech odróżniających je były: wydłużona czaszka i duże otwory skroniowe. Najprymitywniejszymi notozaurami były: Elmosaurus, Metanothosaurus i Germanosaurus (dla którego utworzono podrodzinę Germanosaurinae). Bardziej zaawansowane notozaury zalicza się do dwóch podrodzin: Nothosaurinae i Lariosaurinae. Wśród Nothosaurinae, oprócz kilku gatunków niepewnego "Proneusticosaurus", wydziela się wiele gatunków Nothosaurus , z czego najbardziej znany jest N. mirabilis. Notozaura namalował również Zdenek Burian cyfrową rekonstrukcję zaś mogliśmy podziwiać w jednej z serii BBC. Do Lariosaurinae należą: Silvestrosaurus, Ceresiosaurus i Lariosaurus.

 

Warto również wspomnieć, że skamieniałe fragmenty kostne notozauroidów pospolite są w osadach triasowych na terenie Basenu Germańskiego, a więc również w Polsce

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin