PAMIĘTNIK
Z KONFERENCJI ŻYDOZNAWCZEJ
(1923 – Nakład i skład główny T-WA “ROZWÓJ”
Warszawa Żurawia 2
„Każdy kraj ma tylu Żydów
na ilu zasługuje”
(Adolf Nowaczyński, Cesarstwo Anonimowe).
(ISBN – 83-87510-30-0)
Zapodał w wersji elektronicznej: „jasiek z toronto”
Od Wydawcy:
Po zakończeniu pierwszej wojny światowej, w granicach Polski znalazło się około 3,5 miliona Żydów – ponad połowa całej ich europejskiej populacji.
Takie zagęszczenie Żydów w Polsce było fenomenem cywilizacyjnym, swymi korzeniami sięgającymi w głąb historii. Przepędzali ich Hiszpanie, Francuzi, Niemcy, Anglicy i Rosjanie. Schronienie znajdowali w Polsce, traktowani tu z wyjątkową tolerancją.
Ale największym fenomenem było i jest ich endemiczna nienawiść do kraju swego pobytu – do Polski i Polaków; rozlegający się po całym Globie – do dziś – ich wrzask o rzekomym „antysemityźmie” Polaków, poparty oskarżeniami o współudział w hitlerowskim Holokauście – zagładzie Żydów.
O skali wielorakich zagrożeń i trudności, jakie niosła codzienność współżycia z kilkoma milionami Żydów, mówi sam fakt zorganizowania trzydniowej konferencji na ten temat. Jej pokłosie dało dość wszechstronny pogląd problemu w kontekście gospodarczym, socjologicznym, kulturowo-obyczajowym, ale nie wniosło żadnych konkretnych propozycji rozwiązania tego dylematu. Nie wniosło – bo nie mogło wnieść nic konkretnego.
Poczytajmy więc – z jakim to żywiołem zderzyli się Polacy u progu Polski odrodzonej. Referaty wygłoszone na tym sympozjum cechuje rzeczowe i powściągliwe spojrzenie na problemy związane z tym gigantycznym skansenem europejskiego żydostwa, jakim stały się tereny Polski.
Na końcu opracowania reprodukujemy podobizny głównych żydowskich bolszewików – grabarzy carskiej Rosji i milionów jej ofiar, pomordowanych w rzeziach i czystkach. Reprodukcje pochodzą z książki Władysława Boqueta: „Przez Morze Czerwone do gett Europy”.
PAMIĘTNIK I. KONFERENCJI ŻYDOZNAWCZEJ
Spis rzeczy:
Organizacja Konferencji – komisje, regulamin
PIERWSZY DZIŃ OBRAD
1. Stanowisko wszechświatowe żydów – ks., prof. Czesław Oraczewski
2. Polityka Żydów w Polsce i wobec Polski – prof. Wacław Sobieski
3. Żydzi w samorządach i administracji państwowej – mec. Czesław Brzeziński
4. Bolszewizm a żydzi – red. Antoni Sadzewicz
1. Opanowanie miast polskich przez żydów – Marja Buyno-Aretowa
2. Żydzi na wsi – poseł Nikodem Hryckiewicz
3. Żydzi w handlu, przemyśle i rzemiośle – dr. Konrad Ilski.
1. Wpływy żydowskie w literaturze, prasie i sztuce – red. Mieczysław Czerwiński
2. Żydzi a sztuka – dr. Marceli Nałęcz-Dobrowolski
3. Znaczenie Konferencji Żydoznawczej – ks., patron Adamski
4. Żydzi a sprawa robotnicza – radny Kazimierz Janikowski
5. Etyka żydowska – Józef Jaxa-Chamiec
6. Rola żydów w wojsku i w stosunku do wojska – major Walenty Zieliński
1. Ideologia i sposoby rozwiązania kwestii żydowskiej – dr. Antoni Leparski
2. Zasadniczy sposób rozwiązania sprawy żydowskiej – Mirosław Obiezierski
3. Praktyczne wskazania dróg odżydzenia Polski – poseł dr. T. Dymowski
1. Rezolucje komisji politycznej, ekonomicznej i społeczno-etycznej
Organizacja Konferencji – Komisje, regulamin.
Pierwsza Konferencja Żydoznawstwa została zwołana w Warszawie w dniu 4 grudnia 1921 roku, z inicjatywy Towarzystwa Rozwój, w celu rzeczowego i gruntowego omówienia przez sfery kompetentne zagadnienia żydowskiego, ze specjalnym uwzględnieniem zażydzenia Polski oraz w celu zastanowienia się nad wynalezieniem środków zaradczych przeciwko rozpanoszeniu się pasożytnictwa i gangreny judaizmu na całym świecie, a w szczególności na ziemiach polskich.
Dla zrealizowania swej inicjatywy, Zarząd Główny T-wa „Rozwój” powołał Komitet Wykonawczy o osobach pp: Marji Buyno-Arctowej, sędziego Marka Borkowskiego, Aleksandra Dobrowolskiego, dr. Tadeusza Dymowskiego, dr. Konrada Ilskiego, Aleksandra Karszo-Siedlewskiego, dr. K. Kosteckiego, dr. Antoniego Szymankiewicza.
Komitet Wykonawczy przystąpił natychmiast do wytworzenia potrzebnych komisji i sekcji, a mianowicie: Komisji Propagandy i Prasy z sekcjami: Stowarzyszeniową i Prasową, Komisji Organizacyjno-Gospodarczej z sekcjami: Zaproszeniową, Kwaterunkową i Przyjęć, Komisji Referatów i Wniosków, Komisji Finansowej, wreszcie Komisji Rewizyjno-Sprawozdawczej, przy czym przewodnictwo i odpowiedzialność za każdą sekcję powierzono poszczególnym członkom Komitetu Wykonawczego, którzy do współpracy poprowadzili cały szereg działaczy społecznych, przede wszystkim spośród ruchliwszych i większych Związków i Stowarzyszeń społecznych.
Skład osobowy poszczególnych Komisji i Sekcji przedstawiał się jak następuje:
Skład Komisji Propagandy i Prasy.
J.Antosiewicz, St. Bredczyński, A. Brzezińska, F.Daszkowska, St. Jeziorowski, W. Jarkowski, dr. A.Leparski,(sekretarz), Z. Marynowski, St. Misiakowski, Z.Piechocki, Z. Rojewska, J. Ring, St. Sułkowski, A. Szymankiewicz (przewodniczący), J. Wadzyński, M. Wierzbiński.
Sekcja Stowarzyszeniowa.
A.Brzezińska, Z. Marynowski (sekretarz), A.Leparski, J. Wadzyński (przewodniczący)
W. Jeziorowski, Z. Marynowski, St. Misiakowski (sekretarz), M. Wierzbiński (przewodniczący).
Inż. Wacław Bańkowski, Aleksander Barczewski, Kazimierz Borkowski, mec. Marek Borkowski, Irena Długoszewska, Marja Dobrowolska, Władysław Dobrzyński, Emilja Dreszerowa, dr. Tadeusz Dymowski (przewodniczący), Stefan Falęcki, Piotr Florczyk, Kazimierz Gielniewski, Zenon Kartasiński, Aleksander Karszo-Siedlewski, sędzia Kazimierz Kosiński, Witold Korzeniowski, Zofja Lelewelowa, inż. Antoni Makowski, Jan Matuszewski, Roman Nowakowski (sekretarz), Antoni Opęchowski, Jan Piszczatowski, Janusz Rabski, poseł Jan Rudnicki, Włodzimierz Rudnicki, Jadwiga Rupiewiczowa, Roman Schmidt, Jadwiga Słubicka, Jan Karol Szczeblewski, Kazimierz Ujazdowski, Marja Wiercińska, Eugenja Wyczałkowska, red. Stanisław Zieliński.
Mec. Marek Borkowski (regulamin), Irena Długoszewska, dr. Tadeusz Dymowski (przewodniczący), Irena Fabiszewska (sekretarz), Aleksander Karszo-Siedlewski, Zofja Lelewelowa, Eugenja Wyczałkowska.
Kazimierz Borkowski, Władysław Dobrzyński, sędzia Kazimierz Kosiński, Zofja Lelewelowa (przewodnicząca), Antoni Makowski, Roman Nowakowski, Janusz Rabski (sekretarz), Włodzimierz Rudnicki, Jadwiga Rupiewiczowa, Jadwiga Słubicka, Marja Wiercińska.
Aleksander Barczewski (przewodniczący), Karol Bartosiak, Władysław Błotnicki, Teofil Bukowski, Wacław Ciborski, Roman Chryzewicz, Jadwiga Dziewulska, Stefan Falęcki, Piotr Florczyk, Stanisław Fornalski, Walerja Garlińska (sekretarz), Bolesław Gramkowski, Stanisław Janiszewski, Stefan Jezierski, Leon Klimowicz, Witold Korzeniowski, Władysław Kułpiński, Jan Monczarski, Zenon Modzejewski, Antoni Opęchowski, Grzegorz Osipuk, Zygmunt Regulski, Witold Rządkowski, Michał Rutkowski, Ignacy Ring, Mateusz Sawoniak, Wincenty Zalewski, Halina Zawadzka, Stanisław Zuba.
Marja Buyno-Arctowa (przewodnicząca), dr. Tadeusz Dymowski, dr. Konrad Ilski, red. W. Jeziorowski, Aleksander Karszo-Siedlewski, dr. Antoni Leparski (sekretarz), red. Z. Marynowski, red. Antoni Sadzewicz, inż. J. Wadzyński, red. Maciej Wierzbiński, ks. Adam Wyrębowski
Dr. Franciszek Bociański, dr. Tadeusz Dymowski, dr. Konrad Ilski, Aleksander Karszo-Siedlewski (przewodniczący), mec. Stanisław Kijeński (sekretarz), dyr. Michał Perłowski, bar. Franciszek Radoszewski, Jerzy Zdziechowski.
Dyr. Lubomir Długołęcki, Irena Długoszewska, dyrektor Aleksander Dobrowolski (przewodniczący), Irena Feistowa, Leon Heydukowski, dyr. Stefan Malik, inż. Wacław Manduk (Skarbnik), Zuzanna Raczyńska, Zygmunt Rudowski (sekretarz), ks.,dr. Jan Szmigielski.
Najsampierw ukończyła pracę Komisja Regulaminowa. Opracowany i przyjęty przez tę Komisję a zatwierdzony przez Komitet Wykonawczy regulamin znakomicie skoordynował i ułatwił prowadzenie dalszych prac. Poniżej przytaczamy ten regulamin w całości.
REGULAMIN KONFERENCJI ŻYDOZNAWCZEJ.
I. Organa wykonawcze programu Konferencji.
§ 1. Dla wykonania programu Konferencji tworzą się organa następujące:
1. Komitet Wykonawczy
2. Komisje: Propagandy i prasy, Organizacyjno-Gospodarcza, Referatów i wniosków, Finansowa i Rewizyjno-Sprawozdawcza.
§ 2. Komitet wykonawczy składa się z przewodniczących niektórych sekcji oraz osób postronnych.
§ 3. Komitet wykonawczy wybiera przewodniczącego, dwóch zastępców i sekretarza jeneralnego.
§ 4. Komitet wykonawczy ma zwierzchni nadzór nad wykonaniem programu Konferencji, reprezentuje ją na zewnątrz, wydaje rozporządzenia Komisjom i Sekcjom, wyznacza prrzewodniczących na posiedzenia i zebrania, uchwala, jakie wnioski mają być podane do przyjęcia przez uczestników, organizuje biuro Konferencji, oraz przyjmuje sprawozdanie Komisji rewizyjno-sprawozdawczej.
§ 5. Przewodniczący Komitetu lub zastępca decyduje w zastępstwie Komitetu w wypadkach nie cierpiących zwłoki, reprezentuje Komitet na zewnątrz, wraz z sekretarzem jeneralnym podpisuje korespondencję.
§ 6. Prócz zastępowania przewodniczącego, jeden z zastępców ma zwierzchni nadzór nad sprawną działalnością Komisji Propagandy i Prasy, Referatów i Wniosków oraz Rewizyjno-Sprawozdawczej, drugi – Komisji Organizacyjno-Gospodarczej, Finansowej i Rewizyjno-Sprawozdawczej.
§ 7. Sekretarz jeneralny czuwa nad sprawnością kancelarji, podpisuje z przewodniczącym Komitetu korespondencję, utrzymuje w porządku wszystkie protokuły, dokumenty, korespondencję i sprawozdania wedle zwyczajów dobrze zorganizowanego biura.
II. Komisje i Sekcje.
§ 8. Komisje i Sekcje tworzą się z powołanych przez Komitet Wykonawczy przewodniczących, ich zastępców i członków; członkowie mogą być kooptowani przez Komisje bądź Sekcje bez udziału Komitetu.
§ 9. Za ścisłość wykonania odnośnej części programu jest odpowiedzialny przewodniczący Komisji lub Sekcji.
§ 10. Wszelkie sprawy programowe decydowane są kolegialnie; w wypadkach niecierpiących zwłoki oraz przy wykonaniu programu decyduje ostatecznie przewodniczący Komisji lub Sekcji
§ 11. Przewodniczący winni zorganizować w łonie stowarzyszeń, do których należą, taką ilość osób, jaka będzie niezbędna do wykonania odnośnej części programu.
§ 12. Przewodniczący składają Komitetowi Wykonawczem treściwe sprawozdania na piśmie o działalności Komisji lub Sekcji.
§ 13. Komisja propagandy i prasy dzieli się na sekcje: prasową, stowarzyszeniową i zagraniczną.
§ 14. Sekcja prasowa w tonie rzeczowym i naukowym umieszcza w organach prasy krajowej i zagranicznej artykuły o celach Konferencji oraz o konieczności współdziałania w niej czynników społecznych i politycznych, wreszcie rozsyła do prasy komunikaty i okólniki.
§ 15. Sekcja Stowarzyszeniowa prowadzi agitację w Stowarzyszeniach dla zachęcania członków do wzięcia udziału czynnego bądź biernego w Konferencji. W tym celu członkowie Sekcji winni bywać i zabierać głos na liczniejszych zebraniach stowarzyszeń lub przynajmniej na posiedzeniach zarządów oraz rozsyłać listy i okólniki.
§ 16. Sekcja Zagraniczna zwraca się do instytucji polskich i obcych zagranicą z propozycją propagowania i wzięcia udziału w Konferencji.
§ 17. Komisja Propagandy i Prasy komunikuje Komitetowi Wykonawczemu listę osób zjednanych przez nią do czynnego udziału w Konferencji.
§ 18. Komisja Organizacyjno-Gospodarcza dzieli się na sekcje: zaproszeniową, kwaterunkową i przyjęć.
§ 19. Sekcja Zaproszeniowa prowadzi w biurze Konferencji dział zaproszeń i korespondencji w tym przedmiocie, układa listy osób i instytucji mających być zaproszonemi na posiedzenia, uroczystości i przyjęcia, przedstawia te listy do zatwierdzenia Komitetowi Wykonawczemu i po zatwierdzeniu wręcza odpis tych list Sekcji przyjęć, rozsyła zaproszenia, wysyła swych członków bądź delegacje dla osobistego zaproszenia osób pożądanych, przypomina osobom zaproszonym o terminach, sprawdza czy zaproszenia zostały wręczone, wręcza Sekcji Kwaterunkowej listy zgłaszających się do udziału osób z poza Warszawy, potrzebujących mieszkań, udziela Sekcji Przyjęć wszelkich informacji, dotyczących przyjezdnych uczestników Konferencji, deleguje na każde posiedzenie, zebranie, przyjęcie i uroczystość odpowiednią liczbę kontrolerów (§§ 25, 26 i 27),
§ 20. Sekcja Kwaterunkowa wynajduje mieszkania dla uczestników Konferencji, zawiera w tym przedmiocie umowy, rozmieszcza gości w mieszkaniach stosownie do wskazówek Sekcji zaproszeniowej, oraz wyznacza delegatów, do których goście mogliby się zwracać we wszystkich sprawach.
§ 21. Sekcja Przyjęć: zamawia nabożeństwa, wynajduje sale na posiedzenia, zebrania, przyjęcia i uroczystości, wyznacza gospodarzy sali na cały czas Konferencji, układa i wykonywa plan zwiedzania przez uczestników zgodnie z otrzymanymi od Sekcji Zaproszeniowej wskazówkami (§ 19) i wogóle czyni honory w imieniu Komitetu Wykonawczego.
§ 22. Komisja Referatów i Wniosków układa program Konferencji, czuwa nad jego wykonaniem opracowuje w porozumieniu z Komitetem Wykonawczym wnioski, przeznaczone do przyjęcia przez uczestników w Konferencji i wręcza je przewodniczącemu zebrania.
§ 23. Komisja Finansowa prócz składu właściwego innym komisjom (§ 8) powołuje ze swego grona skarbnika.
Komisja Finansowa ma za zadanie zebranie funduszu na pokrycie wydatków, wynikających z wykonania programu Konferencji z prac przedwstępnych i z wydania ogólnego sprawozdania o Konferencji.
Wszystkie fundusze wpływają do skarbnika. Wypłaty są dokonywane na mocy uchwał Komitetu Wykonawczego za przekazami podpisanymi przez przewodniczącego Komitetu bądź jego zastępcę i przez sekretarza jeneralnego lub jednego z członków Komitetu.
Skarbnik czuwa nad prawidłowem prowadzeniem rachunkowości wpływów i wydatków i perjodycznie przedstawia sprawozdania Komisji Finansowej.
Po zakończeniu rachunków przewodniczący Komisji składa ogólne sprawozdanie Komitetowi Wykonawczemu.
§ 24. Komisja Rewizyjno-Sprawozdawcza otrzymuje cały materjał odbytej Konferencji od sekretarza jeneralnego, systematyzuje ten materjał, sprawdza rachunkowość i wydaje swoją opinję, z dostarczonego materjału układa do druku ogólne sprawozdanie i składa je Komitetowi Wykonawczemu.
III Regulamin posiedzeń, zebrań i uroczystości.
§ 25. W posiedzeniach i zebraniach mogą brać udział jedynie osoby, legitymujące się przy wejściu na salę zaproszeniami, bądź wprowadzane przez jednego z organizatorów Konferencji.
Za organizatorów są uważani wszyscy członkowie komisji i sekcji.
Wprowadzający przedstawia wprowadzonego kontrolerowi wejściowemu i wręcza mu swój bilet wizytowy z wpisanym imieniem, nazwiskiem i miejscem zamieszkania wprowadzanego.
§ 26. Na pół godziny przed rozpoczęciem każdego posiedzenia lub zebrania Sekcja Zaproszeniowa (§ 19) rozmieszcza przy wejściach i na sali kontrolerów, którzy mają za zadanie:
a) prowadzenie listy osób wchodzących,
b) przestrzeganie porządku na sali, przy wejściach i przed gmachem, gdzie się zebranie odbywa.
Liczba kontrolerów winna być taka, by zapewniała spokojny przebieg posiedzeń i zebrań, oraz zapobiegała wtargnięciu na salę osób niepożądanych.
§ 27. Kontroler wejściowy z okazywanych mu zaproszeń i wręczanych przez wprowadzających biletów wizytowych prowadzi dokładną listę uczestników posiedzeń i zebrań ze wskazaniem charakteru i daty zebrania, oraz imion, nazwisk i adresów uczestników i wprowadzających.
Po zamknięciu listy kontroler podpisuje ją i po skończeniu posiedzenia wręcza ją sekretarzowi zebrania.
§ 28. Posiedzenia i zebrania prowadzi jeden z przewodniczących, wybranych na pierwszym zebraniu Konferencji.
Przewodniczący w porozumieniu z odnośną Komisją lub Sekcją zaprasza osoby do stołu prezydjalnego oraz sekretarza.
Przewodniczący zagaja posiedzenie, kieruje obradami, udziela głosu i zamyka posiedzenie.
§ 29. Przewodniczący w przedmiocie udzielania lub nieudzielania głosu, przerwania przemówienia i wyznaczenia czasu na przemówienia – ma władzę nieograniczenie dyskrecjonalną.
§ 30. Na każdem posiedzeniu jest prowadzony przez sekretarza protokół z dołączeniem listy obecnych i ze wskazaniem miejsca i czasu obrad, przewodniczącego, osób zaproszonych do stołu prezydjalnego, sekretarza, ilości obecnych, przedmiotu obrad, krótkiego streszczenia przemówień i wyniku obrad.
Protokół podpisany przez przewodniczącego i sekretarza wraz ze wszystkimi aneksami (lista obecności, lista mówców, referaty) przewodniczący wręcza sekretarzowi jeneralnemu.
§ 31. Dyskusja nad poszczególnymi referatami, wygłoszonemi na posiedzeniach plenarnych, prowadzona będzie w komisjach: 1) politycznej, 2) ekonomicznej, 3) społeczno-etycznej.
...
TimRoth