Cukrzyca.docx

Cukrzyca

Jest to zaburzenie metabolizmu glukozy spowodowane całkowitym bądź częściowym spadkiem produkcji insuliny.

Insulina jest hormonem produkowanym w trzustce. Odpowiada za transport glukozy z krwi do komórki, gdzie z glukozy produkowana jest energia.

W cukrzycy, gdy nie ma dostatecznej ilości insuliny, dochodzi do wzrostu poziomu glukozy we krwi. Nie może być ona wykorzystana do produkcji energii gdyż organizm nie jest w stanie sprawić, by wniknęła do wnętrza komórek!

Rozróżnia się cukrzycę typu I i typu II:

1. W pierwszym typie dochodzi do całkowitego zaprzestania produkcji i wydzielania insuliny przez trzustkę. Brak tego hormonu musi być wyrównany wstrzyknięciami insuliny.
2. W drugim typie uwalnianie bądź działanie insuliny na receptory w komórkach jest zmniejszone. Gdy stopień zaawansowania choroby jest nieduży, leczenie może ograniczać się do odpowiedniej modyfikacji diety i zalecenia większej ilości ruchu. Przy wzroście zaawansowania potrzebne stają się doustne leki hipoglikemizujące. W bardziej zaawansowanym stadium choroby (gdy nie da się już bardziej wystymulować trzustki do zwiększania produkcji insuliny) konieczne staje się podawanie insuliny jak w cukrzycy pierwszego typu.

Hiperglikemia

Śpiączka cukrzycowa

Cukrzyca dotychczas nierozpoznana lub niedostatecznie leczona może doprowadzić do utraty przytomności. Śpiączka cukrzycowa jest ciężkim, ostrym powikłaniem cukrzycy.

Przyczyny hiperglikemii:

·         zwiększone spożycie węglowodanów (cukrów)

·         sytuacje stresowe

·         obciążenia psychiczne

·         niedostateczna dawka insuliny (zaniechanie iniekcji, zbyt mała dawka, niewłaściwa insulina, np. krótkodziałająca zamiast długodziałającej)

Skutki:

·         wzmożone pragnienie (organizm próbuje w ten sposób „rozcieńczyć” zbyt dużą ilość cukru we krwii)

·         wzmożone oddawanie moczu (organizm pozbywa się z moczem nadmiaru cukru)

·         wzmożonym łaknieniem (w przeciwieństwie do krwi, poziom cukru w komórkach jest bardzo niski, a to właśnie ten poziom odpowiada pośrednio za odczuwanie głodu)

Energia produkowana jest więc z tłuszczów, których metabolity (są nimi ciała ketonowe) powodują śpiączkę i charakterystyczny zapach acetonu z ust!

Rozpoznanie:

A. Jeśli pacjent jest przytomny to:

·         uczucie pragnienia

·         bóle brzucha

B. Jeśli jest nieprzytomny, to:

·         zapach acetonu z ust

·         sucha skóra, śluzówki, język (nie ma mechanizmów obronnych- nieprzytomny nie pije a produkuje dużą ilość moczu)

·         przyspieszone tętno

Postępowanie:

Udzielający pomocy z reguły nie ma możliwości oznaczenia poziomu cukru na miejscu zdarzenia. Przy trudnościach w rozpoznaniu, czy ma się do czynienia z hiper- czy z hipo-glikemią, należy:

1. Jeśli poszkodowany ma zachowaną świadomość- podajemy cukier. Może być rozpuszczony w herbacie, nigdy zaś w postaci suchego proszku!

2. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny to:

·         ułożenie w pozycji bezpiecznej

·         wezwanie karetki

·         prowadzenie kontroli ważnych funkcji życiowych (oddech, tętno)

·         dbanie o utrzymanie ciepła chorego (np. okrycie kocem)

Hipoglikemia

(niedocukrzenie)

Do tego stanu dochodzi u cukrzyków, u których poziom cukru we krwi jest obniżony, najczęściej w wyniku zbyt wysokiego poziomu insuliny.
W sytuacji zbyt niskiego poziomu cukru we krwi dochodzi do utraty przytomności jak w przypadku omdlenia, z tą różnicą, że tutaj przyczyną jest „niedożywienie” mózgu a nie niedotlenienie.

Objawy:

Z początku:

·         uczucie głodu

·         mroczki przed oczami

·         drżenie mięśni

Później dołączają się objawy wstrząsu:

·         zimny pot

·         przyspieszone tętno

·         stan pobudzenia

·         niepokój

W końcu – utrata przytomności.

Postępowanie:

Jak przy śpiączce hiperglikemicznej:

1. Jeśli poszkodowany ma zachowaną świadomość- podajemy cukier. Może być rozpuszczony w herbacie, nigdy zaś w postaci suchego proszku!

2. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny to:

·         ułożenie w pozycji bezpiecznej

·         wezwanie karetki

·         prowadzenie kontroli ważnych funkcji życiowych (oddech, tętno)

·         dbanie o utrzymanie ciepła chorego (np. okrycie kocem)