Powszechna obrona przeciwlotnicza
Powszechna obrona przeciwlotnicza stanowi zespół przedsięwzięć mających na celu zmniejszenie skutków uderzeń z powietrza i obejmuje:
· rozpoznanie wzrokowe przeciwnika powietrznego zapewniające zaalarmowanie w odpowiednim czasie pododdziałów o zagrożeniu z powietrza oraz otwarcie ognia do celów powietrznych środkami pododdziału;
· alarmowanie pododdziałów o zagrożeniu z powietrza, które prowadzi się dla uniknięcia lub ograniczenia strat od uderzeń środków napadu powietrznego przeciwnika poprzez terminowe wykorzystanie przygotowanych ukryć oraz wprowadzenie stanu do natychmiastowego otwarcia ognia dla pododdziałów dyżurnych;
· prowadzenie zorganizowanego ognia do celów powietrznych środkami pododdziału organizowane na zasadzie aktywnej obrony przed uderzeniami z powietrza do czego wyznacza się siły w składzie co najmniej plutonu;
· realizowanie przedsięwzięć pasywnej obrony powietrznej.
W skład przedsięwzięć pasywnej obrony powietrznej wchodzi:
· maskowanie przed rozpoznaniem z powietrza mające na celu ukrycie sił i środków przed przeciwnikiem, wprowadzenie go w błąd co do położenia pododdziałów i prowadzonych przez nie działań oraz utrudnienie mu skutecznego oddziaływania;
· rozśrodkowanie pododdziałów mające na celu uniknięcie większych strat w sile żywej, sprzęcie bojowym a powstałych w wyniku uderzenia środków napadu powietrznego przeciwnika;
· przygotowanie schronów i ukryć (szczelin) przeciwlotniczych w celu ochrony ludzi i sprzętu przed środkami rażenia przeciwnika, zwiększenie żywotności i efektywności własnych środków rażenia oraz obniżenie skuteczności środków rażenia przeciwnika;
· likwidacja skutków napadu powietrznego w celu odtworzenia zdolności bojowej pododdziału poprzez udzielenie pomocy medycznej, ewakuacja sił i środków z rejonu porażenia, ponadto odtwarzanie rozbudowy inżynieryjnej, w tym maskowania.
Z powyższego wynika, że powszechna obrona przeciwlotnicza obejmuje zarówno przedsięwzięcia aktywnej walki z przeciwnikiem powietrznym jak również czynności zmniejszające skutki jego oddziaływania.
Czynności te są wykonywane w ramach innych elementów zabezpieczenia bojowego takich jak: maskowanie, zabezpieczenie inżynieryjne oraz obrona przeciwchemiczna.
Powszechną obronę przeciwlotniczą organizują wszyscy dowódcy w każdym rodzaju walki, a przestrzeganie elementarnych postanowień wchodzących w skład powszechnej obrony przeciwlotniczej powinno być nawykiem każdego żołnierza zarówno w czasie szkolenia, jak i na przyszłym polu walki.
Duże prędkości współczesnych samolotów, a zatem i krótki czas przebywania ich w strefie ognia broni strzeleckiej - szczególnie przy działaniu na małych wysokościach - stwarza dla wojsk wielkie zagrożenie przez zaskoczenie ich niespodziewanym atakiem z powietrza. Na wykrycie i rozpoznanie środków napadu powietrznego oraz podjęcie z nimi walki pozostaje pododdziałowi od 20 do 30 sek. czasu - w zależności od odległości i rodzaju celu.
Dlatego wszystkie pododdziały działające na polu walki niezależnie od ich szczebla organizacyjnego i rodzaju podporządkowania muszą być w każdej chwili gotowe do samoobrony przed atakami powietrznych środków napadu przeciwnika.
Szczególnie ważne znaczenie przy realizacji powszechnej obrony przeciwlotniczej ma terminowe wykrycie i rozpoznanie przeciwnika powietrznego oraz uprzedzenie o nim wojsk, co umożliwi podjęcie we właściwym czasie odpowiednich przedsięwzięć dla odparcia ataków lub zmniejszenia skutków ich oddziaływania.
Obieg informacji o zagrożeniu z powietrza
Zasadniczym sposobem wykrywania i rozpoznawania środków powietrznych na szczeblu pododdziału jest rozpoznanie wzrokowe, którego celem jest:
· wykrycie na czas samolotów i śmigłowców przeciwnika oraz zaalarmowanie własnych wojsk o zagrożeniu z powietrza;
· identyfikacja obiektu powietrznego;
· zapewnienie pododdziałom warunków do prowadzenia walki ogniowej z przeciwnikiem powietrznym.
Wzrokowe rozpoznanie celów powietrznych
Rozpoznanie wzrokowe prowadzą posterunki obserwacyjne organizowane na szczeblu oddziałów oraz obserwatorzy w pododdziałach. Obserwatorzy prowadzą obserwację z wozów bojowych, czołgów lub z posterunków obserwacyjnych w wyznaczonych sektorach.
Obsadę posterunku obserwacyjnego stanowi 2-3 żołnierzy pełniących służbę na zmianę. Każdy dyżurny obserwator pełni służbę na posterunku 1-2 godziny, a w niekorzystnych warunkach obserwacji - czas ten może być skrócony.
Stanowisko PO wybiera się w pobliżu punktu dowodzenia i powinno ono zapewniać prowadzenie obserwacji w określonym sektorze oraz mieścić się z dala od źródeł hałasu.
Posterunek powinien być wyposażony w:
· lornetkę polową;
· kompas lub busolę;
· tabliczki orientacyjne ze stronami świata;
· środki sygnalizacyjne;
· okulary przeciwsłoneczne;
· dziennik obserwacji powietrznej i aktualny szkic obserwacji.
Do zadań obserwatorów należy:
· wykrywanie obiektów powietrznych;
· określenie podstawowych parametrów lotu;
· określenie charakterystyk celów powietrznych;
· alarmowanie o zagrożeniu z powietrza, ponadto jeśli jest to możliwe-ustalenie przynależności obiektów powietrznych.
W marszu obserwację przestrzeni powietrznej prowadzą wyznaczeni obserwatorzy na wozach bojowych lub w rzędzie maszerującej kolumny. Obserwacja na szczeblu batalionu czy kompanii powinna być okrężna ze szczególnym uwzględnieniem najbardziej prawdopodobnego kierunku ataku przeciwnika powietrznego. W tym celu wyznacza się pododdziałowi sektory obserwacji powietrznej, których granice powinny się zazębiać, a ich wielkość wynosić nie więcej jak 100 – 1200.
W marszu wyznacza się zazębiające się sektory obserwacji przestrzeni powietrznej dla każdego obserwatora w stosunku do kierunku marszu kolumny (z przodu, z prawej, z lewej i do tyłu).
Dowódca stawiając zadanie obserwatorowi podaje:
– miejsce prowadzenia obserwacji;
– granice sektora i sposoby obserwacji;
– sposób meldowania o wykrytych obiektach powietrznych;
– sposób alarmowania o zagrożeniu z powietrza;
– sygnał JSS (”Ja swój samolot”) ewentualnie planowany czas i kierunek przelotu własnego lotnictwa.
Przykładowe zadanie dla obserwatora
„Podchorąży KOWALSKI jesteście obserwatorem przestrzeni powietrznej.
Wasze miejsce w wykopie pod krzakiem, obserwować w pasie: na prawo wysokie drzewo – biały budynek, na lewo wzdłuż polnej drogi.
Prawdopodobny kierunek ataku lotnictwa przeciwnika z kierunku miejscowości na wprost z wysokości 200-1000 m z lotu koszącego w grupach 2-3 samoloty. Śmigłowce przeciwnika mogą operować prawdopodobnie z rejonu kompleksu leśnego po prawej.
Obserwować przestrzeń powietrzną w wyznaczonym sektorze do wysokości 200 m. Alarm ogłaszać natychmiast po wykryciu atakującego przeciwnika powietrznego, wystrzeliwując w jego kierunku zieloną rakietę oraz dublując syreną. Cele wskazywać według stron świata. Wyniki obserwacji każdorazowo odnotować w dzienniku obserwacji.
W godzinach 10.00 - 10.05 w kierunku wschodnim przelatywać będzie własne lotnictwo o fakcie tym złożyć meldunek nie alarmując pododdziału”.
Niezbędne dane do podjęcia przez dowódcę decyzji dotyczących zwalczania celów powietrznych powinien dostarczyć mu obserwator w swoim meldunku.
Wskazywanie celów powietrznych można prowadzić według:
· stron świata;
· dozorów wyznaczonych uprzednio w terenie;
· kierunku marszu (działania);
· zegarka.
Wskazywanie celów powietrznych według stron świata polega na określeniu położenia celu powietrznego w stosunku do tabliczek orientacyjnych z opisanymi na nich stronami świata, rozstawionymi na przedpiersiu stanowiska obserwacyjnego np.:
LOTNIK – Z POŁUDNIA – 2 SAMOLOTY 4000.
Wskazywanie celów powietrznych według dozorów polega na określeniu położenia obiektu w stosunku do wyznaczonych w terenie dozorów, których położenie i nazwę musi znać każdy żołnierz pododdziału, aby meldunek obserwatora był komunikatywny np.:
LOTNIK – NAD WYNIOSŁYM (nazwa dozoru) - ŚMIGŁOWIEC.
Podczas wskazywania celów powietrznych w stosunku do kierunku marszu (kierunku działania) kolumny obowiązuje nazewnictwo kierunków: z przodu, z tyłu, z lewej, z prawej, przy czym przód wyznacza czoło kolumny.
Przykładowy meldunek:
LOTNIK – Z PRAWEJ – GRUPA SAMOLOTÓW – 3000.
Wskazywanie celów według zegarka wygląda analogicznie jak wyżej w odniesieniu do tarczy zegarka. Trzeba jednak pamiętać, że kierunek na wprost oznacza godzinę 12.00 np.:
LOTNIK – NA DZIESIĄTEJ - DWA ŚMIGŁOWCE - 2000.
Alarmowanie o zagrożeniu z powietrza ma na celu uprzedzenie wojsk oraz umożliwienie mu przygotowania dyżurnych środków ogniowych. Organizuje się je w pododdziałach do drużyny włącznie (bwp, czołg) na podstawie danych z własnych źródeł rozpoznania oraz informacji przekazywanych za pośrednictwem sieci radiowych ostrzegania. Decyzję o zarządzeniu alarmu powietrznego w pododdziałach (oddziałach) podejmują ich dowódcy.
Sygnały o zagrożeniu z powietrza podaje się za pomocą środków sygnalizacyjnych oraz przekazuje wszystkimi środkami łączności poza kolejnością. Ponadto należy przestrzegać zasady, że każdy żołnierz, który usłyszy sygnał alarmu lotniczego, powtarza go głosem. W ten sposób dotrze on do wszystkich żołnierzy pododdziału.
Sygnał alarmu lotniczego zobowiązuje stan osobowy oddziału (pododdziałów) do natychmiastowego działania w ramach powszechnej obrony przeciwlotniczej.
Z sygnałami o zagrożeniu powietrznym należy zapoznać cały pododdział, gdyż jego ogłoszenie jest rozkazem powodującym natychmiastowe działanie.
...
jola.ester