Pinyin

Transkrypcje, pinyin i alfabety fonetyczne

Pīnyīn (拼音 = dobierać dźwięk) to romanizacja języka chińskiego stosowana w ChRL. Od 1958 roku została ona uznana przez ONZ jako oficjalna romanizacja języka chińskiego. Polska przyjęła ją w 1981 roku.

   Inne romanizacje, np. system Wade-Giles'a były i są powszechnie używane, zwłaszcza w literaturze amerykańskiej. Ich równoległa koegzystencja powoduje wiele zamieszania i nieporozumień przy pisowni i tłumaczeniu nazw oraz w opracowaniach tekstów starożytnych. Amerykańska Biblioteka Kongresowa już kilka lat stosuje pinyin w katalogowaniu zbiorów.    Bopomofo (chiń. Zhuyin zimu, 註音字母)
to skrypt fonetyczny używany do zapisu wymowy języka chińskiego na Tajwanie, gdzie uczony jest w szkołach do dnia dzisiejszego.

Zasady dzielenie wyrazów w Pinyin:

Zasada ogólna: W tekstach pomija się oznaczenia tonów nad sylabami.

1. W nazwach i imionach oddzielamy znaki będące nazwiskiem od tych które są imieniem,

孫中山 - Sun Zhongshan

司馬遷- Sīma Qian

文山大學 Wenshan da xue (uniwersytet Wenshan)

2. W wieloznakowych nazwach geograficznych oddzielamy część oznaczającą nazwę właściwą.

北京市 Beijing shi (miasto Beijing)

浙江省 Zhejiang sheng (prowincja Zhejiang)

3. W nazwach plemion, grup społecznych i wyznaniowych (najczęściej) oddzielamy nazwę właściwą.

基督徒 Jidu tu (Chrześcijanin)

客家話 Kejia hua (dialekt Hakka)

阿美族 Amei zu (plemię Amei)

4. Apostrof wstawiamy między sylaby, które mogłyby prowadzić do więcej niż jedna interpretacji:

長安市 Chang'an shi (miasto Chang'an; możliwe błędne odczytanie: chan gan)

5. Z dużej litery piszemy:
- nazwę własną
- pierwszy wyraz tytułu
- pierwszy wyraz w nazwie firmy
- każdy oddzielnie pisany wyraz nazwy geograficznej

6. Inne znaki specjalne:

- tzw. punkt środkowy spotykany pomiędzy imieniem i nazwiskiem przetranskrybowanym na język chiński

- ü - dźwięk nie występujący w języku polskim, wymowa zbliżona do niemieckiego u umlaut,

Tabela konwersji Pinyin - Wade-Giles - Zhuyin