METODY OZNACZANIA SKŁADU GRANULOMETRYCZNEGO GLEBY

Oznaczanie składu granulometrycznego gleby, czyli % zawartości poszczególnych frakcji granulometrycznych wykonuje się za pomocą analizy granulometrycznej.

Metody oznaczania składu granulometrycznego możemy podzielić na: szlamowania, odwirowywania

Metody szlamowania dzielimy na:

1.           sedymentacyjne:

Ø                       Atterberga

Ø           pipetowa (Köhna)

Ø                       areometryczna Casagrande’a

Ø                       areometryczna Casagrande’a w modyfikacji Prószyńskiego

Ø                       orientacyjna Kruedenera

2.           przepływowe

Ø          Kopecky’ego

Ø          puławska

Ø           Schön’ego

OZNACZANIE SKŁADU GRANULOMETRYCZNEGO METODĄ AREOMETRYCZNA CASAGRANDE’A W MODYFIKACJI PRÓSZYŃSKIEGO

Metoda ta polega na pomiarach gęstości zawiesiny glebowej za pomocą aerometru po określonym czasie od momentu wymieszania zawiesiny w cylindrze

Metodą tą oznacza się % udział frakcji < 0,1mm w próbce glebowej, natomiast frakcje > 0,1mm rozdziela się na sitach o odpowiednio dobranych średnicach oczek.

Metoda areometryczna polega a pomiarach gęstości zawiesiny aerometrem podczas postępującej sedymentacji – opadaniu cząstek glebowych.

Czasy sedymentacji poszczególnych frakcji gleby, zależne od ich wielkości oraz temperatury zawiesiny, podane są w tablicach dla różnych grup granulometrycznych. Każda tablica różni się % udziałem frakcji < 0,02 mm (części spławialne) w poszczególnych grupach granulometrycznych.

Wykonanie analizy:

1.    Oznaczanie części szkieletowych

a)    przygotowanie próbki glebowej: odważyć 100g gleby, rozdrobnić w moździerzu

b)    próbkę przesiać na sicie Æ 1mm (na sicie - części szkieletowe)

c)    części szkieletowe do parownicy i przemyć wodą, wysuszyć

d)    przesiać powtórnie przez sita i a pozostałą cześć zważyć i obliczyć % zawartość części szkieletowych w próbce glebowej

2.    Preparowanie części ziemistych (rozdzielenie agregatów i mikroagregatów glebowych na elementarne cząstki glebowe)

a)    z części ziemistych odważyć 40g, wsypać do butelki i dodać 25 ml peptyzatora (calgon + Na2CO3) i H2O d

b)    wytrząsać 30 min

c)    przenieść ilościowo do szklanego cylindra o pojemności 1l i uzupełnić H2O d do kreski

3.    Przygotowanie roztworu porównawczego (zerowego)

a)    do cylindra dodać 25 ml calgonu i uzupełnić do kreski H2O d

b)    włożyć aerometr i dokonać pomiaru

4.    Ustalenie właściwego czasu pomiaru

a)    cylinder z zawiesiną zamknąć gumowym korkiem i mieszać ok. 30s, postawić na stole i uruchomić stoper na 10minut

b)    po tym czasie dokonać pomiar aerometrem

c)    różnica odczytów w roztworze pomiarowym i porównawczym daje przybliżona % zawartość frakcji < 0,02mm (części spławialnych) i pozwala wybrać odpowiednią tablice z właściwymi czasami pomiarów

d)    należy zmierzyć temperaturę w obu roztworach

e)    czasy pomiarów odczytane z tabel należy wpisać w tabele poniżej

5.    Przebieg analizy

a)    należy zamknąć korkiem cylinder z zawiesiną i mieszać ok. 30 razy

b)    postawić na stole i uruchomić stoper

c)    wykonać kolejne odczyty dla poszczególnych części po upływie określonego czasu (dla < 0,1, <0,05; <0,02 np. po 23 sec, 1,24 min, 10,54 min)

d)    po skończonych pomiarach zawiesinę z cylindra wylać do garnka a osad pozostały na dnie przenieść ilościowo do parownicy, przemyć i wysuszyć

e)    po wysuszeniu osad przesiać przez sito Æ 0,5 mm, na sicie pozostanie frakcja piasku grubego (1-0,5mm), która należy zważyć i obliczyć jej % zawartość w próbce (40g)

f)      pozostała cześć przesiać przez sito Æ 0,25 mm i zważyć frakcje pozostającą na sicie (piasek średni 0,5-0,25), obliczyć jej % zawartość w próbce

g)    fakcja piasku drobnego (0,25-0,1mm) obliczyć z różnicy po ustaleniu wszystkich frakcji granulometrycznych