Zasady oceny ryzyka karta oceny ryzyka.pdf
(
161 KB
)
Pobierz
Rady-5.vp
OPINIE
Rozdział 5/1.
5/1. Zasady oceny ryzyka zawodowego – karta
oceny ryzyka
5/1. Zasady oceny ryzyka zawodowego – karta oceny ryzyka
Spis treœci
1. Kto, kiedy i dlaczego dokonuje oceny ryzyka
zawodowego .............................. 1
1.1. Przepisy, podstawowe pojêcia ............. 1
1.2. Cel dokonywania oceny ryzyka ............ 2
1.3. Sytuacje, w których nale¿y dokonaæ oceny
ryzyka zawodowego ..................... 3
1.4. Osoby oceniaj¹ce ryzyko zawodowe ........ 3
2. Podstawa oceny ............................ 3
3. Elementy ryzyka zawodowego................. 4
3.1. Prawdopodobieñstwa urazu lub utraty zdrowia 4
3.2. Czêstotliwoœæ i czas trwania ekspozycji ...... 4
3.3. Mo¿liwoœæ unikniêcia lub ograniczenia skutków 4
4. Proces oceny ryzyka zawodowego ............. 4
5. Zbieranie informacji ......................... 5
6. Identyfikacja zagro¿eñ ....................... 6
7. Metody szacowania ryzyka zawodowego ........ 6
7.1. Lista kontrolna ......................... 7
7.2. Analiza bezpieczeñstwa pracy ............. 9
7.3. Analiza „Co–gdy?” ...................... 9
7.4. Technika FMEA ........................ 9
8. Metody szacowania elementów ryzyka .......... 10
8.1. Szacowanie elementów ryzyka w zgodzie
z Polsk¹ Norm¹ PN-N-18002 ............. 10
8.1.1. Szacowanie ciê¿koœci nastêpstw....... 11
8.1.2. Szacowanie prawdopodobieñstwa ..... 12
8.2. Szacowanie na podstawie pomiarów ........ 12
9. Ocena ryzyka dokonana na podstawie szacowania . 12
10. Plan dzia³añ ................................ 14
11. Dokumentacja ............................. 14
Wzór karty dokumentowania oceny ryzyka
zawodowego .............................. 16
1. Kto, kiedy i dlaczego dokonuje oceny ryzyka
zawodowego
1.1. Przepisy, podstawowe pojêcia
Zgodnie z art. 226 Kodeksu pracy (tj. Dz.U z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.),
praco-
dawca ma obowi¹zek:
stosowania niezbêdnych œrodków profilaktycznych zmniejszaj¹cych to ryzyko,
kwiecień2005
1
Rozdzia³ 5/1.
Leszek Pietrzak
5. Ryzyko zawodowe
kwiecieñ 2005
oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego zwi¹zanego z wykonywan¹
prac¹,
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/1.
informowania pracowników o ryzyku zawodowym zwi¹zanym z wykony-
wan¹ przez nich prac¹ oraz
informowania pracowników o zasadach ochrony przed zagro¿eniami.
Obowi¹zek oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego przez pracodawcê
zosta³ zapisany ponadto w § 39 ust. 1 rozporz¹dzenia Ministra Pracy i Polityki So-
cjalnej z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeñstwa i higieny pracy
(tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650).
Definicje
podstawowych
pojęć
W § 2 pkt 7 ww. rozporz¹dzenia zdefiniowano ponadto
pojêcie ryzyka zawodowe-
go
, za które uwa¿a siê prawdopodobieñstwo wyst¹pienia niepo¿¹danych zda-
rzeñ zwi¹zanych z wykonywan¹ prac¹, powoduj¹cych straty, w szczególnoœci
wyst¹pienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku
zagro¿eñ zawodowych wystêpuj¹cych w œrodowisku pracy lub sposobie wyko-
nywania pracy.
W tym samym rozporz¹dzeniu (§ 2 pkt 13) okreœlono tak¿e
pojêcie zagro¿enia
,
pod którym rozumie siê stan œrodowiska pracy mog¹cy spowodowaæ wypadek lub
chorobê.
Pojêcie ryzyka zawodowego zdefiniowane zosta³o równie¿ w europejskiej normie
PN-EN 1050:1999, wg której jest kombinacj¹ prawdopodobieñstwa wyst¹pienia
i stopnia ciê¿koœci mo¿liwego urazu lub pogorszenia stanu zdrowia w sytuacji za-
gra¿aj¹cej, tj. ka¿dej takiej sytuacji, w której cz³owiek eksponowany jest na jeden
lub wiêcej czynników niebezpiecznych, szkodliwych lub uci¹¿liwych.
W Polskiej Normie PN-N-18001:2004 Systemy zarz¹dzania bezpieczeñstwem i hi-
gien¹ pracy, zdefiniowano inne wa¿ne dla oceny ryzyka zawodowego pojêcia. I tak:
nara¿enie
to podleganie oddzia³ywaniu czynników niebezpiecznych, szkodli-
wych lub uci¹¿liwych zwi¹zanych z wykonywaniem pracy,
œrodki ochronne
to œrodki ochrony zbiorowej i indywidualnej, a tak¿e inne
œrodki natury technicznej b¹dŸ organizacyjnej stosowane, aby zminimalizowaæ
ryzyko zawodowe.
1.2. Cel dokonywania oceny ryzyka
Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest zapewnienie mo¿liwie naj-
lepszej ochrony zdrowia pracowników i zapewnienia ci¹g³ej poprawy bezpie-
czeñstwa pracy,
które to bezpieczeñstwo osi¹ga siê poprzez:
okreœlenie, czy ww. zagro¿enia nios¹ za sob¹ ryzyko zawodowe,
odpowiednie wyposa¿enie stanowisku pracy,
w³aœciwy dobór stosowanych materia³ów,
odpowiedni¹ organizacjê procesu pracy.
Istotnym celem oceny ryzyka jest te¿ wykazanie pracownikom (ich przedstawi-
cielom) i organom nadzoru nad warunkami pracy, ¿e warunki panuj¹ce na poszcze-
gólnych stanowiskach pracy zosta³y gruntownie przeanalizowane, a zastosowane
œrodki ochronne s¹ w³aœciwe.
Efektem oceny powinno byæ rozstrzygniêcie czy ryzyko jest odpowiednio kon-
trolowane i czy mo¿na je uznaæ za akceptowalne, a jeœli nie, to jakie œrodki mo¿na
zastosowaæ w celu jego redukcji.
2
kwiecień2005
sprawdzenie, czy zidentyfikowano wystêpuj¹ce na stanowiskach pracy za-
gro¿enia,
5/1. Zasady oceny ryzyka zawodowego – karta oceny ryzyka
OPINIE
Rozdział 5/1.
Ocena ryzyka zawodowego musi dostarczyæ niezbêdnych informacji do podej-
mowania dzia³añ naprawczych i ustalania kolejnoœci ich wprowadzania.
1.3. Sytuacje, w których nale¿y dokonaæ oceny ryzyka
zawodowego
Ryzyko zawodowe
nale¿y oceniæ zawsze
w przypadku:
wprowadzania zmian (technologicznych, organizacyjnych) na stanowisku pracy,
zmian w stosowanych œrodkach ochronnych.
Obowi¹zkowo oceniamy ryzyko zawodowe, jeœli nast¹pi³y zmiany wymagañ do-
tycz¹cych ocenianych stanowisk pracy, a tak¿e za ka¿dym razem po zaistnieniu
wypadku przy pracy.
Dobr¹ praktyk¹ jest ocenianie ryzyka zawodowego okresowo.
1.4. Osoby oceniaj¹ce ryzyko zawodowe
Ocena ryzyka zawodowego nie powinna byæ dzie³em jednej osoby. Dobrze jest
w tym celu tworzyæ zespo³y z³o¿one z pracodawcy i pracowników przez niego wy-
znaczonych. Zaleca siê tak¿e, aby w sk³ad zespo³u oceniaj¹cego w³¹czyæ ekspertów
zewnêtrznych.
Cz³onków zespo³u nale¿y powo³ywaæ spoœród osób:
Zespół ds.
oceny ryzyka
zawodowego
znaj¹cych i rozumiej¹cych zasady oceny ryzyka zawodowego,
maj¹cych odpowiedni zasób wiedzy niezbêdnej do identyfikacji zagro¿eñ,
umiej¹cych prawid³owo oceniæ skutki zagro¿eñ, które wystêpuj¹ na danym sta-
nowisku pracy,
potrafi¹cych okreœliæ sposób dzia³ania prowadz¹cy do wykluczania b¹dŸ mini-
malizowania wystêpuj¹cych zagro¿eñ.
2. Podstawa oceny
Podstaw¹ oceny ryzyka zawodowego zwi¹zanego z konkretn¹ sytuacj¹ lub proce-
sem technologicznym jest kombinacja:
najwy¿szej daj¹cej siê przewidzieæ ciê¿koœci urazu lub pogorszenia stanu
zdrowia.
Poniewa¿ ciê¿koœæ urazu cia³a lub pogorszenia stanu zdrowia zale¿¹ od wielu czyn-
ników wystêpuj¹cych w danej sytuacji zagro¿enia, a ponadto tylko niektóre z tych
czynników mo¿na (czasem tylko czêœciowo) przewidzieæ,
oceniaj¹c ryzyko zawo-
dowe powinno siê zak³adaæ najciê¿szy uraz lub najwiêksze pogorszenie stanu
zdrowia
, które mo¿e byæ spowodowane ka¿dym ze zidentyfikowanych zagro¿eñ.
Taki najgorszy z mo¿liwych wariant nale¿y przyjmowaæ zawsze, nawet wówczas,
gdy prawdopodobieñstwo zaistnienia takiego urazu lub pogorszenia siê stanu
zdrowia nie jest wysokie.
kwiecień2005
3
tworzenia nowych stanowisk pracy,
prawdopodobieñstwa wyst¹pienia urazu lub utraty zdrowia,
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/1.
3. Elementy ryzyka zawodowego
Precyzyjne okreœlenie elementów ryzyka zawodowego,
zw³aszcza w ma³ych lub
œrednich zak³adach pracy jest z regu³y trudne i
mo¿e byæ oszacowane jedynie
z przybli¿eniem
.
Mo¿liwoœæ wyst¹pienia urazu cia³a lub utraty zdrowia
sk³ada siê z takich elemen-
tów, jak:
czêstotliwoœæ wystêpowania zjawiska i czas ekspozycji,
mo¿liwoœæ unikniêcia (lub ograniczenia) szkody.
3.1. Prawdopodobieñstwa urazu lub utraty zdrowia
Prawdopodobieñstwo wyst¹pienia niebezpiecznego zdarzenia
zale¿y od nieza-
wodnoœci elementów struktury: cz³owiek – maszyna – œrodowisko. Prawdopodo-
bieñstwo to mo¿na oszacowaæ na podstawie danych zawartych w:
analizach ryzyka na podobnych stanowiskach pracy,
danych statystycznych dotycz¹cych podobnych wydarzeñ.
3.2. Czêstotliwoœæ i czas trwania ekspozycji
Czêstotliwoœæ i czas trwania ekspozycji zale¿¹ od:
koniecznoœci dostêpu i charakteru dostêpu do ww. stref,
czasu przebywania,
liczby osób, które musz¹ przebywaæ w strefach niebezpiecznych.
3.3. Mo¿liwoœæ unikniêcia lub ograniczenia skutków
Ten element ryzyka zawodowego zwi¹zany jest z:
mo¿liwoœci¹ unikniêcia wypadku (refleks, zwinnoœæ, unik, ucieczka),
œwiadomoœci¹ ryzyka (wiedza ogólna, wyszkolenie i doœwiadczenie pracowni-
ka, obserwacja urz¹dzeñ sygnalizuj¹cych).
4. Proces oceny ryzyka zawodowego
Zasada syste-
matycznego
działania
Ocena ryzyka zawodowego jest procesem wieloetapowym
i mo¿e byæ przeprowa-
dzana „krok po kroku”. Wa¿ne jest, aby dzia³aæ metodycznie, bo tylko tak mo¿na
uzyskaæ pe³ne i wiarygodne dane, konieczne do w³aœciwego zarz¹dzania ryzykiem.
Proces ten przebiega w kilku podanych poni¿ej etapach:
zbieranie informacji niezbêdnych do oceny ryzyka zawodowego,
analiza zebranych informacji i identyfikowanie zagro¿eñ wystêpuj¹cych na sta
-
nowisku pracy,
szacowanie i ocena ryzyka zwi¹zanego ze zidentyfikowanymi zagro¿eniami,
4
kwiecień2005
prawdopodobieñstwo wyst¹pienia zdarzenia niebezpiecznego,
opisach wypadków i zdarzeñ potencjalnie wypadkowych,
czêstoœci dostêpu do stref niebezpiecznych,
prêdkoœci¹ pojawiania siê zagro¿enia,
5/1. Zasady oceny ryzyka zawodowego – karta oceny ryzyka
OPINIE
Rozdział 5/1.
wyznaczanie dopuszczalnoœci ryzyka,
formu³owanie zaleceñ dotycz¹cych dzia³añ eliminuj¹cych lub ograniczaj¹cych
ryzyko.
5. Zbieranie informacji
Przygotowuj¹c siê do oceny ryzyka zawodowego nale¿y
dokonaæ przegl¹du sta-
nowiska pracy
i zastanowiæ siê co mo¿e powodowaæ zagro¿enie. Dobrze jest w tym
celu przyjrzeæ siê:
Przegląd stano-
wisk pracy
lokalizacji stanowiska pracy,
zadaniom, jakie na tym stanowisku s¹ wykonywane,
osobom zatrudnionym na tym stanowisku (uwaga – nale¿y uwzglêdniæ osoby,
które obowi¹zuj¹ szczególne uregulowania w prawie pracy np. m³odocianych,
kobiety w ci¹¿y, czy osoby niepe³nosprawne),
stosowanym œrodkom pracy, materia³om i operacjom technologicznym,
sposobom wykonywania pracy,
stosowanym œrodkom ochronnym.
Potrzebne do oceny ryzyka zawodowego informacje znajd¹ Pañstwo tak¿e anali-
zuj¹c:
Źródła
informacji
dane techniczne maszyn lub narzêdzi (mo¿na je otrzymaæ od producenta lub
dostawcy);
procedury technologiczne i instrukcje obs³ugi;
wyniki pomiarów czynników szkodliwych i niebezpiecznych, wystêpuj¹cych
na stanowisku pracy;
czynniki psychologiczne, spo³eczne i fizyczne;
organizacjê przedsiêwziêæ zmierzaj¹cych do zapewnienia w³aœciwych warun-
ków pracy,
wypadków przy pracy i zdarzeñ potencjalnie wypadkowych,
chorób zawodowych,
awarii;
przepisy prawne, normy i literaturê naukowo-techniczn¹;
karty charakterystyk substancji niebezpiecznych (jeœli s¹ wykorzystywane
w produkcji).
Nie wolno te¿ zaniedbaæ obserwacji:
œrodowiska pracy,
zadañ wykonywanych na stanowisku pracy i poza nim.
Warto sprawdziæ te¿, czy praca jest wykonywana zgodnie z ustalonymi procedu-
rami.
Bardzo wa¿nym elementem w ca³ej procedurze dokonywania oceny ryzyka zawo-
dowego jest wywiad z zatrudnionymi na danym stanowisku pracownikami. Ele-
mentu tego nie wolno lekcewa¿yæ i pomijaæ, gdy¿ to w³aœnie pracownicy mog¹ za-
uwa¿aæ rzeczy, które nie s¹ oczywiste na pierwszy rzut oka.
Wywiad z pra-
cownikami
kwiecień2005
5
dokumentacjê:
czynników zewnêtrznych, mog¹cych wp³yn¹æ na stanowisko pracy (np. czyn-
ników atmosferycznych, czy sytuacji, kiedy praca na stanowisku jest wykony-
wana okazjonalnie przez innych pracowników),
Plik z chomika:
Krzysztofbhp
Inne pliki z tego folderu:
ANALIZA OBCIE PRAC NA PODSTAWIE WSKANIKA WYKORZYSTANIA REZERWY TTNA I OBCIE STATYCZNYCH METOD OWAS(1).pdf
(819 KB)
Ocena i dokumentowanie ryzyka zawodowego w zakładach o znacznym stopniu zagrożeń zawodowych(1).pdf
(99 KB)
Ocena ryzyka zawodowego wprowadzenie(1).pdf
(112 KB)
Ankieta kontrolna BHP Na Budowie.pdf
(517 KB)
Bhp na budowie ankieta kontrolna do oceny ryzyka zawodowego.pdf
(349 KB)
Inne foldery tego chomika:
Administracja
Aplikacje
BECHAPOWIEC
BHP
Cygańskie
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin