Zasiedzenie.PDF

Przeglądaj tym dziale: Odpowiedzi | Artykuły | Opinie

prawne | Dokumenty | Ustawy | Forum

Data: 03.03.2008 r.

Jak liczy się termin zasiedzenia?

Jak wyliczyć termin zasiedzenia?

Bieg terminu zasiedzenia rozpoczyna się w dniu, w którym nastąpiło objęcie

nieruchomości w posiadanie samoistne prowadzące do zasiedzenia. Kończy się

natomiast z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu - a więc

dniowi objęcia w posiadanie samoistne (zgodnie z art. 112 Kodeksu cywilnego).

(a więc art. 121-124 K.c.). Odpowiednie

zastosowanie oznacza konieczność uwzględnienia istoty i celu zasiedzenia, bo nie

wszystkie przepisy o przedawnieniu roszczeń pozostają w zgodzie z przepisami o

zasiedzeniu albo są wręcz wobec zasiedzenia bezprzedmiotowe. Odesłanie to oznacza, że:

• długość terminów zasiedzenia nie może być modyfikowana w drodze czynności

prawnych,

• ulegają one zawieszeniu oraz przerwaniu w razie spełnienia warunków

określonych odpowiednio w art. 121 oraz w art. 123-124 Kodeksu cywilnego.

W przypadku zawieszenia biegu terminu do okresu posiadania prowadzącego się do

zasiedzenia nie wlicza się czasu, w którym bieg terminu był zawieszony. W literaturze

podkreślono, iż w całym okresie zawieszenia biegu terminu zasiedzenia musi zachodzić

samoistne posiadanie nieruchomości prowadzące do zasiedzenia. W przeciwnym razie

bowiem, nie byłaby spełniona przesłanka zasiedzenia polegająca na istnieniu samoistnego

posiadania. Bieg zasiedzenia nie może się rozpocząć, a rozpoczęty ulega zawieszeniu :

• między dziećmi a rodzicami przez czas trwania władzy rodzicielskiej,

• między osobami nie mającymi pełnej zdolności do czynności prawnych a osobami

sprawującymi opiekę lub kuratelę przez czas trwania opieki i kurateli,

• między małżonkami przez czas trwania małżeństwa (także w razie unieważnienia

małżeństwa),

• przez czas trwania siły wyższej uniemożliwiającej właścicielowi dochodzenie jego

praw przed sądem.

Kodeks cywilny stanowi, że do biegu zasiedzenia stosuje się odpowiednio

przepisy

o biegu przedawnienia roszczeń

W przypadku przerwania biegu terminu, czas niezbędny do zasiedzenia należy liczyć od

nowa - a więc niezależnie od długości czasu posiadania przed przerwą. Bieg

przedawnienia zasiedzenia przerywa się:

• przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do

rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed

sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub

ustalenia lub zabezpieczenia prawa własności; przykładem może tu być

powództwo o usunięcie niezgodności między stanem prawnym ujawnionym w

księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym (na podstawie art. 10 ustawy

o księgach wieczystych i hipotece), wytoczone przez spadkobiercę właściciela

przeciwko samoistnemu posiadaczowi bezpodstawnie wpisanemu do księgi

wieczystej jako jedyny właściciel, które przerywa zasiedzenie (tak: Sąd

Najwyższy w orzeczeniu z 28 lipca 1992 r., sygnatura: III CZP 87/92,

opublikowane w OSP 5/93, poz. 94); Natomiast wniosek o dział spadku przerywa

zasiedzenie w stosunku do współspadkobiercy będącego posiadaczem

nieruchomości należącej do spadku. Powództwo o wydanie rzeczy zawsze

przerywa bieg terminu zasiedzenia, a jeżeli z pozwem wystąpił jeden z kilku

współwłaścicieli, zasiedzenie ulega przerwaniu w stosunku do wszystkich. Przerwa

biegu zasiedzenia następuje z chwilą wniesienia pozwu lub wniosku

odpowiadających wymienionym warunkom, a nie z chwilą wydania

orzeczenia. Jeżeli jednak czynność ta została dokonana przez osobę materialnie

do tego nieuprawnioną, to zasiedzenie nie ulega przerwie.

• przez wszczęcie mediacji.

Do czasu upływu terminu zasiedzenia posiadaczowi nie przysługuje do rzeczy żadne

prawo. Z upływem terminu zasiedzenia następuje zaś skutek zasiedzenia w

postaci nabycia własności rzeczy (bądź nabycia prawa użytkowania wieczystego albo

służebności gruntowej). Skutku tego samoistny posiadacz nie może ani zrzec się, ani go

zmodyfikować, gdyż jest to skutek następujący z mocy samego prawa.

Co się dzieje, jeśli właściciel nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych?

W przepisach przewidziano również możliwość wstrzymania zakończenia biegu terminu

zasiedzenia. W takim przypadku termin zasiedzenia biegnie, jednakże jego zakończenie

uzależnione jest od określonych okoliczności. Innymi słowy, zasiedzenie nie następuje tak

długo, jak długo zachodzą pewne szczególne okoliczności.

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli właściciel nieruchomości, przeciwko

któremu biegnie zasiedzenie, jest małoletni (tzn. nie ukończył 18 roku życia) ,

zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 2 lat od uzyskania

pełnoletności przez właściciela. Kodeks cywilny chroni tym samym małoletniego

właściciela nieruchomości przed utratą prawa własności wskutek zasiedzenia przez

samoistnego posiadacza. Ochrona ta polega na wstrzymaniu zakończenia biegu

zasiedzenia, a więc zapobieżeniu utracie własności przez dotychczasowego właściciela do

chwili upływu dwóch lat od uzyskania przez niego pełnoletniości (tzn. do czasu gdy

ukończy 20 lat).

Jeśli natomiast właściciel dowolnej rzeczy nie jest małoletni, lecz nie ma pełnej zdolności

do czynności prawnych (tj. gdy został sądownie ubezwłasnowolniony całkowicie lub

częściowo bądź ustanowiono dla niego doradcę tymczasowego w postępowaniu sądowym)

lub jeśli istnieje podstawa do jego całkowitego ubezwłasnowolnienia, bieg terminu

zasiedzenia nie może skończyć się wcześniej, niż przed upływem 2 lat od ustanowienia

dla niego przedstawiciela ustawowego lub ustania przyczyny jego ustanowienia albo

ustania podstaw do całkowitego ubezwłasnowolnienia (zgodnie z art. 122 § 1 oraz 3 w

związku z art. 175 Kodeksu cywilnego).

Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw lub zaciągania

zobowiązań (nabywania obowiązków cywilnoprawnych) przez samodzielnie dokonywane

czynności prawne (np. umowy, udzielenie pełnomocnictwa); Nie mają zdolności do

czynności prawnych osoby, które nie ukończyły lat trzynastu, oraz osoby

ubezwłasnowolnione całkowicie. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają

małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo, a

także osoby, dla których ustanowiono doradcę tymczasowego w postępowaniu sądowym

w sprawie ubezwłasnowolnienia.

Zasiedzenie u małżonka

Szczególne zasady rządzą nabywaniem praw w drodze zasiedzenia przez małżonków .

Jeśli pomiędzy małżonkami istnieje, co jest zasadą, majątkowy ustrój wspólności

ustawowej, przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez

oboje małżonków lub przez jednego z nich wchodzą - zasadniczo - w skład majątku

wspólnego (zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Jeżeli zatem albo

jeden z małżonków, albo oboje małżonkowie nabyli prawo własności nieruchomości,

prawo użytkowania wieczystego lub służebność gruntową w drodze zasiedzenia w czasie

trwania wspólności ustawowej, to wówczas nabyte prawo stanowi ich majątek wspólny. O

nabyciu prawa decyduje upływ terminu zasiedzenia - jeśli zakończył się on w czasie

trwania wspólności ustawowej, to nabyte prawo wchodzi w skład majątku wspólnego. Nie

ma zatem znaczenia, czy bieg terminu zasiedzenia rozpoczął się przed, czy też po

powstaniu wspólności ustawowej (tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1978

r., sygnatura: III CZP 7/78;opublikowana w: OSNCP 1978 r. nr 9 poz. 153).

Co się stanie, jeżeli podczas biegu zasiedzenia zmienił się posiadacz?

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło

przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który

sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. „ Przeniesienie posiadania ” nie

zachodzi oczywiście wówczas, gdy obecny posiadacz objął rzecz w posiadanie niezależnie

od poprzedniego posiadacza lub też jeśli obecny posiadacz jest spadkobiercą

poprzedniego posiadacza. Z regulacji tej wynika, że doliczenie czasu posiadania wchodzi

w grę jedynie wówczas, gdy zarówno poprzednikowi, jak i następcy prawnemu

przysługiwało posiadanie samoistne (a nie posiadanie zależne lub dzierżenie) prowadzące

do zasiedzenia (a więc np. poprzednik nie był właścicielem nieruchomości). Przy nabyciu

przez zasiedzenie rzeczy ruchomej doliczenie czasu posiadania poprzednika jest

dopuszczalne tylko wtedy, gdy poprzednik był w dobrej wierze przez cały czas posiadania

wymagany do zasiedzenia, ponieważ zasiedzenie rzeczy ruchomej może nastąpić tylko

przez posiadacza będącego w dobrej wierze przez cały czas potrzebny do zasiedzenia

(zgodnie z art. 174 K.c.). Oczywiście, na rzecz posiadacza i jego poprzednika przemawia

domniemanie dobrej wiary (zgodnie z art. 7 K.c.).

Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej

wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z

czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat 30. Zasady

powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest

spadkobiercą poprzedniego posiadacza.

Doliczenie czasu posiadania poprzednika może nastąpić tylko w razie przeniesienia

posiadania podczas biegu zasiedzenia. W żadnym wypadku nie jest możliwe doliczenie

czasu posiadania poprzednika będącego właścicielem przedmiotu zasiedzenia. To samo

należy odnieść do zasiedzenia udziału we współwłasności. Jeżeli więc nastąpiło

przeniesienie udziału we własności na posiadacza - posiadacz nie może doliczyć sobie

czasu posiadania poprzednika w zakresie odpowiadającym jego udziałowi we

współwłasności.

Niedopuszczalne jest np. doliczanie okresu posiadania poprzednika, który nie spełniając

określonych wcześniej warunków, nie może uzyskać własności przedmiotu swego

posiadania, np. cudzoziemiec, któremu odmówiono pozwolenia na nabycie własności

nieruchomości położonej w Polsce.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 r., Nr 16, poz.

43, ze zmianami)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: