Walka o niepodległość państwa polskiego po latach zaborów.
1914
sierpień - wojna między zaborcami: Niemcy (1 sierpień) i Austro-Węgry (6 sierpień) przeciwko Rosji
6 sierpień - przekroczenie granicy zaboru rosyjskiego przez I Kompanię Kadrową Piłsudskiego (12 sierpień - zajęcie Kielc) - nieudana próba wywołania powstania polskiego
14 sierpień - odezwa Wielkiego Księcia Mikołaja Mikołajewicza obiecująca (po zwycięskiej wojnie) autonomię Polsce zjednoczonej pod berłem cara; w sierpniu także mgliste obietnice ze strony państw centralnych
16 sierpień - powołanie Naczelnego Komitetu Narodowego na terenie Austro-Węgier (Kraków)
22 październik - utworzenie w Królestwie z inicjatywy Piłsudskiego Polskiej Organizacji Wojskowej (POW)
1915
lato - wyparcie Rosjan poza teren Królestwa Polskiego przez Niemców i Austriaków
18 grudzień - powołanie przez piłsudczyków i PSL Centralnego Komitetu Narodowego, sprzeciw wobec werbunku do legionów polskich przed uzyskaniem konkretnych zobowiązań wobec Polski
1916
1 styczeń - powołanie przez Niemców Rady Głównej Opiekuńczej, stopniowo przekształcającej się w reprezentację społeczeństwa polskiego
29 lipiec - rezygnacja Piłsudskiego ze stanowiska w Legionach
5 listopad - „Akt 5 listopada” - manifest cesarzy Niemiec i Austro-Węgier zapowiadający (ogólnikowo) utworzenie Królestwa Polskiego; flaga polska przed Zamkiem Królewskim w Warszawie
6 grudzień - powstanie w Warszawie Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego (25 osób)
1917
27 marzec - uznanie przez Austro-Węgry, że Królestwo Polskie leży w strefie wpływów Niemiec
27 marzec - uznanie przez zdominowaną przez mienszewików Piotrogrodzką Radę Delegatów Robotniczych i Żołnierskich prawa Polski (pozostającej pod okupacją) do niepodległości
10 kwiecień - Cesarz Austro-Węgier przekazuje Legiony do dyspozycji Niemieckiej
3 czerwiec - wprowadzenie marki polskiej jako środka płatniczego na terenie Królestwa Polskiego
2 lipiec - ustąpienie Piłsudskiego z Tymczasowej Rady Stanu, Legiony odmawiają przysięgi na wierność Niemcom („kryzys przysięgowy”)
22 lipiec - aresztowanie Piłsudskiego i osadzenie go w Magdeburgu
15 sierpień - powstanie Komitetu Narodowego Polskiego w Lozannie (przeniesiony wkrótce do Paryża), uznanego przez mocarstwa zachodnie za reprezentanta Polski
12 wrzesień - utworzenie przez Niemców w Warszawie 3 osobowej Rady Regencyjnej (Kakowski, Lubomirski, Ostrowski) mającej sprawować władzę do czasu powołania króla
1918
8 styczeń - orędzie Woodrowa Wilsona („14 punktów”) postulujące jako jeden z celów przystąpienie USA do wojny i utworzenie niepodległej Polski
9 luty - umowa państw centralnych z Ukraińską Centralną Radą odstępująca Ukraińcom ziemię chełmską; oburzenie w Polsce
3 marzec - traktat pokojowy bolszewickiej Rosji z Niemcami, zrzeczenie się przez nią ziem Polski
9 kwiecień - częściowe wybory do Rady Stanu: 34 na 55 miejsc dobywają kandydaci endecji
wrzesień-październik - klęski Niemców na zachodzie
31 październik - początek tworzenia Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie
7 listopad - utworzenie w Lublinie Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej (Daszyński)
10 listopad - przybycie Piłsudskiego z Magdeburga do Warszawy
11 listopad - przekazanie przez Radę Regencyjną władzy nad wojskiem Piłsudskiemu, rozbrojenie Niemców w Warszawie, umowna data odzyskania przez Polskę niepodległości
janradz