Przysłówek.doc

Przysłówek (Adverbium) jest nieodmienną częścią mowy. Niektóre przysłówki podlegają stopniowaniu. Przysłówki dzielą się na przysłówki podstawowe i pochodne. Specjalną grupę przysłówków pochodnych tworzą przysłówki skorelowane (Adverbia correlativa), pochodzące od zaimków.

Przysłówki podstawowe

Przysłówki podstawowe to krótkie słowa, które opisują czas, miejsce lub sposób. Przysłówki podstawowe nie stopniują się.

haud - nie
non - nie
sic - tak
quando - kiedy
nunc - teraz

jam - już
mox - niedługo
nunquam - nigdy
ubi - gdzie
unde - gdzie

Przysłówki pochodne

Przysłówki pochodne pochodzą głównie od przymiotników i powstają przez dodanie przyrostka do tematu przymiotnika:

Przysłówki pochodne stopniują się. Stopień wyższy tworzy się przez dodanie przyrostka -ius, zaś stopień najwyższy przez dodanie przyrostka -issime do tematu:

Zauważmy, że stopień wyższy tych przysłówków ma taką samą formę, jak stopień wyższy przymiotnika rodzaju nijakiego (w Nom. sg.), od którego pochodzi ten przysłówek. Niektóre przymiotniki rodzaju nijakiego w Nom. sg. funkcjonują jako przysłówki we wszystkich trzech stopniach: multum, plus, plurimum - wiele, więcej, najwięcej.

Przysłówki skorelowane

Przysłówki skorelowane pochodzą od zaimków i często pozostają ze nimi w ścisłym związku. Analogicznie do zaimków, można wyróżnić kilka rodzajów przysłówków: