Chindici Atakuja z Dzungli(1).pdf

Okładkę projektował SŁAWOMIR GAŁĄZKA

Redaktor

ELŻSIKTA SKRZYŃSKA

Redaktor techniczny GRAŻYNA WOZNIAK

ISBN 83-U-089J0-6

Printed In Poland

Wydanie I. Nakład Mp 000+280 egz. Objętość: 4,42 ark. wyd., 4,25 ark. druk. Papier offset.

V ki., 83 g, rola 84 cm z Zakładów Papierniczych w Głuchołazach. Oddano do składania w

marcu 1983 r. Druk zakończono w czerwcu 1983 r. w Wojskowych Zakładach Graficznych w

Warszawie. Zam. nr 4889/11.

CHINDICI ATAKUJĄ Z DŻUNGLI

Przerwać "drogę życia"

Klęska Francji i Holandii na wiosnę 1940 roku stworzyła Japończykom dogodne warunki do

przeprowadzenia operacji w Południowo-Wschodniej Azji. Obiektem szczególnego ich

zainteresowania od dawna były surowce strategiczne znajdujące się na terenach Malajów i w

Holenderskich Indiach Wschodnich. Stratedzy spod znaku wschodzącego słońca zdawali

sobie sprawę, że zajmując te tereny w pełni pokryliby zapotrzebowanie swojej machiny

wojennej na ropę naftową, kauczuk i cynę. Uznali, że nadeszła właśnie najlepsza pora ich

zagarnięcia, a tym samym przybliżenia realizacji idei o "włączeniu ośmiu kątów świata pod

wspólny dach pałacu japońskiego mikada", i postanowili przypuścić promienistą ofensywę ze

swych baz na Formozie, we Francuskich Indochinach i na wyspach Pacyfiku. Ko- lejno

padały ich ofiarą Pearl Harbor, Midway, Wake, Guam, Filipiny, Hongkong, Malaje i

Singapur.

Sytuacja w Europie sprawiła, że droga do Francuskich Indochin i Holenderskich Indii

Wschodnich stanęła praktycznie otworem: 20 czerwca 1940 roku rząd Vichy, naciskany przez

Hitlera i Tokio, umożliwia działanie japońskim agentom, a już w kilka miesięcy później, na

mocy paktu podpisanego w Hanoi 22 września, 60 tysięcy japońskich żołnierzy przejmuje

kontrolę nad Sajgonem. Jednocześnie ze zdobyciem tej bazy morskiej Japończycy zyskują

trzy lotniska o szczególnym znaczeniu strategicznym. Zajęcie na początku 1941 roku

Syjamu* przesądziło sprawę. Dysponująca siłą 26 dywizji operujących w rejonie

Południowo-Wschodniej Azji Japonia przystępuje do realizacji swoich ekspansjonistycznych

planów.

Japończycy, prowadząc "intensywne" rokowania ze Stanami Zjednoczonymi, gromadzili

potajemnie w Południowo-Wschodniej Azji ponad dwustutysięczną armię. W tym samym,

czasie gdy spadły pierwsze bomby na Pearl Harbor, japońskie bombowce nurkujące

przypuściły zmasowany atak na Hongkong i nadmorski Kanton w południowo-wschodnich

Chinach. Hongkong - brytyjska baza wojenna z

* Obecnie Tajlandia.

garnizonem w sile 12 tysięcy żołnierzy - skazana była z góry na przegraną. Zadecydowało o

tym zajęcie przez Japończyków w latach 1940-41 Kantonu i wyspy Hainan. Oddalony o 2100

km na południe od Singapuru i przepełniony tłumami chińskich uchodźców, bez stałego

połączenia z armią chińską, padł w dniu 25 grudnia.

Najlepsze swe dywizje wysłali Japończycy przeciwko Malajom. Posuwając się na południe

od granicy Syjamu, który poddał się w dniu 8 grudnia 1941 roku po kilkugodzinnej obronie,

pokonały one szybko odległość 870 km, zmierzając do zdobycia kraju dostarczającego

połowę światowej produkcji kauczuku i przeszło jedną czwartą światowej produkcji cyny.

Brytyjski 3 korpus, w skład którego wchodziły kontyngenty szkockie, australijskie i

hinduskie, nie był w stanie powstrzymać impetu uderzenia pięciu doborowych dywizji

japońskich. Japończycy przeszli specjalne szkolenie w marszach na bagnistych polach

ryżowych i do perfekcji opanowali technikę walki w dżungli. Dysponowali lekkim

ekwipunkiem, a ubrani w szorty przypominali do złudzenia tubylców. Stałym elementem ich

taktyki było zdobywanie w pierwszej kolejności lotnisk. Na pierwszy ogień poszły zatem

Kota Baharu, Singora i Pattani. Stąd też wyprowadzili Japończycy uderzenie dywizji

wyposażonej w lekkie czołgi. Przecięła ona półwysep u nasady.

Zagrożona okrążeniem brytyjska 11 dywizja wycofała się, otwierając tym samym drogę do

ważnego portu Pinang. Po jego zajęciu Japończycy parli dalej w kierunku zachodnim.

Rozprawili się w szybkim tempie z brytyjską 9 dywizją i 29 grudnia 1941 roku wyszli na

pozycje niespełna 66 km na południe od Singapuru.

W tym samym czasie - 10 grudnia - Japończykom udało się zatopić brytyjski pancernik

"Prince of Wales" i krążownik "Repulse" w pobliżu Kuantanu na wschodnim wybrzeżu

Półwyspu Malajskiego. Była to bardzo dotkliwa strata dla połączonych wojsk brytyjsko--

holendersko-amerykańskich. Od tej chwila: liczyły się jedynie ich siły powietrznie i lądowe, a

przed Japończykami otworzyły się drogi morskie na południe: przez Indochiny Holenderskie -

ku Australii. Klęskę tę porównać, można jedynie z dramatem Pearl Harbor.

Właśnie wtedy, usiłując ratować sytuację na Malajach, zreorganizowano dowództwo

sprzymierzonych w Południowo-Wschodniej Azji, a 3 stycznia 1942 roku, zgodnie z

ustaleniami Waszyngtonu, stanowisko głównodowodzącego objął generał Archibald P.

Wavell. Jego zastępcą i dowódcą lotnictwa został generał Brett, a admirałowi T. C. Hartowi

powierzono resztki floty morskiej. Armią chińską dowodził marszałek Czang Kaj-szek,

a szefem jej sztabu był amerykański generał Stilwell, którego dalsza kariera wojskowa miała

się związać ściśle z losami Birmy. Na nic jednakże zdały się wysiłki zjednoczonych sił w

Południowo-Wschodniej Azji. Na początku 1942 roku Brytyjczycy zostali ostatecznie

rozbici, a Japończycy objęli całkowitą kontrolę nad Półwyspem Malajskim. Równie szybko

uporali się z zajęciem bazy na wyspie Singapur. Była ona przygotowana tylko do obrony od

strony morza. Począwszy od świąt Bożego Narodzenia Japończycy codziennie atakowali

Singapur z powietrza siłą 30-90 samolotów. Te zmasowane ataki trwały bez przerwy

przeszło miesiąc, a wzmocnione eskadrą Hurricane'ów lotnictwo obrońców nie było w

stanie skutecznie im się przeciwstawić. W tym samym czasie Japończycy przygotowywali się

intensywnie do ataku z lądu, od wąskiej cieśniny Johore.

W dniach 8 i 9 lutego 1942 roku po silnym przygotowaniu artyleryjskim Japończycy zdobyli

przyczółek w Kranji oraz wysadzili desanty w zachodnich i wschodnich rejonach Singapuru.

Następnie ich siły spotkały się w pobliżu samego miasta. W siedemdziesiąt dni po pierwszym

ataku japońskim na Malaje, 15 lutego 1942 roku, Singapur dostał się w ręce Japończyków

wraz z 70 tysiącami żołnierzy brytyjskich wojsk imperialnych.

Oddziały j sprzymierzonych z Południowo-Wschodniej Azji zmuszone były wycofać się do

Indii Holenderskich, a następnie do Australii. Droga do Birmy i Indii stanęła przed

Japończykami ! otworem. Już w pierwszej fazie operacji malajskiej I Japończycy zajęli

dolną Birmę od strony Syjamu. Przede wszystkim dążyli do unieszkodliwienia birmańskich

lotnisk o- startujące z nich samoloty przeszkadzały prawemu skrzydłu wojsk nacierających w

kierunku południowym na Singapur. Mimo dzielnej postawy brytyjskich pilotów,

wspieranych przez amerykańską eskadrę "latających tygrysów" Chennaulta, Japończycy

opanowali dolną Birmę. Brytyjczycy zmuszeni byli opuścić Moulmein i przenieść się do

Rangunu, bombardowanego systematycznie przez agresora. Tu, w Rangunie, przygotowywali

się do utworzenia obrony górnej Birmy wzdłuż linii na rzece Salween. Jednakże Japończycy

uprzedzili ich zamiar i śmiałym atakiem z Syjamu przecięli rzekę, okrążając południowe

skrzydło wojsk brytyjskich i spychając 23 lutego 1942 roku jego siły w kierunku

miejscowości Sittaung na zachodzie Birmy. Wobec zdecydowanego marszu Japończyków na

miasto Pegu i nieprzerwanych, ataków bombowych, a przede wszystkim wskutek wyraźnej

przewagi wojsk japońskich,

obrońcy Rangunu musieli skapitulować. Decyzja ta oznaczała również przecięcie linii dostaw

dla reszty brytyjskich i chińskich wojsk w Birmie, a także najbardziej żywotnego połączenia

Chin z portami birmańskimi.

Japończycy doskonale zdawali sobie sprawę ze strategicznego znaczenia tzw Drogi

Birmańskiej i dlatego dążyli do jak najszybszego przerwania jej i zablokowania tym samym

strumienia amerykańskich dostaw dla Chin.Warto przypomnieć, że od czasu kiedy francuski

gubernator Indochin skapitulował, na polecenie rządu Vichy zamknięto ostatnią linię

kolejową, łączącą wybrzeże z Chinami. Od tamtej pory pozostawała tylko Droga Birmańska.

Budowę tej wysokogórskiej szosy strategicznej łączącej Birmę z Chinami rozpoczęto w 1937

roku. W najtrudniejszych warunkach zdrowotnych i klimatycznych pracowało przy niej

ponad pół miliona Chińczyków. Na dużych wysokościach, przebijając się przez skały i

przeskakując przepaście, ułożono 1200 km drogi, która swą wyboistą i piaszczystą miejscami

nawierzchnią przypominała raczej podrzędną drogę wiejską aniżeli tak ważny szlak

transportowy. Sporo było na niej takich odcinków, gdzie nie mogło być mowy o swobodnym

wyminięciu się dwóch ciężarówek. Zanim jednak idące do Chin transporty dotarły do Lashio,

gdzie zaczynała się Droga Birmańska,

przewożono je koleją z Rangunu przez Mandalaj. Z początkiem 1941 roku miesięcznie

zaledwie ok. 4 tys. ton materiałów wojennych ekspediowano tędy do Czungkingu.

Chińczycy postanowili zmodernizować drogę przy pomocy amerykańskich ekspertów. Kładąc

ręcznie kamień przy kamieniu, setki tysięcy Chińczyków utwardzało nawierzchnię i

przygotowywało ją do pokrycia amerykańskim asfaltem. Mimo morderczych warunków praca

postępowała szybko. Już w listopadzie 1941 roku masa materiałów ekspediowanych tędy z

Rangunu wzrosła czterokrotnie i osiągnęła 15 tysięcy ton miesięcznie, przy czym plany

zakładały zwiększenie jej do35 tysięcy ton przy końcu 1942 roku. Należy też wspomnieć o

jeszcze jednej ważnej inwestycji. Otóż w 1938 roku rozpoczęli Chińczycy budowę linii

kolejowej z Kunmingu do Lashio, gdzie miała się ona łączyć z już istniejącą koleją do

Rangunu. Wprawdzie na wiosnę 1941 roku przygotowano już na całej długości torowisko,

lecz... zabrakło szyn. I z tym problemem poradzili sobie pracowici Chińczycy: po prostu

partyzanci rozbierali pod osłoną nocy tory na terenie okupowanym przez Japończyków i

przenosili je na budowę... Nowa linia biegła przez tak niezdrowe okolice, że z powodu malarii

zmarła piąta część jej budowniczych. Jednak obydwa wspomniane przedsięwzięcia natury

technicznej sprawiły, że planowano do końca 1942 roku wyposażyć 30 pełnych dywizji

chińskich w dostarczane drogą lądową do portu w Rangunie, w ramach Lend-Lease.

uzbrojenie. Realizacji tych zamierzeń przeszkodził tymczasem szybki i zwycięski pochód

Japończyków. W momencie zajęcia Raneunu zastali w tamtejszym porcie setki tysięcy ton nie

wyekspediowanych materiałów.

Kiedy ostatecznie przestała funkcjonować słynna Droga Birmańska - po raz pierwszy została

zamknięta wskutek dyplomatycznej presji Japonii na rząd francuski - stronie brytyjsko -

chińskiej pozostały do dyspozycji jeszcze dwa górskie przejścia przez Himalaje. Drogę tę

pokonywać mogły tylko juczne muły i tragarze, zaś najkrótszy okres, w jakim można było

tego dokonać, wynosił dwa miesiące, przy czym jednorazowy ładunek niesiony na grzbietach

mułów i plecach tragarzy był wprost mikroskopijny. Jedno z tych przejść wiodło z Darjeeling

na północny wschód, od Lhasy w Tybecie przez Czungking, drugie - z miejscowości Sadiyą

do Tali i Kunmingu. Przenoszono tędy głównie sprzęt medyczny i lekarstwa. Istniała jeszcze

tzw. garbata droga - bardzo trudny do pokonania szlak powietrzny z Indii do Chin, wiodący

nad szczytami Himalajów.

Dla wszystkich zainteresowanych operacjami na teatrze działań wojennych CBI (od: Chiny -

Birma - Indie) było oczywiste, że właśnie o Birmańską Drogą i o lotniska na terytorium

Birmy rozegra się poważna batalia. Dlatego też i w sztabie generała Wavella zastanawiano się

już nad wyborem koncepcji strategicznej. Między innymi padła propozycja prowadzenia

walki na wzór partyzanckiej wojny. Do jej przygotowania i kierowania działaniami specjalnie

zorganizowanych pododdziałów potrzebni byli fachowcy - tacy, jak brytyjski pułkownik Or-

de Wingate.

Tego 39-letniego absolwenta Brytyjskiej Królewskiej Akademii Wojskowej w Woolwich,

inżyniera z wykształcenia i zwolennika strategii walk partyzanckich, poznał

głównodowodzący siłami ABDA* w czasie prowadzonej przez siebie kampanii na Bliskim

Wschodzie. Generał Wavell postanowił ściągnąć Wingate'a do swej kwatery w Indiach i

powierzyć mu zadanie przygotowania szczegółowych wariantów szeroko zakrojonych działań

dywersyjno-partyzanckich, zmierzających w pierwszej fazie do paraliżowania zaopatrzenia

wojsk japońskich, a w drugiej do odbicia okupowanych lotnisk i lądowych szlaków

komunikacyjnych.

Wingate przybył do Indii w połowie 1942 roku, a więc w kilkadziesiąt dni po tym, jak zmo-

* Skrót od: "American, British, Dutb, Austra-lian" - siły alianckie utworzone w styczniu 1942 roku.

toryzowane kolumny japońskie zdobyły Lashio, leżące w pobliżu zwrotnika Raka, i

całkowicie przecięły Drogę Birmańską. Po tym sukcesie Japończycy skierowali się na północ

w kierunku miejscowości Bhamo i Myitkyina. Ustępujące wojska brytyjskie ratowały się

ucieczką na zachód, przedzierając się przez dżunglę i góry do Imphal w Indii. Pod koniec

maja cała Birma, której terytorium jest nieco większe od obszaru Francji, była już w rękach

Japończyków. Całkowita kontrola nad szlakami komunikacyjnymi Birmy dawała im poważną

przewagę strategiczną na terytorium CBI.

Tymczasem Wingate przystąpił do pracy w głównej kwaterze ABDA. Codziennie można było

zobaczyć, jak samotnie przesiaduje nad stosami meldunków, raportów, map i lotniczych

zdjęć. Przyjaźnił się jedynie z amerykańskim pułkownikiem lotnictwa, pilotem US Army Air

Eorce, Cochranem, i tylko z nim konsultował swe koncepcje. Jemu też od czasu do czasu

powtarzał: "Zawieszę Union Jack * nad Irawadi".

Któregoś dnia zjawił się w gabinecie pułkownika Nevilla z "Projektem utworzenia sił

specjalnych przeznaczonych do działalności na terenie Birmy". Poprosił o wysłanie

dokumentu do generała Woodbuma Kirby'ego, opiniującego w indyjskiej

* Union Jack - flaga brytyjska.

Kwaterze Głównej tego rodzaju dokumenty. Pułkownik Nevill z nie ukrywanym

zainteresowaniem oczekiwał oceny, jaką uzyska w oczach głównodowodzącego dokument

sporządzony przez Wingate'a. Uwagę zwracała szczególnie niekonwencjonalność tego

opracowania oraz mnóstwo szczegółowych wyjaśnień i wyliczeń, czyniących sprawę

zrozumiałą nawet dla laika.

Nie zdziwił się przeto szef sekretariatu, gdy następnego dnia na jego biurko wróciła przesyłka

od Wavella z adnotacją: "Płk Nevill - przesłać dokument do Londynu"; "Płk Wingate - ideę

przekształcić w czyn!" Nevill niezwłocznie przystąpił do sporządzania specjalnej przesyłki

kurierskiej. Gdy odcisnął ostatnią pieczęć na specjalnej kopercie zawierającej szyfrogram,

mruknął sam do-siebie: "Boże, miej w opiece tego szaleńca".

Teraz przyszło tylko czekać na odpowiedź z Londynu.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: