Trzecia_fala2.pdf
(
198 KB
)
Pobierz
Trzecia_fala2
Trzecia fala (fragmenty)
e-learning, multimedia w edukacji 2008/2009
Słowo od prowadzącej
☺
Zanim przystąpią Państwo do poznawania e-learningu „od kuchni”, warto przyjrzeć się temu, skąd
właściwie wzięła się taka forma przekazywania wiedzy. Jeżeli zapoznali się Państwo z tekstem Marii
Wilkin umieszczonym w bieżącym tygodniu kursu, znają Państwo warunki, w jakich powstawało
kształcenie na odległość i jak wyrósł z niego e-learning. Jednak na uczenie się/nauczanie przez
Internet można spojrzeć też z nieco szerszej perspektywy – jako na produkt zachodzących niemal na
naszych oczach przemian społecznych.
Poniżej znajdą Państwo wyciąg z książki Alvina Tofflera –
Trzecia fala
. Nie jest to praca naukowa – to
raczej publicystyczna próba uchwycenia pewnych tendencji zachodzących w społeczeństwie. Dlatego
proszę wybaczyć autorowi nieco egzaltowany sposób ekspresji
☺
Trzecia fala
, wydana w USA w 1980 r., jako jedna z pierwszych publikacji stawiała pytania o to, co
obecnie nazywamy epoką informacyjną. Państwo reprezentują jeszcze pokolenie, które urodziło się w
epoce przedinternetowej (pierwsze w Polsce udane połączenie z Internetem nastąpiło 17 sierpnia
1991 roku), ale zapewne część z Państwa nie bardzo pamięta te czasy, kiedy z Internetu nie
korzystało się wcale (a jeżeli już, to na pewno nie w domu) i technologia ta wydaje się Państwu
„przezroczysta”, tzn. nie musza się Państwo zastanawiać nad tym, że w ogóle z niej korzystają (tak jak
nie zastanawiają się Pastwo nad tym, że korzystają Państwo np. z prądu). Prawda jednak jest taka, że
epoka informacyjna zaczęła się dużo wcześniej (wraz z rozwojem radia, prasy i telewizji), a pojawienie
się Internetu tylko uwydatniło i przyspieszyło pewne procesy, które już i tak zachodziły.
Praca Tofflera jest nie tylko próbą opisu tych procesów, ale też próbą przewidywania tego, dokąd nas
zaprowadzą. O dziwo, z perspektywy niemal 30 lat od publikacji tej książki okazuje się, że sporo z
przewidywań Tofflera się sprawdziło!
Jeżeli zagadnienie społeczeństwa informacyjnego Państwa zainteresowało, polecam jako lekturę
nadobowiązkową tom
Społeczeństwo informacyjne
pod redakcją Lesława H. Habera oraz Mariana
Niezgody (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006). Naprawdę warto sięgnąć do
artykułów w nim zgromadzonych! Niezwykle ciekawą pozycją jest też praca Manuela Castellsa
Społeczeństwo sieci
(Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008).
1
Trzecia fala (fragmenty)
e-learning, multimedia w edukacji 2008/2009
Trzecia fala (fragmenty)
1
Alvin Toffler
Gatunek ludzki przeżył dotychczas dwie wielkie fale przemian, z których każda ścierała
niemal doszczętnie wcześniejsze kultury i cywilizacje, wprowadzając nowe obyczaje,
niepojęte dla tych, co urodzili się wcześniej. Pierwszej fali przemian, czyli
rewolucji agrarnej
,
potrzeba było tysięcy lat do całkowitego wyczerpania. Druga fala — tworzenie się
cywilizacji
przemysłowej
, trwała już tylko trzysta lat. Współczesne dzieje mają jeszcze większe
przyspieszenie, wydaje się więc, że
trzecia fala
wtargnie do historii i dokona swego dzieła w
ciągu kilkudziesięciu lat. Przeto nam żyjącym w tak dramatycznym momencie, przyjdzie
odczuć to potężne uderzenie trzeciej fali zapewne jeszcze za naszego życia.
W wyłaniającej się obecnie cywilizacji wiele rzeczy stanowi zaprzeczenie starej, tradycyjnej
cywilizacji przemysłowej. Nowa cywilizacja ma bowiem charakter przede wszystkim
technologiczny, będąc równocześnie antyprzemysłową.
Trzecia fala niesie z sobą prawdziwie nowy styl życia, oparty na zróżnicowanych,
odnawialnych źródłach energii; na nowych metodach produkcji, przy których większość
przemysłowych linii montażowych będzie anachronizmem; na nowym modelu nienuklearnej
rodziny. Ten styl życia jest również kształtowany przez nowoczesną instytucję, którą można
by nazwać „wioską elektroniczną”, oraz przez radykalnie odmienioną szkołę i nową formę
korporacji przyszłości. Wyłaniająca się cywilizacja tworzy nowy kodeks postępowania i
przenosi nas daleko poza standaryzację, synchronizację i centralizację; poza koncentrację
energii, pieniędzy i władzy.
Rzuciwszy wyzwanie staremu ładowi, nowa cywilizacja obali biurokracje, ograniczy znaczenie
państwa narodowego i stworzy w państwie postimperialistycznym na wpół autonomiczne
systemy gospodarcze. Do tego będą potrzebne nowe formy rządzenia — skromniejsze,
bardziej efektywne, a przy tym bardziej demokratyczne niż jakiekolwiek ze znanych nam
1
Na podstawie wydania: A. Toffler,
TRZECIA FALA
, tĀum. E. WoydyĀĀo, Warszawa 1997.
2
Trzecia fala (fragmenty)
e-learning, multimedia w edukacji 2008/2009
obecnie. Cywilizacja ta tworzy własny, odmienny światopogląd; a swój sposób traktuje też
czas, przestrzeń, logikę i zasadę przyczynowości.
Ale przede wszystkim, jak zobaczymy, cywilizacja trzeciej fali zacznie zmniejszać tradycyjną
przepaść między producentami i konsumentami, dając początek jutrzejszej gospodarce
„prosumentów”. Z tego powodu, nie jedynego zresztą, ma ona szansę — z naszym
inteligentnym udziałem — stać się pierwszą w historii prawdziwie humanitarną cywilizacją.
* * * * *
Wychodząc z bardzo prostego założenia, że narodziny rolnictwa stanowiły pierwszy punkt
zwrotny w społecznym rozwoju człowieka oraz że rewolucja przemysłowa była drugim
wielkim przełomem, analiza „frontalna” traktuje oba te fakty nie jako odrębne, jednorazowe
zdarzenia, lecz jako fale przeobrażeń o określonej prędkości ruchu.
Przed pierwszą falą przemian większość ludzi wiodła żywot w niewielkich, często
wędrownych grupach, trudniących się dla zdobycia pożywienia zbieractwem, rybołówstwem,
myślistwem lub pasterstwem. W pewnym momencie, mniej więcej 10 000 lat temu,
rozpoczęła się rewolucja agrarna, która ogarniała z wolna całą Ziemię, wszędzie tworząc
wsie, osady, pola uprawne i nowy styl życia.
Jeszcze nie opadła zupełnie pierwsza fala przemian, gdy pod koniec XVII stulecia Europę
ogarnęła rewolucja przemysłowa, wyzwalając drugą wielką falę przeobrażeń. Nowy proces,
industrializacja, o wiele szybciej niż poprzedni począł obejmować kraje i kontynenty. W ten
sposób dwa oddzielne i różne procesy przemian przewalały się przez świat równocześnie,
choć z niejednakową prędkością.
Dziś pierwsza fala praktycznie opadła. Nie osłabła może tylko w kilku niewielkich
społecznościach plemiennych, na przykład w Ameryce Południowej czy w Papui-Nowej
Gwinei, które jeszcze muszą być zdobyte przez rolnictwo. Lecz zasadniczo cała siła owej
potężnej pierwszej fali wyczerpała się już całkowicie.
Tymczasem druga fala, po zrewolucjonizowaniu w ciągu kilku stuleci życia w Europie,
Ameryce Północnej oraz w niektórych innych częściach świata, nadal rozprzestrzenia się,
3
Trzecia fala (fragmenty)
e-learning, multimedia w edukacji 2008/2009
ogarniając liczne, po dziś dzień jeszcze rolnicze państwa, które dopiero teraz starają się
budować huty, fabryki samochodów, zakłady włókiennicze, koleje i przetwórnie spożywcze.
Trwa pęd do uprzemysłowienia. Druga fala nie wyczerpała jeszcze do końca swej siły.
Chociaż proces ten trwa nadal, już rozpoczął się inny, jeszcze ważniejszy. W ciągu
dziesięcioleci po drugiej wojnie światowej, gdy przypływ uprzemysłowienia osiągnął swój
najwyższy poziom, zaczęła wzbierać trzecia fala, niezbyt jeszcze zrozumiała, przeobrażając
wszystko, z czym się zetknęła.
W wielu krajach odczuwa się więc równoczesny napór dwóch, nawet trzech fal niosących
zupełnie różne zmiany, przy czym każda z nich uderza z inną prędkością i inną siłą.
Dla celów niniejszej książki przyjmiemy, że era pierwszej fali zaczęła się gdzieś około 8000 r.
p.n.e. i niczym nie zakłócona panowała do lat mniej więcej 1650--1750. Od tej pory, aż po
dzień dzisiejszy, pierwsza fala traciła swą siłę, gdy tymczasem druga fala nabierała z wolna
rozpędu. Następnie cywilizacja przemysłowa, produkt owej drugiej fali, objęła panowanie w
świecie, by w końcu osiągnąć swój szczyt. Ten ostatni historyczny punkt zwrotny przypadł w
Stanach Zjednoczonych w dekadzie, która zaczęła się mniej więcej w roku, kiedy to
pracownicy umysłowi i usługowi („białe kołnierzyki”) po raz pierwszy osiągnęli liczebną
przewagę nad pracownikami fizycznymi (czyli „niebieskimi kołnierzykami”). Była to ta sama
dekada, w której staliśmy się świadkami szerokiego zastosowania komputerów, rozwoju
pasażerskiego lotnictwa odrzutowego, rozpowszechnienia się pigułki antykoncepcyjnej i
wielu innych, brzemiennych w skutki innowacji. Podczas tej właśnie dekady zaczęła
nabrzmiewać w Stanach Zjednoczonych trzecia fala. Od tamtego czasu napłynęła już ona, z
mniejszym lub większym opóźnieniem, do wysoko uprzemysłowionych krajów, między
innymi do Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec Zachodnich, Związku Radzieckiego i Japonii. Dziś
wszystkie państwa rozwinięte pod względem technologicznym dostają zawrotu głowy,
starając się ujść cało z tego zderzenia trzeciej fali z przestarzałymi, zaskorupiałymi systemami
gospodarczymi i instytucjami należącymi do drugiej fali. Zrozumienie tego wszystkiego
stanowi sekret, dzięki któremu zdołamy pojąć istotę politycznego i społecznego konfliktu
rozgrywającego się w otaczającym nas świecie.
4
Trzecia fala (fragmenty)
e-learning, multimedia w edukacji 2008/2009
Druga fala
Aby dobrze zrozumieć napierające na siebie z przeciwnych stron fale współczesnych
wyobrażeń, musimy nauczyć się wyraźnie dostrzegać analogiczne struktury występujące we
wszystkich krajach przemysłowych; musimy wyodrębnić ów utajony szkielet cywilizacji
drugiej fali. Dziś bowiem ten właśnie przemysłowy szkielet grozi rozsypaniem.
Warunkiem istnienia każdej cywilizacji — starej czy nowej — jest
energia
. Społeczeństwa
pierwszej fali czerpały energię z „żywych baterii” — z mięśni ludzkich i zwierzęcych, a także
ze słońca, wiatru i wody. Tak więc wszystkie społeczeństwa pierwszej fali pobierały energię
ze źródeł odnawialnych.
Społeczeństwa drugiej fali, przeciwnie, zaczęły pobierać energię z węgla, gazu i ropy
naftowej, a więc z nieodnawialnych paliw kopalnych. Po raz pierwszy cywilizacja jęła
wydatkować zasoby naturalnego kapitału, miast utrzymywać się jedynie z odsetek z tego
kapitału.
Sięgnięcie po ziemskie zasoby energii ogromnie zasiliło cywilizację przemysłową,
przyspieszając znacznie jej rozwój gospodarczy. Od tamtej pory po dziś dzień, wszędzie, gdzie
przetoczyła się druga fala, ludzie — wychodząc z założenia, że tanich paliw kopalnych nigdy
nie zabraknie — wznosili niebotyczne struktury technologiczne i gospodarcze.
Przejściu do nowego systemu energetycznego towarzyszył kolosalny
postęp techniczny
.
Społeczeństwa pierwszej fali opierały się na „wynalazkach niezbędnych”. Ale tamte
kołowroty i kliny, katapulty, prasy do winorośli, lewary i żurawie służyły głównie do
zwielokrotnienia siły mięśni ludzi i zwierząt.
Druga fala wyniosła technologię na zupełnie inny poziom. Wydała mocarne maszyny
elektromagnetyczne, ruchome części maszyn, pasy transmisyjne, węże gumowe, łożyska i
sworznie i puściła to wszystko w ruch. Nowe maszyny nie tylko dodawały mocy muskułom,
robiły coś więcej. Cywilizacja przemysłowa wyposażyła technologie w organy zmysłowe
tworząc maszyny, które słyszą, widzą i dotykają dokładniej i precyzyjniej niż człowiek.
Połączyła maszyny we wzajemne układy i umieściła je pod jednym dachem, utworzyła w ten
sposób fabrykę, a w jej wnętrzu ulokowała linię montażową. Nowa technologia zasilana
5
Plik z chomika:
cristopolos
Inne pliki z tego folderu:
notatki do 1 kolosa w pdf bez bledow.rar
(23719 KB)
p3.pdf
(4448 KB)
p4.pdf
(2277 KB)
p2.pdf
(3366 KB)
p1.pdf
(7919 KB)
Inne foldery tego chomika:
Angielski-Password 12345
AUDIO-VIDEO-ELEKTRONIKA
automa.tics
DOKUMENTY
EDUKACJA
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin