Ogólne zaburzenia krążenia - obrzęk, przekrwienie, krwotok, wstrząs, DIC ver1.pdf

(157 KB) Pobierz
© Copyright by $taś
Ogólne zaburzenia krążenia
O b r zęk
woda stanowi około 60% całkowitej wagi ciała
o 2/3 wody w płynach ustrojowych to ICF
o 1/3 to płyn pozakomórkowy (w tym tez krew)
§ Osocze – płynna część krwi która pozostaje po odwirowaniu krwinek – stanowi około 5%
wagi ciała u dorosłych
Obrzęk (oedema) to nadmiar płynu w przestrzeni międzykomórkowej w interstitium i w jamach ciała.
Obrzęk może być miejscowy lub uogólniony:
o Miejscowy może dotyczyć każdej tkanki czy narządu, a nazwa tworzona jest opisowo, jako np.
obrzęk mózgu, obrzęk płuc
o Ascites - płyn obrzękowy (przesięk) w jamie otrzewnej
o Hydrothorax – płyn w jamie opłucnej
o Hydropericardium – płyn w worku osierdziowym
o Anasarca – uogólniony obrzęk skóry i tkanki podskórnej
o Hydrops universalis – uogólniony obrzęk całego ciała wraz z przesiękami w jamach ciała
Akumulacja płynu w obrzmiałej tkance dzieli się na wysięk ( exsudatum ) i przesięk ( transsudatum )
o Wysięk (exsudatum)
§ Bogaty w białko (powyżej 3g%)
§ Bogaty w komórki krwi
§ Typowy dla zapaleń
o Przesięk (transsudatum)
§ Zawiera mniej białek (poniżej 3 g%)
§ Zawiera nieliczne komórki w porównaniu z wysiękiem
§ To ultrafiltrat osocza zgromadzony w tkankach
§ Tworzy się w wyniku
· Wzrostu ciśnienia hydrostatycznego w naczyniach krwionośnych
· Spadku ciśnienia osmotycznego białek osocza
· Niewydolności drenaży płynu limfatycznego z tkanki
· Wzrost uwodnienia tkanek z powodu retencji płynu
Większość wymiany płynów odbywa się w naczyniach włosowatych. Krew tętnicza wpływa do kapilar pod
ciśnieniem hydrostatycznym, któremu przeciwdziała ciśnienie osmotyczne białek osocza. Ciśnienie
V1
- 1 -
818119486.044.png 818119486.045.png 818119486.046.png 818119486.047.png 818119486.001.png 818119486.002.png 818119486.003.png 818119486.004.png
 
© Copyright by $taś
osmotyczne zależy głównie od albumin. Na tętniczym końcu kapilary ciśnienie hydrostatyczne przewyższa
ciśnienie osmotyczne białek (wypływ płynu z naczynia), podczas gdy żylnym końcu kapilary ciśnienie
osmotyczne jest wyższe niż hydrostatyczne. W ścianie kapilary odwraca to kierunek przepływu płynów,
które powracają z tkanki do światła kapilary niosąc ze sobą „zużyte metabolity”. Nadmiar płynu
tkankowego, który nie powrócił do kapilary jest w normalnych warunkach drenowany przez naczynia
limfatyczne
W obrzęku hydrostatycznym to zwiększone ciśnienie krwi włośniczkowej promuje przechodzenie płynu poza
naczynia, a to zwiększenie ciśnienia może występować
o Na drodze wstecznej ze zwiększonego ciśnienia żylnego
o W wyniku zakrzepicy żył głębokich à obrzęk nóg ( zastój żylny to najczęstsza przyczyna)
o W niewydolności krążenia:
§ u chorych chodzących charakterystyczne rozmieszczenie ciastowatych obrzęków wokół
kostek, bo zmniejszony powrót żylny powoduje wzrost ciśnienia hydrostatycznego, a
powstające
obrzęki
zależne
od
grawitacyjnego
rozmieszenia
ciśnienia
hydrostatycznego
§ Innym powodem obrzęku w niewydolności krążenia jest zwiększona przepuszczalność
kapilar w wyniku niedotlenienia
§ Poza tym istnieje większa skłonność do retencji wody i soli z powodu wtórnego
hiperaldosteronizmu
§ W niewydolności krążenia zmniejsza się przepływ krwi przez nerki à uruchamia to układ
RAA i powiększa retencję sodu i wody. W normalnych warunkach powinno to zwiększyć
przepływ nerkowy. Przy niesprawnym sercu zwiększa to jednak tylko zastój żylny à można
więc albo polepszyć pracę serca, albo zmniejszyć nerkową retencję płynu (ograniczenie
soli, stosowanie diuretyków albo antagonistów aldosteronu)
Przyczyny obrzęków
o Wzrost ciśnienia hydrostatycznego
§ Utrudniony nawrót żylny
§ Zastoinowa niewydolność krążenia
§ Zaciskające zapalenie osierdzia
§ Puchlina jamy brzusznej (marskość wątroby)
§ Ucisk lub zablokowanie żył
· Zakrzep
· Ucisk z zewnątrz (np. nowotwór)
o Zmniejszone ciśnienie osmotyczne osocza (hipoproteinemia)
§ Zespół nerczycowy – bo zwiększona utrata białek, głównie albuminy z moczem
§ Marskość wątroby (cirrhosis) – bo zmniejszona produkcja białek
§ Zaburzenia wchłaniania
§ Gastroenteropatie z utratą białka
§ Obrzęki tego rodzaju są uogólnione ale wykazują predylekcję do tkanki łącznej wiotkiej,
dlatego szczególnie widoczny jest na twarzy wokół oczu
o Zablokowanie odpływu limfy
§ Zapalne
§ Nowotworowe
§ Popromienne
§ Pochirurgiczne
§ Słoniowacizna – w rejonach Afryki gdzie występują pasożyty wnikające do naczyń
limfatycznych, co powoduje masywny obrzęk nóg i moszny
o Retencja sodu
§ Nadmierne pobieranie soli przy niewydolności nerek
§ Zwiększona reabsorpcja sodu w kanalikach nerkowych (aldosteron)
· Choroby nerek powodują zwiększoną produkcję reniny à angiotensyny à
aldosteron à aldosteron promuje retencję sodu czemu towarzyszy retencja wody
§ Retencja sodu i wody powoduje powstanie obrzęku hiperwolemicznego
o Zapalne
§ Zapalenia ostre i przewlekłe
V1
- 2 -
818119486.005.png 818119486.006.png
© Copyright by $taś
§ Angiogeneza (wpływ VEGF)
o W praktyce klinicznej obrzęki są często wieloczynnikowe
§ Obrzęk w przewlekłej niewydolności serca jest z reguły kombinacją obrzęku
hydrostatycznego i hiperwolemicznego
Rozmieszczenie obrzęków
W niewydolności serca u chorych chodzących à obrzęk kończyn dolnych ; natomiast u chorych leżących
obrzęk w pasie biodrowym
Obrzęk sercowy w ostrej niewydolności lewokomorowej z następowym wzrostem ciśnienia jest najsilniej
wyrażony w płucach
Obrzęku w niewydolności nerek albo w zespole nerczycowym są z reguły rozlane i najlepiej widoczne na
twarzy (obrzęk wiotkiej tkanki łącznej, na powiekach i wokół oczu)
Pacjenci z marskością wątroby gromadzą płyn w jamie otrzewnej (ascites)
Rozpoznawanie obrzęków
Ciastowate obrzęki wokół kostek w niewydolności krążenia dużego
o Pod mikroskopem widoczne jako przerzedzenie tkanki łącznej skóry właściwej i tkanki podskórnej
Płuco jest cięższe, ale nie twardsze, a z sinoczerwonej powierzchni uwalnia się pienisty, przejrzysty płyn
Przy obrzęku mózgu – mózg jest większy i ma charakterystyczne przypłaszczone zakręty kory i zwężone
rowki między zakrętami. Obrzęknięty mózg może się wklinować (wgłębić) do otworu potylicznego dużego
lub pod namiot móżdżku . Do pewnego stopnia obrzęk mózgu widoczny jest też jako obrzęk tarczy nerwu
wzrokowego . Obrzęk mózgu zagraża życiu
P r z e k r w i e n i e ( H y p e r a e m i a )
Przekrwienie czynne
o spowodowane jest poszerzeniem tętniczek (które są zwieraczami przedwłośniczkowymi), co
zwiększa napływ krwi do włośniczek
§ Podczas wysiłku
§ Wczesny objaw ostrego zapalenia
§ gorączka
Przekrwienie bierne
o wynika ze zwiększonego ciśnien i a żylnego
o To konsekwencja utrudnienia odpływu krwi, niewydolności serca
§ Zawsze patologiczne
o Często powiązane z występowaniem obrzęków hydrostatycznych
o Utrudnienie odpływu krwi
§ Zespół żyły głównej górnej, dolnej,
§ Zespół żyły wrotnej
§ Zespół żyły nerkowej
o Niewydolności prawej komory à przekrwienie bierne obwodowe
o Niewydolności lewej komory à przekrwienie bierne płuc
o Następstwa
§ sinica
· bo zastój odtlenowanej krwi
· występuje jeśli poziom odtlenowanej hemoglobiny przekracza 5 g%
V1
- 3 -
818119486.007.png 818119486.008.png 818119486.009.png 818119486.010.png 818119486.011.png 818119486.012.png 818119486.013.png 818119486.014.png
© Copyright by $taś
§ Obrzęk luźnej tkanki łącznej
§ Przesięk do jam surowiczych
§ Mikrokrwotoki
§ Zapalenie i przekrwienie błon śluzowych
§ Rozwój krążenia obocznego
§ Martwica krwotoczna
Morfologia
o Ostre przekrwienie widoczne jako sinoczerwony kolor przeciętego narządu
§ mikroskopowo jako poszerzenie naczyń kapilarnych wypchanych krwią
o przewlekłe przekrwienie płuc à płuco cięższe, twardsze, brunatno przebarwione płuco
§ jest to wynik nie tylko samego przekrwienia, ale też pewnego zwłóknienia płuca
przekrwionego. Nazywa się to stwardnieniem zastoinowym płuca (induratio venostatica
pulmonum)
o w wątrobie ostre przekrwienie widoczne w postaci sinawego koloru powierzchni przekroju,
powiększenie wątroby
§ mikroskopowo widać przekrwienie zwłaszcza wokół żył centralnych zrazika
o w przewlekłym przekrwieniu wątroby występuje tzw. Wątroba muszkatołowa (hepar moschatum)
§ wątroba dwubarwna, centra zrazików są zapadn i ęte, a obwód zrazików pozostaje
bledszy, brązowy l ub żółtawy
K r w o t o k ( H a e m o r r h a g i a )
Podział krwotoków:
sercowy
o w wyniku np. rany postrzałowej lub kłutej
o rozmiękanie ściany serca w wyniku zawału może spowodować pęknięcie serca (ruptura cordis) à
tamponadę (haemopericardium) à śmierć
aortalny
o uraz
o osłabienie ściany aorty i jej poszerzenie (tętniak – aneurysma)
o choroba nadciśnieniowa
tętniczy
o uraz
o duże naczynie tętnicze w dnie wrzodu żołądka
włośniczkowy
o punktowe, powierzchniowe siąpienie krwi widoczne na skórze, błonach śluzowych czy innych
tkankach
o spowodowane:
§ uraz
§ wzrost ciśnienia żylnego
§ osłabienie ścian kapilar
§ niedobór witaminy C (szkorbut)
o skaza krwotoczna – diathesis haemorrhagica – mnogie wybroczynki z naczyń kapilarnych
żylny
o z reguły pourazowy
Przyczyny krwotoków:
· przerwanie ciągłości ściany naczyń
o uraz
o krwotok z pęknięcia (wzrost ciśnienia żylnego np. przy duszeniu)
o choroby ścian naczyń
o krwotok z nadżarcia np. wrzody
· bez naruszenia ciągłości naczyń
V1
- 4 -
818119486.015.png 818119486.016.png 818119486.017.png 818119486.018.png 818119486.019.png 818119486.020.png 818119486.021.png 818119486.022.png 818119486.023.png 818119486.024.png 818119486.025.png 818119486.026.png 818119486.027.png 818119486.028.png 818119486.029.png 818119486.030.png 818119486.031.png 818119486.032.png
 
© Copyright by $taś
o krwotok z naczyń włosowatych w postaci drobnych punkcikowatych wybroczyn
Małe krwotoki do skóry i błon śluzowych, mniejsze niż 1 mm średnicy, to wybroczyny krwawe (petechiae ).
Krwotoki od 1-3 mm to skaza krwotoczna (purpura) często towarzysząca zapaleniu drobnych naczyń skóry,
nieco większe krwotoki to wybroczyny krwawe (ecchymoses).
Duże podbiegnięcia krwawe to suffusiones lub suggillationes
Klinicznie stosuje się szereg nazw krwotoków:
Haemoptysis – krwawienie z dróg oddechowych z odkaszliwaniem krwi
Haematemesis – wymioty krwawe
Haematochezia – krwawienie z odbytu i prostnicy
Melena – czarna, zmieniona krew w stolcu. Spowodowane to jest krwawieniem w górnym odcinku
przewodu pokarmowego. Krew w żołądku styka się z kwasem solnym (powstaje hematyna), co zmienia
kolor krwi
Haematuria – krew w moczu
Metrorrhagia – nieprawidłowe krwawienie z macicy
o Natomiast prawidłowe krwawienie miesięczne to menorrhagia
Większość dorosłych może utracić bez szkody 500 ml krwi. Utrata 1000 do 1500 ml krwi może już
doprowadzić do ciężkiego wstrząsu krążeniowego, a utrata powyżej 1500 ml jest zazwyczaj śmiertelna.
Normalna miesiączka związana jest z utratą około 70 ml krwi. Jeśli utracone żelazo nie jest uzupełnione we
właściwych ilościach, rozwija się niedokrwistość z niedoboru żelaza.
Wynaczyniona krew może uszkadzać tkanki, np. krwawienie do mózgu (czyli „udar”) jest z reguły związane
z utratą neuronów oraz niedowładem spowodowanym destrukcją centrów motorycznych .
Skutki krwotoku:
Zgon
· Nawet punkcikowy krwotok do rdzenia przedłużonego
· Rozległy do kory nadnerczy
· Do węzłów układu bodźcoprzewodzącego serca
· Do worka osierdziowego z pękniętego serca (tamponada)
Ognisko krwotoczne
· Powstaje w mózgu i trzustce w postaci jamy poudarowej
Krwiak
· To gromadzenie się krwi w tkankach bez ich uszkodzenia
Niedokrwistość
Wstrząs
Z a k r z e p ( t h r o m b u s )
Gdy uszkodzenie naczynia:
1.
Krótki okresowy skurcz naczynia pod wpływem uwalnianej endoteliny 1
2.
Uruchomienie procesu aktywacji i agregacji płytek pod wpływem chociażby kolagenu błony podstawnej,
odsłoniętej po uszkodzeniu komórek śródbłonkowych à kilka minut
3.
Uruchomienie kaskadowego systemu krzepnięcia wiedzie do powstania włóknika
4.
Powstanie czopu skrzepu blokującego wypływ krwi z naczynia uruchamia proces fibrynolizy, mający na
celu ograniczenie skrzepu do miejsca uszkodzenia
Zakrzepy powstają tylko w żywym organizmie.
Odróżnia się
¨ zakrzep
¨ skrzep à powstaje po śmierci
¨ koagulacja krwi w probówce
V1
- 5 -
818119486.033.png 818119486.034.png 818119486.035.png 818119486.036.png 818119486.037.png 818119486.038.png 818119486.039.png 818119486.040.png 818119486.041.png 818119486.042.png 818119486.043.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin