Funkcjonalizm w naukach o poznawaniu to pogląd, zgodnie z którym:
a. poznając przedmiot człowiek zwraca uwagę na jego funkcję, a nie cechy zewnętrzne
b. wartość teorii jest określana przez możliwości zastosowania jej w praktyce
c. procesy poznawcze mogą być wyjaśniane przez analizę celów, których realizacji służą
d. procesy poznawcze są funkcjonalnie zależne od struktury osobowości
Metoda eksperymentalna w psychologii poznawczej wymaga
a. obserwacji przebiegu procesów poznawczych w warunkach naturalnych
b. użycia metod obrazowania pracy mózgu
c. kontroli warunków badania głównego czynnika (zmiennej niezależnej)
d. posłużenia się symulacją komputerową
Teorie rozpoznawania wzorca
a. nie potrafią wyjaśnić efektów kontekstu w rozpoznawaniu
b. zakładają tożsamość bodźca dystalnego i proksymalnego
c. odwołują się wyłącznie do procesów „góra-dół”
d. dobrze wyjaśniają łatwość rozpoznawania wyraźnie różniących obiektów jako przynależących do tej samej kategorii
Reprezentacja poznawcza
a. może odwzorowywać tylko te elementy rzeczywistości, które są bezpośrednio dostępne percepcji
b. jest podstawowym pojęciem behawiorystycznej koncepcji procesów poznawczych
c. występuje wyłącznie w pamięci roboczej
d. posiada właściwości semantyczne
Kategorie z poziomu podstawowego
a. To kategorie reprezentujące abstrakcyjne byty, takie jak miłość, piękno itp.
b. To kategorie, których egzemplarze są do siebie maksymalnie podobne i jednocześnie maksymalnie różnią się od egzemplarzy innych kategorii
c. Ustanawiają podstawowe relacje składające się na naiwną teorię
d. Są nabywane w rozwoju później, niż kategorie z poziomu nadrzędnego (bardziej ogólne)
Wspólna uwaga
a. To inaczej podzielność uwagi
b. To forma reprezentacji liczby
c. To dostrzeganie, na co ukierunkowana jest uwaga innego człowieka---Tomasello
d. To zdolność naśladowania prostych grymasów twarzy przez noworodki
Zjawisko umysłowego skalowanie obrazu (zbliżanie i oddalanie)
a. Zaobserwowane zostało u dzieci już w pierwszym miesiącu życia
b. świadczy o „twierdzeniowych” (czy pojęciowych) podstawach procesów wyobrażeniowych
c. Polega na zależności czasu odpowiedzi na pytanie o właściwości obiektu od „skali obrazu” (np. pytanie o ogon królika siedzącego na grzbiecie słonia vs. ogon królika, na którego grzbiecie siedzi mrówka)
d. Polega na umiejętności określania odległości pomiędzy obiektami w dużej odległości od patrzącego
W pierwszym miesiącu życia dziecko
a. potrafi rozpoznać głos matki, ale nie różnicuje języków
b. potrafi rozróżniać języki, ale nie rozpoznaje głosu matki
c. reaguje identycznie na dźwięki mowy i inne dźwięki o podobnym natężeniu i częstotliwości
d. odróżnia głos matki oraz różnie reaguje na ojczysty i obcy język, nawet gdy są one nagrane przez ten sam, nieznany dziecku głos
6. Psychologia Gestalt, a także modele dynamiczne (np. sieci neuropodobne) postulują, że:
a. figura posiada naturalną organizację, a jej wyodrębnienie można przyrównać do osiągnięcia stabilnego stanu
b. całość doświadczenia percepcyjnego jest dynamiczną sumą elementów składowych
c. figura składana jest z prostych elementów pierwotnych, których detektory znajdują się w korze wzrokowej
obrazy są całościami, które kolejno dopasowujemy do wzorców przechowywanych w pamięci
Rewolucja poznawcza
-co to jest i do czego asie odnosi?
Twierdzenia u dzieci—rozumowanie indukcyjne—Z badań Carey udał sie wywnioskować, że dzieci 4 letnie nie wyprowadzają ogólnych prawidłowości biologicznych dotyczących zwierząt na podstawie uzyskanych informacji specyficznych poszczególnych zwierzętach. Jeśli powie asie 4-latkowi, że psy i pszczoły mają jakiś narząd to dziecko będzie sądziło, że przysługuje on tylko zwierzętom bardzo podobnym do psów i pszczół a innym nie. Inaczej rozumują 10latki---w badaniu projekcja śledziony---4-latki i 6latki twierdzą, że jeśli pies ma śledzionę to pszczoła też ją ma.
Sześcian Neckera--- Przykład figury wieloznacznej. Pojedyncza figura na poziomie sensorycznym może prowadzić do wielorakich interpretacji na poziomie percepcji.
Alternatywne spostrzeżenia to odmienne uporządkowanie fizyczne w przestrzeni 3-wymiarowej wynikającej z tego samego obrazu bodźcowego. System percepcyjny nie może rozpoznać 2óch obrazów jednocześnie- przeskakuje z jednego na drugi.
Teoria osłabiania uwagi--- modyfikacja teorii filtra zaproponowana przez Anne Treisman
Znaczenie informacji sensorycznej jest przedmiotem pewnej analizy na wyższym poziomie, ale jest ona fragmentaryczna i często nie przekracza progu świadomości. Kanał, na który zwracamy uwagę jest nadal przedmiotem dużo intensywniejszego przetworzenia. Zgodnie z tym modelem informacje nieważne, nieistotne lub niespełniające kryterium selekcji są osłabiane na wczesnym etapie przetwarzania, ale nie blokowane i bezpowrotnie odrzucane. Zgodnie z tym selektywny odbiór informacji dokonuje sie na trzech etapach. 1—Odbieramy i analizujemy bodźce ze względu na ich właściwości fizykalne, obróbka na tym etapie dokonuje asie w sposób przeduwagowy,nieświadomy. Informacje nieważne są przekazywane dalej w postaci osłabionej..2---Analiza informacji ze względu na charakterystyczne bodźce percepcyjne.3---Skupiamy uwagę świadomą na informacjach, które dotarły do tego piętra. Nadajemy Im sens i znaczenie.
Badania nad wiedzą ekspertów---Nowicjusze kategoryzują na podstawie cech powierzchownych, średniozaawansowani organizują systemy kategorii wokół podstawowych zasad, EKSPERCI tworzą złożony system kategorii, uwzględniają zarówno ogólne zasady, jak i różne lokalne relacje i podobieństwa. Wiedza ekspercka tworzona przez wyodrębnianie struktur związanych z daną klasą zadań.
Badania nad umiejętnością skalowania obrazu---Stephen Kosslyn--- więcej czasu na opisanie szczegółów mniejszych obiektów (np. mrówki ze słoniami, lub muchy wielkości słonia) niż na opisanie szczegółów większych obiektów (np. krówki z muchami).
Skaning---Badani kodowali mapę w postaci obrazu i mieli przenosić się w pamięci z jednego miejsca na drugie na tej mapie. Podczas badania był mierzony czas przenoszenia się z jednego miejsca na drugie. ----czas wykonania zadnia zależy od odległości, położenia i proporcji elementów.
Widzenie dwuwymiarowe---
Teoria Neissera---systemy polimorficzne--- w swojej teorii twierdził, że psychologia poznawcza nie jest obecnie dyscypliną jednolitą. Nie ma jednej ogólnej teorii opisującej i wyjaśniającej funkcjonowanie procesów poznawczych, -a są izolowane mikroteorie spostrzegania, pamięci, myślenia czy wyobraźni--- twierdzi tez, że umysł ludzki ma budowę modułową. Psychologia powinna być dyscypliną jednolitą.
Uwaga---jej funkcja jest selekcja informacji, dzięki czemu niektóre bodźce przetwarzane są szybciej, lepiej, głębiej niż inne. Tym samym występuje większa aktywność neuronów przetwarzających pewne bodźce.
Typy świadomości---świadomość introspekcyjna(1), czyli fenomenalistyczna oraz świadomość percepcyjna(2)
1—możliwość zdania sprawy z tego, co w nas
2---możliwość zdania sprawy z tego, co na około i wewnątrz nas.
Teoria filtra uwagowego----Broadbent, Cherry, Treisman…
Odpowiedz do pytania --- cocktail party, Treisman , czyli pewnie informacje z drugiego ucha w słuchaniu dychotycznym, oraz reakcja skórno galwaniczna(?)---sa przetwarzane na poziomie semantycznym.
Filtr elastyczny---Jonston , przyjął on że istnieje jeden filtr uwagi, charakteryzujący się elastycznością działania, przystosowujący asie do wymaganego poziomu przetwarzania informacji. Jego teoria mówi, że fitr uwagi jest jeden, choć może działać na róznych poziomach przetwarzania danych, nie tylko dwóch, a na każdym poziomie kieruje się innym kryterium odrzucania informacji lub przyjęcia ich do dalszego przetwarzania.
Czujność---zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodżca, zwanego sygnałem a ignorowania pozostałych bodźców zwanych szumem. Czujność uwagi można opisać w języku teorii detekcji sygnałów, czyli TDS. Zdolność ta polega jednak, w przeciwieństwie do przeszukiwania, na biernym oczekiwaniu na bodziec.
Detekcja sygnałów---proces wykrywania bodzców w określonym miejscu. Bodzce krytyczne pojawiają asie co jakiś czas i nigdy nie wiadomo kiedy mogą wystąpić.
Przeszukiwanie---Jest to proces aktywny, polegający na systematycznym badaniu pola percepcyjnego, w celu wykrycia obiektów spełniających złożone kryterium. Ważnym elementem jest tutaj obecność dystraktorów. Proces przeszukiwania komplikuje się im większa liczba wchodzi w skład koniunkcji. Wystąpić może efekt wielkości zbioru—czyli zjawisko zachodzące wtedy,gdy mamy do czyniena z dużym zbiorem i przeszukiwanie zabiera nam dużo czasu.
Selektywność---zdolność do wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji, lub ciągu myśli względem innych. Przykładem może być efekt cocktail party, wymyślony przez Cherryego .
Można powiedzieć żę podczas przyjęcia koncentrujemy się na tylko jednej dyskusji aktywnie ignorując inne. Selektywność uwagi pozwala stłumić większą część stymulacji, żeby zrobić miejsce mniejszej części, prawdopodobnie ważniejszej. Przykładem selektywności może być zadanie Stroopa.
Efekt Stroopa--- przykład automatyzmów. Zjawisko, w którym musimy używać selektywności uwagi. Jesteśmy skłonni do zwracania uwagi na fizyczne właściwości słów, dlatego też zadanie to jest dla nas trudne, ponieważ polega na nazwaniu koloru atramentu, wtedy, gdy treść słowa oznaczająca kolor nie zgadza się z kolorem atramentu.
Allport---odrzuca to że występuje wczesna selekcja fizyczno-przestrzenna a pózna semantyczno kategorialna.
Subitizing---ciche liczenie małych liczb.
3d koncepcja Marra---Percepcja formy przestrzennej – 1. 2-Wymiarowa scena zawierająca informacje Mcghurka krawędziach, nieciągłościach oświetlenia itp.
2. Szkic 2 i pól D
Zawierająca informację głębi ukierunkowaniu płaszczyzn względem obserwatora
3. Szkic 3-D wykorzystujący wiedzę o obiekcie
Efekt Mcghurka---motoryczna teoria percepcji mowy---efekt ten dotyczy synchronii percepcji wzrokowej i słuchowej. Np. oglądając telewizję nie mamy problemów dopóki efekty dźwiękowe pokrywają się z percepcją ruchów twarzy, natomiast jeśli jest inaczej, możemy usłyszeć zupełnie inny dźwięk niż wypowiedziany przez narratora.
Gramatyka u dzieci---po eksplozji nazywania, która występuje mięzy 18 miesiącem a 2 rokiem życia dzieci zaczynają składać swoje jednowyrazowe wypowiedzi w pewne sekwencje dla wyrażenia bardziej złożonych znaczeń.
Nazywanie u dzieci--- w wieku ok. 18 miesięcy występuje tzw. zjawisko eksplozji nazywania, w wieku 2 lat używają pojęć abstrakcyjnych jak np. zapominać mówiąc o swoich stanach.
Do wieku około lat sześciu dziecko pozostaje fizykalistą---wszystkie przedmioty mają charakter fizyczny—również cienie.
ZNACZENIE MOWY DLA ROZWOJU INTELEKTUALNEGO – 1. KOMUNIKACJA SŁOWNA; 2. UWEWNĘTRZNIENIE SŁÓW; 3. UWEWNĘTRZNIENIE DZIAŁANIA.
RODZAJE MOWY W OKRESIE PRZEDOPERACYJNYM: 1. MOWA EGOCENTRYCZNA 2 – 4, 5 ROK ŻYCIA – POZBAWIONA INTENCJI KOMUNIKACJI; MONOLOGOWANIE ZBIOROWE; 2. MOWA USPOŁECZNIONA 6 – 7 ROK ŻYCIA – STANOWI NARZĘDZIE KOMUNIKACJI Z INNYMI.
- 3 MIESIĄC ŻYCIA – NIEMOWLĘ ROZPOZNAJE MATKĘ I ODRÓŻNIA JĄ OD INNYCH LUDZI OZNACZA TO, ŻE:
1. UJAWNIA ZDOLNOŚĆ DO PRZYSWAJANIA I ZACHOWYWANIA INFORMACJI DOTYCZĄCYCH CECH ZEWNĘTRZNYCH MATKI
2. UJAWNIA ZDOLNOŚĆ OSZACOWANIA, ZE POMIMO PERCEPCYJNYCH ZMIAN, KTÓRYM NIEUSTANNIE ULEGA MATKA – POZOSTAJE TĄ SAMĄ OSOBĄ
OZNACZA TO, ŻE:
AD.1. WYSTĘPUJE UCZENIE SIĘ PERCEPCYJNE (REJESTROWANIE CECH OTOCZENIA DOKONUJĄCE SIĘ W TRAKCIE EKSPOZYCJI BODŹCÓW)
AD. 2. ROZWIJA SIĘ STAŁOŚĆ PERCEPCJI (ZDOLNOŚĆ DO POSTRZEGANIA STAŁOŚCI PRZEDMIOTÓW)
- 7 MIESIĄC ŻYCIA – PRZYWIĄZANIE – DĄŻENIE MAŁYCH DZIECI DO PRZEBYWANIA W FIZYCZNEJ BLISKOŚCI PEWNYCH OSÓB I OSIĄGANIA POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA W ICH OBECNOŚCI
- 8 MIESIĄC ŻYCIA – LĘK PRZED OBCYMI
Indywiduacja---do ok. 12 miesięcy dzieci nadają indywiduacje, czyli odrębną tożsamość przedmiotom, które przejawiają odrębny ruch. Dopiero później takie cechy jak kształty kolor lub przynależność do kategorii. ---Eksperyment Xu i Carey.
Fiksacja funkcjonalna---niezdolność do uświadomienia sobie, że czegoś znanego jako przedmiot posiadający określone zastosowanie można też użyć w innym celu.
Iluzoryczna korelacja---przecenianie doświadczeń, uznając pewne wydarzenia czy cechy za wzajemnie powiązanie tylko dlatego, że mamy predyspozycję do takiego ich widzenia. Na tej podstawie możliwe jest tworzenie stereotypów.
Błąd pewności wstecznej---lub tez nazywany wglądem wstecz---jest to zjawisko, w którym ludzie oznaczają coś, co wydarzyło się jako oczywiste, możliwe do przewidzenia.
Pojęcia---reprezentacje umysłowe zawierające opis istotnych właściwości kategorii. Mogą być one traktowane jako tożsame z listą cech wspólnych dla elementów kategorii i różnicujących je od innych obiektów. Dostarczają one reguł wnioskowania o członkach kategorii. Stanowią one podstawę do różnego rodzaju wnioskowań. Pojęcia jednak nie tworzą asie jako pierwsze w stosunku do języka—język jest pierwotny względem pojęć.
Naiwne teorie--- teoria jest to wiedza podstawowa, bądź wiedza stanowiąca tło dla kategoryzacji. Służą one do systematyzacji pojęć wchodząc w skład z dziedzinami pojęciowymi.
Zasada ekonomiki poznawczej Rosch---twórcze rozwinięcie teorii kategoryzacji. Zgodnie z nią kategorie wyodrębniane są tak, aby maksymalizować podobieństwo rodzinne wewnątrz kategorii i zarazem różnice między kategoriami. Prototyp wg, Rosch to najczystszy wypadek przynależności kategorialnej.
Prototyp wg Posnera i Kellyego---- prototyp można scharakteryzować jako średnia arytmetyczną egzemplarzy napotkanych dotychczas przez daną jednostkę.
KATEGORYZACJA PERCEPCYJNA— 2 poziomy --- rozróżnienie na kategoryzację percepcyjną czyli prototypową oraz kategoryzację pojęciową. Kategoryzacja percepcyjna ma charakter niepojęciowy i modułowy, jest wynikiem działania automatycznych procesów odbioru informacji zmysłowej, nie podlega wpływom wyższych procesow umysłowych i opiera się na analizie podobieństw.
Rosch --- 2 Koncepcje poziomów kategoryzacji--- pionowa koncepcja wymiaru kategorii gdzie wymiar pionowy określa położenie danego pojęcia w hierarchii pojęć---- koncepcja, w której środkowy, podstawowy poziom jest uprzywilejowany (w rozwoju, w odwzorowaniu na język i w aktualnych procesach przetwarzania informacji). Oprócz poziomu podstawowego, system kategorii składa się jeszcze z dwóch poziomów---nadrzędnego i szczegółowego np. zwierzę ---poziom nadrzędny, pies ---poziom podstawowy, jamnik---poziom szczegółowy.
Pozioma koncepcja poziomów kategoryzacji---która jest określana przez prototypy.
...
psychologia