1. RODZAJE WIEDZY WG M. SCHELERA
· Mit podanie – jako niezróżnicowane proformy wiedzy religijnej, metafizycznej, przyrodniczej, historycznej. Mity i podania starają się usystematyzować religię, poglądy, światopogląd, wiedzę o naukę.
· Wiedza zawarta w implicite w naturalnym języku ludzi.
· Wiedza religijna – wiedze, która posiadamy i posługujemy się nia pochodzi z religii
· Wiedz mistyczna – jest to wiedz duchowa ponad wszystko.
· Wiedza filozoficzno – metafizyczna
· Wiedza pozytywna matematyki, przyrodoznawstwa i nauk humanistycznych.
· Wiedza technologiczna.
Każdy z tych rodzajów wiedzy posługuje się językiem i obyczajem.
2. RÓŻNICE MIĘDZY WIEDZĄ NAUKOWĄ A POTOCZNĄ
1.Wiedza naukowa nie posługuje się tylko samym opisem, ale zmierza do wyjaśnienia rzeczywistości przy wykorzystaniu istniejących teorii.
2.Wszystkich uczonych obowiązuje przestrzeganie reguł postępowania badawczego (problem badawczy zbiera dane, musi być sprawdzona i ten problem musi być precyzyjny i jasno konkretnie sformułowany)
3.Wyróżnieniem nauki jest neutralność i powstrzymywanie się od wartościowania.
„Palenie tytoniu zabija” – wiedza potoczna
„Palenie tytoniu powoduje choroby a nawet śmierć” – wiedza naukowa
Wiedza potoczna:• nieostrość i niedokładność terminów• język potoczny jest wieloznaczny• twierdzenia i sądy nie stanowią spójnego systemu, mogą być oparte o autorytet osobistywiedza naukowa:• rozwija nasze potoczne wyobrażenie o świecie• cechuje się jednoznacznością terminów• język jest ścisły• twierdzenia muszą być sprawdzalne, powinny stanowić spójny system, powinny być logiczne i racjonalne, powinny być źródłem nowej wiedzy• wiedza naukowa nie jest dogmatyczna, teorie i systemy się zmieniają, różne teorie mogą być zastępowane przez inne, lepsze
3. FILOZOFIA NAUKI BACONA
Filozofia nauki przypada na okres działalności Bacona. Krytykował
średniowieczną filozofię i teologią, – że jest to wiedza niepewna. Uznał, że
wszelkiego rodzaju błędy, które pojawiły się wynikały z dedukcji logicznej.
Wiedza będzie pewna, gdy posłużymy się empirią w stosowaniu hipotezy.
Krytykował Arystotelesa, ale okazało się, że mają cechę wspólną, testowali hipotezę, ale wg Bacona Arystoteles nie posługiwał się empirią.
Metoda naukowa – eksperymentalna – doświadczania. Dane obserwacyjne są obarczone niepewnością związaną z brakiem kontroli wielu istotnych zmiennych. Eksperyment za to pozwala obserwować istotne zmienne z wyjątkiem tych, których wpływ chcemy zbadać.
Problemem nauki jest rozróżnienie prawdziwych przyczyn od pozornych związanych ze współdziałającymi zmiennymi.
4. INDUKCJA I DEDUKCJA W TWORZENIU TEORII NAUKOWYCH
Indukcja – od szczegółu do ogółu
Indukcja - typ rozumowania redukcyjnego określany jako wnioskowanie "od szczegółu do ogółu", tj. wnioskowanie z prawdziwości racji (wniosków w szerokim znaczeniu tego słowa) o prawdziwości następstw (przesłanek w szerokim znaczeniu tego słowa), przy czym bardziej złożone niż prosta indukcja enumeracyjna niezupełna typy indukcji przy pewnych interpretacjach stanowią rozumowania dedukcyjne. W odróżnieniu od rozumowania dedukcyjnego indukcja enumeracyjna niezupełna stanowi rozumowanie zawodne, tj. takie, w którym prawdziwość przesłanek nie gwarantuje pewności wniosku.
W indukcji brakuje pewności gromadzonej wiedzy, jaką gwarantują nauki dedukcyjne (matematyka, logika).
Dedukcja – od ogółu do szczegółu
Dedukcja to rodzaj rozumowania logicznego, mającego na celu dojście do określonego wniosku na podstawie założonego wcześniej zbioru przesłanek. Istotą jest przechodzenie od ogółów do szczegółów. Rozumowanie dedukcyjne w odróżnieniu od rozumowania indukcyjnego jest w całości zawarte wewnątrz swoich założeń, to znaczy nie wymaga tworzenia nowych twierdzeń czy pojęć, lecz jest tylko prostym wyciąganiem wniosków. Jeśli jest przeprowadzone poprawnie, zaś zbiór przesłanek nie zawiera zdań fałszywych, to wnioski wyciągnięte w wyniku rozumowania dedukcyjnego są nieodparcie prawdziwe i nie można ich zasadnie zakwestionować. Rozumowanie dedukcyjne to takie, które przebiega wedle schematu:, Jeśli A to B; A; więc B.
5. CZYM JEST NAUKA
Nauka jest metodą zdobywania wiedzy o świecie, a nie konkretną teorią. Celem nauki jest znalezienie wyjaśnienia.
6. „NAUKA WYJAŚNIAJĄCA” I „NAUKA INSTRUUJĄCA” (GEORG GALE)
Nauka jest metodą zdobywania wiedzy o świecie, a nie konkretną teorią, a celem nauki jest znalezienie wyjaśnienia. Zrozumienie tego faktu doprowadziło wielu filozofów do rozróżnienia nauki wyjaśniającej (wiem jak) i nauki instruującej (wiem, że).
Rozróżnienie odzwierciedla fakt, że nauka składa się z 2 elementów:
- obserwacje empiryczne
- wyjaśnienia
W miarę pewne przewidywanie przyszłości możliwe jest tylko wtedy, kiedy rozumiemy mechanizmy decydujące o przebiegu interesujących nas zjawisk, wiemy, że, wiemy jak. Zdolność do przewidywania zdarzeń i sprawowania nad nimi kontroli stała się probierzem nauki – podstawą.
Celem nauki jest dostarczenie wyjaśnień, a jej zasadniczą metodą jest testowanie hipotez przez porównanie z danymi empirycznymi.
7. K. POPPER I T. KUHN A TEORIE ROZWOJU NAUKI
Popper zastanawiał się jak można odróżnić wiedzę naukową od metafizycznej. By cokolwiek udowodnić trzeba temu zaprzeczyć. Falsyfikacja, – czyli odrzucanie błędów. Zasada, Poppera miała wiele błędów, zbyt surowa, rygorystyczne zastosowanie teorii falsyfikacji doprowadziłoby do końca nauki, ponieważ uczonym zabrakłoby hipotez do testowania (brak wiedzy o świecie), Popper uważał: jedna przyczyna jeden skutek.
Kuhn – fizyk, zajmował się historią nauki. Jego zdaniem nauka rozwija się skokami.
Popper a Kuhn: zasada Poppera jest stwierdzeniem normatywnym, określa jak uczeni powinni postępować, teoria Kuhna opisuje jak uczeni faktycznie postępują.
Nowa koncepcja nauki miała charakter kołowy. Połączone ze sobą za pomocą hipotez, która ma charakter sprzężenia zwrotnego.
1. świat teorii
2. świat danych empirycznych
Teorie to konstrukcje lub modele przedstawiające jak działa świat, pozostając w granicach świata teorii wyciągamy konsekwencje wynikające z przyjętym w danym modelu założeń, następnie sprawdzamy poprawność modelu porównując przewidywania ze światem rzeczywistym, dopóki model regeneruje przewidywania które zgadzają się z obserwacjami, staramy się go rozbudować. Gdy model nie prowadzi do przewidywań zgodnych z rzeczywistością zmieniamy go lub szukamy lepszego. Nauka jest procesem opartym na mechanizmie sprzężenia zwrotnego, rozwija się, korygując własne błędy.
8. KONCEPCJA NAUKI – „MODEL HIPOTETYCZNO – DEDUKCYJNY”
Stanowisko K.R.POPERA
FALSYFIKACJONIZM
· MODEL HIPOTETYCZNO-DEDUKCYJNY
- Choć nie potrafimy empirycznie stwierdzić prawdziwości teorii (jako zdanie ogólnego), możemy stwierdzić jej FAŁSZYWOŚĆ;
- Naukowcy mają z teorii DEDUKCYJNIE wyprowadzać przewidywania odnoszące się do wyników doświadczenia (zdanie bazowe);
- Jeśli wynik eksperymentu jest:
Ø Zgodny z teorią – przyjmujemy tymczasowo teorią tak jakby była prawdziwa aż do czasu, gdy dalsze doświadczenia ja obalą, pozostaje ona HIPOTEZĄ;
Ø Sprzeczny z teorią – odrzucamy teorie, ponieważ jest fałszywa
- Kryterium demarkacji jest FALSYFIKOWALNOŚĆ TEORII czyli podatność na stwierdzenie, czy jest ona fałszywa
- Schemat falsyfikacji
[(t ® p) L~ p ] ® ~t
jest poprawny !!!
i opiera się na DEDUKCJI.
9. DWIE ALTERNATYWNE INTERPRETACJE NAUKI
Co jest złego w nauce?
1. ludzie, mówiący, że nauka jest zła mają błędne wyobrażenie o nauce (wszystko co stworzyła nauka – niszczy świat – klęski ekologiczne). Nauka umożliwia rozwój techniczny czyli to naukowcy ponoszą odpowiedzialność za zło, które jest związane z rozwojem nauki – błędne myślenie.
2. nauka pozbawia wyższych uczuć i emocji. Nie ma wymiaru duchowego.
Uczeni rzadko kiedy przyrywają badania żeby zastanowić się czym zajmuje się ich działalność – pragmatycy – robią to co do nich należy, natomiast filozofowie rozmyślają jak zdefiniować naukę i jak wyodrębnić ją od religii.
I filozofowie i uczeni interesują się pewnością naszej wiedzy o świecie z różnych punktów widzenia, uczeni zajmują się poprawnością poszczególnych twierdzeń dotyczących świata, a filozofowie interesują się procesem badań naukowych jako całością.
10. CECHY DOBREJ TEORII NAUKOWEJ
1. Ciągłość obserwacyjna (teoria jest w stanie wyjaśnić wszystkie
Sukcesy swojej poprzedniczki)
2. Płodność (zdolność teorii do generowania nowych koncepcji
Kierujących dalszymi badaniami)
3. Dotychczasowe sukcesy
4. Wspieranie dla innych teorii (dostarczanie nowych argumentów na
Rzecz innych teorii)
5. Oszczędność (teoria potrzebuje niewielu hipotez pomocniczych,
żeby wyjaśnić swoje porażki)
6. Wewnętrzna spójność (logiczna całość)
7. Metafizyczna zgodność (teoria jest zgodna z naszymi innymi
Przekonaniami)
9. Prostota (z dwóch teorii wybrać prostszą)
11. PEDAGOGIKA JAKO NAUKA. ETYMOLOGIA POJĘCIA. KRYTERIA NAUKOWOŚCI. PRZEDMIOT BADAŃ PEDAGOGIKI. METODY ZBIERANIA DANYCH W BADANIACH PEDAGOGICZNYCH. PEDAGOGIKA WŚRÓD INNYCH NAUK.
Etymologicznie (dosłownie) pajdagogos – prowadzący chłopca.
Pedagogika jako nauka pojawiła się na początku 19 wieku. Ojciec pedagogiki – Jan Fryderyk Herbart. Pierwszy wyłonił pedagogikę od filozofii, usystematyzował i oparł na 2 naukach pomocniczych: na etyce filozoficznej i na psychologii stworzonej przez siebie. Etyka miała określone cele wychowania, psychologia środki do osiągnięcia celów.
Pedagogika w pierwszej fazie istnienia była technologią szkolnego uczenia.
1) koniec 19 w. – w dydaktyce pojawiły się 2 kierunki: indywidualizm – rozwój umysłowy jednostki i socjologizm – rozwój grupy, uspołecznienie.
2) Pojawia się coś nowego – pedagogika eksperymentalna. Stosowanie metod przyrodniczych, doświadczeń. Okazało się że badanie są nieefektywne bo zajmują się tylko związkami przyczynowymi i ustala prawa rządzące zjawiskami, neguje istnienie celów
3) Na początku 20 wieku nastąpił kryzys pedagogiki eksperymentalnej. Pedagogika normatywna – filozoficznie i od strony etyki zajmowała się problemami wychowania.
Na podstawie aksjologii (nauka o wartościach) pedagogika starała się naukowo i filozoficznie określić cele i ideały wychowania. Pojawiło się więc wiele prądów sprzecznych.
4) pedagogika czysta – swoje badania opierała na fenomenologii. Husserl – twórca fenomenu. Fenomen – zjawisko, należy pewne rzeczy zaobserwować. Metoda od oglądu do opisu.
Pedagogika po II wojnie światowej dąży do swej syntezy w budowie, na które składają się wielopiętrowe działy.
Każdy etap historycznego rozwoju pedagogiki dążących do ustalenia swych podstaw naukowych
1. okres herbertowski – technologię szkolnego nauczania wszelkich przedmiotów ogólnokształcących, zawodowych, pedagogicznych czy artystycznych
2. po pedagogice eksperymentalnej pozostała ważna dziedzina psychologii rozwojowej dzieci i młodzieży oraz psychologia wychowawcza badająca także stronę socjologiczną wpływów środowiska, w którym dziecko żyje.
3. pedagogika normatywna (3 etap) pozostawiła po sobie teorię wartości wychowania wraz z teorią kultury, rozwinęła zagadnienie ideologii i światopoglądu jako podstawy celów i ideałów wychowawczych.
4. okres pedagogiki czystej, teoretycznie niezależnej od z góry przyjętej filozofii wartości normującej cele wychowania, wywołał dążenia do syntezy pedagogicznej związanej z problemami prawidłowości wszechstronnego rozwoju człowieka.
Narastający dorobek naukowy pedagogiki wymaga ciągle dalszego pogłębiania, usystematyzowano to w 4 działy:
1. pedagogika praktyczna lub empiryczna – obserwująca, zbierająca i badająca całość doświadczenia wychowawczego rodziców, nauczycieli, wychowawców mających do czynienia z dziećmi, młodzieżą, człowiekiem dorosłym, opracowująca także doświadczenie dydaktyczne i metodyczne przy wszelkim nauczaniu i uczeniu się.
2. pedagogika opisowa lub eksperymentalna – dział naukowo uogólniający doświadczenie i badający eksperymentalne prawa rządzące przebiegiem zjawisk (biologicznych, socjologicznych i kulturowych).
3. normatywna – która na podstawie filozofii człowieka (antropologia filozoficzna), aksjologii i teorii kultury bada naturę człowieka, wytwory jego kultury i na tym tle ustala wartości, cele, ideały i normy, którymi powinno się kierować wychowanie.
4. teoretyczna, ogólna – obejmuje całość badanego przedmiotu, dąży w oparciu o materiał empiryczny, eksperymentalny i normatywny, dostarczany przez wcześniejsze działy pedagogiki badań do stworzenia jednolitej teorii odtwarzającej obiektywnie całą rzeczywistość wychowawczą.
Pajdeja – zbiór przepisów jak postępować
- wspierać ucznia i pomóc mu się rozwijać
- typowo techniczna
W Polsce słowo pedagog dotyczyło nauczyciela, brzmiało ironicznie, a używane do studentów pedagogiki było wyróżniające. Pedagog – wielka osobowość. Człowiek, który zawodowa zajmuje się wychowywaniem.
Rozumienie pedagogiki:
Warunki jakie spełnia pedagogika jako nauka
- przedmiot badań
- aparatura pojęciowa (własny system pojęciowy)
- własna metodologia badań
...
drakmorek