304_Ustawa o emeryturach pomostowych.pdf

(206 KB) Pobierz
Microsoft Word - 304.rtf
brzmienie pierwotne (od 2009-01-01)
Ustawa o emeryturach pomostowych 1
z dnia 19 grudnia 2008 r. (Dz.U. Nr 237, poz. 1656)
Rozdział 1. Przepisy ogólne
Art. 1. [Zakres przedmiotowy ustawy]
1. Ustawa określa:
1) warunki nabywania i utraty prawa do emerytur i rekompensat przez niektórych pracowników
wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, zwanych dalej
"emeryturami pomostowymi", o których mowa w art. 24 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z
późn. zm. 2 ), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS";
2) rodzaje prac w szczególnych warunkach i prac o szczególnym charakterze, których
wykonywanie uprawnia do emerytury pomostowej;
3) zasady postępowania w sprawach emerytur pomostowych;
4) organizację i zasady działania Funduszu Emerytur Pomostowych;
5) zasady i tryb opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych oraz zasady finansowania
emerytur pomostowych i rekompensat;
6) obowiązki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz płatników składek w zakresie tworzenia i
prowadzenia centralnego rejestru i wykazu stanowisk pracy w szczególnych warunkach lub o
szczególnym charakterze oraz centralnego rejestru i ewidencji pracowników wykonujących prace
w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
2. Wypłata emerytur pomostowych jest gwarantowana przez państwo.
Art. 2. [Definicje ustawowe]
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) organ rentowy - jednostkę organizacyjną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, właściwą do
wydawania decyzji w sprawach świadczeń, określoną w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o
systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm. 3 );
2) płatnik składek - pracodawcę, o którym mowa w art. 4 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, oraz ubezpieczonego, o którym mowa w art. 4 pkt 2
lit. d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
3) pracownik - ubezpieczonego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1, 2a i ust. 6 pkt
2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, podlegającego
ubezpieczeniu emerytalnemu z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym
charakterze, a także ubezpieczonego, który przed dniem wejścia w życie ustawy z tytułu takiej
pracy podlegał ubezpieczeniu społecznemu lub zaopatrzeniu emerytalnemu;
4) uprawniony - osobę mającą ustalone prawo do emerytury pomostowej;
5) rekompensata - odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury
z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie
nabędą prawa do emerytury pomostowej.
Art. 3. [Prace w szczególnych warunkach]
1. Prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z
dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych
warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które
mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed
pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu
starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na
dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.
2. Czynniki ryzyka, o których mowa w ust. 1, są związane z następującymi rodzajami prac:
1) w szczególnych warunkach determinowanych siłami natury:
a) prace pod ziemią,
b) prace na wodzie,
c) prace pod wodą,
2) w szczególnych warunkach determinowanych procesami technologicznymi:
a) prace w warunkach gorącego mikroklimatu - prace wykonywane w pomieszczeniach, w
których wartość wskaźnika obciążenia termicznego WBGT wynosi 28{\f1 \u65518\'3f}C i
powyżej, przy wartości tempa metabolizmu pracownika powyżej 130 W/m 2 ,
b) prace w warunkach zimnego mikroklimatu - prace wykonywane w pomieszczeniach o
temperaturze powietrza poniżej 0{\f1 \u65518\'3f}C,
c) bardzo ciężkie prace fizyczne - prace powodujące w ciągu zmiany roboczej efektywny
wydatek energetyczny u mężczyzn - powyżej 8400 kJ, a u kobiet - powyżej 4600 kJ,
d) prace w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego,
e) ciężkie prace fizyczne związane z bardzo dużym obciążeniem statycznym wynikającym
z konieczności pracy w wymuszonej, niezmiennej pozycji ciała; przy czym ciężkie prace
fizyczne to prace powodujące w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny
u mężczyzn - powyżej 6300 kJ, a u kobiet - powyżej 4200 kJ, a prace w wymuszonej
pozycji ciała to prace wymagające znacznego pochylenia i (lub) skręcenia pleców przy
jednoczesnym wywieraniu siły powyżej 10 kG dla mężczyzn i 5 kG dla kobiet (wg metody
OWAS pozycja kategorii 4) przez co najmniej 50% zmiany roboczej.
4. Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników
wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w
ust. 1.
5. Za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników
wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w
ust. 3.
6. Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się także ubezpieczonych z
tytułu działalności twórczej lub artystycznej tancerzy zawodowych, wykonujących po dniu wejścia w życie
ustawy prace związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.
7. Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze
uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33
ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Rozdział 2. Warunki nabywania i utraty prawa do emerytury pomostowej i rekompensaty
Art. 4. [Warunki nabycia prawa do emerytury]
Prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia
łącznie następujące warunki:
d) prace w powietrzu;
3. Prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz
szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób
niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed
osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z
procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.
1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;
2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co
najmniej 15 lat;
3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11
ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25
lat dla mężczyzn;
5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w
szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o
emeryturach i rentach z FUS;
6) po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym
charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;
7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.
Art. 5. [Praca na statkach powietrznych]
Pracownik wykonujący w powietrzu na statkach powietrznych pracę w szczególnych warunkach
wymienioną w pkt 25 załącznika nr 1 do ustawy lub o szczególnym charakterze wymienioną w pkt 1
załącznika nr 2 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do
emerytury pomostowej, jeżeli:
1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn;
2) ma okres pracy w szczególnych warunkach wymienionej w pkt 25 załącznika nr 1 do ustawy lub
okres pracy o szczególnym charakterze wymienionej w pkt 1 załącznika nr 2 do ustawy,
wynoszący co najmniej 15 lat;
3) uzyskał orzeczenie o niezdolności do wykonywania pracy w szczególnych warunkach
wymienionej w pkt 25 załącznika nr 1 do ustawy lub o szczególnym charakterze wymienionej w
pkt 1 załącznika nr 2 do ustawy, w rozumieniu art. 105-107 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo
lotnicze (Dz.U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z późn. zm. 4 ).
Art. 6. [Praca w morskich portach handlowych]
Pracownik wykonujący w morskich portach handlowych oraz przedsiębiorstwach pomocniczych
działających na rzecz tych portów, zwanych dalej "portami morskimi", prace w szczególnych warunkach,
wymienione w pkt 21 załącznika nr 1 do ustawy, lub o szczególnym charakterze, wymienione w pkt 12
załącznika nr 2 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do
emerytury pomostowej, jeżeli:
1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat;
2) ma okres pracy w portach morskich w szczególnych warunkach wymienionej w pkt 21 załącznika
nr 1 do ustawy lub o szczególnym charakterze wymienionej w pkt 12 załącznika nr 2 do ustawy,
wynoszący co najmniej 15 lat.
Art. 7. [Praca w hutnictwie]
Pracownik wykonujący w hutnictwie prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 4-12 załącznika
nr 1 do ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury
pomostowej, jeżeli:
1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat;
2) ma okres pracy w szczególnych warunkach w hutnictwie wymienionej w pkt 4-12 załącznika nr 1
do ustawy, wynoszący co najmniej 15 lat;
3) lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac w szczególnych
warunkach wymienionych w pkt 4-12 załącznika nr 1 do ustawy.
Art. 8. [Rozwinięcie]
Pracownik wykonujący prace w szczególnych warunkach wymienione w pkt 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do
ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej,
jeżeli:
1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn;
2) ma okres pracy w szczególnych warunkach wymienionej w pkt 20, 22 i 32 załącznika nr 1 do
ustawy, wynoszący co najmniej 10 lat.
Art. 9. [Maszyniści pojazdów trakcyjnych]
Pracownik wykonujący prace maszynistów pojazdów trakcyjnych wymienione w pkt 5 załącznika nr 2 do
ustawy, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej,
jeżeli:
1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn;
2) ma okres pracy jako maszynista pojazdów trakcyjnych wymienionej w pkt 5 załącznika nr 2 do
ustawy, wynoszący co najmniej 15 lat;
3) lekarz medycyny pracy wydał orzeczenie o niezdolności do wykonywania prac jako maszynista
pojazdów trakcyjnych.
Art. 10. [Ratownictwo górskie]
Członek zawodowych ekip ratownictwa górskiego, który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7,
nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:
1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 50 lat dla kobiet i co najmniej 55 lat dla mężczyzn;
2) ma okres pracy jako członek zawodowych ekip ratownictwa górskiego, wynoszący co najmniej
10 lat.
Art. 11. [Prace górnicze]
Pracownik wykonujący prace górnicze, o których mowa w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
który spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1, 4-7, nabywa prawo do emerytury pomostowej, jeżeli:
1) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
2) ma okres pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
wynoszący co najmniej 15 lat.
Art. 12. [Ustalanie okresu pracy]
Przy ustalaniu okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa
w art. 4-11, nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał
wynagrodzenie lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Art. 13. [Służby mundurowe]
1. Żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego,
Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Więziennej i
Państwowej Straży Pożarnej nabywają prawo do emerytury pomostowej, na zasadach określonych w art.
4, jeżeli nie spełniają warunków do nabycia prawa lub utracili prawo do emerytury określonej w przepisach
o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób.
2. Przy ustalaniu prawa do emerytury pomostowej osobom, o których mowa w ust. 1, okresy służby
pełnionej przez te osoby traktuje się na równi z okresami pracy w szczególnych warunkach lub o
szczególnym charakterze, odpowiednio do art. 3 ust. 4-7.
Art. 14. [Sposób naliczania emerytury pomostowej]
1. Emerytura pomostowa stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy
obliczenia emerytury, ustalonej w sposób określony w art. 25 ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według obowiązujących w dniu
zgłoszenia wniosku o przyznanie emerytury pomostowej tablic średniego trwania życia, o których mowa w
art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
2. Jeżeli pracownik jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, przy ustalaniu podstawy obliczenia
emerytury, składki na ubezpieczenie emerytalne, zaewidencjonowane na jego koncie w Zakładzie
Ubezpieczeń Społecznych, zwanym dalej "Zakładem", zwiększa się przez pomnożenie wskaźnikiem
korygującym 19,52/12,22, stanowiącym stosunek pełnej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne
do wysokości zaewidencjonowanej na koncie ubezpieczonego w Zakładzie.
3. Kwota emerytury pomostowej nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury, o której mowa w
art. 85 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
4. Jeżeli po dniu, od którego przyznano emeryturę pomostową, uprawniony podlegał ubezpieczeniom
emerytalnemu i rentowym, wysokość emerytury pomostowej ulega ponownemu ustaleniu na zasadach
określonych w art. 108 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
5. Emerytura pomostowa podlega waloryzacji na zasadach i w terminach przewidzianych dla waloryzacji
świadczeń w art. 88, art. 89 i art. 93 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 15. [Nabycie prawa]
1. Prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem spełnienia warunków wymaganych do nabycia tego
prawa.
2. W przypadku pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego, prawo do emerytury
pomostowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku lub świadczenia.
Art. 16. [Ustanie prawa do emerytury pomostowej]
Prawo do emerytury pomostowej ustaje z dniem:
1) poprzedzającym dzień nabycia prawa do emerytury, która jest ustalona decyzją organu
rentowego lub innego organu emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach;
2) osiągnięcia przez uprawnionego wieku:
a) 60 lat - w przypadku kobiet,
b) 65 lat - w przypadku mężczyzn
- jeżeli uprawniony nie ma prawa do emerytury ustalonego decyzją organu rentowego lub innego organu
emerytalno-rentowego, określonego w odrębnych przepisach;
3) śmierci uprawnionego.
Art. 17. [Zawieszenie prawa do emerytury pomostowej]
1. Prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu lub emerytura ta ulega zmniejszeniu na zasadach
określonych w art. 103 ust. 3 i art. 104-106 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
2. Jeżeli łączna kwota przychodu uprawnionego przewyższyła w danym roku kalendarzowym kwotę
graniczną przychodu o kwotę niższą niż kwota nienależnie pobranych świadczeń, zwrotu tej kwoty nie
dokonuje się, jeżeli uprawniony dokona wpłaty na Fundusz Emerytur Pomostowych, o którym mowa w art.
29, kwoty równej kwocie tego przekroczenia, pomniejszonej o kwotę pobranej zaliczki na podatek
dochodowy od osób fizycznych. Organ rentowy informuje uprawnionego o możliwości uniknięcia zwrotu
kwoty nienależnie pobranych świadczeń w razie dokonania wskazanej wpłaty na Fundusz Emerytur
Pomostowych i wyznacza termin na jej wpłatę.
3. Jeżeli uprawniony nie dokonał w wyznaczonym terminie wpłaty, o której mowa w ust. 2, organ rentowy
dochodzi zwrotu nienależnie pobranej emerytury pomostowej na zasadach określonych w art. 138-144
ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
4. Prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego
przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym
charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin