Cele:
- Zapoznanie harcerzy z bohaterem drużyny – Stanisławem Konarskim
Formy pracy:
- zwyczaje i obrzędy
- zabawa
- piosenka
- gra
- ćwiczenia
- turniej wiedzy
Przebieg:
1. Obrzędowe rozpoczęcie
2. Apel
3. Wytłumaczenie zasad gry – w harcówce rozłożona jest plansza składająca się z kółek ułożonych w ośmiu rzędach,, po cztery kółka każdy. Na każdym z kółek napisana jest cyfra od 1 do 3, a nad każdym z rzędów nazwa kategorii. Zastępy kolejno wybierają sobie kółka (biorąc pod uwagę kategorię i numer). Pod każdym kółkiem ukryte jest zadanie z danej kategorii, przy czym zadania pod 1 są łatwe, pod 2 trudniejsze i pod 3 trudne. Za wykonanie zadania zastęp może otrzymać 1,2 lub 3 karteczki, na których podane będą informacje o Konarskim potrzebne w dalszej części zbiórki.
4. Gra planszowa, mająca na celu zdobycie jak najwięcej informacji o Konarskim (kategorie, zadania i informacje o Konarskim – w załączniku)
5. Piosenka – Polanka
6. Turniej wiedzy – prowadzący czyta pytanie. Zastęp, który pierwszy się zgłosi ma szansę na nie odpowiedzieć. Za odpowiedź może uzyskać 1 lub 2 punkty. Może również wykupić podpowiedź, która jest wskazanie nr karteczki z informacją o Konarskim, na której znajduje się odpowiedź na zadane pytanie. Czas odpowiedzi jest ograniczony. Pytania mogą być przejmowane przez inne zastępy. W późniejszej fazie gry można wprowadzić utrudnienie polegające na odbieraniu punktów za odpowiedź nieprawidłową lub brak odpowiedzi.
7. Zabawa – np. krzesło elektryczne
8. Gawęda – parę sów o Konarskim w ramach podsumowania
9. Podsumowanie zbiórki
10. Obrzędowe zakończenie
Czas trwania: ok. 2 h
Materiały:
- treść zadań
· Szyfry:
~ klucze
~ miejsce ukrycia zadania
~ kartki i długopisy dla zastępów
· Samarytanka
~ kartka i długopis dla zastepu
· Terenoznawstwo
~ busola (a najlepiej ze dwie) + azymut na drzwi harcówki
~ zegarek wskazówkowy
~ rysunek znaków patrolowych, opis ich znaczenia
~ mapa
· Historia harcerstwa
~ nazwa grup wiekowych w szarych szeregach, hasła je opisujące
~ daty i nazwy znanych akcji Szarych Szeregów
~ krzyżówka
· Zagadki logiczne
~ papierowe klocki, wzory figur
~ słomka
· Sport
~ pachołki lub inne elementy wyznaczające „kopertę”
~ sznurek
~ piłka do siatkówki
~kręgle
~ stoper
· Struktura i symbolika
~ nazwy elementów lilijki skautowej i ich znaczenie
~ opis sznurów i nazwy funkcji
~ nazwy, oznaczenia stopni
- pytania do turnieju
- karteczki z informacjami o Konarskim
- teksty piosenki
- krzesło
- plansza do gry
Załączniki:
1. Konarski Stanisław (1700-1773), w rzeczywistości nazywał się Hieronim Franciszek Konarski
2. Stanisław Konarski był: księdzem, pedagogiem, pisarzem politycznym i poetą.
3. W latach 1741-1742 pełnił urząd prowincjała pijarów w Polsce.
4. Wykładał poezję i retorykę w szkołach pijarskich.
5. W 1725 wyjechał do Włoch, w latach 1729-1730, dla pogłębienia studiów, przebywał we Francji, Niemczech i Austrii, co pozwoliło mu poznać najlepsze szkoły europejskie.
6. W latach 1733-1739 rozwijał ożywioną działalność publicystyczną i dyplomatyczną jako stronnik Stanisława Leszczyńskiego.
7. W 1739 przeniesiony do Warszawy, gdzie 1 IX 1740 otworzył nowocześnie zorganizowaną uczelnię - Collegium Nobilium, którą kierował do 1756.
8. W latach 1750-1755 przeprowadził gruntowną reformę szkół pijarskich w duchu nowożytnym, szczególną uwagą zwracając na wychowanie patriotyczne i obywatelskie.
9. Po 1754 przejściowo związał się z przywódcą partii saskiej J.K. Branickim, później popierał reformatorski program Familii.
10. Uważany za czołowego prekursora polskiego Oświecenia, odegrał doniosłą rolę w odrodzeniu z zacofania polityczno-kulturalnego czasów saskich.
11. Jako pierwszy walczył o reformę sejmowania w Polsce, postulując likwidację liberum veto (m.in. w dziele O skutecznym rad sposobie albo o utrzymywaniu ordynaryjnych sejmów tom 1-4, 1760-1763), domagając się wprowadzenia zasady głosowania większością głosów.
12. Twórczość literacka Konarskiego związana była głównie z walką o czystość języka polskiego (O poprawie wad wymowy, 1741).
13. Napisał podręcznik retoryki, tłumaczył klasyków francuskich.
14. Jest autorem zbioru wierszy Opera lirica (1767, wydanie polskie - Wiersze wszystkie z łacińskich na polskie przełożone, 1778).
15. Konarski cieszył się przychylnością króla Stanisława Augusta, był uczestnikiem obiadów czwartkowych.
16. W 1771 król Stanisław August kazał wybić na jego cześć medal Sapere auso (Temu, który odważył się być mądrym).
17. ''Mąż ten wielkiego serca i umysłu, przyświecający narodowi przez całą połowę stule-
cia cnotami kapłańskimi i obywatelskimi, urodził się 30 września 1700 roku we wsi
Zarzycach, województwie sandomierskim. Był on najmłodszym synem Jerzego Konar-
skiego, kasztelana Zawichostskiego''.
18. Hieronim Stanisław Konarski urodził się 30 września 1700 roku w Żarczycach Więk-
szych (w obecnych Żarczycach Dużych), w powiecie chęcińskim (obecnie jędrzejows-
kim), nieopodal miasteczka starościńskiego Małogoszcz, w województwie sandomiers-
kim (obecnie świętokrzyskim), w malowniczej okolicy wśród gór, lasów i strumieni,
niedaleko Kielc, siedziby biskupów krakowskich.
19. Imię Stanisław ks. Konarski przyjął dopiero w zakonie pijarskim.
20. W roku 1709 jako dziesięcioletni chłopiec został umieszczony w kolegium
pijarskim w Piotrkowie, gdzie przebywało już dwóch starszych braci. Byli to późniejsi znani pijarzy, Ignacy i Antoni Konarscy.
21. Hieronim po ukończeniu nauki w Piotrkowie wstąpił w 1715 roku do zakonu pijarskiego. Potem udał się do najbliższego nowicjatu w Podolińcu na Spiszu, gdzie przebywali już jego starsi bracia. W Podolińcu, w kolegium przebywa siedem lat, najpierw przez dwa lata jako nowicjusz, następnie jako uczeń, a wreszcie jako nauczyciel poetyki i retoryki.
22. W gronie pijarów Stanisław poznał reguły zakonne, ćwiczył się w
umartwieniach i pokorze, przyzwyczajał do ślubów zakonnych i nauczycielskich
23. 15 sierpnia 1717 roku złożył śluby zakonne
24. Dzięki funduszom wuja, Jana Tarły, biskupa poznańskiego i warszawskiego, Konarski wyjechał w 1725 roku do Rzymu, gdzie rozpoczął studia naukowe w słynnym pijarskim Collegium Nazarenum.
25. W połowie 1729 roku opuszcza Rzym i udaje się na dalsze studia do Francji. Tutaj, w Paryżu, ostatecznie ukształtował się w nim pogląd na nowy typ szkoły, którego Polska potrzebowała najbardziej
26. Ks.Konarski po kilku latach, w 1730 wrócił do kraju. Wrócił mocno zatroskany o przyszłość Rzeczypospolitej.
27. W latach 1730 - 40 oddawał się publicystyce politycznej. Proponowano
mu kilkakrotnie biskupstwo, najpierw biskupstwo przemyskie, później biskupstwo infla-
nckie, których nie przyjął ze względu na swe plany pracy społecznej. Unikał także w tym
czasie zakonnych stanowisk przełożonych.
28. W publicystyce dużo czasu poświęcił na opracowanie sześciotomowego dzieła - Volumina Legum. Są to Zbiory Ustawodawstwa Polskiego obejmującego kilka weków praw polskich.
29. Próbuje wpływać na bieg wydarzeń politycznych słowem, piórem, negocjacjami osobistymi, publikuje w 1733 roku dwie rozprawy: ''Rozmowa pewnego ziemianina ze swoim Sąsiadem o teraźniejszych okolicznościach 1733'' i ''Listy Poufne''.
30. Ks. Konarski brał udział w redagowaniu manifestu kolbuszowskiego skierowanego przeciw bezprawiu elekcji Augusta i najazdowi obcych.
31. Po powrocie z poselstwa do Francji osiadł w klasztornym zaciszu, oddając się pracy szkolnej i rozmyślaniu nad przyszłością, musiał znów przyzwyczaić się do kłopotów krajowych. Podjął się m.in. obrony istniejących i zakładanych kolegiów pijarskich, wobec jezuitów, którzy rościli sobie pretensje do wyłączności na prowadzenie szkolnictwa średniego w Polsce.
32. W latach 1736-1737 wykładał literaturę, politykę i prawo w kolegium krakowskim, a następnie historię, geografię i wymowę w Rzeszowie.
33. W dniu 1. 09. 1740 roku otwiera przy ulicy Długiej w Warszawie słynny w dziejach wychowania zakład pijarski Collegium Novum, którego nazwa jesienią 1741 roku została ustalona na Collegiun Nobilium, będzie nim kierował jako rektor, z przerwami przez 25 lat.
34. W lutym 1741 roku Konarski obejmuje urząd prowincjała.
35. Dla Collegium wybudował na rogu ulicy Miodowej, w sąsiedztwie dawnego kolegium okazały pałac, sam włożył w tę fundację wszystkie swoje oszczędności.
36. Collegium Nobilium (założone przez Konarskiego) było wyposażone w bogatą bibliotekę, obserwatorium astronomiczne, gabinet fizyczny. Był jedną z najlepszych
szkół jakie ówczesna Polska posiadała.
37. W 1741 w ramach reformy szkolnictwa wydał Konarski dwa podręczniki dla uczniów szkół pijarskich: ''Gramatyka łacińsko-polska'' i podręcznik do retoryki ''O poprawie wad wymowy''.
38. W 1749 roku Konarski pojechałdo rzymu, aby starać się o oficjalne pozwolenie na reformę.
39. W 1754 roku papież zatwierdził projekt reformy osobnym breve.
40. W 1754 r. otwarto nowy gmach Collegium Nobilium, a ks. Konarski wygłosił wówczas sławną ''Mowę o kształceniu człowieka uczciwego i dobrego obywatela''.
41. Ogromny wkład pracy Konarskiego i ogółu pijarów sprawił, że szkóly pijarskie, a szczególnie Collegium Nobilium, osiągnęły wysoki poziom.
42. W Warszawskim Collegium (założonym przez Konarskiego) kształcili się obcokrajowcy: Rosjanie, Niemcy, Węgrzy, Włosi i inni.
43. Od lat czterdziestych zamierzał Konarski wystąpić do walki przeciw ''liberum veto''.
44. W latach 1755-60 poświęcił się pracy nad reformą ustroju sejmowego i wydał sławne czterotomowe dzieło: ''O skutecznym rad sposobie'' wypowiadając po raz wtóry walkę ''liberum veto'', nawołując do stosowania zasady większości sejmowej i o zmiany w przestarzałej procedurze rządowej.
45. Gdy w 1763 roku królem został Stanisław August Poniatowski, zawiązała się wielka przyjaźń króla z ks. Konarskim. Król bywał często w Collegium, natomiast
ks. Konarski bawił u króla, zwłaszcza na Obiadach Czwartkowych, podczas których omawiano w sposób swobodny sprawy literatury, oświaty i kultury Rzeczypospolitej.
46. W 1765 roku otrzymał Konarski od króla, w dowód zasług dla Ojczyzny, pamiątkowy medal z napisem '' Sapere auso'' ( Temu, który odważył się być mądrym ).
47. Z inicjatywy ks. Konarskiego, w 1765 roku założona została przez króla
Stansława Augusta Poniatowskiego, Akademia Rycerska, której celem było przygotowanie młodzieży szlacheckiej do życia obywatelskiego i wychowania jej w duchu kultury polskiej, oświecena, mająca w zasadzie charakter wojskowy. Jej absolwentami byli m.in. T. Ko-
ściuszko, K. Kniaziewicz, S. Fiszer, J U. Niemcewicz, M. Sokolnicki, J. Jasiński.
48. W 1765 roku zrezygnował definitywne ze stanowiska rektora Collegium Nobilium.
49. Ostatni okres życia ks. Konarskego był bardzo burzliwy. Konarski po swoich wystąpieniach musiał się nawet ukrywać. Zmierzch życia ks. Konarskiego wypadł w celi zakonnej. po długotrwałej chorobie i przy zmierzchu Rzeczypospolitej.
50. W 1772 roku przeżył ks. Konarski pierwszy rozbiór Polski, dokonany przez Rosję, Austrię i Prusy.
51. Ks. Stanisław Hieronim Konarski zmarł 3 sierpnia 1773 roku w Warszawie.
52. Historyk, Wincenty Skrzetuski, pod rokiem 1773 pisał: ''Zmarł mąż nieśmiertelnej pamięci Stanisław Konarski. Pamięć jego istnienia i zasług pozostanie w sercach wdzięcznych Polaków na wieki, dotrze także do narodów obcych,
dzięki wybitemu z polecenia króla Stanisława Augusta pięknemu złotemu medalowi z jego wizerunkiem i napisem 'SAPERE AUSO' dającym tak trafnie chwałę znakomitemu mężowi''.
53. Już po śmierci ks. Konarskiego 17 paździenika 1773 roku sejm delegacyjny ustanowił
Komisję Edukacji Narodowej, której zmarły dwadzieścia lat wcześniej opracował projekt.
54. Stanisław Konarski (ur. 30 września 1700 w Żarczycach koło Jędrzejowa, zm. 3 sierpnia 1773 w Warszawie) – pisarz, pedagog, publicysta.
55. Należał do zakonu pijarów.
56. Był reformatorem szkolnictwa i założycielem Collegium Nobilium (1740 r.)
57. Ukończył słynne rzymskie Collegium nazarenum
58. Studiował m.in. we Francji i w Niemczech.
59. W swoim 4-tomowym dziele „O skutecznym rad sposobie” (1760-1763), który był traktatem politycznym, przedstawił błędy ustrojowe i dał zarys reformy państwowej.
60. Głównie zajmował się rozważaniami etycznymi. Napisał "Mowę o kształtowaniu człowieka uczciwego i prawego obywatela". Człowiek porządny to taki, który nie występuje przeciwko honorowi, nie oszukuje, dotrzymuje słowa i szanuje prawo. Jedyną gwarancją tego zachowania jest religia, która "nakłania do dobrego i odstrasza od złego", przekształca grzeszną naturę człowieka skalaną grzechem pierworodnym.
61. Zdaniem Konarskiego należy dążyć do zdobycia jak największej liczby przyjaciół, bo kontakty towarzyskie oparte na cnocie, nie na wygodzie, w pewnym stopniu wychowują.
62. Interesujący jak na owe czasy był pogląd Konarskiego, iż wszyscy ludzie są równi.
63. Prawdziwe szlachectwo rozumiał jako kultywowanie cnoty, krytykował moralne wykroczenia szlachty – dumę, pychę, pieniactwo i pijaństwo.
64. Za pierwszą cnotę w wychowaniu moralnym uważał posłuszeństwo (opisaną w "O skutecznym rad sposobie").
65. Jest także autorem "Ordynacji wizytacji apostolskich", gdzie w części I znajduje się pierwszy zarys etyki zawodowej nauczyciela, a zagadnieniu wychowania podporządkowana jest m.in. retoryka i nauki szczegółowe.
66. W 1771 r. został wyróżniony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego medalem "Sapere auso", czyli "Temu, który odważył się być mądrym".
67. Prochy Stanisława Konarskiego i innych pijarów zostały po powstaniu listopadowym usunięte przez Rosjan z kościoła przy ul. Długiej w Warszawie i rozsypane w "bliżej nieznanym miejscu" pod alejką w pobliżu kościoła pw. św. Karola Boromeusza na cmentarzu katolickim na Powązkach
68. Stanisław Konarski był związany z zakonem pijarów od wczesnego dzieciństwa. Najpierw jako jego wychowanek, potem jego członek.
69. Urodził się w Żarczycach w 1700 roku.
70. Rodzice Hieronima (imię z chrztu św.) wcześnie zmarli. Jego wychowaniem zajął się wuj.
71. W wieku 10 lat został oddany do kolegium pijarskiego w Piotrkowie Trybunalskim. Uczył się tam przez 5 lat. Następnie przyjął habit zakonny i rozpoczął nowicjat w Podolińcu.
72. Zdolności oraz zapał do nauki zawiodły go po święceniach kapłańskich na dalsze studia do Rzymu do pijarskiego Collegium Nazarenum. Uczył się tam i pracował jako nauczyciel retoryki. Po dwóch latach wrócił do kraju przez Francję, Austrię i Niemcy, zapoznając się z najnowszą literaturą i z postępowymi systemami nauczania.
73. W historii zapisał się jako reformator szkolnictwa i życia politycznego w Polsce XVIII w.
74. Wielką reformę szkolnictwa w Polsce rozpoczął w 1740 roku. Napisał dla młodzieży nowe podręczniki - "O poprawie wad wymowy" oraz "Gramatyka polsko-łacińska"
75. Założył w Warszawie Collegium Nobilium. Przygotował nowe kadry nauczycieli i wychowawców. Sam głosił przemówienia do wychowanków i ich rodziców, w których szeregach znajdowali się prawie wszyscy wpływowi wówczas obywatele polscy. Nawoływał ich do odnowy duchowej.
76. Reforma szkolnictwa przeprowadzona przez ks. Konarskiego polegała na tym, że zorganizował on nauczanie języka i retoryki łacińskiej na nowych podstawach, w oparciu o ożywione na nowo autentyczne tradycje antyku, zapomniane w znacznej mierze przez późnobarokowy pseudoklasycyzm, a świeżo za jego czasów przypomniane światu przez włoskich uczonych. W retoryce dbał nie tylko o formę wypowiedzi, ale i treść, podejmując ważne kwestie z życia społecznego i politycznego naszej Ojczyzny. Wprowadził także do programu szkolnego nowe przedmioty: historię powszechną i ojczystą, prawo polskie i międzynarodowe, geografię, zagadnienia polityczne i światopoglądowe, języki nowożytne i filozofię.
77. Ks. Stanisław Konarski poświęcał się także reformie politycznej. Podstawowym jego dziełem w tej dziedzinie było "O skutecznym rad sposobie", w którym wyliczył wszystkie bolączki ówczesnej Polski i podał nowe wzory ustrojowe.
78. Dowodem wielkich zasług ks. Konarskiego dla Ojczyzny był medal "Sapere auso", wybity na jego cześć przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
79. Innym podkreśleniem zasług Konarskiego było to, iż król bywał w szkołach pijarskich i zapraszał ks. Konarskiego do siebie na słynne Obiady Czwartkowe.
80. Na skutek inspiracji pijarskiej powstała w Warszawie Szkoła Rycerska oraz rozpoczęła działalność Komisja Edukacji Narodowej, tworzona i podtrzymywana przez uczniów ks. S. Konarskiego.
81. Ks. Konarski miał także osiągnięcia na polu działalności religijnej. Podkreślał mocno, że życie religijne jest nieodłączne od życia społecznego i politycznego. Był zdania, że dobrymi obywatelami i prawdziwymi patriotami będą tylko ludzie szczerze religijni, ludzie o zdrowych zasadach moralnych.
82. Pod koniec życia napisał specjalny traktat religijny pt. "O religii poczciwych ludzi", w którym bronił zasad prawdziwej religii przed niewiarą i bezbożnością. Dzieło to napisał szczególnie z myślą o młodzieży jako jej wielki wychowawca i prawdziwy obrońca jej najpiękniejszych ideałów.
83. Życia dopełnił w celi zakonnej swojego Collegium Nobilium przy ul. Miodowej w Warszawie 3 sierpnia 1773 roku.
84. Jego pogrzeb był wielką narodową manifestacją.
85. Zmarłego pochowano w podziemiach kościoła pijarskiego przy ul. Długiej.
86. Po Powstaniu Listopadowym prochy ks. Stanisława i innych pijarów zostały usunięte przez Rosjan i potajemnie zakopane we wspólnej mogile pod aleją cmentarną na Powązkach, w sąsiedztwie kościoła Św. Karola Boromeusza. Obecnie na absydzie kościoła znajduje się tablica pamiątkowa....
dziubar1