Zywioly_w_przedszkolu.doc

ŻYWIOŁY W PRZEDSZKOLU

JAK WPROWADZIĆ PRZEDSZKOLAKI

W FASCYNUJĄCY ŚWIAT PRZYRODY?

Codziennie

Stopami dotykać ziemi,

Ogrzewać się przy ogniu,

Wpadać do wody

I być głaskanym przez wiatr.

Wiedzieć, iż dzień bez nich czterech,

Siostry wody i brata ognia

Matki ziemi i ojca nieba,

Jest dniem zepsutym.

Dniem w wojnie, którą prowadzimy

Przeciwko wszystkiemu

Mądrość Indian- Dorothee Solle

Celem edukacji ekologicznej jest umożliwić dzieciom świadomie postrzegać, przeżywać i rozkoszować się bliskim mu środowiskiem tj. ziemią, wodą, powietrzem, ogniem, słońcem, księżycem i gwiazdami jako pierwotnymi źródłami życia, a także bliskim otoczeniem tzn. lasem, łąką, organizmami żywymi, kamieniami itp.

Jedynie wówczas, gdy środowisko, przyroda będą postrzegane świadomie, będzie można pozytywnie ukształtować i ocenić zachowanie w stosunku do środowiska i przyrody.

Zmysły kształtują w dziecku obraz środowiska, są pośrednikiem między światem wewnętrznym i zewnętrznym, mostem łączącym jestestwo ze środowiskiem. Poprzez różnorodne ćwiczenia i zabawy angażujące poszczególne zmysły tworzymy sytuacje, w których dziecko na nowo odkrywa i odczuwa jako wartościowe swoje zmysły, nabywa bezpośrednich doświadczeń, wzbogaca swoją wiedzę a przez to budzi się w nim świadomość ekologiczna.

ZIEMIA

Doświadczenia i zabawy

Ø     „Obrazy ziemi”

Dzieci wycinają z kartonu cztery paski o długości ok. 50cm. Sklejają je na kształt ramy. Następnie wybierają sobie np. w ogrodzie przedszkolnym najciekawsze ich zdaniem miejsce, kładą swoją ramę tworząc w ten sposób swój obraz. Dokładnie obserwują obramowany kawałek ziemi. Najlepiej, gdy dzieci prowadzą obserwacje w parach mogą się wówczas wymieniać spostrzeżeniami.

Dalsza część zabawy to „muzeum obrazów ziemi”- dzieci przechadzają się po „muzeum” na dźwięk np. dzwoneczka zatrzymują się i oglądają najbliżej leżący obramowany skrawek ziemi, gdy ponownie zabrzmi dzwoneczek idą dalej.

Ø     „Nieziemskie obrazy”

Dzieci malują farbą z ziemi.

Mocno rozdrabniamy ziemię, mieszamy z wodą do konsystencji gęstej papki i odstawiamy na jeden dzień. Następnie dodajemy klej do tapet lub klej mączny. Farby ziemi można przechowywać w dobrze zamykanych słoikach. Do malowania najlepiej nadają się grube pędzle.

Ø     Odgłosy ziemi - memory

Dla dźwiękowego menory potrzebna jest parzysta liczba plastikowych opakowań np. po kliszach lub puszki, przy czym wszystkie powinny mieć jednakowy kształt i szczelne zamknięcie. Napełniamy je różnymi rodzajami ziemi. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, aby jednakową ilością danej próbki ziemi, podściółki z liści, z igieł itd. napełniać po dwa pojemniki. Na dnie można przykleić etykietkę pomocną identyfikacji rodzajów ziemi.

Ø     Dotykowa skrzynka z ziemią

Na wąskich bokach kartonu należy wyciąć otwory, takiej wielkości, aby można było w nie włożyć rękę. Dno wyłożyć folią. Następnie do środka włożyć różne materiały- gruboziarnistą ziemię, miałką ziemię, ziemię kwiatową, piasek z piaskownicy, kamyki, żwir, mech, liście, kamień polny, węgiel/brykiet itp. i karton zamyka się pokrywką Dzieci wkładają obydwie ręce w otwory z prawej i lewej strony i badają dotykiem zawartość, najlepiej z zamkniętymi oczami. Opisują swoje dotykowe wrażenia: jakie to jest w dotyku, czy jest to przyjemne, co to może być? Następnie mogą zajrzeć do różnych kartonów, aby zharmonizować wrażenia dotykowe z wizualnymi.

Ø     Mali detektywi- gdzie jest ziemia, jak silne są rośliny?

Podczas spaceru po osiedlu przedszkolaki uważnie się rozglądają, gdzie można zobaczyć ziemię, a co znajduje się tam gdzie jest niewidoczna. Ogromne emocje pojawią się, gdy mali badacze odkryją, iż na chodniku a czasami na ulicy jest pęknięty asfalt i spoza niego wygląda mała roślinka. Jak to możliwe? O tym mogą przekonać się sami.

Kubeczek po jogurcie napełniamy na wys. ok. 2cm wodą, rozpuszczamy w niej tyle sproszkowanego gipsu, aż uzyskamy gęstą papkę. Wciskamy w niegłęboko dwie fasolki. Gdy gips stwardnieje, wykładamy odlew na talerz i dolewamy trochę wody. Wodę uzupełniamy codziennie. Po kilku dniach zarodki fasolki rozsadzą twardy jak kamień gips.

Ø Masa do modelowania

Dobra modelina składa się z piasku i ziemi, potrzebny jest jeszcze klej do klejenia płytek i trochę wody. W stosunku 1:2 wsypujemy do miski jedną część piasku, ziemi, dwie części kleju i mieszamy tę masę z odrobiną wody tak, aby była ona gęsta i gładka. Z takiej masy można modelować różne kształty, a po 24 godzinach jest ona dobrze wyschnięta i nadaje się do malowania.

Ø Ogród zen

Z piasku można wykonać ogród zen. W tym celu wypełniamy duże, płaskie naczynie ze szkła lub też blachę kuchenną jasnym piaskiem dla ptaków. Dwa kamyki i być może gałązka układane są w dużej odległości od siebie Nigdy nie należy wykorzystywać do dekoracji więcej niż pięć przedmiotów. Teraz wykonujemy w piasku przy pomocy widelca lub grzebienia linie tak, aby prowadziły, wokół przedmiotów i optycznie je ze sobą łączyły. Linie te powinny mieć zawsze łagodne kształty.

OGIEŃ 

Doświadczenia i zabawy

(początkowo należy w doświadczeniach używać długich zapałek!!!)

Ø Zapal-zdmuchnij

I ETAP - Dziecko zapala zapałkę, mocno trzyma ją w ręku, inne zdmuchuje płomień.

II ETAP – Stawiamy miskę napełnioną wodą, przedszkolak zapala zapałkę i płonący płomień zanurza w wodzie. Płomień sycząc gaśnie.

Ø Właściwe obchodzenie sicze świecą

Zapalamy świecę, potem zaś najpierw gasimy zapałkę, a później płomień świecy. teraz na odwrót zapalamy zapałkę od palącej się świecy. Będzie przy tym mocno syczało. Należy pewnie trzymać zapałkę!

Ø Płomień świecy

Płonąca świeca stoi na stole. Dzieci siedzą dookoła i dokładnie obserwują mały płomień- opowiadają o tym, co widzą. Próbują lekko dmuchać na płomień uważnie go obserwując. Co się dzieje, gdy zdmuchniemy świeczkę?

Ø Czary ze świeczkami – czy to duchy gaszą świeczki?!.

Przygotowujemy trzy świeczki podgrzewacze, mały i duży słoik- obydwa z dającą się zamknąć pokrywką. Zapalamy świeczki, dwie z nich stawiamy na pokrywkach i zakręcamy, trzecia pali się swobodnie. Obserwujemy i co z tego wynika- płomień zużywa „powietrze do oddychania”, a dokładniej mówiąc tlen, gdy go nie ma płomień gaśnie.

Ø Badacze ognia

Fajerwerki- każde dziecko może posypać płomień świecy pieprzem z pieprzniczki i w ten sposób wzniecić małe „fajerwerki”

Czarodziejski ogień- koniec zapałki należy zanurzyć w wosku i trzymać nad płomieniem na wysokości 2-3cm. Dzieci powinny zaobserwować, co się stanie.

Ø Strażnicy ognia

Dzieci siedzą w kręgu. W środku, przed czerwoną chustką siedzi dziecko z zasłoniętymi oczami – strażnik ognia. Gdy będzie całkiem cicho, ktoś zostaje wybrany na strażaka. Dziecko- strażak ma za zadanie cicho zbliżyć się do ognia- chustki i dotknąć go palcem staje się wówczas nowym „strażnikiem ognia”. Strażnik natomiast może zawołać „stop”, gdy usłyszy jakiś szelest. Po trzech nieudanych próbach dotknięcia ognia następuje zmiana strażaka.

Ø Migoczący obraz ognia

Dzieci wybierają różne odcienie barw oddające kolor ognia i rwą papier na wąskie, spiczasto zakończone paski. Te paski płomienie przyklejają gęsto jeden obok drugiego, a częściowo także jeden na drugim, tworząc z nich obraz ognia.

Mogą również przyklejać swoje „języki ognia ” na prostokątnym pasku kalki technicznej. Gotowy obraz skleja się na kształt rury i nakłada niczym abażur na płonącą świeczkę-podgrzewacz. Teraz migoczą płomienie w obrazie ognia J.

Ø Zabawy z dymem

Zapalacie świeczkę i prosicie, aby dzieci dokładnie obserwowały, gdy płomień świecy zostanie zgaszony.

Uwaga: raz dwa trzy! Dzieci zdmuchują płomień. Co można zobaczyć?

Od czerwono żarzącego się knota wzbija się cienki obłok dymu. Dym porusza się w powietrzu niczym wąż, dzieli się, tańczy, tworzy dymny precelek ….itp. można teraz zachęcić dzieci aby dały upust swojej fantazji i szukały różnych śmiesznych skojarzeń związanych z obrazami tworzonymi przez dym.

Jednak dym zgaszonej świeczki szybko znika, więc można wykorzystać do tego ćwiczonka dymne świeczki- małe wonne stożki lub kadzidełka o niezbyt intensywnym zapachu J!

Ø Sadza i węgiel- magia sadzy

To czary uważają dzieci- gdy widzą jak na ich oczach robi się sadzę. Wystarczy wziąć porcelanowy talerzyk i trzymać dolną krawędź nad płomieniem świecy. Po ostygnięciu dzieci mogą palcami dotykać sadzy a następnie odbijać je na kartce papieru, do powstałych śladów można dorysować flamastrem różnorodne elementy tworząc sadzowe stworki- sprawi to dzieciom wiele radości!

Ø Dymne obrazki

Wystarczy przytrzymać i delikatnie poruszać nad świeczką kartką bloku technicznego lub kartonem i w ten magiczny dla dzieci sposób tworzyć obrazek. Później dzieci mogą próbować nazywać swoje prace, dorysowywać pewne elementy wg fantazji, będzie to z pewnością nowe doświadczenie.

WODA