Uczenie się esperanto.doc

(87 KB) Pobierz
Uczenie się esperanto

Uczenie się esperanto

Doświadczenie wykazało, że ten, kto najpierw opanował znajomość esperanto, szybciej mógł nauczyć się innego języka obcego, – częściowo dlatego, że esperanto ze swoją regularnie powiązaną i logiczną budową – ułatwia zrozumienie gramatyki, częściowo zaś dlatego, że esperanto w przeważającej mierze zbudowane jest z międzynarodowych słów. 80% podstaw słownych zapożyczonych jest z łaciny oraz języka włoskiego, – pozostałe m.in. – z greckiego, rosyjskiego, niemieckiego i angielskiego. Powodem tego, iż znajomość esperanto ułatwia uczenie się innych języków jest fakt, że esperanto stwarza pozytywne nastawienie do procesu nauki języków obcych z uwagi na swoją nieskomplikowaną strukturę, dzięki której uczniowie już po kilku pierwszych tygodniach nauki esperanto, mogą prowadzić łatwe rozmowy w tym języku. Esperanto dzięki swojej przejrzystości i logice wywołuje u uczącego się specjalne odczucie dla obcego języka i jest też świetną bazą do jego opanowania.

Istnieje co najmniej 1 000 rodzin na całym świecie, które stosują esperanto jako swój język domowy. Rodziny te, powstały z reguły w wyniku spotkania się kobiet i mężczyzn (z różnych krajów i z różnymi językami ojczystymi), na konferencjach esperantystów.

Malvarma

Z uwagi na specyfikę budowy tego języka, nie potrzeba uczyć się tyle samo słów w esperanto, ile należy opanować w przypadku nauki innego języka obcego. Jeden i ten sam rdzeń słowa daje początek wielu innym słowom, poprzez dodanie przedrostka albo końcówki. Jeśli przykładowo dodaje się przed jakimś słowem – m a l -, to otrzymuje się przeciwieństwo jego znaczenia.

-ciepły =

varma.

-zimny =

malvarma.

-jasny =

lumo.

– ciemny =

mallumo.

Weźmy np. – polskie słowo – „r o d a k”. W języku esperanto zbudowane jest ono następująco:

sam(a)

= taki sam, równy

// wszystkie przymiotniki kończą się na „a

land(o)

= kraj

// wszystkie rzeczowniki kończą się na „o

ano

= mieszkaniec

 

samlandano

= rodak

 

samurbano

= osoba, z tego samego miasta

urbo = miasto

saminsulano

osoba, z tej samej wyspy

insulo = wyspa

samlingvano

= osoba, mówiąca tym samym językiem

lingvo = język

 

- pismo =skribo,

rzeczownik kończy się na „-o

- pisać =skribi

czasownik kończy się na „-i

- pisemnie =skribe

przysłówek kończy się na „-e

- pisemny =skriba

przymiotnik kończy się na „-a

Rzeczownik kończy się zawsze na -o

domo

dom

knabo

chłopiec

muziko

muzyka

skribo

pismo

hundo

pies

Przymiotnik kończy się zawsze na -a

granda

duży

juna

młody

skriba

pisemny

La jest rodzajnikiem określonym. Nie odmienia się go nigdy.

La hundo

ten pies

La hundo estas blanka (Ten pies jest biały).

La domo

ten dom

 

La knabo

ten chłopiec

 

La tablo

ten stół

 

La floro

ten kwiat

 

Rodzajnik nieokreślony nie istnieje.

hundo

pies, jakiś pies

domo

dom, jakiś dom

Przetłumacz:

ronda ringo

okrągły pierścień

rapida biciklo

szybki rower

forta kafo

mocna kawa

varma akvo

ciepła woda

Czasownik w formie bezokolicznika otrzymuje końcówkę -i

esti

być

vidi

widzieć

skribi

pisać

Liczebniki:

0

nul

 

1

unu

 

2

du

 

3

tri

 

4

kvar

 

5

kvin

 

6

ses

 

7

sep

 

8

ok

 

9

naux

(↓ Alfabet)

10

dek

 

11

dek unu

 

12

dek du

 

20

dudek

 

25

dudek kvin

 

100

cent

 

237

ducent tridek sep

 

1000

mil

 

1780

mil sepcent okdek

 

Czy potrafisz przetłumaczyć na język polski następujące słowa? Zakryj prawą kolumnę. Akcent pada zawsze na przedostatnią sylabę.

adreso

adres

aparato

aparat

biciklo

rower

butelo

butelka

dentisto

dentysta

doktoro

doktor

fakso

fax

floro

kwiat

fotelo

fotel

granda

duży

hospitalo

szpital

hotelo

hotel

hundo

pies

kafo

kawa

karoto

marchew

knabo

chłopiec

komforta

wygodny /-a/

papero

papier

pasporto

paszport

radio

radio

telefono

telefon

teniso

tenis

vino

wino

Więcej o metodzie budowy słów: z pomocą przedrostka albo przyrostka możma zbudować cały szereg słów pochodzących od rdzenia danego słowa. Stosując np. przedrostek: mal-, budujemy określenie o przeciwnym znaczeniu:

bona

dobrze

malbona

źle

longa

długi

mallonga

krótki

fermi

zamknąć

malfermi

otworzyć

pli

więcej

malpli

...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin