ISTOTA GOSPODARKI RYNKOWEJ
Rynek istnieje tak długo, jak długo istnieje między ludźmi potrzeba wymiany dóbr. Potrzeba ta wynika z faktu, że ludzie posiadają nadmiar jednych dóbr przy niedoborze innych. Od wieków niektórzy odczuwali potrzebę posiadania tego, co inni mieli w nadmiarze i czego chcieli się pozbyć w zamian za coś innego (np. pieniądze lub dobra). Ta zależność doprowadziły do powstania rynku, czyli miejsca, gdzie spotykali się sprzedający i kupujący. Sprzedający oferując swoje dobra tworzyli podaż, a nabywcy chcąc je zakupić reprezentowali popyt na te dobra. W wyniku negocjacji między sprzedającymi a kupującymi kształtowały się ceny. Pierwsze rynki były, więc miejscem spotkań sprzedawców i kupujących, czyli popytu i podaży, a także miejscem kształtowania się cen. Obecnie, dzięki łączności technicznej, bezpośrednie kontakty sprzedających i kupujących nie są konieczne, sprzedaż często odbywa się bez osobistych kontaktów kupujących i sprzedających.
RODZAJE RYNKU
Najczęściej stosowanymi w praktyce kryteriami rozróżniania rynku jest:
1) Zasięg relacji zachodzących pomiędzy uczestnikami rynku
P Rynek lokalny obejmuje potencjalnych klientów POS oraz lokalną konkurencją. Klientów bada się z punktu widzenia następujących kryteriów: wiek, poziom dochodów, miejsce zamieszkania, stopa bezrobocia, dzietność rodzin. Dane te pozwalają przewidywać interesujące z punktu widzenia strategii promocji i sprzedaży preferencje klientów. Konkurencje analizuje się z punktu widzenia: jej liczebności, udziałów w rynku, usytuowaniu względem najczęściej odwiedzanych miejsc, oferty.
P Rynek regionalny do kontaktów między klientem a dostawcami dochodzi na większym terenie, np. powiatu, województwa
P Rynek Krajowy umożliwia zawieranie transakcji pomiędzy kupującymi i sprzedającymi z całego kraju.
P Rynek zagraniczny w taki rynek można wejść poprzez eksport pośredni, eksport bezpośredni, własne filie za granicą, licencje, franchising, inwestycje bezpośrednie
P Rynek światowy uczestniczący w wymianie między kilkoma państwami na skalę światową klasyfikacja wg. Przedmiotu obrotu
2) Przedmiot wymiany
P Rynek dóbr i usług przedmiotem obrotu są dobra i usługi przeznaczone do bezpośredniego zaspokajania potrzeb konsumenta
P Rynek kapitałowy segment rynku finansowego, na którym dokonywane są emisje średnio- i długoterminowych instrumentów finansowych takich jak akcje i obligacje, przeznaczone na finansowanie inwestycji.
P Rynek pracy przedmiotem obrotu są wiedza i umiejętności ludzi poparte indywidualnymi predyspozycjami do wykonywanych prac.
3) Liczba sprzedawców na rynku
P Monopol na rynku występuję tylko jeden dostawca danego towaru
P Digopol na rynku występuje kilku silnych dostawców
P Konkurencja doskonała na rynku występuję wielu sprzedawców i odbiorców i obie strony rynku mają swobodne działania
P Konkurencja nie doskonała rynek, na którym przynajmniej jeden ze sprzedawców lub nabywców ma wpływ na sytuację na rynku
4) Stopień zaspokojenia potrzeb
P Rynek producenta sytuacja rynkowa, w której wielkość zapotrzebowania zgłaszanego na produkty ze strony kupujących jest mniejsza
P Rynek konsumenta sytuacja rynkowa, w której wielkość zapotrzebowania zgłaszanego na produkty ze strony kupujących jest mniejsza od przedstawionej wielkości oferty sprzedaży tych produktów Klasyfikacja ze względu od zakresu kontroli
RYNEK FINANSOWY dzielimy na
P Rynek pieniężny transakcję zawierane są na okres 1roku
P Rynek kapitałowy transakcje na okres dłuższy niż rok
P Rynek walutowy kupuję się i sprzedaję środki płatnicze innych państw
ELEMENTY RYNKU
Wyróżniamy trzy elementy rynku
POPYT ilość towaru, którą nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie przy ustalonej cenie. Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrost ceny powoduje zmniejszenie wielkości popytu, a obniżka ceny wywołuje wzrost wielkości popytu.
Krzywa popytu pokazuje ilość dóbr i usług, jaką konsumenci chcą kupić przy każdym poziomie ceny.
Popyt zależy od następujących czynników
1) Od ceny danego dobra
2) Od dochodów ludności
3) Od liczby ludności
4) Ceny innych dóbr (efekt substytucyjny, efekt komplementarny)
5) Od mody, gustów konsumentów, sezonowość, opinii lekarzy oraz innych konsumentów
PODAŻ ilość towaru, którą dostawcy są skłonni dostarczyć na rynek w określonym czasie. Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrostowi ceny towaru towarzyszy wzrost podaży, a obniżaniu się ceny - spadek wielkości podaży.
Krzywa podaży pokazuje ona ilość dóbr bądź usług, jakie producenci chcą dostarczyć na rynek przy każdym poziomie ceny w danym okresie
Podaż zależy od następujących czynników
1) Ceny danego dobra
2) Ceny czynników wytwórczych
3) Dostępność czynników wytwórczych
4) Technologii
5) Ceny innych dóbr
6) Liczby producentów na danym rynku
CENA to pieniężny wyraz wartości towaru oraz wartość towaru wyrażona w pieniądzu
Cena spełnia trzy funkcje
1)Informującą, ponieważ przekazuje informację o dostępności towaru
2)Jest to bodziec do pojęcia działalności gospodarczej
3)Dystrybucyjną obniżenie ceny dopuszcza biedniejszych do zakupu
Rodzaje cen
· Równowagi rynkowej to cena, która równoważy popyt z podażą
· Zbytu to cena, jaką odbiorca płaci producentowi
· Hurtowa cena, jaka płaci odbiorca hurtownikowi za dużą ilość towarów
· Detaliczna to taka, jaką nabywca płaci sprzedawcy za towar w punkcie sprzedaży
· Nabycia to cena zakupu powiększona o koszty zakupu Np. koszty transportu
· Światowa to cena określonego towaru utrzymująca się na rynku światowym
· Urzędowa to cena ustalona przez organy administracji państwowej
· Umowne to ceny ustalone między kupującym, a sprzedającym w drodze negocjacji
· Gwarantowane minimalne ceny skupu gwarantowane przez państwo
· Dumpingowe to zjawisko, które polega na tym, że określone produkty są sprzedawane za granicą po cenach niższych niż koszty ich wytworzenia.
chomik_stasio