Zabawy z wykorzystaniem piłek i chusty animacyjnej – część 1.
Zapraszamy do wspólnej podróży po świecie z Kapitanem JUKĄ. Podczas tej morskiej wyprawy powstał dziennik okrętowy, w którym Kapitan zapisał trasę podróży i wszystkie przygody.
Jesienią, zanim okręt wyruszył w rejs, Kapitan musiał skompletować załogę, wyszkolić ją i zgromadzić zapasy. Pożegnawszy się ze stałym lądem, podróżnicy wypływają na morze.
1. ZBIERANIE ZAŁOGI
Cele: zabawa integracyjna i orientacyjno-przestrzenna.
Pomoce: piłeczki.
Uczestnicy: wszystkie grupy wiekowe.
Przebieg zabawy
Dzieci, z zamkniętymi oczami, siedzą w siadzie skrzyżnym w różnych miejscach sali. Kapitan (nauczyciel lub, w starszych grupach, jedno z dzieci) chodzi pomiędzy uczestnikami zabawy z workiem piłeczek. To dziecko, któremu położy piłeczkę na kolanach, bierze ją, cicho wstaje i dołącza do Kapitana. Tworzy się coraz dłuższy sznur dzieci z piłeczkami. Ważne jest jak najcichsze poruszanie się po sali.
2. POZNAJMY SIĘ
Cele: zabawa integracyjna i orientacyjno-porządkowa; poznawanie imion dzieci z grupy.
Przebieg zabawy (wersja I)
Dzieci siedzą blisko siebie w dużym kole, w którego środku siedzi nauczyciel z koszem piłeczek. Prowadzący turla piłeczkę po kolei do każdego dziecka, wypowiadając przy tym wolno i rytmicznie jego imię. Cała grupa wspólnie powtarza imię kolegi.
Przebieg zabawy (wersja II)
Dzieci, maszerując w rzędzie, losowo wybierają piłeczkę z siatki. Swobodnie biegają po sali, bawią się piłeczkami. Na umówiony sygnał nauczyciela, np. klaśnięcie, siadają w dowolnym miejscu. Prowadzący pokazuje piłeczkę w wybranym kolorze, prosząc, żeby dzieci mające piłkę tej samej barwy kolejno się przedstawiły, wymawiając wyraźnie swoje imię.
Nauczyciel prowadzi zabawę tak długo, aż wszystkie dzieci się przedstawią.
3. AHOJ! JAK MASZ NA IMIĘ?
Pomoce: piłeczki, gwizdek i chusta animacyjna.
Uczestnicy: dzieci starsze.
Na rozłożonej na podłodze chuście siedzą dzieci w siadzie skrzyżnym. Każde z nich siedzi na innym klinie, przy samym brzegu chusty. Kapitan (nauczyciel) również zajmuje miejsce w kole. Do każdego dziecka turla piłkę przypadkowego koloru i mówi: „Ahoj! Jak masz na imię?”. Dziecko łapie piłkę i odpowiada: „Ahoj! Mam na imię …”. (Ważna jest „marynarska” intonacja głosu).
Kiedy wszyscy się przedstawią, Kapitan gwiżdże w gwizdek. Na ten sygnał dzieci przesiadają się na klin zgodny z kolorem piłki, którą otrzymały.
4. SZKOLENIE NA ŻEGLARZA
Cele: ćwiczenie orientacji w przestrzeni i schemacie ciała.
Pomoce: piłeczki, wesoła muzyka marszowa lub do podskoków.
Każde dziecko otrzymuje jedną piłeczkę. Wszyscy poruszają się zgodnie z charakterem muzyki po całej sali, trzymając piłeczkę w ręku. Na przerwę w muzyce, nauczyciel wymienia jakąś część ciała. Dzieci zatrzymują się i dotykają piłeczką części ciała wymienionej przez prowadzącego.
5. ŻEGLARSKI SPRAWDZIAN
Cele: zabawa ruchowo-naśladowcza.
Pomoce: piłeczki, piosenka żeglarska lub muzyka marszowa.
Dzieci siedzą w rzędzie (jedno za drugim), a Kapitan (nauczyciel lub, przy powtórzeniach zabawy, dziecko) stoi zwrócony twarzą w ich kierunku. Wykonuje rękoma ruchy, które załoga musi dokładnie powtarzać – jak w lustrze. Może to być przekładanie piłki z ręki do ręki nad głową, „kreślenie” przed sobą figur geometrycznych, ruchy naśladujące wiosłowanie jedna ręką, drugą ręką, wiosłowanie naprzemienne, wychylanie ciała na boki itp.
6. GROMADZENIE ZAPASÓW NA WYPRAWĘ
Cele: rozwijanie współdziałania w grupie; ćwiczenie słuchu, pamięci i koncentracji.
Pomoce: piłeczki, chusta animacyjna, muzyka do marszu.
Dzieci wraz z nauczycielem przypisują piłkom nazwy owoców i warzyw, np. piłka czerwona – pomidor, żółta – cytryna, pomarańczowa – marchewka, zielona – kapusta, fioletowa – śliwka. Niebieska piłka to woda – zawsze na wyprawę trzeba zabrać wodę.
Dzieci dostają po jednej piłce i ustawiają się wokół chusty. Jedną ręką trzymają uchwyt, w drugiej maja piłkę. Maszerują w koło. Na hasło nauczyciela, np. „pomidory!” – dzieci, które mają czerwone piłeczki rzucają je na środek chusty. I tak dalej.
Po każdym haśle następuje zmiana kierunku marszu (tylko w wersji dla starszych dzieci, młodsze mogą sobie nie poradzić z czynnościami manipulacyjnymi).
7. DRZEWA W SADZIE
Cele: rozwijanie umiejętności liczenia, współdziałania w grupie, orientacji w przestrzeni; ćwiczenie słuchu i koncentracji.
Pomoce: piłeczki, chusta animacyjna, tamburyn, spokojna muzyka.
Na początku nauczyciel ustala z dziećmi, jaki owoc przypisać do danego koloru piłki. Następnie dzieli dzieci na dwie grupy: drzewa owocowe i zbieraczy. Drzew może być więcej niż zbieraczy. Każde z dzieci-drzew otrzymuje po dwie przypadkowe piłki. Zbieracze siadają z boku, a dzieci-drzewa stają w różnych miejscach rozłożonej chusty. Przy muzyce lekko poruszają rękami. Na dźwięk tamburynu upuszczają na chustę owoce. Dzieci-zbieracze układają piłki na klinach odpowiadających im kolorem. Na zakończenie wszystkie dzieci siadają wokół chusty i liczą, ile owoców każdego rodzaju nazbierano.
8. KOSZE Z OWOCAMI
Pomoce: piłeczki, koła hula-hoop w tych samych kolorach co piłki, muzyka do marszu, bębenek.
Nauczyciel rozkłada koła hula-hoop na podłodze w różnych miejscach sali. Dzieci otrzymują po jednej piłeczce. Podczas muzyki poruszają się po sali marszowym krokiem w różnych kierunkach. Na przerwę zatrzymują się i uważnie słuchają, ile dźwięków zagra nauczyciel na bębenku. Następnie szukają koła hula-hoop w takim samym kolorze jak ich piłeczka i – wspólnie z innymi dziećmi – wkładają do niego tyle piłeczek, ile usłyszały dźwięków. Po wykonaniu zadania prowadzący, wspólnie z dziećmi, sprawdza liczbę piłeczek w kołach.
9. JESIENNE OBRAZKI
Cele: rozwijanie wyobraźni plastycznej; współdziałanie w parach lub w grupie.
Pomoce: chusta animacyjna, piłeczki, kasztany, żołędzie, kolorowe liście, gałązki jarzębiny, muzyka relaksacyjna.
Dzieci rozkładają na podłodze chustę animacyjną i dobierają się w pary lub większe zespoły, w zależności od liczebności grupy. Uczestnicy ustawiają się przy wybranym klinie chusty i układają na nim, według własnej inwencji, kolorowe liście, kasztany, żołędzie, jarzębinę i piłeczki. W ten sposób powstają jesienne obrazki. Po wykonaniu zadania dzieci spacerują dookoła chusty, oglądają swoje prace i opowiadają o nich.
10. KOLOROWE FIGURY
Cele: rozwijanie umiejętności współdziałania w grupie, układania figur geometrycznych oraz spostrzegawczości.
Pomoce: piłeczki, muzyka do maszerowania, biegu lub podskoków.
Nauczyciel dzieli grupę na 8-osobowe zespoły i rozdaje kolorowe piłeczki – po jednej dla każdego dziecka. Uczestnicy poruszają się po całej sali, zgodnie z charakterem muzyki. Na przerwę w grze wszyscy zbierają się w ustalone zespoły i wspólnie układają z piłeczek figurę geometryczną wymienioną przez nauczyciela: koło, trójkąt lub kwadrat.
11. ŻEGNAMY LĄD, ŻEGNAMY LAS
Cele: rozwijanie wrażliwości słuchowej.
Pomoce: chusta animacyjna, jesienne liście, F. Liszt Marzenie miłosne nr 3.
Dzieci dostają do obu rąk po kilka liści. Stają w różnych miejscach rozłożonej chusty
i udają drzewa. Słuchając muzyki, dostosowują nasilenie ruchu rąk i tułowia
do natężenia muzyki. Dzieciom młodszym nauczyciel bardziej różnicuje zmiany dynamiczne, pogłaśniając lub ściszając muzykę. Na przerwy w muzyce dzieci upuszczają trochę liści na chustę. Po kilku przerwach, gdy wszystkie liście leżą już na chuście, dzieci podnoszą ją za uchwyty, w ciszy podrzucają liście i słuchają ich szelestu. Odpowiednio poruszając chustą – tworzą muzykę.
12. MORSKA WYPRAWA
Cele: nawiązanie przyjaznego kontaktu, wytworzenie dobrej atmosfery; rozwijanie koordynacji ruchowej i świadomości prawej i lewej strony ciała; reagowanie ruchem na zmiany tempa.
Pomoce: chusta animacyjna, piosenka Kapitana JUKI.
Dzieci z nauczycielem rozkładają chustę na podłodze i stają dookoła niej, tworząc koło. Wszyscy podają sobie dłonie lub kładą ręce na ramionach sąsiadów. Podczas zwrotek piosenki, uczestnicy kołyszą się w pulsie muzyki na boki, w tym samym kierunku (prowadzący może podpowiadać mówiąc: w prawo, w lewo....). Mogą również w tym czasie, na polecenie nauczyciela, naśladować różne czynności marynarskie: wiosłowanie, wciąganie flagi na maszt, przeciąganie liny. Na refren piosenki – wszyscy łapią uchwyty chusty i drobnymi kroczkami biegają dookoła. Gdy usłyszą kolejną zwrotkę, zatrzymują się, kładą chustę na podłodze i powtarzają wcześniejsze czynności.
Przebieg zabawy (wersja dla dzieci młodszych)
Podczas słuchania zwrotek dzieci poruszają chustą do góry i na dół, naśladując fale na morzu. W czasie refrenu – trzymając chustę, biegają dookoła drobnymi kroczkami.
13. FALE
Cele: uwrażliwienie na zmiany dynamiczne muzyki.
Pomoce: chusta animacyjna, Walc Des-dur F. Chopina lub inny fragment muzyczny.
Dzieci trzymają chustę za uchwyty. Nauczyciel zmienia natężenie utworu muzycznego. Dzieci poruszają chustą do góry i na dół, naśladując fale na morzu, zgodnie z zasadą: muzyka cicha – bardzo małe fale, głośna – wielkie fale.
Dzieciom starszym należy zaproponować również dynamikę pośrednią.
14. OKRĘTY NA MORZU
Cele: integracja grupy, czerpanie radości ze wspólnej zabawy.
Pomoce: chusta animacyjna, 6 nadmuchanych balonów lub piłeczek, 6 kartek w kolorach chusty.
Dzieci naśladują fale morskie, poruszając chustą. Nauczyciel wrzuca na nią 6 nadmuchanych balonów (okrętów) w kolorach klinów na chuście. Balony-okręty kołyszą się i podskakują na falach. Jeżeli któryś spadnie na podłogę, wszyscy zatrzymują się i nauczyciel odczytuje polecenie napisane na kartce mającej taki sam kolor jak balon, np.: skaczcie jak pajace, wykonajcie 10 przysiadów. Polecenie wykonują tylko te dzieci, które stoją przy klinie chusty w tym samym kolorze, co balon i kartka. W wersji uproszczonej – polecenie wykonują wszyscy.
15. TRĄBA POWIETRZNA
Cele: integracja grupy; czerpanie radości ze wspólnej zabawy.
Pomoce: chusta animacyjna, bębenek, piłki.
Na chuście leży dużo piłek. Dzieci, trzymając chustę za uchwyty, kręcą się w tempie określanym przez nauczyciela, grającego na bębenku. Najpierw bardzo wolno, następnie stopniowo przyśpieszając, aż do szybkiego wirowania. Na akcent muzyczny dzieci zatrzymują się i podrzucają piłki tak mocno, żeby wszystkie spadły z chusty. Nauczyciel liczy do 10. W tym czasie dzieci muszą pozbierać wszystkie piłki i umieścić je z powrotem na chuście. Zabawa się powtarza, z tym, że dzieci poruszają się w odwrotnym kierunku.
ZABAWY Z CHUSTĄ I PIŁECZKAMI CZ.2
Po zimie, spędzonej na Biegunie, załoga Kapitana Juki wyruszyła w dalszą drogę. Podróżnicy przybili do brzegów Ameryki Północnej, gdzie poznali prawdziwych, indiańskich wojowników, którzy zostali ich przyjaciółmi. Spędzili z nimi całą wiosnę, a z początkiem lata ponownie wsiedli na okręt i wypłynęli na ocean. Po kilku dniach dotarli do Afryki. Wędrowali po dżungli oraz po pustyni, spotkali zwierzęta afrykańskie i znów przeżyli wiele ciekawych przygód. Pod koniec lata wsiedli na statek i powrócili do domu.
1. ZOSTAŃ INDIANINEM
Cele: Rozwijanie umiejętności ruchowych, czerpanie radości z zabawy.
Pomoce: Kolorowe piłeczki, chusta animacyjna,6 kartek papieru w kolorach chusty i piłeczek.
Uczestnicy: Dzieci młodsze, nauczyciel
Przebieg zabawy: Przed rozpoczęciem zabawy nauczyciel wypisuje na kolorowych kartkach różne polecenia do wykonania np.: skacz jak pajac, zaszczekaj jak pies, zrób śmieszną minę.
Rozłożona chusta leży na podłodze. Wszystkie dzieci otrzymują po jednej piłeczce i ustawiają się dookoła chusty. W centralnym miejscu chusty(pośrodku) nauczyciel ustawia kosz. Dzieci po kolei wykonują rzut piłeczką do kosza. Jeżeli dziecko nie trafi do kosza wykonuje polecenie zawarte na kartce w kolorze swojej piłeczki, wcześniej odczytane przez prowadzącego.
2. KTO SIĘ UKRYŁ W WIGWAMIE?
Cele: zabawa integracyjna, doskonaląca pamięć i koncentrację
Pomoce: chusta animacyjna, chustka do zasłonięcia oczu
Uczestnicy: dzieci starsze
Przebieg zabawy: Dzieci siedzą przed namiotem zrobionym z chusty animacyjnej. Jako podpórki można użyć stojaka na plansze lub stojącego wieszaka. W plenerze to może być gałąź, lub bramka na boisku. Konstruowanie wigwamu z chusty jest również świetną zabawą, w której uczestniczą wszystkie dzieci wraz z nauczycielem.
Nauczyciel wybiera z grupy dwoje dzieci. Jedno z nich jest „wodzem” a drugie „indiańskim jeńcem”. „Jeniec” przez chwilę przygląda się dzieciom i stara się utrwalić w pamięci ich ilość, miejsce, którym każde z nich siedzi itp. Następnie nauczyciel zasłania mu oczy chustką. Teraz „wódz”, w milczeniu, wskazuje ręką dzieci, które następnie chowają się w wigwamie (od 1 do 5). Po odsłonięciu oczu, dziecko – „jeniec” musi odgadnąć, które dzieci ukryły się w wigwamie. Jeśli mu się to uda, sam zostaje „wodzem”, a do roli „jeńca” nauczyciel wybiera następne dziecko.
3. PIŁECZKA POKOJU
Cele: zabawa integracyjna, doskonaląca sprawność ruchową, umiejętności naśladowcze i znajomość zwierząt
Pomoce: jedna piłeczka, bębenek
Uczestnicy: wszystkie grupy wiekowe
Nauczyciel wyjaśnia na czym polegał u Indian zwyczaj palenia fajki pokoju. Wyjaśnia, że przekazywanie z rąk do rąk fajki oznaczało okazanie przyjaźni, sympatii i akceptacji.
Przebieg zabawy: Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel znajduje się poza kołem. Jego rolą jest gra na bębenku. Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, że w zabawie fajkę zastępuje piłeczka, ale znaczenie przyjacielskiego gestu pozostaje to samo. Podczas gry nauczyciela, dzieci przekazują sobie piłeczkę. Kiedy nauczyciel przerywa grę, dzieci przestają podawać sobie piłkę. Dziecko, u którego znajduje się w tym momencie piłka, odkłada ją na bok i wchodzi do środka koła. W ciszy porusza się w sposób charakterystyczny dla jakiegoś zwierzęcia. Może również wydawać charakterystyczne dla tego zwierzęcia odgłosy. Pozostałe dzieci odgadują, jakie to zwierzę. Zabawę należy kilkakrotnie powtórzyć, zwracając uwagę dzieciom, że zwierzęta nie mogą się powtarzać. (To ograniczenie nie musi mieć zastosowania w przypadku dzieci młodszych)
4. KOŁO FORTUNY
Cele: rozwijanie umiejętności wspólnej zabawy, doskonalenie pamięci muzycznej i poczucia rytmu
Pomoce: chusta animacyjna, totem (lub pachołek z drążkiem i chorągiewką), tamburyn
Przed przystąpieniem do zabawy, nauczyciel w ramach zajęć plastycznych może wraz z dziećmi zrobić plemienny totem. Wzbogaciłoby to wiedzę dzieci na temat życia Indian i wzmocniłoby integrację grupy. Z braku czasu lub pomysłu plastycznego, totem może być zastąpiony przez pachołek z drążkiem, do którego na górze przymocowana jest trójkątna chorągiewka ( można ją wykonać z kolorowego papieru).
Przebieg zabawy: Nauczyciel stawia totem (...
aurelka11