1. MIEJSCE I ZADANIA GEODEZJI W PROCESIE INWESTYCYJNO –
- BUDOWLANYM
Prace geodezyjne związane z projektowaniem i realizacją inwestycji stanowią integralną część całego procesu inwestycyjno-budowlanego. Realizacja tego procesu wymaga współpracy przedstawicieli wielu branż. Głównymi obszarami współpracy uczestników procesu inwestycyjnego, w tym geodetów i budowlanych są: studia wstępne, projektowanie wykonawstwo i eksploatacja. Współdziałanie uczestników tego procesu: inwestora, projektanta, kierownika budowy z geodezją i kartografią regulują odpowiednie przepisy prawa i zasady formalne.
1.1. Przepisy prawa i zasady formalne dotyczące prac geodezyjnych w procesie inwestycyjno-budowlanym
Geodetów w tym względzie obowiązują następujące przepisy:
1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U.Nr 106, poz.1126 z 2000 r.)
oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy a w szczególności:
- rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska z dnia 21 lutego 1995 r. w sprawie rodzajów i zakresu opracowań geodezyjnych obowiązujących w budownictwie,
- rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego.
2. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2000r. Nr 100, poz. 1086 i Nr 120, poz. 1268) oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy, a w szczególności:
- rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w prawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnienie tych baz (Dz. U. nr 78 z dnia 30 lipca 2001 r. poz. 837),
- rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 2 kwietnia 2001 r. w prawie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz zespołów uzgadniania dokumentacji projektowej (Dz. U. nr 38 z dnia 2 maja 2001 r. poz.454),
- rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 12 lipca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu założenia i prowadzenia krajowego systemu informacji o terenie (Dz. U. nr 80 z dnia 2 sierpnia 2001 r. poz. 866),
- rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. nr 38 z dnia 2 maja 2001 r. poz. 454).
Na obszarze kraju wprowadza się jednolite standardy techniczne dla opracowań geodezyjnych, kartograficznych i krajowego systemu informacji o terenie. Przez standardy techniczne rozumie się przepisy lub normy techniczne, ustanowione w formie instrukcji technicznych.
Obecnie, wykonawców prac geodezyjnych obowiązują następujące instrukcje:
1. Instrukcje techniczne: „O-1 Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych” i „O‑2 Ogólne zasady opracowania map dla celów gospodarczych”,
2. Instrukcja techniczna „O-3 Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej”,
3. Instrukcja techniczna „O-4 Zasady prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego”,
4. Instrukcja techniczna „G-1 Pozioma osnowa geodezyjna”,
5. Instrukcja techniczna „G-2 Wysokościowa osnowa geodezyjna”,
6. Instrukcja techniczna „G-3 Geodezyjna obsługa inwestycji”,
7. Instrukcja techniczna „G-4 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe”,
8. Instrukcja techniczna „K-1 Mapa zasadnicza”, wprowadzona do stosowania zarządzeniem Prezesa GUGiK z dnia 9 lutego 1979r., zmieniona zarządzeniem nr 1 Prezesa GUGiK z dnia 24 lutego 1984 r.
9. Instrukcja techniczna „K-2 Mapy topograficzne do celów gospodarczych”,
10. Instrukcja techniczna „K-3 Mapy tematyczne”,
11. Instrukcja techniczna „K-1 Podstawowa mapa kraju”,
12. Instrukcja techniczna „K-1 Mapa zasadnicza”, wydana w 1998 r. przez Głównego Geodetę Kraju.,
13. Instrukcja techniczna „G-7 Geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu”.
1.2. Przebieg procesu inwestycyjno – budowlanego
Uczestnikami procesu inwestycyjno – budowlanego zgodnie z prawem budowlanym są: inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant i kierownik budowy. Proces inwestycyjno – budowlany w aspekcie prawnym składa się z zespołu czynności prawnych z zakresu prawa administracyjnego. W aspekcie technicznym proces ten składa się z czynności projektowych i realizacyjnych. Traktując proces inwestycyjno – budowlany szeroko, włącza się również w jego zakres czynności związane z przygotowaniem inwestycji. Są to analizy poprzedzające inwestycje oraz cały kompleks czynności związanych z nabyciem praw do terenu pod inwestycje.
W różnych etapach procesu inwestycyjno – budowlanego wykorzystuje się informacje geodezyjno – kartograficzne, gromadzone i przetwarzane przez geodetów oraz korzysta z szerokiego zakresu prac geodezyjnych.
W warunkach gospodarki rynkowej dąży się do maksymalnego skrócenia czasu trwania procesu inwestycyjno – budowlanego. Istotne jest więc sprawne pozyskiwanie materiałów geodezyjno – kartograficznych i opracowań geodezyjnych.
Budowlany proces inwestycyjny składa się z dwóch zasadniczych etapów, z których pierwszym jest etap związany z lokalizacją inwestycji, a drugim z jej realizacją (rys. 1.1).
Na schemacie (rys. 1.2) przedstawiono przebieg budowlanego procesu inwestycyjnego dla obiektów wymagających pozwolenia na budowę. (Wyczałek 1999). Po lewej stronie schematu wskazano, kto jest odpowiedzialny za poszczególne etapy prac. Natomiast wykorzystywane materiały geodezyjno – -kartograficzne oraz realizowane prace geodezyjne zaznaczono na nim przez pogrubienie.
Proces lokalizacyjny rozpoczyna się od planowania inwestycji budowlanej, poprzez jej lokalizację w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego, skończywszy na ustalaniu zasad zagospodarowania terenu (rys. 1.3).
Etap planowania początki swoje znajduje w polityce zagospodarowania przestrzennego kraju, odnosi się do programów zadań rządowych odnośnie celów publicznych, przechodząc bezpośrednio do zagospodarowania przestrzennego na obszarze gminy.
Na poziomie gminy obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Plan miejscowy jako przepis gminny stanowi prawo miejscowe, kształtuje sposób wykonywania prawa własności, określa przeznaczenie oraz zasady zagospodarowania terenów, stanowi bezpośrednią podstawę decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Etap lokalizacji odnosi się bezpośrednio do uwzględnienia inwestycji w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego. Plan ten jest przepisem gminnym, za pomocą którego samorząd lokalny stosownie do polityki przestrzennej i wskazań zawartych w strategii rozwoju, określa warunki zagospodarowania przestrzennego na obszarze objętym planem. Plan jest prawnym i technicznym zapisem obowiązujących decyzji planistycznych, może obejmować cały obszar gminy, jej część lub nawet zespół gmin. Plan miejscowy jest dokumentem ogólnodostępnym, natomiast rysunek planu jest załącznikiem do uchwały.
Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym nakazuje uwzględniać prawo własności przy przeznaczaniu terenów na określony cel i ustalaniu zasad ich zagospodarowania.
Ponadto stanowi, że każdy ma prawo do:
- zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny;
- ochrony własnego interesu prawnego, przy zagospodarowaniu terenów należących do osób lub jednostek organizacyjnych,
- wykonywania prawa własności nieruchomości zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wraz z innymi przepisami prawa.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego udostępnia się każdemu zainteresowanemu. Na żądanie zainteresowanych wydaje się wypisy i wyrysy z planu.
Zmiana zagospodarowania terenu, a w szczególności jego zabudowa wymaga ustalenia w drodze decyzji – warunków zabudowy i zagospodarowania terenu. Decyzja ta nie jest wymagana w przypadku robót budowlanych, takich jak przebudowa, remont, modernizacja, nie powodujących zmian sposobu zagospodarowania terenu, a także tych, których budowa nie wymaga pozwolenia na budowę.
Ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania przestrzennego następuje na wniosek zainteresowanego inwestora. W sytuacji gdy wniosek dotyczy terenu objętego miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i jest z nim zgodny, wójt, burmistrz lub prezydent miasta wydaje decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Decyzja zawiera załączniki: mapę sytuacyjno-wysokościową w skali 1:500 lub 1:1000 z wyznaczonymi liniami rozgraniczającymi teren inwestycji oraz warunki zabudowy i zagospodarowania terenu wynikające z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, z przepisów szczególnych i warunków obsługi w zakresie infrastruktury technicznej.
Spełniając wszystkie warunki zabudowy i zagospodarowania terenu przechodzi się do drugiej części procesu inwestycyjnego – procesu budowlanego.
1.2.2. Proces budowlany
Proces budowlany rozpoczyna się w momencie wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (rys. 1.4).
Prawo do dysponowania terenem na cele budowlane jest ściśle związane z pozyskiwaniem gruntów pod inwestycje. Proces ten obrazuje rysunek nr 1.5.
Istotnym elementem w etapie dysponowania terenem jest podział nieruchomości.
Odbywa się to w danej kolejności:
1. właściciel składa wniosek o podział do Urzędu Gminy,
2. zgłoszenie pracy przez geodetę do ODGiK,
3. przyjęcie zgłoszenia pracy i wydanie materiałów przez ODGiK,
4. wypis z ewidencji gruntów i budynków oraz inne dane z Urzędu Gminy,
5. wydanie odpisu z księgi wieczystej przez Sąd Rejonowy,
6. właściciel składa (ewentualny) wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu do Urzędu Gminy,
7. (ewentualne) wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu przez Urząd Gminy,
8. wykonanie wstępnego projektu podziału przez geodetę,
9. wystawienie opinii w formie postanowienia na temat podziału przez Urząd Gminy,
10. sporządzenie operatu wraz z mapą z projektem podziału przez geodetę i przekazania go do ODGiK w celu zaewidencjonowania,
11. ocena i przyjęcie operatu do zasobu przez Powiatowy ODGiK,
12. przekazanie zaewidencjonowanych map i części ewidencyjnej operatu geodecie przez Powiatowy ODGiK,
13. przekazanie mapy i części ewidencyjnej przez geodetę do Urzędu Gminy w celu wydania decyzji o zatwierdzeniu projektu podziału,
14. wydanie decyzji o zatwierdzeniu projektu podziału i umieszczenie na mapie klauzuli o zatwierdzeniu projektu przez Urząd Gminy,
15. zwrot zatwierdzonych kopii mapy przez Urząd Gminy,
16. utrwalenie na gruncie nowych punktów granicznych przez geodetę,
17. włączenie do operatu decyzji, protokołu, odbitki mapy, oraz wprowadzenie zmian do operatu ewidencyjnego przez Powiatowy ODGiK,
18. uzyskanie przez właściciela zawiadomienia o wprowadzenie zmian do ewidencji gruntów i budynków,
19. założenie nowych Ksiąg Wieczystych w Sądzie Rejonowym po podziale na wniosek stron.
Dysponując odpowiednim terenem, działką jako władający i uzyskawszy decyzję o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu przechodzi się do procesu projektowania, który jest niezbędny do uzyskania pozwolenia na budowę.
Przed wystąpieniem o pozwolenie na budowę, co każdemu wydaje się początkiem inwestycji należy zgromadzić wiele wymaganych przepisami dokumentów (rys. 1.6).
Projekt budowlany powinien zawierać:
1. projekt zagospodarowania działki lub terenu, sporządzony na aktualnej mapie,
2. projekt architektoniczno-budowlany,
3. stosownie do potrzeb oświadczenia właściwych jednostek organizacyjnych o zapewnieniu dostaw, np. energii, wody, ciepła, gazu, odbioru ścieków oraz o warunkach przyłączenia obiektu do sieci,
4. w zależności od potrzeb wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych.
Na tym etapie realizacji zadaniem inwestora jest złożenie zlecenia na wykonanie mapy do celów projektowych u wykonawcy prac geodezyjnych oraz złożenie zlecenia na sporządzenie projektu budowlanego u wykonawcy projektu lub złożenie zlecenia na opracowanie projektu budowlanego łącznie z wykonaniem mapy do celów projektowych u wykonawcy projektu budowlanego. Następnie przekazanie projektu budowlanego do Zespołu Uzgadniania Dokumentacji Projektowej celem uzyskania odpowiednich uzgodnień usytuowania projektowanych przewodów i urządzeń sieci uzbrojenia terenu w zakresie zapewniającym im bezkolizyjne położenie względem innych istniejących bądź projektowanych przewodów i urządzeń, innych obiektów budowlanych i zieleni wysokiej; czynność tę w imieniu inwestora wykonuje sporządzający projekt budowlany.
W przypadku gdy inwestor zlecił opracowanie mapy do celów projektowych wykonawcy prac do celów geodezyjnych, a projektant budowlany firmie projektowej projektant współpracuje z wykonawcą prac geodezyjnych w celu ustalenia: skali mapy do celów projektowych, obszaru, dla którego opracowuje się mapę, treści mapy do celów projektowych, rodzaju mapy do celów projektowych, terminu opracowania mapy, liczby kopii i rodzaju kopii, formatu opracowania numerycznego itp. i opracowuje projekt budowlany.
W przypadku gdy inwestor zlecił opracowanie projektu budowlanego łącznie z mapą do celów projektowych firmie projektowej firma ta zleca wykonanie mapy do celów projektowych wykonawcy prac geodezyjnych lub wykonuje mapę do celów projektowych we własnym zakresie.
Firma wykonująca prace geodezyjne i kartograficzne, w tym też mapę do celów projektowych, zgodnie z art. 11 i art. 42 ustawy z dn. 17 maja 1989r. „Prawo geodezyjne i kartograficzne” powinna jednocześnie spełniać dwa poniższe warunki:
1. przedmiot działania tej firmy obowiązkowo musi obejmować prace geodezyjne i kartograficzne,
2. osoba kierująca pracami geodezyjnymi oraz nadzorująca bezpośrednio te prace powinna mieć odpowiednie w tym zakresie uprawnienia zawodowe.
Sporządzenie mapy do celów projektowych z pominięciem powyższych warunków spowoduje, że Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej nie nada cech dokumentu tej mapie, co w konsekwencji będzie przeszkodą w uzyskaniu opinii Zespołu Uzgadniania Dokumentacji Projektowej i dalej decyzji o pozwoleniu na budowę.
Zadania firmy wykonującej mapę do celów projektowych:
1. przyjęcie zlecenia na wykonanie tych prac,
2. Współpraca z projektantem w zakresie ustalenia:
...
kora_1989