Najczęściej spotykane choroby ryb akwariowych słodkowodnych
ICHTIOFTIROZA (ospa rybia)
Popularna choroba. Pasożyty są widoczne gołym okiem na skórze ryb jako białe kropki o średnicy 1 mm. Cykl rozwojowy kulorzęska (pasożytniczy jednokomórkowiec) przebiega na rybie (żywiciel) i w środowisku zewnętrznym (rozmnażanie). Opuszczając rybę pozostawia otwarte ranki na skórze, umożliwiające wtórną infekcję bakterii lub pleśni. Pasożyt opada na dno tworząc cysty wewnątrz której dzieli się on na wiele komórek potomnych. Młode osobniki wydostają się z cysty i szukają nowego żywiciela.
Objawy:
Skóra i płetwy ryby pokryte są białymi plamkami,
Zaatakowana ryba może szybciej poruszać pokrywami skrzelowymi,
Ocieranie się o dno i przedmioty w akwarium,
Brak apetytu,
Padnięcia młodych ryb i narybku.
Zwalczanie: znajdująca się w stadium cysty lub pod skórą ryby pasożyta nie można zwalczyć. Aby go wyeliminować, dodajemy do wody specyfik ( np. FMC - 20 ml/200l i po ok. 6-8 dniach druga dawka) przed uformowaniem cyst lub po opuszczeniu cyst przez pływaki pasożyta. W temperaturze 32 st. ginie w ciągu kilku godzin. Preparaty szkodliwe dla roślin.
OODINOZA choroba welwetowa
Ten drobny pasożyt jest widoczny na skórze jako "złoty pył". Penetruje komórki skóry "korzeniami", za pomocą których odżywia się. Posiada pigment, który podobnie jak u roślin, używa światła jako alternatywnego źródła energii.
Skóra i płetwy ryby są pokryte nalotem przypominającym złoty pył o złotym połysku,
Zwiększone wydzielanie śluzu,
Ryba szybko porusza pokrywami skrzelowymi,
Sklejone płetwy ogonowe w wąskie pasmo,
Zwalczanie: stosujemy krótką kąpiel w oddzielnym zbiorniku dodając odpowiednie medykamenty ( np. Trypaflavin lub inny odkażalnik) .Pomóc też może zaciemnienie akwarium odcinające pasożytom źródła energii.
DAKTYLOGYROZA GYRODAKTYLOZA
Choroby wywołane są przez pasożyty płazińce rodzaju Dactylogyrus i Gyrodactylus. Rozwija się z jaja przez postać larwalną. Larwa Dactylogyrus atakuje nabłonek skrzelowy, uszkadzając go powodując problemy z oddychaniem. Pasożyt podobny do Daktylogyrusa, ma on jednak inny cykl życiowy, bez okresu odporności. Jest żyworodny i rozwija się na skórze i płetwach ryb.
Ryby oddychają tuż przy powierzchni wody,
Ryby mogą się ocierać o różne przedmioty,
Kolory blakną w związku z nadmiarem śluzu,
Chudnięcie,
Płetwy staja się postrzępione.
Zwalczanie: Dactylogyrus składa jaja, które opadają na dno zbiornika i są odporne na leki. Zwalczanie jest dwustopniowe: podajemy lek w zbiorniku leczniczym i przenosimy do niego wszystkie ryby. Robimy rybom krótką kąpiel formalinową lub stosujemy specjalne leki np. Capifos. Kąpiele powtarzamy co tydzień, aż wszystkie larwy zginą. Czyścimy akwarium główne i przenosimy ryby z powrotem.
SAPROLEGNIOZA (pleśniawka)
Może atakować wszystkie ryby zwłaszcza osłabione, jednak najczęstsza jest u zimno-wodnych. Bywa, że na podobnych do waty pleśniach rozwijają się glony. Atak pleśni jest zawsze następstwem innych problemów zdrowotnych np. inwazji pasożytów lub nieodpowiednich warunków wodnych: zbyt niska temperatura wody, złe Ph lub twardość.
Kępki brudnych, podobnych do waty narośli na skórze, pokrywających większą część ciała ryby,
Ubytki tkanki w zaatakowanych miejscach,
Choroba atakuje także oczy i skrzela.
Zwalczanie: podajemy odpowiedni środek (np. FMC długotrwała kąpiel lub nadmanganian potasu krótkotrwała kąpiel). Upewniamy się co do powodów choroby. W ciężkich przypadkach zasięgamy porady lekarza, który usunie chorą część stosując anestetyk a następnie środek antybakteryjny.
MARTWICA PŁETW
Ryby o silnej pigmentacji, jak Czarna Molinezja, oraz ryby o długich, ciągnących się płetwach jak welony, są szczególnie podatne na tę chorobę bakteryjną. Główną przyczyną choroby jest brudny zbiornik, uboga dieta bez witamin, zbyt zimna woda, obgryzanie płetw przez inne ryby, uszkodzenia od siatki, złe warunki wodne. Przenosi się przez kontakt bezpośredni ryb lub przez wodę .
Początkowo biały nalot na brzegach płetw,
Krótsze i postrzępione płetwy,
Zniszczenie płetwy ogonowej,
Kołyszące ruchy.
Zwalczanie: stosujemy kąpiel długotrwałą np. w FMC i po tygodniu powtarzamy lub krótkotrwałą (4-5 godz.) np. w Trypaflavin lub innym odkażalniku.
FLEXIBAKTERIOZA (choroba bawełniana)
Choroba posiada podobne objawy jak Pleśniawka. Chorobę tę wywołują bakterie oraz działanie toksyn i enzymów rozkładających białko wytwarzanych przez bakterie. Choroba rozwija się wewnątrz ciała, skrzelach i skórze. Chorobę może wywołać również stres wywołany transportem lub drastyczną zmianą środowiska życia ryby.
Białe kępki wokół pyska,
Białe plamy na skórze,
Przekrwione miejsca zapalne,
Odpadające łuski.
Zwalczanie: stosujemy kąpiele krótkotrwałe i długotrwałe dodając odpowiedni środek do wody np. Trypaflavin ( 3 kąpiele po 8 godz.) lub Chloromycetyny (40mg/1l przez 10-20 godz. ) Unikamy stosowania siatki.
ICHTIOBODOZA ( pierwotniaki)
Trzy pasożytnicze pierwotniaki - Chilodonella, Costia (Ichthyobodo) i Trichidina - atakują najczęściej skórę i skrzela, wywołując podobne objawy. Pasożyty giną w temperaturze 30 st. Choroba występuje najczęściej wśród ryb welonowych.
Płetwy staja się postrzępione,
Osłabienie,
Uszkodzenie skrzeli - problemy w oddychaniu,
Śmierć młodych ryb i narybku.
Zwalczanie: jeśli zauważy się chorobę zanim zaatakuje skrzela podajemy odpowiedni środek leczniczy np. FMC dla kąpieli długotrwałej lub Trypaflavin dla krótkotrwałej. Można zastosować rybom krótką kąpiel formalinową z dodatkiem soli.
MYKOBAKTERIOZA (rybia gruźlica)
Trudna do rozpoznania, ma podobne objawy do wielu innych chorób. Dopiero wykonanie sekcji wykazuje na narządach wewnętrznych liczne białe guzki. Do całego obrazu zmian chorobowych mogą dołączyć objawy innych schorzeń takich jak np. posocznica czy pleśniawka.
Objawy:,
Apatia, mała ruchliwość ryb, brak apetytu,
Nastroszenie łusek, spuchnięty brzuch,
Wytrzeszcz oczu, niewielki owrzodzenia,
Wychudzenie, zblednięcie i brak wzrostu ryb.
Zwalczanie: nieuleczalna, chore ryby uśmiercić aby nie cierpiały a pozostałe obserwować i odizolować jako podejrzane osobniki.
POSOCZNICA
Choroba bakteryjna, rozwija się u ryb osłabionych, przebywających w złych warunkach wodnych. Choroba bardzo groźna i zaraźliwa. Ryby chore w zaawansowanym stadium nie da się uratować i należy uśmiercić. Chore osobniki należy odizolować a pozostałe ryby obserwować. W skrajnych przypadkach ginie cała obsada akwarium - akwarium, dekoracje i pozostały osprzęt należy odkazić a roślinność zniszczyć. W takich przypadkach należy dostarczyć chorą rybę do weterynarza w celu potwierdzenia choroby.
przemked