Uzupełnienie – z Kopcewicza:
Alternatywne źródła energii (bardzo mało dokładne streszczenie)
Węgiel pochodzi z czasów, gdy szybsze tworzenie biomasy niż jej zużywanie/rozkład.
Efektywność wykorzystywania przez rośliny promieniowania słonecznego:
Lądy - ok. 0,6 %
Oceany – ok. 0,17 %
Produkcja energii:
- szybki przyrost biomasy
- produkcja oleju
- etanol (np. z soi)
- biogaz (z procesów fermentacji)
- bakterie produkujące wodór
- różne systemy syntetyczne „naśladujące” fotosyntezę.
(przyp. mój ostatnie dwa są bardzo niewydajne, w zasadzie bada się je, ale powiedzmy sobie szczerze, chyba najbardziej obiecująca w tym momencie byłaby zimna fuzja)
Chemosynteza
(nieco bardziej dokładne niż poprzednie, ale i tak bardzo skrótowo – w podręczniku są podane także równania reakcji, ilość energii uzyskiwana oraz więcej szczegółowych informacji, niemniej materiał ten zasadniczo nie jest wymagany na egzaminie z wyjątkiem może kwestii bakterii nitryfikacyjnych i denitryfikacyjnych, które są na wykładzie omawiane przy okazji gospodarki azotowej).
Energia potrzebna do przyswajania C pochodzi z utleniania różnych związków nieorganicznych lub prostych jednowęglowych związków organicznych. Przeprowadzają ją bakterie, które wykorzystują różne substraty.
Chemolitotrofy – wykorzystują związki nieorganiczne: związki siarki, H2 (bakterie wodorowe), związki azotu (bakterie nitryfikacyjne), żelaza (bakt. żelaziste).
Chemoorganotrofy – utl. proste związki organiczne: metan, metanol, mrówczan,.
Bakterie siarkowe:
Występują w wodach słodkich i słonych obfitujących w związki siarki – źródła siarkowe, środowiska z rozkładającą się materią nieorganiczną np. osady denne, gdzie wytwarzany siarkowodór. Mogą wykorzystywać H2S, Na2S2O4 (tiosiarczan), S pierwiastkową, które to związki utleniają do siarczanów (etapowo, pośredni produkt utleniania siarkowodoru – siarka pierwiastkowa, może być magazynowany w komórce). W zależności od reakcji różna ilość energii uzyskiwana, najwięcej z siarkowodoru. Niektóre to miksotrofy – czerpią energię z utleniania S, ale węgiel – ze związków organicznych. Są też takie, które utleniają rodanek (CNS-).
Bakterie wodorowe:
Występują np. w glebie, utleniają H2 do wody. Wiele z nich tę reakcję przeprowadza fakultatywnie, tj, gdy w środowisku nie ma innych źródeł energii. Zawierają enzym – hydrogenazę – która odbiera elektrony z wodoru i przekazuje na łańcuch transportu elektronów. Większość może przyswajać CO2 (choć jeśli w środowisku jest organiczne źródło węgla to jest ono przez nie preferowane), ale niektóre są obligatoryjnymi heterotrofami.
Bakterie żelaziste:
Czerpią bardzo mało energii z pojedynczej reakcji utlenienia Fe z +2 na +3 w związku z czym bardzo wolno rosną. Występują w środowiskach zakwaszonych, gdzie nie wytrąca się Fe(OH)3 – w zakwaszonych glebach, kwaśnych gorących źródłach, w głębi ziemi.
Nitryfikacyjne:
W glebie i zbiornikach wodnych. Utlenianie amoniaku do azotanu V – 2 etapy, poszczególne grupy bakterii „wyspecjalizowały się” co do tego, który etap przeprowadzają, żadna nie potrafi przeprowadzić „pełnego” utlenienia.
Nitosomonas i Nitrosocystis – utleniają amoniak do azotynu
Nitrobacter, Nitrococcus – azotyn do azotanu.
Obie grupy występują razem. Stanowią ważny element obiegu N w przyrodzie.
Dygresja: Oddychanie beztlenowe i denitryfikacja.
Niektóre bakterie mają zdolność przeprowadzania procesów oddechowych z użyciem końcowych akceptorów elektronów innych niż tlen. Mogą wykorzystywać azotany (azotan do N2 – denitryfikacja, ważna dla obiegu N w przyrodzie) , siarczany (siarczan do siarkowodoru), niektóre związki węgla (np. bakterie metanogenne redukują CO2 do metanu)
Przeważnie to fakultatywne aeroby – alternatywne akceptory elektronów z łańcucha oddechowego wykorzystują, gdy nie ma tlenu.
Chemoorganotrofy:
Utleniają związki organiczne. Te, które wykorzystują związki jednowęglowe – metan, aldehyd i kwas mrówkowy nazywa się metylotrofami. Występują w glebie, zbiornikach wodnych, obligatoryjne aeroby. Metanotrofy – metan do CO2 utleniają. Te związki są też wykorzystywane jako źródło węgla.
Uwagi:
Uważa się, że chemostynteza ma niewielki udział w globalnej produkcji biomasy (choć pozostaje pytanie o ewentualne chemosyntetyzujące organizmy potencjalnie mogące żyć w głębi ziemi).
Wydajność chemosyntezy – niewielka – jeśli chodzi o ilość uzyskiwanej energii na ilość „przerabianego” substratu.
Niektóre organizmy chemosyntetyzujące są ważne dla obiegu pierwiastków w przyrodzie (N, S).
Tabelka z nazwami:
1
TasartirIreth