Niezbyt wysokie, o łagodnych wierzchowinach, stanowią najdalej na zachód wysuniętą polską część Sudetów. Od zachodu zamknięte Bramą Żytawską, od Karkonoszy oddzielone Przeł. Szklarską. Są starym, orograficznie rozczłonkowanym i silnie zdegradowanym masywem. Tworzą go granity (w części centralnej) otoczone skałami zmetamorfizowanymi (głównie gnejsy i łupki łyszczykowe). Stanowią dział wodny między zlewiskami mórz: Północnego i Bałtyku. W polskiej części Gór Izerskich leżą dwa pasma: Grzbiet Kamienicki (Kamienica, 973 m) i Wysoki Grzbiet (Wysoka Kopa, 1126 m).
Lasy, bardzo zniszczone podczas klęski ekologicznej w latach osiemdziesiątych, powoli są zastępowane nowymi uprawami. Przerażające do niedawna swoją wymową "martwe lasy" zostały wykarczowane, dzięki czemu można oglądać naprawdę ciekawe perspektywy na Karkonosze, Góry Łużyckie, Kotlinę Jeleniogórską, Góry Kaczawskie oraz liczne okoliczne zamki.
Liczne spłaszczenia wierzchowinowe, często o małym odpływie, przy danym klimacie sprzyjają rozwojowi torfowisk wysokogórskich z bogatymi, często unikalnymi roślinami. Obecnie istnieją dwa rezerwaty przyrodnicze: "Torfowisko Doliny Izery" i "Krokusy w Górzyńcu". W Górach Izerskich sporo jest także ciekawych terenów dla turystyki rowerowej, konnej i narciarstwa biegowego (na Polanie Jakuszyckiej odbywa się m.in. bieg Piastów).
Świeradów Zdrój - 5 tys. miasto uzdrowiskowe zlokalizowane w dolinie Kwisy u stóp Stogu Izerskiego. Historia uzdrowiska sięga połowy XVIII wieku. Odkryto wtedy lecznicze właściwości miejscowych wód i wybudowano pierwsze uzdrowiska. W roku 1934 odkryto źródła wód radoczynnych, co umożliwiło prowadzenie kuracji radonowych. W Świeradowie warto zobaczyć zabytkowy kompleks zdrojowy z Domem Zdrojowym z 1899 roku, Pijalnię wód i najdłuższą na Dolnym Śląsku (80 m) drewnianą Halę Spacerową. Cały kompleks znajduje się w Parku Zdrojowym, w którym rośnie wiele okazów roślin egzotycznych. Przez Park przebiega główny szlak sudecki (znakowanie czerwone) im. Mieczysława Orłowicza (pioniera powojennej turystyki w Sudetach), który swój początek ma właśnie w Świeradowie.
Czerniawa Zdrój - położona w dolinie Czarnego Potoku będąca obecnie dzielnicą Świeradowa jest dobrze znana jako miejsce, w którym leczy się choroby dróg oddechowych u dzieci.
Rezerwat "Torfowisko Izerskie" - zespół torfowisk wysokich i przejściowych położonych na Hali Izerskiej i Kobylej Łące. Oprócz torfowców występuje tu także brzoza karłowata i kosodrzewina. Torfowisko leży pół godziny drogi od Chatki Górzystów, na szlaku czerwonym do Orla; niesamowite ( i niebezpieczne) nocą.
Rezerwat "Krokusy w Górzyńcu" - rezerwat ścisły położony w terenie łakowo-leśnym przy Kopalnianej Drodze. Przedmiotem ochrony są stanowiska krokusa szafrana.
Hala Izerska - bardzo pięknie położona, w dolinie Izery; panuje na niej surowy klimat o czym może świadczyć fakt, że w lipcu zanotowano tutaj temperaturę powietrza -3,5°C i m.in. dlatego znajduje się tutaj najniższe stanowisko kosodrzewiny. Na Hali zauważalne są także pozostałości spacyfikowanej przez Rosjan wioski Gross Iser i jedyny obiekt, który ocalał znany obecnie jako Chatka Górzystów. Hala leży na niebieskim szlaku, 1 godz. drogi ze Świeradowa.
Wysoka Kopa (1126 m) - jest najwyższym szczytem Gór Izerskich; trawersuje ją czerwony szlak (im. Orłowicza) ze Świeradowa.
Smrek (1123 m) - wierzchołek przez, który przebiega granica polsko-czeska i zielony szlak, na którym funkcjonuje przejście turystyczne.
Wysoki Kamień (1058 m) - budują go łupki hornfelsowe; jest świetnym punktem widokowym nad Szklarską Porębą z panoramą rozciągającą się na Karkonosze, Kotlinę Jeleniogórską i otaczające ją pasma.
Kopalnia kwarcu "Stanisław" - położona na Izerskich Garbach, na wschód od Wysokiej Kopy, niecałe 3 godz. drogi ze Świeradowa Zdr. W pobliżu zgrupowanie skałek hornfelsowych pod wspólną nazwą "Zwalisko", przez które przebiegają szlaki czerwony, niebieski, i zielony.
Chatka Górzystów, Hala Izerska, skr. poczt. 31, tel.(grzeczn.):(075) 781 63 86. Dla ludzi lubiących "klimaty"; wieczory przy świecach (brak elektryczności) i kominku z dyżurną gitarą; woda w studni (trzeba przynieść i do mycia zagrzać); piękne widoki i zachody słońca; cisza, spokój. Raczej nie nadaje się dla tych, co szukają wygody. Przy Chatce skrzyżowanie szlaków niebieskiego, żółtego i czerwonego.Schronisko "Na Stogu Izerskim", tel.:(075) 781 64 16, skr. poczt. 15. Takie, zwykłe schronisko; dużo odwiedzających kuracjuszy ze Świeradowa Zdr.Stacja Turystyczna "Orle", 58-580 Szklarska Poręba, skr. poczt.140, telefonu nie ma; można rozbić namiot.Schronisko studenckie "Halny", Kamień, 59-630 Mirsk, tel. (075) 783-43-36.
Dzika kraina Izery
Góry Izerskie są najbardziej na zachód wysuniętym pasmem Sudetów. W większości swej imponującej powierzchni leżą na terenie Czech. W Polsce mieszczą się "tylko" dwa pasma (Wysoki i Kamienicki) z tych wyjątkowo rozległych gór. Na wschodzie granicą z Karkonoszami jest Przełęcz Szklarska (886 m n.p.m.), oraz głębokie doliny Kamiennej (w Polsce) i Mumlavy oraz Jizery (w Czechach). Granicy tej można nie zauważyć, kierując się tylko obserwacją krajobrazu, ponieważ Karkonosze wraz z czeskim Pogórzem Karkonoskim oraz z Górami Izerskimi zachodzą na kształt puzzli na siebie. Stanowią też geologicznie jedną całość.
Na zachodzie granicą Gór Izerskich jest Brama Żytawska, a od południowego-zachodu Nysa Łużycka, płynąca przez Liberec. Za Libercem, na południe leżą Góry Łużyckie (nie będące już, według niektórych ocen, jednak pasmem Sudetów, choć wchodzące w obręb tego samego większego pasma - Masywu Czeskiego), oraz, wyraźnie odrębna część Gór Łużyckich: Jestedstko - kozakovsky hrebet, będący także, według niektórych ocen, osobnym regionem.
Na północy i północnym-zachodzie przechodzą gwałtownym uskokiem w Pogórze Izerskie. Na północnym wschodzie graniczą z Kotliną Jeleniogórską i Doliną Bobru.
Góry Izerskie tworzy szereg równoległych grzbietów o orientacji wschodnio-zachodniej z lekkim odbiciem na południowy zachód. Nie zachodzą one równolegle na siebie, podążając w stronę południowo-zachodnią od Piechowic (w Polsce) do Liberca (Czechy) w największej rozpiętości osiągając (co charakterystyczne, ukośnie - w poprzek grzbietów) 45 km i szerokości maksymalnej około 30 km. Dzięki temu obszarem porównywalne są do całych Karkonoszy, Jesioników, czy też masywu połączonych Gór Bystrzyckich i Orlickich.
Do głównych i wyraźnie odrębnych grzbietów zalicza się w Polsce Grzbiet Kamienicki i Wysoki, a po stronie czeskiej Stredni oraz Vlaszski hreben i Jindrzichovicky hreben na północno-zachodnim krańcu. Reszta gór składa się, z trudnych do pogrupowania w grzbiety, masywów i rozległych, oraz (charakterystycznych dla Gór Izerskich) bardzo wysoko położonych płaskich dolin, polan i hal.
Grzbiet Wysoki: Wysoka Kopa 1126 m n.p.m., Wysoki Kamień 1058 m n.p.m., Zwalisko 1047 m n.p.m., Stóg Izerski 1107 m n.p.m., Smerek 1123 m n.p.m.
Grzbiet Kamienicki: Kamienica 973 m n.p.m. i Sępia Góra 828 m n.p.m leżąca nad samym Świeradowem.
W Czechach: Smrk 1124 m n.p.m., Jizera 1122 m n.p.m., Czerna hora 1084 m n.p.m., Sneżne veżiczky 1055 m n.p.m., Holubnik 1070 m n.p.m., Ptaci kupy 1013 m n.p.m., Jejeni strań 1018 m n.p.m., Bukovec 1005 m n.p.m.
Po polskiej stronie: Jakuszyce, Szklarska Poręba, Piechowice, Stara i Nowa Kamienica, Przecznica, Mirsk, Świeradów Zdrój, a na Przedgórzu Izerskim - Lubomierz, Wolimierz, Gryfów Śląski i Leśna. W Czechach: Harachov, Korzeniov, Jizerka, Nove Mesto, Hejnice, Frydland, Tanvald, Jablonec, Desna, Josefuv Dul, Bedrzichov, Liberec.
TurystykaZe względu na powierzchnię i walory widokowe, oraz ciekawostki geologiczne teren bardzo atrakcyjny turystycznie. Na trasy wycieczkowe poleca się zwłaszcza szlaki szczytowe po paśmie Wysokim i Kamienickim oraz wzdłuż doliny Izery.
Warte zwiedzenia pieszo są także najwyższe szczyty po stronie czeskiej.
Ponadto warto zwiedzić wsie w czeskich górach Izerskich, a szczególnie Jizerkę (wieś - skansen) ze względu na ich niepowtarzalny klimat i przepiękną okolicę.
SportTeren Gór Izerskich jest najlepszym w całych Sudetach terenem tras rowerowych o pełnej skali trudności. Zarówno po stronie polskiej jak i czeskiej są wytyczone oznakowane trasy rowerowe.
Po stronie czeskiej znajduje się większa liczba zwykłych dróg, oraz wyasfaltowanych ścieżek. Rower jest tutaj bez wątpienia najlepszym środkiem poruszania się przy letniej aurze.
Natomiast podczas trwającej tutaj blisko pół roku zimy najlepiej poruszać się na nartach biegowych lub śladowych. Znajdują się tu, w Polsce najlepsze, a w Czechach jeszcze porównywalne z trasami Gór Orlickich i Karkonoszy, tereny do uprawiania narciarstwa biegowego. W Bedzrichovie obok Liberca i w Jakuszycach odbywają się corocznie długodystansowe biegi (Bieg Piastów i Jizerska Pedesatka). Ponadto często odbywają się tutaj inne imprezy i zawody sportowe. Ratraki przygotowują liczne trasy, warto też udać się samemu z mapą na rekonesans po sieci leśnych dróg.
W Jakuszycach, Świeradowie, oraz w Korzeniowie, Desnej i Bedrzichovie znajdują się wyciągi narciarskie. Jednakże tutejsze wyciągi i nartostrady są krótsze niż w Karkonoszach choć panują tutaj, podobnie jak tam, prawie zawsze dobre warunki śniegowe.
W Jakuszycach tradycyjnie wizytują zimą "psiarze" z psami pociągowymi, których wabi długa i śnieżna zima, oraz klimat najbardziej przybliżony do surowego klimatu północy, a także tereny idealne wprost do używania psich zaprzęgów.
Zabytki i miejsca warte zobaczeniaWarto zwiedzić wszystkie najwyższe szczyty, będące zarazem świetnymi punktami widokowymi na Góry Izerskie i Karkonosze. Ponadto warto zwiedzić miejscowości Gór Izerskich, a w nich zwłaszcza muzeum szkła w Harachowie i Muzeum Ziemi w Szklarskiej Porębie, kompleks uzdrowiskowy w Świeradowie Zdroju, oraz jedno z większych zoo w Europie - w Libercu, a także Zamek Czocha nad zalewem i przełomem Kwisy i zamek we Frydlandzie, który był inspiracją dla Kafki do napisania słynnej powieści pod tym tytułem ("Zamek"). Warto także odwiedzić rezerwaty utworzone na torfowiskach: na Hali Izerskiej, oraz drugi - niedaleko Jizerki, a także rezerwat "Krokusy na Górzyńcu" nad Piechowicami. Godne obejrzenia są też olbrzymie zalewy górskie po czeskiej stronie. Dają one pojęcie o ogromie wody, jaką gromadzą góry.
Nad Szklarską Porębą, na szosie do Świeradowa znajduje się słynny "zakręt śmierci", będący także jednym z punktów na jednej z licznych oznakowanych tras rowerowych.
Klimat Gór Izerskich jest bardzo zróżnicowany - głębiej w górach zimny, wysokogórski o wysokich opadach letnich i zimowych (nawet do 1500 mm), oraz niskich temperaturach rocznych. Charakterystyczne dla tych gór są długie i śnieżne zimy. Śnieg w dolinie Izery - w lesie i na otaczających ją zboczach zalega aż do maja.
Na Hali Izerskiej znajduje się polski biegun zimna, lecz, co ciekawe, z powodu wystawienia na słońce i na ciepłe wiatry zachodnie podczas odwilży, śnieg tutaj stosunkowo (jak na te góry) szybko się kończy.
W lecie kulminacja opadów w lipcu, połączona z gwałtownymi burzami.
W Górach Izerskich znajduje się najniższe w Polsce piętro kosówki i hal górskich - Hala Izerska, oraz Mała Hala Izerska (na której mieści się pod stożkiem Bukovca czeska wieś Jizerka).
Dziki, jelenie, lisy, itp.
Widziano orła bielika, ale zapewne gniazdo ma w Karkonoszach.
Szlaki turystyczne
Szlaki turystyczne przecinają najciekawsze rejony, jakość ich znakowania uznać można za bardzo dobrą. W Świeradowie rozpoczyna się Główny Szlak Sudecki im. M. Orłowicza.
Odcinki sudeckich szlaków długodystansowych:
· czerwony - odcinek Głównego Szlaku Sudeckiego im. M. Orłowicza, ze Świeradowa Zdroju przez Stóg Izerski, Polanę Izerską, Przednią Kopę, Wysoki Kamień do Szklarskiej Poręby, czas przejścia 6 1/3 godz., w drugą stronę 6 godz.
· zielony i niebieski - część Europejskiego Szlaku Długodystansowego E3: zielony - z Jakuszyc przez Rozdroże Pod Cichą Równią, Rozdroże pod Zwaliskiem do Rozdroża Izerskiego, czas przejścia 3 godz., w drugą stronę 2 1/2 godz., niebieski - z Rozdroża Izerskiego przez Jastrzębiec, Bobrowe Skały, Piastów, Zimną Przełęcz do Kopaniny, czas przejścia 2 godz., w drugą stronę 2 1/2 godz.W Sudetach Europejski Szlak Długodystansowy E3 oznaczony jest kolorem niebieskim, w Górach Izerskich jego początkowa część znakowana jest kolorem zielonym.
Pozostałe szlaki:
· niebieski - ze Szklarskiej Poręby Dolnej PKP przez Szklarską Porębę Górną, Zwalisko, Rozdroże pod Cichą Równią, Izerską Halę, Polanę Izerską, Świeradów Zdrój, Sępią Górę do Rozdroża Izerskiego, skąd dalej biegnie jako długodystansowy szlak E3, czas przejścia 9 1/2 godz.
· zielony - z Pobiednej przez Gierałtówek, Czerniawską Kopę, Smrek, Stóg Izerski, Czerniawę Zdrój, Świeradów Zdrój do Kotliny i Gierczyna, a dalej do Mirska i Gryfowa, czas przejścia 6 godz.
· żółty - ze schroniska Na Stogu Izerskim przez Suchacz, Drogę Borowinową, Izerską Halę, Rozdroże Pod Kopą, Rozdroże Izerskie PKS, Grzbiet Kamienicki do Radoszkowa, dalej do Rębiszowa i Rybnicy, czas przejścia 7 1/4 godz.;
· czerwony - z Izerskiej Hali przez Orle do Jakuszyc, czas przejścia 2 1/2 godz.żółty - z Piechowic przez Zbójeckie Skały, Szklarską Porębę Dolną, Zakręt Śmierci na Wysoki Kamień, czas przejścia 2 1/4 godz., w drugą stronę 1 3/4 godz.
· zielony - z Piechowic przez Górzyniec na Bobrowe Skały, czas przejścia 1 1/4 godz., w drugą stronę 1 godz.
Sudety, a w szczególności należące do tego pasma Góry Izerskie od lat przyciągają turystów, gdyż są rejonem doskonale nadającym się do uprawiania turystyki pieszej. Dziewicza przyroda, jak i szczególna atmosfera tych miejsc tworzą niepowtarzalną atmosferę dla wędrówek. Góry Izerskie posiadają sieć oznakowanych szlaków turystycznych, które umożliwiają dotarcie do wielu ciekawych miejsc, a także znacznie ułatwiają poruszanie się po niejednokrotnie trudnym terenie.
Aby poznać szlaki turystyczne Gór Izerskich wędrówkę należy rozpocząć od Świeradowa-Zdroju, znanego w kraju i za granicą kurortu, będącego Stolicą Gór Izerskich. Świeradów-Zdrój będący jednym z najstarszych uzdrowisk na Dolnym Śląsku, rozlokował się na północnym stoku Gór Izerskich, w dolinie rzeki Kwisy, w tak zwanym Obniżeniu Świeradowskim, stanowiącym wąską dolinę ciągnącą się od Rozdroża Izerskiego na długości około 10 km. Nad doliną wznosi się od zachodu i południowego wschodu Wysoki Grzbiet, a od północnego wschodu i wschodu Grzbiet Kamienicki. Centrum miasta rozłożyło się w rozszerzeniu doliny, u podnóża Izerskiego Stogu na wysokości 450-600 m n.p.m. od południowego zachodu, a Sępią Górą od wschodu.
Wędrówki szlakami Gór Izerskich, które są jedną z ostatnich oaz spokoju w Sudetach, pozwalają pieszym wędrowcom odpocząć od zgiełku dnia codziennego. A miasto i jego okolice to doskonałe tereny do uprawiania różnych form turystyki kwalifikowanej i rodzinnej. Ze Świeradowa-Zdroju można dojść znakowanymi szlakami do wielu ciekawych miejsc w Górach Izerskich, jak i poza nimi. Należą do nich szlaki: czerwony, niebieski, żółty i zielony, które prowadzą turystów w pięciu kierunkach. Ich punkty węzłowe znajdują się na rogu ulic Parkowej i Zdrojowej oraz koło nieczynnej już stacji PKP. Oprócz oznakowanych szlaków istnieje cała sieć śródleśnych dróg i ścieżek, które pozwolą dotrzeć do tajemniczych i pięknych zakątków na górskich polanach, przełęczach i szczytach.
PROPOZYCJE SPACERÓW I WYCIECZEK SZLAKAMI TURYSTYCZNYMI ZE ŚWIERADOWA-ZDROJU:
SZLAK CZEROWNY – IM. MIECZYSŁAWA ORŁOWICZA
Łączny czas przejścia wynosi ok. 112 godz., długość szlaku wynosi ok. 390 km.
Jednym z bardziej atrakcyjnych szlaków jest Szlak Czerwony - Główny Szlak Sudecki im. dra Mieczysława Orłowicza, biegnący przez najważniejsze pasma polskich Sudetów. Szlak na przestrzeni od Świeradowa-Zdroju do Paczkowa osiąga długość około 390 km. Szlak oznakowany jest kolorem czerwonym. Ze stacji kolejowej w Świeradowie-Zdroju biegnie wysokim Grzbietem Izerskim do Szklarskiej Poręby, dalej głównym grzbietem Karkonoszy do Karpacza, następnie pogórzem Karkonoskim schodzi do Kotliny Jeleniogórskiej w Mysłakowicach i przez Mrowiec wchodzi na grzbiet Rudaw Janowickich i Skalnik. Stąd przez Szarocin, Lubawkę, Góry Krucze prowadzi do kotliny Krzeszowkiej, a następnie Pasmem Lesistej i Górami Suchymi do schroniska Andrzejówka, dalej przez Jedlinę Zdrój, Góry Sowie do srebrnej Przełęczy, następnie Wzgórzami Włodzickimi wiedzie do Obniżenia Ścinawki i w Góry Stołowe. Z Karłowa przez Kudowę Zdrój do Zieleńca w Górach Orlickich, a dalej przez Długopole Zdrój, dnem Rowu Nysy do Międzygórza, skąd wyprowadza na Śnieżnik Kłodzki. Dalej schodzi do Lądka Zdroju i przez Góry Złote i Złoty Stok doprowadza do Paczkowa.
.
SZLAK CZEROWNY – NA STÓG IZERSKI – wycieczka ½ -dniowa
Czas przejścia ok. 2,5 godz. – powrót ok. 1 godz. 10 min.
Świeradów-Zdrój – Stóg Izerski - Świeradów-Zdrój
Wychodzimy spod Domu Zdrojowego, położonego przy ul. 3-go Maja 1. Idziemy drogą asfaltową do góry. Po pierwszym stromym podejściu, na skrzyżowaniu dróg, znak niebieski zbacza w lewo, my udajemy się szlakiem czerwonym w prawo. Przechodząc obok „Czeszki” i „Słowaczki” skręcamy w prawo, a następnie w lewo, ścieżką - skrótem, miejscami duktem, do góry. Można też iść serpentynami drogi dojazdowej. Ostatni skrót jest długi (30 min), męczący i trudny, ponieważ droga jest stroma i kamienista. Wreszcie dochodzimy do Schroniska Turystycznego PTTK Na Stogu Izerskim (1075).
SZLAK CZERWONY – DO SZKLARSKIEJ PORĘBY - wycieczka całodzienna
bbzielinska