Roztwory lecznicze
(Solutiones, Solutiones medicinales)
Są płynną postacią leku, przeznaczoną do stosowania wewnętrznego i zewnętrznego. W praktyce są to zazwyczaj recepturowe leki płynne. Roztwory lecznicze są mieszaniną ciał stałych (solvenda) i płynnych (solventia).
Zależnie od rozpuszczalnika można wyróżnić:
- roztwory wodne
- roztwory etanolowe (tzw. spirytusy)
- roztwory glicerolowe
- roztwory glikolowe
- roztwory olejowe (oleje roślinne)
- roztwory parafinowe (parafina płynna) itp..
Rozpuszczalniki:
- Najczęściej stosowanym rozpuszczalnikiem jest woda, przy czym w miejsce dawnego określenia „woda destylowana” (Aqua destillata) wprowadzono termin „woda oczyszczona” (Aqua purificata)
- Tradycyjne określenie stężenia roztworu etanolu w procentach objętościowych, np.: 95,0%, 90,0%, 70,0%, 40,0% zastąpiono liczba gramów etanolu w litrze, tj. odpowiednio: 760,0 g/L, 710,0g/L, 553,0 g/L, 360,0 g/L.
Spiritus Vini rectificatus = etanol 95,0% czyli 760,0 g/L
Spiritus Vini dilutus = etanol 70,0% czyli 553,0 g/L
Leki w postaci roztworów występują pod różnymi określeniami handlowymi:
- Płyny
- spirytusy
- syropy
- krople
- płyny do rozpylania
- płyny do podawania pozajelitowego
Roztwory lecznicze w zależności od drogi podania dzielimy na:
Roztwory do użytku wewnętrznego (solutiones ad usum interneum)
Roztwory do użytku zewnętrznego (solutiones ad usum externeum)
Roztwory do podawania pozajelitowego (parenteralia)
Ustalenie stężenia środka farmaceutycznego - przykłady:
Rp.
Calcii chloridi 10,0
Aquae purificatae 90,0
M. f. sol.
Aquae purificatae ad 100,0
10% Sol. Calcii chloridi 100,0
D.S. 2-3 razy dziennie łyżeczkę od herbaty (antiallergicum)
Przykłady recept na roztwory lecznicze do użytku wewnętrznego:
Citropepsin
Lag. orig. 1
S. 1 łyżeczkę od herbaty bezpośrednio przed posiłkiem
Brak łaknienia, bezkwasowość, dolegliwości dyspeptyczne
Natrii hydrocarbonatis 3,0
Kalii iodidi 9,0
Aguae pur. ad 300,0
D. S. 3 razy dziennie 1 łyżkę stołową
(expectorantium)
Natrii chloridi 2,25
Natrii hydrocarbonatis 5,0
Natrii sulfatis 6,50
Aguae pur. ad 100,0
M. f.sol.
D. S. Na noc łyżkę stołową
(laxantivum)
Natrii bromidi
Ammonii bromidi aa 4,0
Kalii bromidi 8,0
Aquae purificatae ad 200,0
D.S. 2-3 razy dziennie łyżkę stołową
(sedativum)
Roztwory lecznicze do użytku wewnętrznego
- aerozole
- eliksiry
- intrakty
- mieszanki
- nalewki
- soki
- spirytusy aromatyczne
- syropy czyli ulepki
- zawiesiny
Płyny do okładów (fomenta)
płyny do nacierań (fricamenta)
płyny do lewatyw (clysmata, enemata)
płyny do płukania jamy ustnej i gardła (gargarismata)
płyny do kąpieli leczniczych (balnea)
płyny do zraszań lub oblewań wodą np. ran (embrocationes)
płyny do przemywania, np. oczu (collyria), pochwy (irrigatia)
płyny do obmywania (lotiones)
Przykłady recept na roztwory lecznicze do użytku zewnętrznego:
0,05% Airol sol.
S. Stosować w przymoczkach 2 razy dziennie na zmiany skórne (np. w trądziku, z wyjątkiem trądziku różowatego)
Novoscabin
Lag. orig. 2 a 150,0 mL
S. Nasączyć wacik lub gazę i wycierać 1 - 2 razy dziennie przez 5 dni w różnych miejscach zmian skórnych
(antiscabiosum)
Ichthyoli 7,5
Aq. dest. 250,0
D.S. Zewnętrznie w formie okładów w miejscach odczynu zapalnego
(antiphlogisticum)
Rivanoli pulv. 0,1
Aq. dest. 100,0
D.S. Zewnętrznie w przymoczkach na rany 2 razy dziennie
(antisepticum)
Gentianae 0,3
Aq. pur. 30,0
D.S. Płyn do pędzlowania zewnętrznego
(antiphlogisticum, desinficiens)
Spir. Vini 70% 30,0
(adstringens, antisepticum)
Pyoctanini 0,3
Resorcini 0,1
Spir. Vini 70% 50,0
D.S. Nasączonym setonem delikatnie przemywać zapalnie zmieniony zewnętrzny przewód słuchowy
20% Sol. Chlorohexidini gluconatis 1,5
Menthae pip. olei gtt. 3
Aq. pur. ad 150,0
D.S.2 łyżeczki do herbaty na szklankę wody do płukania jamy ustnej
( desinficiens)
Roztwory do podawania pozajelitowego:
Płyny przeznaczone do wstrzykiwań, czyli iniekcji (iniectabilia)
Płyny infuzyjne, czyli płyny do wlewów kroplowych (infundibilia)
Przykłady recept na roztwory do wstrzykiwań pozajelitowych:
Aminophyllini ā 0, 5
in amp. No 10
S. 2 razy 1 amp. im. lub
Aminophyllini ā 10,0 mL
S. 2 razy 1 amp. iv. w 20,0 mL glukozy
Aminophyllini 0,25 amp. ā 10,0 mL
Dtd. No 10
Fenactil 0,025 amp. ā 5,0 mL
Dtd. No 10 lub
Fenactil ā 0,025
S. 2 razy 1 amp. im
Fenactil 0,05 amp. ā 2,0 mL
S. 1 amp. we wlewie 5% glucosi 100 mL lub 0,9%NaCl
Vit C ampullis a 0,5
Lag. orig. 1 (No 10) vel a 0,1
S. W roztworze glukozy 2 razy dziennie dożylnie
(Vitaminum)
Ascorbici acidi amp. a 5,0 mL
Lag. orig. 1 (No 10) vel a 2,0 mL
S. Dożylnie 2 razy dziennie w roztworze10,0-15,0 mL glukozy
10,0% Sol. Calci chloridi amp. a 10,0 mL
Lag. orig. 1 (No 10)
S. Wstrzykiwać tylko dożylnie 2 razy dziennie w roztworze glukozy
(mineralisaens)
Hepatil 0,5 amp. a 5,0 mL
Lag. orig. 2
D. S. Dożylnie 2 razy dziennie po 1 amp.
Profenid 0,1 amp. a 2,0 mL
S. Domięśniowo po 1 amp. raz dziennie
(antirheumaticum, analgeticum, antiphlogisticum)
Buscopan 0,02 amp. a 1,0 mL
D.t.d. No 10
S. Wstrzykiwać po 1 amp. co 8-12 s.c., i.m. lub i.v.
(parasympathicolyticum, spasmolyticum)
Tramal 0,05 amp. a 1,0 mL
Lag. orig. 1 (No 5)
S. Doraźnie, domięśniowo 1-2 amp. raz dziennie
(analgeticum)
Tramal 0,1 amp. a 2,0 mL
S. Domięśniowo, doraźnie w przypadkach bardzo silnego bólu mięśniowo-kostnego lub trzewnego
Atropini sulfatis amp. a 0,0005
S. Wstrzykiwać i.m. vel i.v. 2-3 razy dziennie sama lub w łączności z metamizolem (pyralginą)
Gentamicini sulphatis amp. a 0,08
...
sylvia112