VFT - prefabrykowane dźwigary zespolone z aktywnym deskowani.pdf

(493 KB) Pobierz
1
Tomasz KOŁAKOWSKI 1
Andrzej MARECKI 2
Wojciech LORENC 3
Ernest KUBICA 4
VFT ® – P REFABRYKOWANE DŹWIGARY ZESPOLONE
Z AKTYWNYM DESKOWANIEM BETONOWYM
1. VFT® - trwała, szybka i ekonomiczna technologia w budowie mostów
System VFT® powstał w odpowiedzi na wymagania inwestorów publicznych
oczekujących trwałych, tanich i szybkich w realizacji obiektów mostowych. Od lat 70-tych
stosowano, wykonywane z betonu sprężonego, prefabrykaty belkowo-płytowe z szerokimi
półkami, stanowiącymi jednocześnie deskowanie pomostu. Wadą tego rozwiązania był duży
ciężar własny ograniczający jego stosowanie do rozpiętości ok. 30 m. Wraz z obniżką cen
stali konstrukcyjnej okazało się, że zastąpienie prefabrykatów sprężonych stalowymi
dźwigarami zespolonymi z półką żelbetową, daje korzyści eksploatacyjne i ekonomiczne.
Dzięki obniżeniu ciężaru prefabrykatów możliwy stał się łatwy i bardzo szybki montaż
przęseł o rozpiętościach do 70 m. Ogranicza się tym sposobem zamknięcia ruchu i
umożliwia prowadzenie dalszych prac nad czynnymi ciągami komunikacyjnymi.
2. Idea systemu
Istotą systemu VFT jest stosowanie prefabrykowanych dźwigarów zespolonych
(rys. 1) z półką żelbetową o grubości 10 – 12 cm, która jednocześnie stanowi deskowanie
pomostu aktywnie współpracujące przy przenoszeniu obciążeń stałych i użytkowych.
Prefabrykaty ustawiane są obok siebie na uprzednio przygotowanych podporach i łączone ze
sobą na czas montażu. Następnie wykonywane są na mokro płyta pomostu oraz poprzecznice
podporowe. W ten sposób powstaje przęsło monolityczne mimo, że większa część procesu
produkcyjnego odbywa się poza obiektem.
1 mgr inż. EUROPROJEKT Gdańsk
2 dr inż. Instytut Badawczy Dróg i Mostów – Warszawa
3 mgr inż. Wydział BLiW Politechnika Wrocławska
4 dr hab. inż. Wydział BLiW Politechnika Wrocławska, prof. PWr.
Rys. 1 Ideowy przekrój poprzeczny oraz schemat ustroju nośnego
3. Zakres stosowalności
Uwarunkowania techniczno-ekonomiczne określają zakres stosowania
prefabrykatów VFT®. Stosuje się je do budowy obiektów mostowych jedno- lub
wieloprzęsłowych z przęsłami w przedziale rozpiętości od 15 do 70 m. Głównym obszarem
zastosowań systemu jest budowa wiaduktów nad czynnymi trasami drogowymi i
kolejowymi . W stosunku do innych technologii osiągane są tu duże korzyści ekonomiczne
wynikające z szybkości montażu i zredukowania oraz uproszczenia prac wykończeniowych.
Koszt przekroczenia autostrady dwupasmowej jednym przęsłem jest niższy niż dwoma
przęsłami z podporą pośrednią na pasie rozdziału. Nieistotny jest również kąt przecięcia z
osią drogi, czy też linii kolejowej. Indywidualne projektowanie każdego prefabrykatu
pozwala dostosować go do szczególnych wymagań konstrukcyjno – architektonicznych.
Uzyskiwane bardzo niskie wysokości konstrukcyjne stwarzają wrażenie smukłości przęsła
(rys. 2).
Rys. 2. Wiadukt ramowy VFT nad autostradą i transport dźwigarów prefabrykowanych
Prefabrykaty VFT® mogą stanowić elementy przęseł w następujących układach
statycznych:
• w ramach jedno- lub wieloprzęsłowych, gdzie płyta pomostu będzie sztywno
łączona z podporami, przez co eliminuje się łożyska i dylatacje ;
• w przęsłach swobodnie podpartych ;
• w przęsłach ciągłych, gdzie kolejne przęsła będą łączone monolitycznie w
wylewanych poprzecznicach podporowych;
• w przęsłach budowanych metodą wspornikową, gdzie prefabrykaty VFT® stanowić
będą zworniki ;
• w tunelach budowanych metodą odkrywkową, gdzie prefabrykaty służyć będą jako
elementy stropów.
99385512.111.png 99385512.122.png 99385512.133.png 99385512.144.png 99385512.001.png 99385512.012.png 99385512.023.png 99385512.034.png 99385512.045.png 99385512.056.png 99385512.067.png 99385512.068.png 99385512.069.png 99385512.070.png 99385512.071.png 99385512.072.png 99385512.073.png 99385512.074.png 99385512.075.png 99385512.076.png 99385512.077.png 99385512.078.png 99385512.079.png 99385512.080.png 99385512.081.png 99385512.082.png 99385512.083.png 99385512.084.png 99385512.085.png 99385512.086.png 99385512.087.png 99385512.088.png 99385512.089.png 99385512.090.png 99385512.091.png 99385512.092.png 99385512.093.png 99385512.094.png 99385512.095.png 99385512.096.png 99385512.097.png 99385512.098.png 99385512.099.png 99385512.100.png 99385512.101.png 99385512.102.png 99385512.103.png 99385512.104.png 99385512.105.png 99385512.106.png 99385512.107.png 99385512.108.png 99385512.109.png 99385512.110.png 99385512.112.png 99385512.113.png 99385512.114.png 99385512.115.png 99385512.116.png 99385512.117.png 99385512.118.png 99385512.119.png 99385512.120.png 99385512.121.png 99385512.123.png 99385512.124.png 99385512.125.png 99385512.126.png 99385512.127.png 99385512.128.png 99385512.129.png 99385512.130.png 99385512.131.png 99385512.132.png 99385512.134.png 99385512.135.png 99385512.136.png 99385512.137.png 99385512.138.png 99385512.139.png 99385512.140.png 99385512.141.png 99385512.142.png 99385512.143.png 99385512.145.png 99385512.146.png 99385512.147.png 99385512.148.png 99385512.149.png 99385512.150.png 99385512.151.png 99385512.152.png 99385512.153.png 99385512.154.png 99385512.002.png 99385512.003.png 99385512.004.png 99385512.005.png 99385512.006.png 99385512.007.png 99385512.008.png 99385512.009.png 99385512.010.png 99385512.011.png 99385512.013.png 99385512.014.png 99385512.015.png 99385512.016.png 99385512.017.png 99385512.018.png 99385512.019.png 99385512.020.png 99385512.021.png 99385512.022.png 99385512.024.png 99385512.025.png 99385512.026.png 99385512.027.png 99385512.028.png 99385512.029.png 99385512.030.png 99385512.031.png 99385512.032.png 99385512.033.png 99385512.035.png 99385512.036.png 99385512.037.png 99385512.038.png 99385512.039.png 99385512.040.png 99385512.041.png 99385512.042.png 99385512.043.png 99385512.044.png 99385512.046.png 99385512.047.png 99385512.048.png 99385512.049.png 99385512.050.png 99385512.051.png 99385512.052.png 99385512.053.png 99385512.054.png 99385512.055.png 99385512.057.png 99385512.058.png 99385512.059.png 99385512.060.png 99385512.061.png 99385512.062.png 99385512.063.png
4. Prefabrykacja dźwigarów
Prefabrykat VFT® to dźwigar stalowy z półką zabetonowaną w wytwórni lub na
placu budowy, która jednocześnie stanowi deskowanie płyty pomostu. Częścią stalową
dźwigara zespolonego jest spawany dwuteownik, w którym szerokość pasa górnego
zapewnia umieszczenie łączników zespalających. W większości przypadków środnik nie ma
dodatkowych usztywnień, mogą one jednak występować w dźwigarach o rozpiętości
powyżej 40 m oraz w obiektach kolejowych (rys. 3). Betonowa półka prefabrykatu o
grubości od 10 do 12 cm, połączona jest z dźwigarem stalowym w taki sposób, aby zostały
przeniesione występujące siły rozwarstwiające Zespolenie stanowią sworznie o dwóch
różnych wysokościach; niższe zapewniają współpracę pomiędzy belką stalową a betonową
płytą prefabrykowaną. Półka wykonana jest z betonów o wysokiej wytrzymałości,
mrozoodporności oraz szczelności. W prefabrykacie umieszczone jest dolne zbrojenie
konstrukcyjne z otuliną 40 – 50 mm. Zespolenie dźwigara z wylewaną na miejscu budowy
płytą zapewniają, mocowane do pasa górnego, wyższe sworznie oraz strzemiona
konstrukcyjne, wystające ponad beton prefabrykatu.
Rys. 3. Dźwigar stalowy w wytwórni i sworznie oraz zbrojenie półki prefabrykatu
Dzięki włączeniu do aktywnej współpracy przy przenoszeniu obciążeń półki
żelbetowej uzyskuje się duże oszczędności w zużyciu stali konstrukcyjnej ( nawet do 30% ).
Część stalową zabezpiecza się antykorozyjnie w wytwórni, nakładając wszystkie
przewidziane projektem powłoki. Prefabrykat dostarczany jest na plac budowy z
wyposażeniem i pomostami roboczymi. Prefabrykaty mają szerokość dostosowaną do
ograniczeń wynikających z warunków przewozu z wytwórni na miejsce budowy.
5. Trwałość i zalety utrzymaniowe
W systemie VFT® trwałość zapewniona jest przez:
• rozwiązania konstrukcyjne,
• rozwiązania technologiczne i materiałowe.
Prefabrykaty charakteryzuje trwałość i odporność na destrukcyjne czynniki
korozyjne. Elementy stalowe zabezpieczane są gwarantowanymi systemami malarskimi o
trwałości 15-25 lat lub metalizacyjno-malarskimi o trwałości 20-30 lat. Ochrona spodniej
powierzchni płyty żelbetowej i poprzecznic jest zapewniona przez zwiększenie otuliny i
stosowanie betonu klasy B50, charakteryzującego się wysoką szczelnością i
mrozoodpornością. Boczne powierzchnie płyty chronione są prefabrykowanymi elementami
gzymsowymi z polimerobetonu lub z betonów specjalnych.
99385512.064.png 99385512.065.png
W rozwiązaniach konstrukcyjnych, sprzyjających trwałości konstrukcji, należy podkreślić to,
że:
• w systemie VFT® tworzone są ustroje monolityczne charakteryzujące się dużą
masą i znaczną sztywnością; redukuje to uszkodzenia typu zmęczeniowego,
• naprężenia ściskające, od obciążenia ciężarem własym mokrego betonu, zamykają
skutecznie mikrorysy w betonowych płytach prefabrykatów, co w połączeniu z
otuliną, zwiększoną do 40-50mm, daje znakomitą ochronę zbrojenia przed
penetracją czynników korozyjnych,
• wykonanie płyty pomostu w dwóch warstwach powoduje obniżenie skurczu betonu,
dzięki czemu rysy skurczowe nie są zagrożeniem dla konstrukcji,
• system wyklucza konieczność łączenia konstrukcji stalowej na budowie; roboty
spawalnicze i malarskie w całości wykonywane są w wytwórni,
• powierzchnie dźwigarów VFT® pozbawione miejsc trudnodostępnych są łatwe w
utrzymaniu i konserwacji.
Należy podkreślić, że zwiększenie trwałości gwarantuje już samo przeniesienie procesu
produkcji do wytwórni konstrukcji stalowych i zakładu prefabrykacji, gdzie bez
dodatkowych nakładów inwestycyjnych, systemowo zapewniona jest jakość robót.
Przykładowo wykonana w optymalnych warunkach i pod pełną kontrolą ochrona
antykorozyjna stali przedłuża prawie trzykrotnie okres eksploatacji powłok.
6. Przykładowa analiza statyczno-wytrzymałościowa wybranego obiektu mostowego
Celem przybliżenia zagadnienia pod kątem projektowania, przedstawiono tok
obliczeń i wybrane wyniki analizy statyczno-wytrzymałościowej dla przykładowego obiektu
mostowego. Wybrano zaprojektowany wiadukt WD-3 będącej w fazie projektu drogi
ekspresowej S-5 i S-10 na odcinku Bydgoszcz – Węzeł Stryszek (rys. 4 i 5).
Rys. 4. Przekrój poprzeczny obiektu
Rys. 5. Przekrój podłużny (widok z boku) obiektu
99385512.066.png
Schemat statyczny obiektu stanowi rama trójprzęsłowa o rozpiętościach przęseł
20.50 m –26.70 m – 20.50 m. Jedno przęsło składa się z 5 dźwigarów o zmiennej wysokości
w rozstawie 2,64 m, wysokość blachownicy w środku rozpiętości wynosi 750 mm. W
konstrukcji zastosowano następujące materiały: stal konstrukcyjna 18G2A, stal zbrojeniowa
BSt500, płyta prefabrykatu B50, płyta pomostu B40, podpory B33.
Obliczenia wykonano za pomocą programu SOFiSTiK [2], zgodnie z wtycznymi
norm [3,4]. Obecnie trwają prace nad wytycznymi do projektowania dźwigarów VFT® [1].
Konstrukcję zamodelowano jako układ przestrzenny klasy e 1 , p 3 . W obliczeniach
wykorzystano dostępną w programie opcję pozwalającą na zmianę cech przekroju
poprzecznego z zapamiętaniem istniejącego stanu naprężeń. Pozwala to na modelowanie
krok po kroku kolejnych etapów wykonywania konstrukcji, gdy do współpracy włączają się
kolejne elementy, takie jak beton i zbrojenie. Żelbetową płytę pomostową (wylewaną na
mokro na budowie po ustawieniu prefabrykatów) oraz żelbetową płytę prefabrykatu
dźwigara (wylewaną na mokro w zakładzie prefabrykacji i zespoloną z dźwigarem stalowym
za pomocą sworzni), uwzględniono w modelowaniu sztywności belki tylko w tych
przekrojach, gdzie jest ona ściskana i nie zarysowana. Posadowienie modelowano jako
podparcie sprężyste o odpowiedniej charakterystyce.
6.1. Tok obliczeń
Obliczenia dźwigara przeprowadzono uwzględniając kolejne fazy pracy konstrukcji.
• Faza 1a – dźwigary stalowe zespolone w zakładzie prefabrykacji z wylewaną na
mokro płytą żelbetową gr. 10-12cm ustawione zostają na podporach jako belki
swobodnie podparte .
W etapie tym powstają naprężenia od następujących obciążeń:
1. ciężar własny dźwigara stalowego,
2. ciężar własny żelbetowej płyty prefabrykatu (płyta gr.10-12 cm),
3. skurcz i pełzanie występujące w płycie prefabrykatu.
• Faza 1b – układ w kierunku podłużnym jest trójprzęsłową belką ciągłą o przekroju:
dźwigar stalowy zespolony z płytą żelbetową prefabrykatu. Uciąglenie wykonuje
się poprzez połączenie zbrojenia płyt prefabrykatu żelbetowego i poprzez specjalne
ściągi prętowe. Zabetonowane zostają poprzecznice.
W etapie tym powstają naprężenia od następującego obciążenia:
1. ciężar własny wylewanej na mokro (po montażu prefabrykatów) żelbetowej płyty
pomostowej gr. 25 cm.
• Faza 2 – układ jest ramą o przekroju: w kierunku podłużnym – dźwigar stalowy
zespolony za pomocą sworzni z żelbetową płytą prefabrykatu oraz zespolony za
pomocą sworzni i prętów z żelbetową płytą pomostową, w kierunku poprzecznym –
płyta pomostowa.
W etapie tym powstają naprężenia od następujących obciążeń:
1. ciężar własny wyposażenia i nawierzchni mostu,
2. skurcz i pełzanie płyty pomostowej,
3. obciążenia równomiernie rozłożonego q= 4,00 kN/m 2 na jezdniach,
4. obciążenie od normatywnego pojazdu K=800 kN-klasa A wg PN-85/S-10030,
5. różnicy temperatur,
Zgłoś jeśli naruszono regulamin