SI 16_2009.pdf

STUDIA INDOLOGICZNE

tom 16 (2009)

WYDZIAL ¤ ORIENTALISTYCZNY

UNIWERSYTET WARSZAWSKI

WARSZAWA 2009

KOMITET REDAKCYJNY

Anna Trynkowska, Monika Nowakowska,

Marek Mejor, Piotr Balcerowicz

RECENZENCI NUMERU

Marzenna Czerniak-Dro¿d¿owicz (Uniwersytet Jagielloñski)

Lidia Sudyka (Uniwersytet Jagielloñski)

UWAGA: Informacje dla autorów,

zawieraj¹ce zasady edytorskie

stosowane w Studiach Indologicznych ,

znajduj¹ siê na koñcu numeru na stronach

136–139.

ADRES REDAKCJI

Wydzia³ Orientalistyczny

Uniwersytet Warszawski

Krakowskie Przedmieœcie 26/28

00–927 Warszawa

www.orient.uw.edu.pl/studiaindologiczne

sk³ad komputerowy, czcionki: Piotr Balcerowicz

Druk i oprawa:

Zak³ad Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego

Zam. /2009

ISSN 1232–4663

SPIS TREŒCI

BARBARA GRABOWSKA:

Kâma w literaturze sanskryckiej i bengalskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

MICHA£ PANASIUK:

Binodini Dasi – najwybitniejsza aktorka

XIX-wiecznej sceny teatralnej Kalkuty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 23

ANNA PIEKARSKA-MAULIK:

Epizod pokonania przez Krysznê wê¿a Kaliji w tradycji indyjskiej . . . . .. . . . . . 46

WERONIKA ROKICKA:

Przemoc, dyskryminacja, wykluczenie spo³eczne –

– wieœ indyjska oczami Mahaswety Devi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . 67

PURABI ROY:

New Findings on Netaji Subhas Chandra Bose

(From Russian, British and Indian Archives) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

• RECENZJE – REVIEW ARTICLES – BUCHBESPRECHUNGEN . . . . . . . . . . . . . . . . .107–124

PIOTR BALCEROWICZ:

Krzysztof Mroziewicz: Æakra czyli ko³owa historia Indii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

BO¯ENA ŒLIWCZYÑSKA:

Anna Aurelia Esposito: Cârudatta. Ein indisches Schauspiel . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

BO¯ENA ŒLIWCZYÑSKA:

Heike Moser:

Naóóyâr-Kûttu –

– ein Teilaspekt des Sanskrittheaterkomplexes Kûþiyâþþam . . . . . . . . . . . . . . 121

• SPRAWOZDANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .125–133

PIOTR BALCEROWICZ:

11. Warsztaty nt. badañ nad d¿inizmem

„D¿inijskie pisma œwiête a filozofia” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

PIOTR BALCEROWICZ:

Miêdzynarodowa konferencja

„Œwiatopogl¹d i teoria w filozofii indyjskiej” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

ANNA TRYNKOWSKA:

Pandanus ‘09. Miêdzynarodowe seminarium

nt. przyrody w literaturze, sztuce, micie i rytuale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

PIOTR BALCEROWICZ:

XIV Œwiatowa Konferencja Sanskrytologiczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 131

PIOTR BALCEROWICZ:

Miêdzynarodowa konferencja

„Hermeneutyka w œwiecie staro¿ytnym” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132

• NOTY O AUTORACH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .134–134

• INFORMACJE DLA AUTORÓW

Zasady edycji stosowane w Studiach Indologicznych . . . . . . . . . . . . . . . 136–139

Kâma w literaturze sanskryckiej i bengalskiej

BARBARA GRABOWSKA

(Uniwersytet Warszawski)

„ Có¿ uczyni³eœ, Œiwo, spopieliwszy Kamê?

Prochy boga rozsia³eœ na ca³y nasz œwiat.

W jêkach wiatru rozbrzmiewa jego ból i ³kania,

Z niebios p³yn¹ na ziemiê strugi jego ³ez” 1 .

Rabindranath Tagore

Po spopieleniu Kamy ( Madan-bhasmer par )

Z dziejów Kamy (Kâma), boga mi³oœci, najbardziej znanym wydarzeniem jest

jego spopielenie przez Œiwê (Œiva). Unieœmiertelni³ ten epizod Kalidasa (Kâlidâsa;

V wiek n.e. 2 ), jeden z najwybitniejszych poetów sanskryckich, w swym poemacie

epickim Narodziny Kumary ( Kumâra-saôbhava ), a strofy opisuj¹ce rozpacz jego

ma³¿onki, tzw. „Lament Rati” ( Rati-vilâpa ) 3 , to jeden z najpiêkniejszych fragmentów

poezji Indii.

Ta tragiczna œmieræ Kamy jakby przyæmiewa jego dzieje. O czynach boga mi³oœci

literatura mówi niewiele, a o jego odrodzeniu w postaci Pradjumny (Pradyumna),

syna Kryszny (Kåšòa), wspominaj¹ tylko niektóre teksty sanskryckie, w wiêkszoœci

o charakterze wisznuickim. W poezji bengalskiej natomiast Kama na zawsze sta³ siê

synem Kryszny. Kolejne teksty o narodzinach Pradjumny i zabiciu Siambary (Œambara)

s¹ poza tym znakomitym przyk³adem stopniowej sanskrytyzacji opowieœci. Warto

zatem poznaæ pe³n¹ wersjê dokonañ tego boga przedstawion¹ przez literaturê san-

skryck¹ i bengalsk¹.

1 RR, s. 129:

pañca-œare dagdha kare karecha eki sannyâsî,

viœva-may diyecha târe chaÊâye !

vyâkultara vedanâ târ bâtâse uþhe niœvâsi,

aœru târ âkâœe paÊe gaÊâye !

2 Wg W ARDER (1990: 123).

3 Piêkne t³umaczenie lamentu Rati z eposu Kalidasy, dokonane przez Mariolê Pigo-

niow¹, zawiera M EJOR (2007: 485–494).

Studia Indologiczne 16 (2009) 5–22.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: