SI 11_2004.pdf

STUDIA INDOLOGICZNE

tom 11 (2004)

INSTYTUT ORIENTALISTYCZNY

UNIWERSYTET WARSZAWSKI

WARSZAWA 2004

KOMITET REDAKCYJNY

Marek Mejor (redaktor naczelny), Piotr Balcerowicz (z-ca redaktora

naczelnego), Anna Trynkowska, Monika Nowakowska

Termin zamkniêcia kolejnych numerów Studiów Indologicznych up³ywa ka¿dorazowo

z koñcem czerwca danego roku. Redakcja prosi autorów o

{ nadsy³anie artyku³ów w formie wydruku tekstu opatrzonego dyskietk¹ z wersj¹

artyku³u:

(a) w pliku tekstowym (*.txt) w kodach ASCII lub

(b) w pliku Word (*.doc lub *.rtf) z czcionkami sanskryckimi dostêpnymi w re-

dakcji, lub

winny zostaæ zast¹pione wg nastêpuj¹cego wzoru:

— diakrytyk = g³oska + @, np. â = a@; þ = t@; ô = m@; ÿ = h@ itp.

— z wyj¹tkiem: palatalne n = n%; palatalne s = s%, gutturalne n = g@.

| uwzglêdnianie standardowego systemu spolszczania przyjêtego w Studiach Indolo-

gicznych (patrz Studia Indologiczne 1 (1994) 6–7),

} stosowanie siê do zasad transkrypcji naukowej obowi¹zuj¹cej w Studiach Indolo-

gicznych , zuwzglêdnieniem podzia³ów miêdzywyrazowych wz³o¿eniach oraz

sandhi na styku wyrazów (patrz Studia Indologiczne 1 (1994) 6–8),

~ opatrzenie artyku³ów bibliografi¹ wedle systemu przyjêtego w Studiach Indolo-

gicznych .

Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji nades³anych tekstów.

Artyku³y do zamieszczenia w Studiach Indologicznych mog¹ byæ przesy³ane tak¿e przez

internet na adresy: p.balcerowicz@uw.edu.pl lub mejor@interia.pl

ADRES REDAKCJI

Instytut Orientalistyczny

Uniwersytet Warszawski

Krakowskie Przedmieœcie 26/28

00–927 Warszawa

sk³ad komputerowy, czcionki: Piotr Balcerowicz

Druk i oprawa:

Zak³ad Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego

Zam. 163/2005

ISSN 1232–4663

SPIS TREŒCI

BARBARA GRABOWSKA:

Taniec Kryszny z pasterkami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

KORYNA OSUCH:

U Ÿróde³ teatru indyjskiego –

– hymny dialogowe ( saôvâda ) Rygwedy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

MA£GORZATA SULICH:

Koncepcja karak w Asztadhjaji Paniniego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118

ANNA TRYNKOWSKA:

Poeta i krytyk: Komentarz Mallinathy

do pi¹tej sargi Kumarasambhawy Kalidasy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135

• SPRAWOZDANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144–145

MARTA KUDELSKA:

Filozofia wschodu na Wydziale Filozoficznym UJ . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 144

ANNA TRYNKOWSKA:

Obchody 50-lecia powojennej indologii na Uniwersytecie

Warszawskim „Indie w Warszawie” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

ANNA TRYNKOWSKA:

Miêdzynarodowe Seminarium „Origins of Mahâkâvya ” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

DANUTA STASIK:

Warsztaty „Translating Cultures” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 149

MONIKA NOWAKOWSKA:

III Miêdzynarodowa Letnia Szko³a Sanskrytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . 149

DANUTA STASIK:

Konferencja „Hindi Teaching and Research

in Central and East Europe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

PIOTR BALCEROWICZ:

29. Kongres Niemieckich Orientalistów ( DOT ) w Halle . . . . . . . . . . . . .. . . . . 151

• OŒWIADCZENIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .155

Barbara Grabowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .155

Taniec Kryszny z pasterkami

BARBARA GRABOWSKA

Jednym z elementów charakteryzuj¹cych postaæ Kryszny Pasterza jest jego zwi¹-

zek z pasterkami ( gopî ) 1 , stanowi¹cy wa¿ny element dzieciñstwa i m³odoœci.

Kulminacjê tej opowieœci stanowi ich wspólny taniec. Opisuj¹ go ju¿ najstarsze

teksty relacjonuj¹ce dzieje boskiego pasterza: Hariwansia 2 ( Hari-vaôœa ), dodatek

do Mahabharaty ( Mahâ-bhârata ), dramat Bhasy (Bhâsa) 3 Balaczarita (Bâla-carita

– Dzieje ch³opca ), Wisznupurana ( Višòu-purâòa , VP) i inne purany, choæ odmien-

nie w szczegó³ach.

Rozwiniêcie motywu tañca Kryszny w indyjskiej literaturze czy sztuce jest fascy-

nuj¹c¹ ilustracj¹ bardzo z³o¿onego wspó³dzia³ania wielu rozmaitych czynników

w historii mitu. Chocia¿ motyw ten ma chyba pochodzenie plemienne, to podjê³y go

dzie³a religijne: Brahma− ( Brahma− ), Wisznu− i Bhagawatapurana ( Bhâgavata-

−purâòa ), i dostêpna nam wczesna wersja jest opracowaniem bramiñskim. Taniec

ten zwróci³ te¿ uwagê wielu poetów tworz¹cych i w prakrycie, i w sanskrycie 4 , a w

swym rozwoju wzbogaci³ siê o dalsze fakty pochodz¹ce z literatury ludowej.

Motyw tañca fascynowa³ te¿ twórców bengalskich. Poœwiêci³ mu wspania³¹ pieœñ

D¿ajadewa (Jayadeva), opiewali go autorzy dziejów Kryszny, chwalili jego piêkno

poeci wisznuiccy.

Warto siê wiêc zainteresowaæ tym tañcem bli¿ej, spróbowaæ okreœliæ jego pier-

wotny charakter i przeœledziæ zmiany, jakim podlega³ w utworach poetów bengal-

skich.

1 Wed³ug H ARDY ’ EGO (2001: 51) opowieœæ o Krysznie i pasterkach rozwinê³a siê

w Indiach pó³nocnych, zawiera liczne odniesienia do miejsc geograficznych tam le¿¹-

cych (Mathura, Jamuna, Wryndawana itd.).

2 W INTERNITZ (1996: 427–432).

3 K EITH (1924: 93, 98–100).

4 Magha (Mâgha, VII w.), Wakpatirad¿a (Vâkpatirâja, VIII w.), Bhattanarajana

(Bhaþþanârâyaòa, VIII w.), Anandawardhana (Ânandavardhana, IX w.) i inni.

Studia Indologiczne 11 (2004) 5–32.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: