Języki Obce w Szkole nr. 2003-01.pdf
(
2040 KB
)
Pobierz
numer 1.pdf
•
angielski
•
francuski
•
hiszpañski
•
³aciñski
•
niemiecki
luty
Rok XLVII 1(236)
ISSN 0446-7965
Nr 1/2003
styczeñ
•
rosyjski
•
w³oski
Spis treści
Od redakcji
.........................................
3
SZKOŁA PODSTAWOWA, GIMNAZJUM
PODSTAWY GLOTTODYDAKTYKI
Katarzyna Karpińska-Szaj
– Wykorzystanie
metody
kierowanie umysłem
w nauce
fonetyki jêzyka obcego ............................. 4
Ewa Dźwierzyńska
– Pamiêæ a efektywnoœæ
percepcji mowy obcojêzycznej ze s³uchu ... 9
Stanisław P. Kaczmarski
– Jêzyk ojczysty
w nauce jêzyka obcego – kilka reflekcji ... 14
Jolanta Latkowska
– O zastosowaniu kary
w dydaktyce raz jeszcze .......................... 19
Wiesława Werbicka-Żywica
– W piekarni
–
In der Bäckerei
..................................... 55
Nina Szczęsna
– Uczymy siê nazw
zawodów ............................................... 56
Teresa Gruszczyk
– Praca nad projektem
w nauczaniu jêzyka niemieckiego ............ 57
Małgorzata Urbańczyk
– Przyk³ady gier
i zabaw na lekcjach jêzyka niemieckiego . 60
Maria Matyka
– Zabawa w redaktorów
gazetki szkolnej ...................................... 61
Stanisława Barbara Augustyn
– Zabawa
uczy – nauka bawi .................................. 66
Maria Mendychowska, Teresa Pogwizd
–
Il était une fois...
– lekcje jêzyka
francuskiego w szkole podstawowej
i gimnazjum ........................................... 68
Ewa Akšamović
–
Dzień Brytyjski
w naszym
Gimnazjum ............................................. 71
Maria Wyszkowska
– Wiedza o krajach
anglojêzycznych ...................................... 75
METODYKA
Dorota Dziuba
– Nauczanie rozumienia
mowy .................................................... 24
Ewa Sokołowska-Katzer
– Intensyfikacja
nauki jêzyka obcego przez zastosowanie
techniki monologu wewnêtrznego ........... 31
Barbara Kujawa
– Jêzyk niemiecki jako
drugi jêzyk obcy ..................................... 35
Katarzyna Jarosz
– Kilka uwag na temat
pracy z tekstem autentycznym na lekcjach
jêzyka obcego ........................................ 40
Remigiusz Koluch
– Gry w nauce jêzyka
obcego – zalety i wady ........................... 43
Z DO
´
WIADCZE
´
NAUCZYCIELI
Jadwiga Warchoł –
Comment ,a va?
czyli
jak mo¿na pobudzaæ kreatywnoœæ ucznia 79
Piotr Drzewiecki
– Tekst literacki w nauce
jêzyka niemieckiego na podstawie
wybranych utworów lirycznych ............... 85
Joanna Kosowska –
Wuthering Heights
na lekcji jêzyka angielskiego .................... 88
Hanna Babińska
– Pinocchio na lekcji
jêzyka niemieckiego ................................ 93
Halina Szwajgier
– Jak wykorzystujê prasê
na lekcjach jêzyka niemieckiego .............. 95
Anna Kasprzyk
– Jak i kiedy warto
wykorzystywaæ gry jêzykowe w nauczaniu
jêzyka? ................................................... 98
Z PRAC INSTYTUT
´
W
Maria Bołtruszko
– II spotkanie Zespo³u
Roboczego do spraw Europejskiego
Portfolio Jêzyków i Centrum Jêzyków
Nowo¿ytnych w Graz .............................. 47
Barbara Głowacka
– Europejskie Portfolio
Jêzykowe ............................................... 48
Joanna Kapica-Curzytek
– Satysfakcja
zawodowa nauczycieli jêzyków obcych
pierwszego szczebla kszta³cenia ............... 50
1
Wioletta Chęsiak
–
Who are they?
– gra
jêzykowa na lekcji jêzyka angielskiego ... 102
Joanna Bytomska
– U lekarza inaczej .. 103
Janina Skrzypczyńska
– Czasownik
used to
i æwiczenia wdra¿aj¹ce jego zastosowanie 106
Bogusława Mezglewska
– Projekt na lekcji
jêzyka niemieckiego .............................. 109
Bogdan Bernacki
– Kurs jêzykowy
?
widziany oczami praktyka .......... 152
SPRAWOZDANIA
Marlena Serwicka
– Kilka uwag o pracy
metod¹ projektu ................................... 160
Anna Metryczko, Stanisław Dobrowolski
– Miêdzynarodowy Dzieñ Poezji ............ 162
Katarzyna Gargasiewicz
– Tydzieñ
Kultury Niemieckiej .............................. 163
Barbara Kaczmarczyk, Barbara
Storczyńska
– Niezapomniany dzieñ .... 164
Beata Bek
– Teatr w nauczaniu jêzyków
obcych ................................................. 165
Piotr Wietrzykowski
– VIII Wojewódzki
Konkurs Antyczno-£aciñski .................... 168
MATERIAŁY PRAKTYCZNE
Teresa Mastalerz
– St Dawid’s lesson .. 113
Anna Gieracha, Klaus Gentsch,
Maria Faber
– Test z jêzyka niemieckiego
– klasa 1 ponadgimnazjalna .................. 115
Iwona Malasińska
– Æwiczenia utrwalaj¹ce 119
Ewa Trzeszczkowska
– Trochê ciekawostek,
³amig³ówek, weso³ych historyjek na lekcjach
jêzyka rosyjskiego ................................. 124
KONKURSY
RECENZJE
Iwona Stryczek
– Jak uczyæ ma³e dzieci
jêzyków obcych? .................................. 169
Renata Rybarczyk
– Zanim wybierzesz
podrêcznik. Metody oceniania materia³ów
do nauki jêzyków ................................. 171
Agnieszka Frączek
–
1000 idiomów oraz
Słownictwo podstawowe
– podrêczniki
nowej generacji .................................... 172
Renata Kazubska
– Alex et Zoe et
compagnie 1 ........................................ 176
Grażyna Grzybowska-Gazda
– Podrêcznik
Dachfenster
........................................... 179
Joanna Pawelec
– alles klar ................ 180
Eleonora Wesołowska
–
Bronisława Niespor
– Master of Spelling 131
Iwona Miszczyk
– Konkurs o Kanadzie 133
Brygida Gorczyńska
– Audycja radia
szkolnego jako konkurs na rozumienie
jêzyka niemieckiego .............................. 134
Katarzyna Gargasiewicz, Paweł Kopeć
– Konkurs wiedzy o Republice Federalnej
Niemiec ............................................... 137
CZYTELNICY PISZA˛
Bernadeta Kuklińska
– Metody
aktywizuj¹ce w nauczaniu jêzyka obcego 140
Izabela Bawej
– Wypracowanie jako
próba oceny bieg³oœci jêzykowej ........... 143
Ewa Moszczyńska
– Jak i komu
t³umaczysz nauczycielu? ........................ 149
............................................... 183
Hanna Gehrke-Rosiecka
– English
Translator 3 ......................................... 184
Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli
ZESPÓŁ REDAKCYJNY:
Maria Gorzelak – redaktor naczelna i redaktor dzia³u jêzyka angielskiego,
Marek Zaj¹c – redaktor dzia³u jêzyka francuskiego, hiszpañskiego i w³oskiego, Gra¿yna Czetwertyñska
– redaktor dzia³u jêzyka ³aciñskiego, Hanna Bawej-Krajewska – redaktor dzia³u jêzyka niemieckiego,
Miko³aj Timoszuk – redaktor dzia³u jêzyka rosyjskiego.
Prenumerata: Renata Dziêcio³ – tel. (4822) 621 30 31 wew. 313.
ADRES REDAKCJI:
Centralny Oœrodek Doskonalenia Nauczycieli, Aleje Ujazdowskie 28, 00-478 Warszawa,
Tel. (48 22) 621 30 31 wew. 410, fax 621 48 00, 622-33-46, E-mail: jows
@
ul. Sk³adowa 9, 15-399 Bia³ystok
Nak³ad 2300
2
codn.edu.pl Internet: www.codn.edu.pl
Redakcja nie zwraca nadesłanych artykułów i zastrzega sobie prawo do dokonywania formalnych zmian
w tekstach artykułów; nie odpowiada za treść wydrukowanych reklam.
Ilustracje: Maja Chmura,
Sk³ad i ³amanie: PHOTOTEXT, ul. Platynowa 4, 00-808 Warszawa
Druk i oprawa:
Od Redakcji
Szanowni Państwo
To już 47 rok istnienia czasopisma. Nie uda się policzyć, ile osób nas czytało i czyta. Trudno jest też
policzyć wszystkich autorów. Nikt nie prowadzi takiej statystyki, ale sądząc po Państwa e-mailach, listach
i telefonach i stale napływających artykułach, cieszymy się dużą popularnością.
Miło jest pracować, gdy ma się świadomość, że drukowane u nas artykuły kształcą, doskonalą,
inspirują i informują. O wielu inicjatywach dowiadujecie się Państwo z naszych tekstów. Nasze teksty
pokazują również, jak się uczy w różnych zakątkach Polski. Dzięki temu nauczyciel z małej wioski, gdzieś tam
pod granicą i ten z dużego miasta może porównać swoje techniki i metody pracy. Powiedzieć sobie:
jak te¿
tak uczê
, albo
tego muszê spróbowaæ
, albo
warto przeczytaæ tê ksi¹¿kê.
Przypominamy, iż na naszych łamach mogą drukować wszyscy. Artykuły, które są do nas przesyłane
czytają redaktorzy działów. Opiniują je i zatwierdzają lub nie do druku. Drukujemy każdy artykuł, z którego
można się czegoś nauczyć, który może pomóc innym w pracy, zainspirować czy zachęcić. Zachęcamy więc
do pisania wszystkich tych, którzy nie bardzo wierzą w nowatorstwo swojej pracy. Poczytajcie Państwo
publikowane przez nas artykuły, porównajcie je ze swoimi pomysłami, doceńcie ich wartość i opiszcie je.
Zaistniejecie wówczas na szerszych łamach, a nie tylko wśród grona swoich uczniów. Jest już tradycją, że
łamy
Jêzyków Obcych w Szkole
to wymiana doświadczeń, pomysłów, informacji, wzajemna pomoc
i doradztwo. Zapraszamy wiec do współpracy.
Ale jednocześnie stawiamy warunki. Wszyscy dążymy do jak najwyższej jakości swojej pracy. A jakość
to nie tylko dobry pomysł i jak najlepsze jego wykonanie. To również przestrzeganie praw autorskich.
Prosimy więc o dokładne podawanie wszystkich źródeł, z których pochodzą cytowane w Państwach
artykułach teksty, czy treści, na które się powołujecie. Jeśli natomiast tekst cytowany w artykule jest podany
w całości, wymagamy również zgody wydawcy na jego przedrukowanie. Razem z artykułem powinniśmy
więc dostać list z danego wydawnictwa potwierdzający, iż macie Państwo zgodę na zamieszczenie w swoim
artykule czegoś, co nie jest Państwa autorstwa.
W naszym czasopiśmie nic się nie zmienia. Zachowujemy te same działy, ten sam ich układ i tę samą
szatę graficzną. Również w tym roku wydamy 6 nieco obszerniejszych numerów. Numer 6 będzie również
numerem specjalnym. W tym roku będzie on związany ze standardami nauczania języków, jakie obowiązują
w krajach Unii Europejskiej. Tytuł roboczy tego numeru to:
Unia Europejska – inicjatywy, standardy
i wzorce w nauczaniu/ uczeniu siê jêzyków obcych
.
Jego celem będzie przedstawienie standardów
europejskich w uczeniu się/ nauczaniu języków obcych, do których dążą kraje unijne. Wiadomo, że dążą one
do osiągnięcia jak najwyższej jakości. Postaramy się więc zanalizować to, co w tych krajach jest najlepsze
i porównać z naszymi doświadczeniami i osiągnięciami.
Nim jednak powstanie numer specjalny mamy nadzieję przekazać Państwu wydane przez Wydawnic-
twa CODNu – przy udziale naszej Redakcji – książki –
European Framework of language learning: learning,
teaching, assessment
.
Będą to dwie książki: pierwsza to dokument Rady Europy przetłumaczony i wydany już
w wielu krajach, druga to praktyczny przewodnik do tego dokumentu.
European Framework
tłumaczy dr
Waldemar Martyniuk z Uniwersytetu Jagiellońskiego. On też będzie autorem przewodnika. Ponadto, mamy
nadzieję, że do jesieni zakończą się prace związane z
Europejskim Porftfolio Jêzykowym.
Koordynuje je dr
Barbara Głowacka z Uniwersytetu w Białymstoku. Efektem tych prac będzie portfolio dla uczniów starszych
klas szkoły podstawowej i przewodnik dla nauczyciela. Również te dwie pozycje wyda nasza Redakcja.
Jak co roku zorganizujemy konkurs. W tym roku jest to temat:
Jak rozwijam zainteresowania uczniów na lekcjach języka obcego
.
Temat jest związany z poznaniem każdego ucznia, kształtowaniem jego postaw i zainteresowań. Szczegóło-
we omówienie konkursu podamy jak zwykle w numerze 2/2003. Termin nadsyłania prac, jak co roku,
upływa 30 listopada.
Rok zapowiada nam się bardzo pracowicie. Na druk czeka wiele bardzo dobrych artykułów.
Poruszają tak wiele różnych tematów, że na pewno w każdym numerze każdy z Państwa znajdzie coś, co go
zainteresuje. Zapraszamy więc do lektury, do przesyłania nam swoich prac, do udziału w konkursie 2003
i do dzielenia się z nami wszelkimi uwagami dotyczącymi czasopisma.
Maria Gorzelak i Zespół Redakcyjny
3
PODSTAWY
GLOTTODYDAKTYKI
Katarzyna Karpińska-Szaj
1)
Poznań
Wykorzystanie metody
kierowanie umys³em
w nauce
fonetyki języka obcego
Kierowanie umysłem
wywodzi siê z tra-
dycji europejskiej, a œciœlej mówi¹c, z obszaru
francuskojêzycznego. Prace na ten temat s¹ bar-
dzo czêsto cytowane w publikacjach nauko-
wych i popularno-naukowych z dziedziny peda-
gogiki we Francji. Nic w tym dziwnego, bo-
wiem
kierowanie umysłem
ma szerokie zastoso-
wanie, a jak s¹dzê, mo¿e tak¿e zainteresowaæ
dydaktyków jêzyków obcych.
Podstawow¹ ró¿nic¹ miêdzy prezento-
wan¹ tu koncepcj¹ a innymi metodami kog-
nitywnymi, opisanymi w publikacjach dostêp-
nych obecnie na rynku ksiêgarskim (np.
Pro-
gramowanie Neurolingwistyczne
), jest bardzo in-
dywidualne podejœcie do osoby ucz¹cej siê.
Obowi¹zuje ca³kowity brak szablonów (nie ma
tu ankiet, wzorcowych testów). W³aœciwie praca
z uczniem polega na uwra¿liwieniu, by okreœliæ
sposób w jaki mo¿e on doskonaliæ i kierowaæ
swoimi mo¿liwoœciami intelektualnymi.
Kiero-
wanie umysłem
odcina siê od narzêdzi badaw-
czych u¿ywanych w psychologii eksperymental-
nej, a bazuj¹cych na obserwacji zewnêtrznej
(dokonywanej przez badacza, a wiec przez oso-
bê trzeci¹). Drog¹ dostêpu do potencja³u umys-
³owego jest introspekcja, metoda nieustannie
krytykowana przez badaczy, lecz w zastosowa-
niu
kierowania umysłem
przynosz¹ca wymierne
rezultaty.
Ö
Wprowadzenie do metody
Kierowanie umysłem
(fr.
Gestion Mentale
)
wykorzystuje badania neuropsychologiczne,
neurolingwistyczne i filozoficzne tradycji fran-
cuskiej. Twórc¹ koncepcji jest filozof, psycholog
i pedagog francuski, Antoine de La Garanderie.
Urodzony w 1920 roku ci¹gle prowadzi dzia-
³alnoœæ naukow¹ i dydaktyczn¹. Jest wyk³adow-
c¹ na uniwersytetach w Pary¿u i w Lyonie,
a tak¿e kieruje pracami badawczymi w innych
oœrodkach naukowych (np. Angers, Lille). Spra-
wuje równie¿ opiekê merytoryczn¹ nad oœrod-
kami szkolno-wychowawczymi we W³oszech,
w Niemczech i w Szwajcarii, gdzie w nauczaniu
wykorzystuje siê omawian¹ tu koncepcjê. La
Garanderie jest autorem licznych publikacji
ksi¹¿kowych, z których czêœæ zosta³a przet³uma-
czona na jêzyki w³oski, niemiecki, portugalski
a nawet japoñski.
Ö
Podstawowe założenia
Kierowanie umysłem
to metoda maj¹ca
na celu udoskonalenie procesów uczenia siê,
uœwiadomienie sobie, co dzieje siê w umyœle
cz³owieka w czasie odbioru i przetwarzania in-
formacji oraz jak mo¿na wp³yn¹æ na jakoœæ
zapamiêtywania, rozumienia i tworzenia.
W przeciwieñstwie do metod wykorzystuj¹cych
1)
Dr Katarzyna Karpiñska-Szaj jest adiunktem w Instytucie Filologii Romañskiej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza
w Poznaniu.
4
indywidualne preferencje w postrzeganiu rze-
czywistoœci,
kierowanie umysłem
opiera swe
przes³anki na obrazie wywo³anym w umyœle.
Podstawowym pojêciem, na którym zasadza siê
metodologia pracy umys³owej jest zatem
wy-
wo³anie w umyœle,
swoista reprezentacja umys-
³owa
2)
o czêsto odrêbnej, rzadziej to¿samej na-
turze ni¿ postrzegana informacja. To w³aœnie
obraz umys³owy stanowi o zapamiêtywaniu
i przetwarzaniu danej informacji. Wywo³anie
w umyœle mo¿e mieæ charakter wizualny lub/i
s³uchowy (werbalny). Nie oznacza to jednak, ¿e
jednostka w ca³ej swojej aktywnoœci umys³owej
reprezentuje typ s³uchowca czy wzrokowca.
Kierowanie umysłem
wyró¿nia cztery
parametry
kszta³towania reprezentacji umys³owych
:
Ö
pierwszy dotyczy postrzeganej rzeczywistoœci
(przedmioty, ludzie, otoczenie),
G³ównym za³o¿eniem w zastosowaniu te-
rapeutycznym
kierowania umysłem
jest istnienie
w dzia³alnoœci poznawczej cz³owieka z jednej
strony przyzwyczajeñ w tworzeniu reprezentacji
(tzw.
pierwszy jêzyk dydaktyczny
), a z drugiej
strony – mo¿liwoœci poznawczych odnosz¹cych
siê do wdro¿enia we w³asny styl pracy umys-
³owej innych (niestosowanych dot¹d) sposobów
tworzenia reprezentacji. Mowa tu o tzw.
drugim
jêzyku dydaktycznym
, który jest kszta³towany
w czasie uczenia siê. Ucz¹cy siê nie znaj¹c innych
mo¿liwoœci kierowania umys³em mo¿e uznaæ, ¿e
jest do czegoœ niezdolny. Tymczasem, zgodnie
z zasadami
kierowania umysłem
,brakzdolnoœci
oznacza b³êdny lub niewystarczaj¹cy sposób
konstruowania reprezentacji w umyœle. Uczenie
siê w kategoriach
kierowania umysłem
polega na
udoskonalaniu drugiego jêzyka dydaktycznego.
Jest to mo¿liwe przez introspekcjê (obserwacjê
w³asnych dzia³añ metakognitywnych) i ukierun-
kowan¹ obserwacjê innych sposobów poznania.
Narzêdziem s³u¿¹cym poznaniu jest ukierunko-
wana samoobserwacja, a wiêc tzw.
dialog dyda-
ktyczny
prowadzony miêdzy nauczycielem lub
terapeut¹ a uczniem. Po uœwiadomieniu sobie
natury procesów poznawczych zachodz¹cych
w umyœle ucz¹cego siê mo¿liwy jest dialog z sa-
mym sob¹ maj¹cy na celu analizê w³asnej ak-
tywnoœci kognitywnej.
Ö
drugi odwo³uje siê do kodów (symbole ma-
tematyczne, pismo, jêzyk mówiony, zapis nu-
towy),
trzeci to rozumowanie (myœlenie przyczyno-
wo-skutkowe),
Ö
czwarty, to wyobraŸnia, swoiste ,,pójœcie da-
lej’’, oderwanie siê od rzeczywistoœci.
A zatem, cz³owiek mo¿e na przyk³ad,
mieæ tendencje do reprezentacji wzrokowych
na poziomie odzwierciedlania rzeczywistoœci,
a na poziomie kodów reprezentowaæ typ s³u-
chowca. Mo¿e tak¿e w sposób werbalny t³uma-
czyæ zwi¹zki przyczynowo-skutkowe (typ s³u-
chowca) funkcjonuj¹c na pozosta³ych pozio-
mach jako wzrokowiec. Mo¿e wreszcie tworzyæ
znaczenie danego kodu (parametr drugi) odwo-
³uj¹c siê do wyjaœniania powi¹zañ logicznych
miêdzy jego elementami (parametr trzeci). Wa-
riantów tworzenia reprezentacji w umyœle w za-
le¿noœci od poszczególnych parametrów mo¿e
byæ zatem wiele. W zasadzie nie ma powtarzal-
nych stylów poznawczych, mo¿na jedynie mó-
wiæ o wspólnych tendencjach na okreœlonym
poziomie. Rol¹ terapeuty jest identyfikacja spo-
sobu, w jaki jednostka reprezentuje dany para-
metr umys³owy, a w dalszej kolejnoœci, uwra¿-
liwienie (czy wrêcz wyæwiczenie) brakuj¹cych
(lub nie w pe³ni ukszta³towanych) reprezentacji
umys³owych potrzebnych do uczenia siê.
Ö
Zastosowanie metody
W literaturze przedmiotu,
kierowanie
umysłem
jest klasyfikowane jako metoda kog-
nitywna w uczeniu siê
3)
. W praktyce terapeuty-
cznej
kierowanie umysłem
jest traktowane jed-
nak szerzej. Jest to raczej metodologia stano-
wi¹ca Ÿród³o inspiracji do opracowania kon-
kretnych metod. Zwolennicy tej koncepcji uzna-
j¹, ¿e aby mówiæ o skutecznoœci uczenia/nau-
czania nale¿y poznaæ specyfikê pracy umys³o-
wej ucznia, by dobraæ adekwatne doñ metody
czy podejœcia. Inaczej mówi¹c, podstawowym
warunkiem sukcesu w uczeniu siê jest poznanie
i odpowiednie kierowanie zasobami umys³u.
2)
Ze wzglêdu na jasnoœæ prezentacji, u¿ywam dalej terminów
wywołanie w umyśle
i
reprezentacja umysłowa
w znaczeniu
synonimicznym.
3)
Korzystam tutaj z opisu metod kognitywnych wymienionych w Perraudeau, M. (1996),
Les méthodes cognitives.
Apprendre autrement à l’école
, Paris: Colin.
5
Ö
Plik z chomika:
aicluap
Inne pliki z tego folderu:
Języki Obce w Szkole nr. 2006-05.pdf
(3120 KB)
Języki Obce w Szkole nr. 2006-04.pdf
(3738 KB)
Języki Obce w Szkole nr. 2006-03.pdf
(2788 KB)
Języki Obce w Szkole nr. 2006-02.pdf
(2535 KB)
Języki Obce w Szkole nr. 2006-01.pdf
(3102 KB)
Inne foldery tego chomika:
-- ZŁOTE MYŚLI na każdy dzień
◄◄◄ JĘZYK WŁOSKI ►►►
Action Vocabulary
Colloquial Polish
December 2011- Music
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin