Analog Center 05 2006.pdf

W rubryce „Analog Center” prezentujemy skrótowe opisy urządzeń charakteryzujących się interesującymi, często

wręcz odkrywczymi, rozwiązaniami układowymi. Przypominamy także cieszące się największym powodzeniem, proste

opracowania pochodzące z redakcyjnego laboratorium.

Do nadsyłania opisów niebanalnych rozwiązań (także wyszukanych w Internecie) zachęcamy także Czytelników.

Za opracowania oryginalne wypłacamy honorarium w wysokości 300 zł brutto, za opublikowane w EP informacje

o interesujących projektach z Internetu honorarium wynosi 150 zł brutto. Opisy, propozycje i sugestie prosimy przesyłać

na adres: analog @ ep.com.pl.

Mi niod bior nik ra dio wy FM

Sygnał wejściowy UKF z anteny

teleskopowej, częściowo odﬁltrowa-

ny za pośrednictwem obwodu L1C,

jest skierowany na wewnętrzny

wzmacniacz w.cz. o wzmocnieniu

około 40 dB. Wzmocniony sygnał

w.cz. z obwodu L2C jest doprowa-

dzony do jednego z wejść miesza-

cza. Na drugie wejście tego mie-

szacza dochodzi sygnał z oscy la to ra

o częs tot li woś ci uza leż nio nej od ob-

wo du re zo nan so we go L3C. Róż ni ca

tych dwóch częs tot li woś ci jest od ﬁl-

t ro wa na za po śred nic t wem trój koń-

ców ko we go mo no li tycz ne go ﬁl t ru

pie zo ce ra micz ne go SFE 10,7 MS3.

Ze wzmac nia cza po śred niej częs tot-

li woś ci syg nał wzmoc nio ny o oko ło

32 dB jest po da ny na układ de-

mo du la to ra koin cy den cyj ne go FM.

W ob wo dzie prze suw ni ka fa zo we go

o częs tot li woś ci 10,7 MHz zna jdu je

się dwu koń ców ko wy re zo na tor pie-

zo ce ra micz ny X1 ty-

pu CDA 10,7 MGI

o sze ro koś ci pas-

ma min. 345 kHz

(–3 dB). Z de tek-

to ra FM syg nał

m.cz. po przez

po ten cjo metr si-

ły gło su R1

jest skie ro wa-

ny na wzmac-

niacz ma łej

częs tot li woś ci

o wzmoc nie-

niu 36 dB. Do

wy jścia wzmac nia cza m.cz.

moż na pod łą czyć do wol ne słu chaw-

ki, np. od wal k ma na, lub głoś nik

o im pe dan cji 8...40 W/0,3 W. Część

syg na łu m.cz. z de tek to ra FM, po

do dat ko wym wzmoc nie niu, jest wy-

ko rzys ty wa na w to rze ARCz. Na-

pię cie ARCz po przez re zys tor R2

prze stra ja we wnęt r zną dio dę po jem-

noś cio wą do łą czo ną do koń ców ki

7 ukła du sca lo ne go i po przez kon-

den sa tor C5 ko ry gu je częs tot li wość

os cy la to ra. Je dy ny mi ele men ta mi,

ja kie na le ży wy ko nać we włas nym

za kre sie, są trzy iden tycz ne cew-

ki po wiet r zne na wi nię te na do wol-

ny okrąg ły ma te riał o śred ni cy oko-

ło 3 mm wykonane z 10 zwo jów

dru tu mie dzia nego o śred ni cy oko-

ło 0,7 mm w izo la cji ema lio wa nej

(DNE 0,7).

Dodatkowe informacje:

Bardziej szczegółowy opis tego projektu można

znaleźć pod nazwą AVT–155 na stronie:

http://www.sklep.avt.com.pl

Właściwości:

• odbiór systemów CCIRT 88...108 MHz oraz

OIRT 65...74 MHz

• moc wyściowa 500 mW (6 V/8 V )

• zasilanie 2...9 VDC

Rys. 1. Schemat elektryczny odbiornika

Klaskacz – akustyczne zdalne sterowanie

Układ składa się z dwóch zasad-

niczych bloków – czujnika dźwię-

kowego ze wzmacniaczem tranzysto-

rowym oraz przerzutnika T zreali-

zowanego na scalonym liczniku U1

(CMOS 4017). Sygnał z mikrofonu

elektretowego jest wzmacniany we

wzmacniaczu z trzema tranzysto-

rami T1...T3. Pojawienie

się silnego sygna-

łu zawierającego

znaczną ilość skła-

dowych o wyższych

częstotliwo- cd na str. 40

Elektronika Praktyczna 5/2006

cd ze str. 39

Rys. 1. Schemat elektryczny klaskacza

Właściwości:

• zasięg ok. 5 m

• wyzwalanie klaśnięciem, układ praktycznie

nie reaguje na inne dźwięki

• sygnalizacja stanu dwukolorową diodą LED

• opcjonalny układ wyjściowy: przekaźnik lub

tranzystor mocy

• zasilanie: 7...15 V

ściach, powoduje reakcję układu:

dodatnie połówki sygnału z mikro-

fonu powodują dodatkowe otwarcie

T1, a to otwiera T3. Rośnie napięcie

na R7. Klaśniecie w dłonie powodu-

je szybkie naładowanie kondensato-

ra C4 przez tranzystor T3, a potem

powolne jego rozładowywanie przez

R7. Dzięki obecności bufora T2 po

klaśnięciu na R8, a więc także na

wejściu zegarowym układu 4017

występuje impuls dodatni, powodu-

jący zmianę stanu licznika. Zwięk-

szenie napięcia na R8, a w kon-

Dodatkowe informacje:

Bardziej szczegółowy opis tego projektu można

znaleźć pod nazwą AVT–721 na stronie:

http://www.sklep.avt.com.pl

zliczenie tylko jednego impulsu i za-

blokowanie wzmacniacza na około

sekundę, co gwarantuje prawidłową

pracę licznika U1, pracującego tu

jako przerzutnik typu T. Stan prze-

rzutnika pokazuje dwukolorowa dio-

da LED – każde klaśniecie w dłonie

spowoduje zmianę koloru świecenia

lampki.

sekwencji także na C2 powoduje

zatkanie tranzystora T1, przez co

wzmacniacz na czas rozładowania

C4 przez R7 zostaje praktycznie

wyłączony. Obecność kondensatora

„pamiętającego” C4 zapewnia więc

Rozjaśniacz samochodowy – nowoczesne

oświetlenie kabiny

Otwarcie drzwi samochodu powo-

duje zwarcie styku S1 i stop-

niowe rozładowanie

kondensatora C1 przez

R2. Żarówka zaświeca się

stopniowo. Obecność re-

zystora R1 nie ma

znaczenia w tej fazie

pracy. Gdy drzwi zostaną

zamknięte, styk S1 zosta-

nie rozwarty i kondensa-

tor C1 zacznie się ładować.

O czasie ładowania,

czyli czasie ga-

śnię-

c i a

ż a -

rówki,

decyduje

suma rezy-

stancji R1 i R2.

Rys. 1. Schemat elektryczny rozjaśnia-

cza samochodowego

Właściwości:

• płynne sterowanie jasnością

• wyzwalanie przy otwieraniu i zamykaniu

drzwi

• niezależna regulacja czasów zaświecenia

i wygaszania

• dla pojazdów z „minusem” na masie

z instalacją 12 V

W spoczynku, gdy drzwi samo-

chodu są zamknięte, styk S1 (fa-

brycznie umieszczony w drzwiach)

jest rozwarty. Kondensator C1 jest

w pełni naładowany, tranzystor T1

jest zatkany i żarówka nie świeci.

Dodatkowe informacje:

Bardziej szczegółowy opis tego projektu można

znaleźć pod nazwą AVT–722 na stronie:

http://www.sklep.avt.com.pl

Elektronika Praktyczna 5/2006

Opycz no –akus tycz ny tes ter prze wo dów

Kon struk cję urzą dze nia mo że my

po dzie lić na dwie częś ci:

– ge ne ra tor z we jściem po mia ro-

wym,

– część syg na li za cyj ną z głoś ni-

kiem i dio dą LED.

We jście po mia ro we jest frag men-

tem ob wo du ge ne ra to ra od po wie-

dzial ne go za war tość ge ne ro wa nej

częs tot li woś ci akus tycz nej. Część

syg na li za cyj ną skła da się z mi nia-

tu ro we go głoś ni ka 8 V o mo cy

0,1 W oraz pros te go ukła du op tycz-

ne go z dio dą LED. Po włą cze niu

za si la nia

zwie ra jąc

we jście po mia-

ro we zo sta je wy ge ne ro wa ny

przez układ głoś ny syg nał akus-

tycz ny oraz zo sta je za pa lo na dio-

da LED. W za leż noś-

ci od war toś ci re zys tan cji zwie ra ją-

cej we jście po mia ro we ge ne ro wa ny

syg nał akus tycz ny zmie nia swo ją

częs tot li wość. Tak więc prób nik

op rócz spraw dza nia przejść na da je

się tak że do przy bli żo ne go okreś la-

nia dł ug oś ci prze wo dów.

Dodatkowe informacje:

Bardziej szczegółowy opis tego projektu można

znaleźć pod nazwą AVT–1346 na stronie:

http://www.sklep.avt.com.pl

Właściwości:

• sygnalizacja akustyczna i optyczna

• możliwość sprawdzania ciągłości przewo-

dów

• możliwość przybliżonego określania długo-

ści przewodów

Rys. 1. Schemat elektryczny testera

Stereofoniczny nadajnik FM

Nadajnik został zbudowany

w oparciu o znany i polecany do

tego typu aplikacji układ BA1404.

Stereofoniczny sygnał wejścio-

wy podawany na wejścia nadajnika

poddawany jest preemfazie przez

elementy R4, C13 i R5, C15. Poten-

cjometry P1, P2 umożliwiają usta-

lenie głośności na wejściu nadajni-

ka, natomiast P3 umożliwia zrów-

noważenie kanałów L, P czyli jest

to popularny balans. Zmiksowany

sygnał z wyjścia MPXO z sygnałem

pilota 19 kHz podawany jest na

wejście MOD IN, które jest wej-

ściem oscylatora w.cz. pełniącego

rolę modulatora FM. Częstotliwość

pracy oscylatora wyznaczają ele-

menty obwodu rezonansowego L1

oraz C31. Ostatnim blokiem ukła-

du U1 jest wzmacniacz separujący,

z którym, poprzez kondensator C18,

może już współpracować

Właściwości:

• system FM (CCIR, odbiór na dowolnym

odbiorniku radiowym)

• dwa kanały (stereo)

• moc nadajnika – ok. 20 mW

• możliwość uzupełnienia o dodatkowy

wzmacniacz

• nieduży pobór mocy

• zasilanie: 12 VDC

Dodatkowe informacje:

Bardziej szczegółowy opis tego projektu można

znaleźć pod nazwą AVT–2723 na stronie:

http://www.sklep.avt.com.pl

cd na str. 42

Elektronika Praktyczna 5/2006

cd ze str. 41

LM317LZ

51k

33k

+9V

OUT

33k

ADJ

JACK STEREO

C17

10k

C15

GND

10u

R12

300

+2V

12V

GND

470

GND

1N4001

GND

BA1404

CON2

47k

10k

INL 18

INR

BAL2 17

51k

C10

10u

C14

AF BIAS

C21

C22

C13

BAL1 16

10u

AF GND

GND

100n

10n

10u

C16

VCC 15

OSC BIAS

GND

R9 10k

MPXO 14

GND

XTAL1

C20

C25

10u

R16

5,6k

R18

100k

R19

100k

GND

10u

PILOTO 13

XTAL2

C26

150p

C32

R14

75k

10n

22 0 p

MOD IN 12

RF OUT

GND

R20

22k

R13

220

C31

C27

C28

VREF 11

470p

RF GND

100n

OSC2 10

BC548

OSC 1

GND

47p

C30

15p

BC548

GND

150p

78L09

R10

10k

R21

330

R23

C29

15p

GND

22k

+2V

C12

10u

2 - 4 zwoje

+9V

R15

15k

R11

10k

R17

620

C23

10n

C18

Opcjonalnie

C24

R22

270

R24

+9V

500

GND

C11

10u

10n

100n

C19

10k

GND

+2V

GND

ANT

BF240

GND

Rys. 1. Schemat elektryczny nadajnika FM

antena nadawcza. Jeżeli zasięg kilku

metrów byłby za mały, w nadajni-

ku znalazło się dodatkowe miejsce

na prosty wzmacniacz. Wzmacniacz

został zbudowany na tranzysto-

rze T3 wraz z kilkoma elementami

współpracującymi. Generator często-

tliwości 38 kHz oraz wzmacniacz

wyjściowy zasilane są stabilizowa-

nym napięciem 9 V, natomiast do

zasilenia układu U1 wymagane jest

napięcie rzędu 2 V. Rezystory R8,

R12 ustalają napięcie wyjściowe

U2. Dioda D1 zabezpiecza nadaj-

nik przed odwrotnym podłączeniem

napięcia zasilającego. Pozostałe ele-

menty głównie odpowiedzialne są

za ﬁltrację napięć zasilających.

Regulator mocy odbiorników 230 VAC

Jest to standardowa aplikacja

układu LS7232. Sterownie pra-

cą układu odbywa się za pomocą

przycisku SW1. Każdorazowe krót-

kie przyciśnięcie przycisku naprze-

miennie włącza i wyłącza do-

łączone do układu obciążenie.

Po wyłączeniu odbiornika układ za-

pamiętuje ostatnio ustawiony

parametr i po ponow-

nym włączeniu przy-

wraca jego pierwot-

ną wartość. Natomiast

dłuższe przytrzymanie

p r z y c i -

sku umoż-

liwia płynne

zwiększenie

lub zmniejsze-

nie mocy dostar-

czanej do obciążenia.

Elementem wykonaw-

czym regulatora jest

triak TR1. Od jego

typu zależeć będzie

maksymalna moc do-

łączonego obciążenia.

Dodatkowe informacje:

Bardziej szczegółowy opis tego projektu można

znaleźć pod nazwą AVT–1410 na stronie:

http://www.sklep.avt.com.pl

Właściwości:

• sterowanie - pojedynczy przycisk

• regulacja mocy w zakresie 15-98 %

• zasilanie - 230 V

Rys. 1. Schemat elektryczny regulatora mocy

Elektronika Praktyczna 5/2006

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: