programator procesorów AVR 2.pdf

P R O J E K T Y

Programator procesorów AVR

Programator procesorów

AVR, część 2

kit AVT−812

W†drugiej czÍúci artyku³u

o†programatorze AVR

postaramy siÍ dostarczyÊ

nieco wiedzy o†samych

procesorach, podzielimy siÍ

takøe kilkoma praktycznymi

uwagami dotycz¹cymi ich

w³aúciwoúci oraz sposobÛw

pisania programÛw

asemblerowych.

Wydaje nam siÍ to potrzebne,

zw³aszcza w†przypadku nowych

uk³adÛw, a†takimi s¹ na rynku

procesory AVR. Kaødy zaintereso-

wany i†tak samodzielnie bÍdzie

musia³ siÍ nauczyÊ nowych pro-

cesorÛw, warto jednak juø na

pocz¹tku wiedzieÊ, czy wysi³ek

moøe siÍ op³acaÊ i†jakich korzyúci

moøna siÍ spodziewaÊ stosuj¹c

nowe uk³ady.

Na pocz¹tku wrÛcimy jeszcze

do samego programatora. Jak zo-

sta³o to powiedziane w†pierwszej

czÍúci artyku³u, programator

wspÛ³pracuje z†komputerem PC,

ktÛry jest sterowany przez pro-

gram nadzoruj¹cy proces zapisu

danych do pamiÍci uk³adu AVR.

Program ten steruje programa-

torem za pomoc¹ opisanych

wczeúniej 3 rozkazÛw, spe³nia

takøe rolÍ interfejsu, za pomoc¹

ktÛrego uøytkownik moøe decydo-

waÊ co i†jak zapisaÊ lub odczytaÊ

z†pamiÍci programowanego proce-

sora. Korzystaj¹c z†informacji do-

stÍpnych w†pierwszej czÍúci arty-

ku³u, kaødy moøe samodzielnie

stworzyÊ taki program. Dla pozo-

sta³ych, ktÛrzy nie chc¹ lub nie

mog¹ napisaÊ programu dla PC-

ta, przygotowaliúmy jego wersjÍ

dzia³aj¹c¹ w†úrodowisku Win-

dows95. Na rys. 4 przedstawiono

ekran pracuj¹cego programu w†try-

bie zapisu lub odczytu danych

z†procesora. Programik jest bardzo

prosty, ale w†zupe³noúci wystar-

cza do sterowania p³ytki progra-

matora oraz pozwala na podsta-

wowe manipulacje danymi.

Wybieraj¹c odpowiedni¹ opcjÍ

w†menu ìPlikî albo wybieraj¹c

kursorem ikonÍ zapisanej kartki

moøna otworzyÊ zbiÛr zawieraj¹cy

dane do zapisu do pamiÍci pro-

cesora. ZbiÛr moøe mieÊ postaÊ

INTEL HEX (format pliku gene-

rowany przez program asemblera)

lub danych w†postaci binarnej.

ZawartoúÊ odczytanego pliku

moøna wyúwietliÊ na ekranie wy-

bieraj¹c opcjÍ ìEdycjaî lub klika-

j¹c na ikonÍ pisz¹cej d³oni. Ot-

warty zbiÛr moøna takøe zapisaÊ

na dysku lub dyskietce (tylko

w†formacie binarnym) klikaj¹c na

ikonÍ dyskietki lub wybieraj¹c

opcjÍ ìZapiszî menu ìPlikî.

Polecenie ìProgramî uaktywnia

opcje zwi¹zane bezpoúrednio z†pro-

gramatorem. Pojawiaj¹ce siÍ nowe

okienko udostÍpnia szereg klawi-

szy, ktÛrych naciúniÍcie rozpoczy-

na zapis, weryfikacjÍ lub odczyt

danych z†pamiÍci programu (Flash)

procesora lub z†pamiÍci EEPROM.

Klawisz ìBlokadaî s³uøy do wy-

dania polecenia zaprogramowania

bitÛw zabezpieczaj¹cych przed od-

czytem danych z†pamiÍci, a†kla-

wisz ìKoniecî zamyka sesjÍ pro-

gramowania i†pozwala powrÛciÊ

Elektronika Praktyczna 5/99

Programator procesorów AVR

Rys. 4. Okno programu sterującego pracą programatora.

interesuj¹cych nas plikÛw. Moøna

tam znaleüÊ zarÛwno asemblery

jak i†symulatory pozwalaj¹ce za

pomoc¹ komputera úledziÊ zacho-

wanie napisanego przez nas op-

rogramowania oraz podgl¹daÊ za-

wartoúÊ rejestrÛw i pamiÍci pro-

cesora, co umoøliwia wykrycie

b³ÍdÛw. DostÍpne s¹ takøe przy-

k³adowe programy i†procedury na-

pisane w†jÍzyku asemblera. Naj-

waøniejsze pliki to: ASM-

PACK.EXE, ASM.ZIP, ASTU-

DIO.EXE. Na stronie internetowej

moøna takøe znaleüÊ dok³adne

informacje techniczne zwi¹zane

z†konkretnym typem procesora.

Brak tam niestety najprostszego

chociaøby kompilatora jÍzyka C,

ktÛrego uøycie stanowi duøe u³at-

wienie podczas pisania profesjo-

nalnego oprogramowania. Z†do-

do edycji danych. Dwie rozwijane

listy s³uø¹ do wyboru typu pro-

cesora, ktÛry bÍdzie programowa-

ny oraz portu COM1 lub COM2,

do ktÛrego do³¹czona zostanie p³yt-

ka programatora.

Zmuszenie procesora do wyko-

nania jakiejkolwiek sensownej pra-

cy polega na stworzeniu dla niego

programu, ktÛrego kody zostan¹

zapisane w†pamiÍci Flash proce-

sora za pomoc¹ naszego progra-

matora. W†czasie pisania progra-

mu asemblerowego uøywa siÍ

nazw symbolicznych. Potem spe-

cjalny program przekszta³ca pole-

cenia i†nazwy symboliczne na

kody bezpoúrednio przetwarzane

przez procesor. Program taki na-

zywany jest potocznie asemblerem

(wiedz¹ o†tym doskonale Czytel-

nicy, ktÛrzy kiedykolwiek mieli

do czynienia z†programowaniem,

a†powyøsze uwagi skierowane s¹

do nowicjuszy, ktÛrzy dopiero od

niedawna interesuj¹ siÍ proceso-

rami i†sterownikami jednouk³ado-

wymi). W†przypadku procesorÛw

AVR program asemblera rozpo-

wszechniany jest nieodp³atnie

przez firmÍ ATMEL. Asembler

oraz kilka innych programÛw na-

rzÍdziowych i†ciekawych przyk³a-

dÛw oprogramowania dla proce-

sorÛw AVR moøna znaleüÊ na

stronie internetowej firmy pod

adresem www.atmel.com . Na tej

stronie kieruj¹c siÍ nastÍpuj¹cym

kluczem: PRODUCTS/AVR 8-bit

RISC/SOFTWARE, dotrzemy do

Rys. 5. Schemat blokowy procesora AT90S2313.

Elektronika Praktyczna 5/99

Programator procesorów AVR

Rys. 6. Wyprowadzenia niektórych procesorów serii AVR.

dyrektywy .EQU przypisano okreú-

lone wartoúci liczbowe zarezerwo-

wanym nazwom rejestrÛw i†bitÛw.

Np. jeden z†rejestrÛw steruj¹cych

portem B†procesora znajduje siÍ

pod fizycznym adresem 18h. Pi-

sz¹c program duøo ³atwiej zapa-

miÍtaÊ i†odwo³ywaÊ siÍ do jego

nazwy symbolicznej (w pliku de-

finicji okreúlonej jako .EQU

PORTB =$18) niø do konkretnego

adresu. Plik definicji zawiera

wszystkie takie nazwy. Plik ten

powinien znaleüÊ siÍ w†tym sa-

mym katalogu w†ktÛrym znajduje

siÍ poddawany asemblacji plik

ürÛd³owy. Moøna wykorzystaÊ go-

towe pliki ürÛd³owe podawane

w†przyk³adach albo napisaÊ taki

plik samodzielnie.

3. Kaødy program powinien

zawieraÊ na pocz¹tku winietkÍ

wykonan¹ za pomoc¹ linii komen-

tarza. W†winietce powinna zna-

leüÊ siÍ nazwa programu, zwiÍz³y

opis jego funkcji, oznaczenie wer-

sji i†ewentualnie inne uwagi.

O†przydatnoúci takiej winietki

przekonamy siÍ bardzo szybko,

gdy uzbiera nam siÍ kilka napi-

sanych wczeúniej programÛw

asemblerowych. Po pewnym cza-

sie bardzo ³atwo zapomnieÊ co

w³aúciwie dany program mia³ ro-

biÊ i†jakich w†nim dokonaliúmy

zmian w†stosunku do innych wer-

sji. OP£ACA SI TAKØE ZAPISY-

WAÆ ROZBUDOWANE I†DO-

K£ADNE KOMENTARZE!

Po napisaniu programu naleøy

dokonaÊ jego asemblacji uøywaj¹c

polecenia ìAssembleî. W†przypad-

ku powodzenia wyúwietlone zo-

stanie okienko komunikatÛw za-

koÒczonych informacj¹ o†braku

stÍpnych informacji wynika, øe

kompilator dla sterownikÛw AVR

oferuje firma IAR, co jest wiado-

moúci¹ dobr¹ i†z³¹. Dobr¹ ponie-

waø narzÍdzia tej firmy s¹ pro-

fesjonalnie przygotowane i†ciesz¹

siÍ uznaniem, a z³¹, poniewaø

zazwyczaj s¹ bardzo drogie i†prak-

tycznie niedostÍpne dla zwyk³ego

úmiertelnika. Naleøy mieÊ tylko

nadziejÍ, øe producenci uk³adÛw

w†swoim w³asnym interesie bÍd¹

wspierali powstawanie taniego op-

rogramowania narzÍdziowego, za-

chÍcaj¹c w ten sposÛb do wyko-

rzystywania w†konstrukcjach elek-

tronicznych w³aúnie ich proceso-

rÛw.

Fenomen popularnoúci proce-

sorÛw '51 wi¹øe siÍ g³Ûwnie z†do-

stÍpnoúci¹ oprogramowania narzÍ-

dziowego dla tego procesora.

Asembler o†nazwie WAVRASM

pracuje w†systemie Windows i†je-

go uøycie jest stosunkowo proste.

Po uruchomieniu programu nale-

øy otworzyÊ nowy dokument po-

s³uguj¹c siÍ w†tym celu ikon¹

pustej kartki albo wczytaÊ wczeú-

niej napisany program, ktÛry bÍ-

dziemy chcieli zmieniÊ lub popra-

wiÊ. Pocz¹tkuj¹cy zechc¹ siÍ za-

pewne pos³uøyÊ dostarczonymi

przez firmÍ wzorami programÛw

i†opieraj¹c siÍ na tych przyk³a-

dach napisz¹ swÛj w³asny, pier-

wszy program dla procesora AVR.

Generalnie dobrze jest pamiÍtaÊ

o†kilku, nastÍpuj¹cych zasadach:

1. Kaøda linia programu asem-

blerowego moøe sk³adaÊ siÍ

z†pewnych elementÛw, ktÛrych

po³oøenie w†jej obrÍbie nie jest

obojÍtne. Na pierwszej pozycji

w†nowej linii mog¹ znaleüÊ siÍ

etykiety, czyli nazwy symbolicz-

ne. Program moøe odwo³ywaÊ siÍ

do etykiet, tak jak np. do kon-

kretnych adresÛw w†pamiÍci pro-

gramu.

Nazwa etykiety zakoÒczona jest

dwukropkiem (:). Na pocz¹tku

linii dopuszczalne jest takøe

umieszczanie dyrektyw czyli spe-

cjalnych poleceÒ steruj¹cych dzia-

³aniem samego programu asemb-

luj¹cego. Nazwa dyrektywy po-

przedzona jest bezpoúrednio zna-

kiem kropki (.). Dalej, po co

najmniej jednej spacji za etykiet¹

lub pocz¹tkiem linii moøe poja-

wiÊ siÍ instrukcja, ktÛra w†trakcie

asemblacji zostanie przet³umaczo-

na przez asembler na seriÍ kodÛw

steruj¹cych dzia³aniem procesora.

W†linii programu moøe pojawiÊ

siÍ jeszcze komentarz, czyli tekst

umieszczany przez programistÍ.

Komentarz s³uøy do przypomnie-

nia w†przysz³oúci, podczas prze-

gl¹dania programu, jak funkcjonu-

j¹ jego poszczegÛlne czÍúci, zmien-

ne itd. Im liczniejsze i†dok³adniej-

sze s¹ komentarze, tym

mniej potem k³opotÛw

ze zrozumieniem dzia-

³ania w³asnego progra-

mu. Komentarz po-

przedzony jest zna-

kiem úrednika (;) i†mo-

øe siÍ znaleüÊ po co

najmniej jednej spacji

za instrukcj¹ lub zaj-

mowaÊ ca³¹ liniÍ.

2. Do programu po-

winien zostaÊ do³¹czo-

ny, specjaln¹ dyrekty-

w¹, plik definicji np.

.INCLUDE ì1200def.-

incî. Plik definicji jest

plikiem tekstowym,

w†ktÛrym za pomoc¹

Rys. 7. Mapa pamięci procesorów AVR.

Elektronika Praktyczna 5/99

Programator procesorów AVR

b³ÍdÛw. W†przeciwnym razie

w†okienku pojawi¹ siÍ ostrzeøenia

wskazuj¹ce linie programu, w†ktÛ-

rych wystÍpuj¹ b³Ídy.

Polecenie ìOptionsî pozwala

ustaliÊ format danych generowa-

nych przez program asemblera.

Dane przeznaczone dla naszego

programatora powinny byÊ utwo-

rzone w†formacie Intela, a†plik

powinien mieÊ rozszerzenie HEX.

W†programie dostÍpny jest rozbu-

dowany plik pomocy dobrze opi-

suj¹cy zarÛwno sk³adniÍ popra-

wnie napisanego programu ürÛd-

³owego jak i†jego poszczegÛlne

elementy.

Ostrzeøenia wyúwietlane przez

program WAVRASM pozwalaj¹

wyeliminowaÊ b³Ídy sk³adni, prze-

krÍcone nazwy rozkazÛw itp., na-

tomiast nie uchroni¹ nas przed

b³Ídami w†konstrukcji logicznej

programu, ktÛre sprawiaj¹, øe za-

programowany procesor nie dzia³

tak, jak tego oczekujemy. To

najtrudniejsze do wychwycenia

b³Ídy, bo nasze w³asne. Przy ich

usuwaniu pomocne mog¹ okazaÊ

siÍ programy AVR SIMULATOR

lub AVR STUDIO, ktÛre na kom-

puterze PC ìudaj¹î, czyli symu-

luj¹ sposÛb dzia³ania zaprogramo-

wanego procesora. DziÍki obser-

wacji tego dzia³ania, wykonywa-

niu pojedynczych instrukcji, usta-

wianiu pu³apek i†podgl¹daniu za-

wartoúci symulowanych rejestrÛw

procesora, duøo ³atwiej odkryÊ

w†programie miejsca, ktÛre go

prowadz¹ w†przys³owiowe maliny

niø tylko poprzez ømudne prze-

gl¹danie zapisanych linii kodu.

Kaødy program napisany dla

procesora AVR musi uwzglÍdniaÊ

jego moøliwoúci wynikaj¹ce z†we-

wnÍtrznej budowy. PoszczegÛlne

typy procesorÛw w†obrÍbie rodzi-

ny mog¹ siÍ miÍdzy sob¹ znacz-

nie rÛøniÊ, chociaøby liczb¹ wy-

prowadzeÒ, i†nie zawsze program

napisany dla jednego procesora

da siÍ uruchomiÊ na innym. Ge-

neralnie jednak struktura wewnÍ-

trzna wszystkich sterownikÛw jest

podobna.

Jako przyk³ad moøe pos³uøyÊ

schemat blokowy mikrokontrolera

AT90S2313 pokazany na rys. 5 .

Centralne miejsce przypada jed-

nostce arytmetyczno-logicznej

ALU oraz zespo³owi rejestrÛw

uniwersalnych. Instrukcje progra-

mu w†postaci 16-bitowej, podawa-

ne s¹ do ALU i†rejestrÛw uniwer-

salnych z†pamiÍci programu adre-

sowanej przez licznik Program

Counter. OprÛcz tych elementÛw,

do wewnÍtrznej magistrali do³¹-

czone s¹ bloki statycznej pamiÍci

(SRAM), pamiÍci EEPROM, uk³ad

watchdoga, interfejs SPI oraz uk³a-

dy, ktÛrych wystÍpowanie zaleøy

od konkretnego typu procesora:

liczniki, interfejs szeregowy UART

(czyli RS232), blok przerwaÒ itd.

Od typu procesora zaleøy takøe

liczba buforÛw portÛw wejúcia/

wyjúcia. Praca wewnÍtrznych uk³a-

dÛw sterownika AVR przebiega

w†takt impulsÛw ze stabilizowa-

nego kwarcem oscylatora, ktÛry

w†pewnych modelach moøe byÊ

zast¹piony przez wewnÍtrzny ge-

nerator o†sta³ej czÍstotliwoúci

1MHz, obywaj¹cy siÍ bez zewnÍ-

trznych elementÛw.

Poniewaø rodzina sterownikÛw

AVR wci¹ø siÍ rozrasta, dla po-

rÛwnania przedstawiamy poniøej

listÍ kilku reprezentatywnych jej

cz³onkÛw wraz z†zestawieniem ich

najwaøniejszych z†punktu widze-

nia uøytkownika cech. Dok³ad-

niejszych informacji naleøy za-

wsze szukaÊ w†dokumentacji tech-

nicznej dostÍpnej chociaøby na

stronie internetowej producenta.

Na rys. 6 pokazano rozk³ad

wyprowadzeÒ obudÛw wybranych

typÛw procesorÛw. DostÍp do pro-

gramowalnych uk³adÛw wewnÍ-

trznych procesora (np. licznikÛw)

oraz portÛw, za pomoc¹ ktÛrych

procesor komunikuje siÍ ze úwia-

tem zewnÍtrznym, realizowany jest

poprzez rejestry I/O. Ich adresy

oraz adresy 32 rejestrÛw uniwer-

salnych znajduj¹ siÍ we wspÛlnej

przestrzeni adresowej wewnÍtrznej

pamiÍci RAM procesora. MapÍ

adresÛw dla uk³adu 90S2343 po-

kazano na rys. 7 . W†przypadku

innych procesorÛw zmianie ulega

tylko najwyøszy adres pamiÍci

RAM, co wynika z†jej rozmiarÛw.

Wyj¹tkiem jest tu uk³ad 90S1200,

ktÛry oprÛcz bloku rejestrÛw uni-

wersalnych nie posiada wewnÍtr-

znej pamiÍci RAM.

Pierwsze prÛby pisania progra-

mÛw dla procesorÛw AVR sk³a-

niaj¹ do podzielenia siÍ kilkoma

spostrzeøeniami z†tymi czytelnika-

mi, ktÛrzy takøe sprÛbuj¹ wyko-

rzystaÊ w†swoich urz¹dzeniach te

sterowniki. Ze wzglÍdu na rÛøni-

ce w†wewnÍtrznej budowie rÛø-

nych typÛw procesorÛw, nie za-

wsze ich listy rozkazÛw s¹ iden-

tyczne. Dotyczy to zw³aszcza in-

strukcji skokÛw i†wywo³aÒ pod-

programÛw. I†tak np. w†proceso-

rze 90S1200 brak jest rozkazu

IJMP, czyli skoku poúredniego,

adresowanego rejestrem Z. Asem-

bler nie wykaøe b³Ídu sk³adnio-

wego natomiast procesor ìobda-

rzonyî instrukcj¹, ktÛrej nie ro-

zumie zacznie dzia³aÊ w†sposÛb

trudny do przewidzenia.

Tab. 2. Zestawienie podstawowych właściwości wybranych procesorów AVR.

Oznaczenie procesora

90S2323

90S2343

90S1200

90S2313

90S4414

90S8515 ATmega603

Właściwość

pamięć programu (kB)

pamięć RAM (B)

128

−

128

256

512

4096

pamięć EEPROM (B)

128

256

512

2048

liczba linii wejścia/wyjścia

32 32+8 WY+8 WE

SPI

tak

UART

−

tak

timer/licznik

wewnętrzny oscylator RC

−

tak

−

PWM

−

zabezpieczenie przed odczytem

tak

liczba wyprowadzeń

Elektronika Praktyczna 5/99

Programator procesorów AVR

Wszystkie prezentowane proce-

sory posiadaj¹ rozbudowany ze-

staw rejestrÛw ogÛlnego przezna-

czenia. Istniej¹ jednak rÛønice

w†sposobie uøycia rejestrÛw nale-

ø¹cych do 1 i†2 po³Ûwki zestawu.

Do rejestrÛw R0-R15 nie moøna

w†sposÛb bezpoúredni zapisaÊ

wartoúci sta³ej. Øeby to uczyniÊ

naleøy pos³uøyÊ siÍ poúrednict-

wem ktÛregoú z†rejestrÛw z†dru-

giej czÍúci zestawu. Moøe to wy-

gl¹daÊ nastÍpuj¹co:

LDI R16,156

; wpisanie do rejestru

; pośredniczącego wartości 156

MOV R1,R16

; przepisanie wartości

; z rejestru pośredniczącego

; do rejestru R1

Wszystkie procesory (z wyj¹t-

kiem AT90S1200) posiadaj¹ stos,

ktÛry moøe byÊ umieszczony

w†dowolnym miejscu pamiÍci

RAM. W†momencie w³¹czenia za-

silania wskaünik stosu, czyli re-

jestr SPL, inicjowany jest wartoú-

ci¹ zero. DopÛki nie korzystamy

ze stosu (nie wywo³ywane s¹

podprogramy i†przerwania), to ta-

kie ustawienie wskaünika nie jest

problemem. Jednak jeøeli do re-

jestru SPL nie wpiszemy odpo-

wiedniego adresu, pierwszy zapis

na stosie spowoduje zniszczenie

zawartoúci rejestrÛw, na ktÛry SPL

bÍdzie wskazywa³. Trzeba o†tym

pamiÍtaÊ i†wpisaÊ do SPL adres

pamiÍci RAM, w†ktÛrej umiesz-

czony zostanie stos.

Procesory AVR posiadaj¹ oczy-

wiúcie moøliwoúÊ realizacji prze-

rwaÒ programowych. Po zaistnie-

niu sytuacji wywo³uj¹cej przerwa-

nie, licznik programu procesora

ustawiony zostaje na wektor prze-

rwania wskazuj¹cy na podprogram

realizuj¹cy funkcje przerwania.

Wektory te umieszczone s¹ na

pocz¹tku przestrzeni adresowej

procesora. Jednak rÛøne typy pro-

cesorÛw z†rodziny AVR cechuj¹

siÍ rÛøn¹ liczb¹ moøliwych prze-

rwaÒ, co wynika z†ich budowy

i†moøliwoúci. Jest to oczywiúcie

zrozumia³e, bowiem procesor po-

zbawiony np. portu szeregowego

nie moøe wykonywaÊ procedury

przerwania generowanej przez ten

port. Jednak wystÍpuje tu pewna

niekonsekwencja. Nawet jeøeli pro-

cesor bÍdzie wyposaøony w†uk³ad,

ktÛry w†innym typie procesora

wywo³uje takie samo przerwanie,

to wektory przerwania w†obu ty-

pach procesorÛw nie musz¹ zna-

jdowaÊ siÍ pod tym samym ad-

resem. Konstruktorzy uk³adu zre-

zygnowali z†zasady przypisania na

sta³e tych samych adresÛw tym

samym wektorom przerwaÒ i†na-

leøy o†tym pamiÍtaÊ.

Pojawiaj¹ce siÍ w¹tpliwoúci

zwi¹zane ze sposobem dzia³ania

programu i†procesora naj³atwiej

rozwiaÊ pos³uguj¹c siÍ symulato-

rem i†obserwuj¹c efekty dzia³ania

programu.

W†przysz³oúci procesorom AVR

i†uk³adom z†ich uøyciem zamie-

rzamy jeszcze poúwiÍciÊ trochÍ

miejsca na ³amach naszego pisma.

Przygotowywane s¹ proste urz¹-

dzenia wykorzystuj¹ce ciekawe ce-

chy procesorÛw, jakimi s¹ szyb-

koúÊ dzia³ania i†ma³y pobÛr mocy

pozwalaj¹cy na zasilanie uk³adÛw

z†baterii. Mamy nadziejÍ, øe takøe

czytelnikÛw EP zainteresuje ten

temat i†sprÛbuj¹ sami napisaÊ cie-

kawe programy dla procesorÛw

AVR.

Ryszard Szymaniak, AVT

Elektronika Praktyczna 5/99

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: