{1}{1}29.970 {1412}{1477}Dzie� dobry. Bardzo dzi�kuj� wszystkim za przybycie. {1492}{1594}Chcia�bym zacz�� od pro�by, by�cie co� dla mnie zrobili. {1608}{1819}Prosz�, podnie�cie r�ce w g�r� i bardzo delikatnie pomacajcie swoj� g�ow�. {1837}{1929}Mo�e si� to wydawa� czym� bardzo �atwym. {1954}{2164}Mog� was jednak zapewni�, �e instrument, kt�ry potrafi�by to, co w�a�nie zrobili�cie, {2168}{2318}by�oby bardzo, bardzo trudno zrobi� i by�oby to niezmiernie kosztowne. {2336}{2473}Kiedy podnosicie r�ce, precyzyjne instrumenty w waszych mi�niach {2477}{2577}monitoruj� dok�adn� pozycj� wszystkich mi�ni. {2611}{2714}Tysi�ce zako�cze� czuciowych w palcach {2717}{2880}wyczuwa konsystencj� w�os�w, kszta�t uszu, kszta�t czaszki. {2883}{3031}M�zg z najwi�ksz� precyzj� mierzy szeroko�� czaszki. {3043}{3146}Gdyby jaka� fabryka mia�a wyprodukowa� taki instrument, {3149}{3338}mechaniczn� r�k� zdoln� do tego, kosztowa�oby to, jak s�dz�, {3341}{3430}oko�o 100 milion�w funt�w. {3465}{3588}Pomy�lcie o tym, co jest mi�dzy waszymi r�kami, kiedy to robicie. {3599}{3625}Jest tam wasz m�zg. {3639}{3804}M�zg jest rodzajem komputera, ale jest to komputer, {3817}{3847}jakiego nigdy nie wyprodukowa�a �adna fabryka. {3869}{3965}Je�li kiedykolwiek uda nam si� stworzy� komputer, {3969}{4030}kt�ry potrafi tyle, ile m�zg ludzki, domy�lam si�, {4034}{4202}�e badania i rozw�j kosztowa�yby miliardy funt�w. {4222}{4299}A przecie� g�owy takie jak wasze i r�ce takie jak wasze {4302}{4379}s� produkowane codziennie miliony razy. {4390}{4469}Kobieta potrafi to zrobi� bez �adnych bada� {4472}{4585}i tylko z dziewi�cioma miesi�cami rozwoju oraz ma�� pomoc� przyjaciela. {4651}{4748}�ycie czyni, �e cuda technologii wydaj� si� pospolite. {4803}{4895}Sk�d wi�c bierze si� �ycie? Czym jest? {4898}{5015}Dlaczego jeste�my tutaj? Po co jeste�my? Jaki jest sens �ycia? {5044}{5123}Istnieje obiegowa prawda, kt�ra twierdzi, {5126}{5216}�e nauka nie ma nic do powiedzenia w takich sprawach. {5236}{5307}No c�, mog� tylko powiedzie�, �e je�li nauka nie ma tu nic do powiedzenia, {5320}{5419}to jakakolwiek inna dyscyplina nie mo�e powiedzie� zupe�nie niczego. {5439}{5476}W rzeczywisto�ci jednak nauka ma oczywi�cie {5480}{5556}bardzo wiele do powiedzenia w takich kwestiach. {5560}{5648}I temu w�a�nie po�wi�cone b�dzie te pi�� wyk�ad�w. {5675}{5833}�ycie ro�nie we Wszech�wiecie stopniowymi krokami - ewoluuje. {5852}{6007}I wzrasta nasze zrozumienie naszego pochodzenia i znaczenia. {6088}{6153}Wi�kszo�� wszystkich spo�ecze�stw na �wiecie {6157}{6224}praktykowa�a jak�� posta� czci przodk�w. {6272}{6433}To jest totem jednego z kult�w przodk�w. {6446}{6550}Nie zamierzam zach�ca� was do czczenia przodk�w. {6554}{6605}Nie zamierzam zach�ca� was do czczenia czegokolwiek. {6624}{6791}Jest jednak prawd�, �e przodkowie trzymaj� klucz do zrozumienia sensu �ycia. {6926}{6997}Mo�e si� wam wydawa�, �e bycie przodkiem jest �atwe. {7028}{7103}�atwo jest rozmno�y� si�, albo stosunkowo �atwo. {7107}{7258}�eby jednak zosta� przodkiem musisz mie� �yj�cych potomk�w po wielu pokoleniach. {7283}{7341}A to ju� wymaga wi�cej. {7370}{7415}Mo�emy o tym my�le� id�c wstecz {7418}{7469}do jednego z najprostszych zwierz�t, {7472}{7533}do bakterii, na samym pocz�tku �ycia. {7543}{7631}Pomy�lcie, ile by�oby bakterii po, powiedzmy, {7640}{7753}50 pokoleniach rozmna�ania si�. {7771}{7864}Poka�emy to, sk�adaj�c papier. {7879}{7976}`Czy znalaz�oby si� dw�ch ochotnik�w do sk�adania papieru? {7980}{8066}Dobrze, tam, prosz�, i tam. {8255}{8379}Prosz� zej�� tu na d� i wzi�� papier od Brysona. {8404}{8454}W porz�dku. {8476}{8524}Teraz, za ka�dym razem, kiedy sk�adacie papier, {8528}{8618}b�dzie to reprezentowa� jedno pokolenie. {8621}{8714}Zaczynamy wi�c z jedn� bakteri�, to jest grubo�� papieru. {8722}{8753}Teraz prosz� go z�o�y�. {8768}{8843}Oboje we�cie z tej samej strony, to mo�e by� �atwiejsze. {8849}{8890}Teraz mamy dwie. Dobrze. {8927}{9029}Prosz�, we�cie tutaj, tak, z��cie. {9045}{9115}A potem z��cie w poprzek w ten spos�b. {9127}{9156}Dzi�kuj�. {9195}{9293}I sk�adajcie, a� zrobicie to 50 razy. {9404}{9455}To dok�d doszli�cie? {9462}{9571}Cztery bakterie, osiem, {9648}{9714}szesna�cie, {9813}{9878}trzydzie�ci dwie� {9968}{10030}Nie mo�ecie wi�cej? {10086}{10182}W porz�dku, wygl�da na to, �e nie dadz� rady. {10185}{10258}Musimy uciec si� do matematyki, {10261}{10328}�eby wyliczy� jak gruby b�dzie papier. {10331}{10377}OK., bardzo dzi�kuj�, mo�ecie usi���. {10550}{10584}Oczywi�cie w ka�dym pokoleniu {10588}{10635}grubo�� papieru podwaja si�. {10645}{10809}A wi�c mamy 2,4,8,16,32,64 i tak dalej. {10815}{10899}Pi��dziesi�t razy mno�ymy przez dwa. {10919}{10972}Kiedy ju� pomno�yli�my przez 2 {10989}{11054}pi��dziesi�t razy, to co otrzymamy? {11058}{11145}Otrzymujemy bardzo du�� liczb�. {11149}{11288}Otrzymujemy faktycznie tysi�c trylion�w, jedynk� z 15 zerami. {11310}{11394}Ta kartka papieru ma grubo�� jednej dziesi�tej milimetra. {11409}{11499}Pomno�one przez 1000 trylion�w otrzymujemy� {11505}{11569}Mam to gdzie� tutaj zapisane: {11573}{11628}100 milion�w kilometr�w. {11637}{11760}Grubo�� papieru doprowadzi�aby nas na orbit� Marsa. {11785}{11959}Tak wielka jest liczba bakterii po zaledwie 50 pokoleniach. {11963}{12007}Ale 50 pokole� to jest nic dla bakterii. {12011}{12089}Potrafi� przelecie� przez 50 pokole� w ci�gu jednego dnia. {12102}{12241}Po mniej wi�cej tygodniu liczba bakterii by�aby wi�ksza {12245}{12338}bilion razy ni� liczba atom�w w znanym Wszech�wiecie. {12355}{12429}Tak, to nazywa si� wzrost wyk�adniczy, {12433}{12482}matematycy nazywaj� to wzrostem wyk�adniczym. {12486}{12520}Wr�cimy do tego. {12523}{12574}Nie trzeba m�wi�, �e to si� nie zdarza, {12578}{12616}a przynajmniej w takim stopniu. {12620}{12711}W pewnym momencie czynniki naturalne {12714}{12777}reguluj� rozmiary populacji bakterii. {12807}{12849}Nasze pocz�tkowe za�o�enie, {12853}{12938}�e �atwo jest zosta� przodkiem, by�o nies�uszne. {12965}{13050}Tylko elita zostaje przodkami. {13066}{13099}Nawiasem m�wi�c mo�na zrobi� {13103}{13121}takie same wyliczenia dla nas {13124}{13203}albo dla s�oni, jak to zrobi� Charles Darwin, {13213}{13263}i to po prostu zajmie troch� wi�cej czasu, {13267}{13310}ale idea jest ta sama. {13314}{13396}Po do�� niewielkiej liczbie lat stwierdzimy, {13400}{13480}�e ca�y wszech�wiat wypchany jest mi�sem s�oni {13483}{13519}czy mi�sem ludzkim czy czymkolwiek innym. {13555}{13595}Wynika wi�c z tego, �e wi�kszo�� organizm�w, {13606}{13751}kt�re si� rodz�, musi umrze� nie zostaj�c przodkami, {13754}{13785}nie zostaj�c odleg�ymi przodkami. {13792}{13889}Tylko udzia�em elity jest zostanie przodkami. {13910}{13968}Niekt�rzy ludzie nie lubi� s�owa "elita". {13974}{14001}Ale chodzi mi tylko o to, {14005}{14042}�e to nie tylko �ut szcz�cia powoduje, {14048}{14097}kto zostaje przodkiem. {14106}{14157}Ci, kt�rzy zostaj� przodkami, {14161}{14216}to na og� ci, kt�rzy s� w tym dobrzy. {14223}{14302}To s� ci, kt�rzy maj� to, co potrzeba, {14315}{14407}co potrzeba do prze�ycia, znalezienia partnera, {14416}{14490}rozmno�enia si�, unikni�cia zostania zjedzonymi, {14498}{14583}znajdowanie �ywno�ci, bycie dobrym rodzicem i tak dalej. {14643}{14716}W�a�ciwie jest to po prostu spos�b przedstawienia {14720}{14770}teorii doboru naturalnego Darwina. {14773}{14837}Bo my, kt�rzy jeste�my, my, kt�rzy prze�yli�my, {14841}{15010}odziedziczyli�my geny d�ugiej linii przodk�w, kt�rym si� uda�o. {15013}{15076}Odziedziczyli�my to, co by�o potrzebne, {15079}{15161}by uczyni� z nich przodk�w. {15230}{15301}Na razie jednak chc� podkre�li� co� innego, {15304}{15359}a mianowicie, �e jeste�my szcz�ciarzami, �e jeste�my �ywi. {15386}{15422}Jeste�my szcz�ciarzami �yj�c, {15428}{15554}bo tak �atwo by�o naszym przodkom nie zosta� przodkiem. {15589}{15707}Prawdopodobie�stwo, �e kto� inny by�by tutaj, a nie my, {15724}{15780}jest nieprawdopodobnie wielkie. {15838}{15874}I jeste�my szcz�ciarzami, {15881}{15906}�e �yjemy, z innej przyczyny. {15922}{15962}Pomy�lmy o tym w ten spos�b. {15986}{16118}Wszech�wiat liczy oko�o 14 miliard�w lat. {16127}{16195}To jest 140 milion�w stuleci. {16230}{16302}Za jakie� 60 milion�w stuleci od teraz {16311}{16411}S�o�ce stanie si� czerwonym olbrzymem i poch�onie Ziemi�. {16430}{16502}Jest wi�c oko�o 200 milion�w stuleci {16510}{16601}od narodzenia Wszech�wiata do ko�ca �wiata. {16648}{16744}Z tych 140 milion�w stuleci od pocz�tku czasu, {16754}{16844}ka�de z nich by�o kiedy� obecnym stuleciem. {16867}{16956}A z tych 60 milion�w stuleci do ko�ca �wiata {16959}{17045}ka�de b�dzie obecnym stuleciem. {17077}{17163}Obecne stulecie jest o�wietlone ma�ym reflektorem, {17174}{17280}przesuwaj�cym si� wzd�u� gigantycznej linii czasu. {17296}{17417}Wszystko przed �wiate�kiem jest w ciemno�ci martwej przesz�o�ci. {17432}{17560}Wszystko po �wiate�ku jest w ciemno�ci nieznanej przysz�o�ci. {17577}{17629}�yjemy w tym �wiate�ku. {17664}{17762}Ze wszystkich 200 milion�w stuleci wzd�u� linii czasu {17771}{17947}199 milion�w 999 tysi�cy 999 stuleci jest w ciemno�ciach. {17955}{17994}Tylko jedno jest o�wietlone. {17997}{18037}I to jest w�a�nie to, w kt�rym, {18048}{18107}czystym trafem, zdarzy�o nam si� �y�. {18125}{18237}Prawdopodobie�stwo, �e nasze stulecie b�dzie obecnym stuleciem, {18269}{18346}jest takie samo jak prawdopodobie�stwo, {18349}{18463}�e moneta rzucona losowo na drodze z Londynu do Stambu�u {18466}{18534}upadnie na wybran� mr�wk�. {18689}{18739}Mimo tak nik�ego prawdopodobie�stwa {18749}{18816}mo�e zauwa�yli�cie, �e w rzeczywisto�ci jeste�my tutaj. {18829}{18933}Tak naprawd� to nie jest to oczywi�cie zaskakuj�ce, {18937}{18998}bo to my dokonujemy tych oblicze�. {19001}{19093}Gdyby kto� zrobi� te obliczenia, kt�re my w�a�nie zrobili�my, {19097}{19178}ten kto�, oczywi�cie, musia�by by� �ywy. {19210}{19279}Niemniej czuj� jakie mia�em szcz�cie, {19290}...
enka67