Bariery w komunikacji interpersonalnej.docx

Bariery w komunikacji interpersonalnej

Bariery komunikacyjne to wszystko to, co zakłóca efektywne porozumienie pomiędzy nadawcą a odbiorcą komunikatu. Mogą wynikać zarówno z błędów popełnionych przez jedną jak i drugą stronę w komunikacji. Możemy wyróżnić dwie grupy barier komunikacyjnych:

1. Fizyczne i psychospołęczne
 

·          Różnice kulturowe – nieznajomość kultury, obyczajów, tradycji czy nawet języka naszego partnera w komunikacji, wpływa negatywnie na proces porozumiewania. Każdy z nas ma swój system poznawczy oparty w większej mierze na przeszłości i związanych z nią doświadczeniach. W związku z tym wpływa on na interpretację komunikatów u każdej osoby inaczej
 

·          Brak umiejętności decentracji – większość osób nie potrafi wczuć się w sytuację mówiącego. Spowodowane jest to etnocentryzmem ludzkim. Aby komunikacja była skuteczna konieczne jest przyjęcie perspektywy mówiącego, a nie patrzenie tylko na swoją osobę. Etnocentryzm sprawia, że człowiek jest niedobrym słuchaczem a przez to wykazuje też braki jako rozmówca.
 

·          Utrudnienia percepcyjne – efektywna komunikacja jest również zagrożona w przypadku, gdy coś zakłóca naszą percepcje, czyli postrzeganie innych ludzi. Takie błędy w rozmowie mogą zostać spowodowane na przykład przez zbyt szybką i niewyraźną artykulację wypowiedzi naszego rozmówcy, czy też warunki zewnętrzne jak głośna muzyka czy zła pogoda.
 

·          Stereotypy – bariera ta powstaje w skutek tego, iż wartościujemy naszych partnerów w komunikacji ze względu na ich status. Więcej uwagi i szacunku okazujemy ludziom o wysokim statusie niż tym o niskim. Jesteśmy skłonni godzić się z ich poglądami być dla nich uprzejmi. Odwrotnie zachowujemy się w stosunku do rozmówcy, którego cechą jest niski status społeczny.
 

·          Wybiórczość uwagi – to zakłócenie jest skutkiem nie skupiania się na całości wypowiedzi naszego współrozmówcy tylko na jakimś pojedynczym fakcie. Przez słuchacz nie dostrzega innych tematów poruszanych przez nadawcę.
 

·          Samopoczucie – duże znaczenie odgrywają tutaj uwarunkowania psychologiczne ludzi komunikujących się. Poglądy są zazwyczaj stałe i ogólne, ale nasz stan psychofizyczny w bardzo dużym stopniu zmienia naszą ocenę zdarzeń.
 

2. Bariery wewnętrzne ( są wynikiem naszych emocji, problemów z zaufaniem, czy też zakłóceń w rozszyfrowaniem komunikatów werbalnych i niewerbalnych)
 

·         Osądzanie – jest wynikiem narzucania własnych opinii innym, a także proponowania im rozwiązań skutecznych u innych osób, nie uwzględniając problemów samego zainteresowanego. Rozmówca, który tworzy ten typ zakłóceń komunikacji używa w konwersacji stwierdzeń, w których: krytykuje(Jak Ty mówisz? Twoja artykulacja jest nieznośna, obraża Wyglądasz jak śmieć. Może byś się, chociaż umył?, orzeka Z Twoją inteligencją to ty nie zdasz tego egzaminu, chwali po to by później manipulować bądź oceniać Dobrze się uczysz, ale jakbyś jeszcze popracował nad swoim wyglądem to nie wyglądałbyś jak dziwak
 

·         Decydowanie za innych- bariera ta jest wynikiem próby decydowania w danych sytuacjach za innych. Powoduje to w naszym współrozmówcy powstanie uległości. Wynikiem takich działań jest ograniczona, przez naszego rozmówce otwartość i szczerość wypowiedzi. Tworzenie tej bariery następuje zwykle poprzez: rozkazywanie ( Masz się z nim już więcej nie spotkać!), zakazywanie ( Masz szlaban przez miesiąc. Nie wolno Ci oglądać telewizji i spotykać się ze znajomymi.), grożenie ( Jeżeli nie zrobisz tego co Ci mówię, to zrobię Ci krzywdę.), moralizowanie ( Wyglądasz zbyt wyzywająco. W moich czasach dziewczyny ubierały się bardziej przyzwoicie.), zarzucanie pytaniami ( Czemu słuchasz hip- hopu, a nie popu?).

·         Uciekanie od cudzych problemów - występuje wtedy, gdy poświęcamy dostatecznie dużo uwagi osobie, która na nas polega. Nie uwzględniamy jej problemów czy emocji. U osoby, która wprowadza ten typ bariery do komunikacji możemy zauważyć: pełnienie funkcji biernego doradcy ( Na Twoim miejscu zrobiłbym tak…), odchodzenie od tematu            (Ciekawe jest to co mówisz, ale czy słyszałeś co się przydarzyło Rafałowi?), logiczne argumentowanie ( Gdybyś uważał na pieniądze, to nie musiałbyś teraz uganiać się po komisariatach.), pocieszanie ( Dziewczyna Cię rzuciła? To smutne, ale nie przejmuj się, wszystkich to dotyka.)

·         Blokady językowe- mają charakter nieświadomy i świadomy, który może doprowadzić do obniżenia wartości naszego współrozmówcy. W tym typie zakłóceń, w działaniu rozmówcy przejawia się: wtrącanie do wypowiedzi zwrotów w językach obcych ( Umiesz się bawić. You’re cool.), stosowanie kodów lub szyfrów, umówionych i znanych tylko wybranym osobą w grupie, używanie wulgaryzmów, nie akceptowanych przez nas ( Stul dziób ty ***), stosowanie tzw. zabójczych frazesów ( To jest normalne. To jest niemożliwe).
Wszystkie bariery, które wymieniłem powyżej mogą spowodować różne stany emocjonalne u naszego rozmówcy. Należą do nich: opór lub bunt, złość, agresja, bezsilność, frustracja, poczucie niskiej wartości, spadek motywacji, poczucie braku zainteresowania.
Żeby komunikacja interpersonalna była poprawna należy zdawać sobie sprawę z istnienia owych barier. Można wówczas panować nad naszymi wypowiedziami i dzięki temu nie wpływać negatywnie na naszego rozmówcę.