Herodot - Dzieje - ks. V-IX.pdf - MITOLOGIE(1) - magik1977

290

HERODOT

DZIEJE

KS. V - IX

Edycja komputerowa: www.zrodla.historyczne.prv.pl

Mail: historian@z.pl

MMIII®

291

292

KSIĘGA PIĄTA

TERPSYCHORA

Persowie, zostawieni przez Dariusza w Europie* pod dowództwem

Megabazosa, podbili spośród Hellespontyjczyków naprzód mieszkań-

ców Peryntu, którzy nie chcieli być poddanymi Dariusza, a z którymi

przedtem już Pajonowie twardo się byli obeszli. Ci Pajonowie znad Stry-

monu otrzymali od swego boga wyrocznię, która kazała im wyprawić

się na Peryntyjczyków: jeżeli oni naprzeciw nich założą obóz i wezwą

ich, wołając po imieniu, mają im wydać bitwę; jeżeli zaś nie wywołają

ich imienia, nie powinni ich zaczepiać. Pajonowie to uczynili. Gdy Pe-

ryntyjczycy rozbili przeciw nim obóz przed miastem, wtedy po poprzed-

nim wyzwaniu przyszło między nimi do potrójnego pojedynku: stawili

przeciw sobie męża z mężem, konia z koniem, psa z psem*. Peryntyj-

czycy w dwóch punktach zwyciężyli — i pełni radości zanucili pean*,

a P a j o n o w i e myśleli, że do tego właśnie odnosi się wyrocznia, i tak

zapewne między sobą mówili: „Teraz spełnia się nam przepowiednia,

teraz do dzieła!" Pajonowie więc uderzyli na Peryntyjczyków, którzy

śpiewali pean, odnieśli wielkie zwycięstwo i niewielu z nich zostawili

żywych.

To więc, co ich przedtem od Pajonów spotkało, miało taki przebieg.

Teraz zaś Peryntyjczycy bili się wprawdzie dzielnie o swą wolność, Per-

sowie jednak i Megabazos pokonali ich przeważającą siłą. A gdy Perynt

dostano w ręce, pomknął Megabazos z wojskiem przez Trację i podbi-

jał dla króla każde miasto i każdy lud w tym kraju. Takie bowiem od

Dariusza miał zlecenie, żeby Trację ujarzmić.

Lud Traków jest po Indach największy ze wszystkich ludów. I gdyby

jednego miał pana lub był jednomyślny, byłby moim zdaniem niezwy-

ciężony i bezspornie najpotężniejszy ze wszystkich. Ponieważ jednak

293

jest to dla nich niemożliwe i nigdy do tego nie dojdzie, przeto są słabi.

Nazw posiadają wiele, każdy lud wedle swej okolicy; ale wszyscy mają

pod każdym względem te same zwyczaje, prócz Getów, T r a u s ó w i

tych, co mieszkaj ą powyżej Krestonajów.

Co z wymienionych czynią Getowie, którzy wierzą w nieśmiertel-

ność, to już opowiedziałem. Trausowie trzymają się we wszystkim

innym tych samych zwyczajów, co reszta Traków; tylko z noworodka-

mi i zmarłymi tak postępują: dokoła noworodka siadają krewni i opła-

kują go, ile on nieszczęść musi zaznać, skoro się urodził, i wyliczają

wszystkie ludzkie cierpienia; zmarłego natomiast wesoło i radośnie

grzebią i mówią przy tym, że pozbył się wszystkich nieszczęść i żyje

teraz w zupełnej błogości.

Ci, którzy siedzą na północ od Krestonajów, tak robią: Każdy ma

wiele żon; gdy któryś z nich umrze, powstaje wielki spór między nimi,

a i przyjaciele biorą w tym gorący udział, aby rozstrzygnąć, którą z nich

mąż najbardziej miłował. Otóż tę, która osiągnie zaszczytne wyróżnie-

nie, sławią mężczyźni i kobiety, a najbliższy krewniak zabija ją w ofie-

rze nad grobem; po zabiciu grzebie się ją razem z mężem. Pozostałe

małżonki uważają się za bardzo nieszczęśliwe, bo jest to dla nich naj-

większą hańbą.

U reszty Traków taki jest zwyczaj: Sprzedają swe dzieci na obczyznę;

dziewiczości córek nie pilnują, tylko pozwalają im wdawać się z jakimi

chcą mężczyznami, ale ostro strzegą żon. Kupują je od rodziców za

wielkie pieniądze. Mieć wykłute znamiona uchodzi za coś szlachetne-

go, brak ich jest nieszlachetny. Być bezczynnym uważa się za rzecz

najpiękniejszą, a uprawiać ziemię — za nader zniesławiającą; żyć z woj-

ny i rabunku — za najlepszą. To są ich najosobliwsze zwyczaje.

Z bogów czczą tylko Aresa, Dionizosa i Artemidę. Lecz ich królowie,

odmiennie od reszty obywateli, najbardziej spośród bogów czczą Herme-

sa, przysięgają jedynie na niego i twierdzą, że pochodzą od Hermesa.

Pogrzeby bogaczów tak się odbywają: Przez trzy dni wystawia się

zwłoki, zarzyna wszelakie bydlęta ofiarne i ucztuje, opłakawszy wprzód

zmarłego; potem zwłoki pali się lub grzebie. Po usypaniu mogiły urzą-

dzają wszelkiego rodzaju igrzyska, w których największe nagrody wy-

znacza się za pojedynek, stosownie do jego znaczenia. Takie są pogrze-

by u Traków.

294

Co się tyczy obszaru dalej na północ od tego kraju, nikt nie umie

dokładnie powiedzieć, jacy tam ludzie mieszkają, bo już z drugiej stro-

ny Istru kraj wygląda na niezmierzoną pustynię. Tylko o jednym ludzie

poza Istrem mogłem się dowiedzieć: są to Sigynnowie, którzy nosz

szaty medyjskie. Ich konie pokryte są podobno na całym ciele kudła

mi, długimi na pięć palców, są jednak małe, z perkatym nosem, i nie

zdolne nosić mężów; ale zaprzężone do wozu są bardzo rącze, i dlatego

krajowcy jeżdżą na wozach. Granice Sigynnów mają sięgać w pobliże

Enetów nad Adriatykiem. Mówią oni, że są kolonistami Medów ; lecz

jak od Medów w roli osadników tu przybyli, nie mogę sobie wyjaśnić

choć wszystko jest możliwe w tak długim czasie. „Sigynnami" nazy-

wają Ligyowie, którzy mieszkają na północ od Massalii, kramarzy

Cypryjczycy zaś — włócznie.

Wedle opowiadania Traków lewy brzeg Istru zajęty jest przez pszczo-

ły i z powodu nich nie można dalej się zagłębiać. Mnie jednak to opo-

wiadanie nie wydaje się prawdopodobne; bo te stworzonka, jak wiado-

mo, są bardzo czułe na zimno; raczej przypuszczam, że ziemie północ-

ne są niezamieszkałe wskutek zimna. To więc opowiada się o kraju

trackim; jego wybrzeże morskie podbijał Megabazos pod panowanie

Persów.

Skoro Dariusz przeprawił się przez Hellespont i przybył do Sardes,

przypomniał sobie o dobrodziejstwie wyświadczonym mu przez Histia-

josa z Miletu i o dobrej radzie Koesa z Mityfeny: wezwał ich przeto do

Sardes i pozwolił im coś sobie wybrać. Histiajos, który był władcą Mi-

letu, nie pożądał już żadnego panowania, tylko prosił o Myrkinos w

kraju Edonów, bo chciał tam założyć miasto. On zatem to wybrał, a

Koes, ponieważ nie był jeszcze władcą, tylko zwykłym obywatelem,

prosił o tyranię w Mitylenie. Obu ich prośby spełniono, a oni udali się

do obranych miejscowości.

Zdarzyło się, że Dariuszowi przyszła ochota polecić Megabazowi,

aby Pajonów ujarzmił i z ich siedzib w Europie przesiedlił do Azji; a

skłoniła go do tego taka rzecz, której naocznym był świadkiem. Pigres

i Mastyes, Pajończycy, chcieli zostać panami Pajonów. Gdy Dariusz

wrócił do Azji, udali się do Sardes wraz z siostrą, która była rosła i pięk-

na. Tu czekali, aż Dariusz zasiędzie na tronie przed miastem Lidyjczy-

ków*, i uczynili, co następuje. Przystroili siostrę jak tylko mogli naj-

piękniej i posłali ją po wodę. Miała ona na głowie naczynie, prowadziła

konia za cugle, owinięte dokoła ramienia, i przędła len. Gdy niewiasta

Herodot - Dzieje - ks. V-IX.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: