Leszek D�ugosz Z tego, co jest Ballada o "Kim� drugim" Rozmy�lania przy straganie Bez tego przypadku - bez zamiaru - Do rozstrzygni�cia nie stawi� si� pozwani Wi�c mo�e noc� lub w po�udnie Przerwa w nalotach Awaria �wiat�a - Albo na rzek� zapatrzeni Mogli zapragn�� dalej imienia? Bez tego przypadku - bez zamiaru I tak nie wsta�aby z martwych �acina Traktaty znaczy�yby ile znacz� - Bug z Narwi� p�yn��by jak p�ynie Nie odwrotnie Kto g�r�, kto dolin� poszed� Wybra�by inaczej? I te �onkile te� zbyt pi�kne �eby ich kto� nie kupi� Bez tego zamiaru - bez przypadku Mo�e nie by�yby tylko potrzebne Akurat tak Akurat dzi� Na pi�t� po po�udniu (1965) Jakby nas jaki wi�z� przewo�nik Jakby mu �witem - co dla nas noc� Jakby mia� jeszcze l�d by� jaki Na kt�rym stan�� mogliby�my stop� Jakby ta droga mia�a by� jeszcze I chocia� pierwsza jakby nie ostatnia Jakby�my mogli mie� na w�asno�� Cho�by �d�b�o trawy Cho� imi� w�asne Jakby�my jeszcze chcieli ocala� �lady - w twierdzach z kamienia Chroni� Jakby�my sami zapomnieli Ile w nas samych zapomnienia Jakby�my to my mieli znale�� B��d - wci�� nie wyja�niony I cyfry kt�re dodajemy Jakby zd��a�y w niesko�czono�� Jakby nas jaki wi�z� przewo�nik Ubezpieczonych od wszelkich zdarze� D� - w kt�rym nas porzuc� By� przechowalni� jakby baga�u? (1966) Aklamacje duszy w Dolinie Ojcowskiej jesieni� 1994 roku O Bogowie, miliony, miliony szelest�w Ledwie z tchnieniem powietrza - Zielone niedawno jeszcze folwarki Flory A wszystko w ogniu Gore! - Dywany Z wiatrem wiruj� lec� P�omyki, g�ownie, wszystkie mo�liwe I niemo�liwe jesieni ognie, a jeszcze tu W tej okolicy - Na tle tej bieli? Czasem, na mgnienie, po�oga �cichnie Stop-klatka - tak jakby na specjalnych prawach Jaki samob�jca (wybraniec?) z wysoko�ci korony Przywilej mia� pojedynczego umierania? Wi�c spada pojedynczy Po kr�lewsku, majestatycznie Kr�l li�ci - zlata Na oczach �wiata Owidiuszu, do ciebie wo�am - Z wszystkich Teatr�w Natury Dla Metamorfoz Twoich, ten gdyby� m�g� Gdyby� ujrza� Ten by�by Ci godny Ach gdyby� zd��y� Zd�� - Sta� obok, przy mnie, podziel my�l Urzeczon�: gdzie�, kiedy� pi�kniej Przeistacza�a si� jesie�, jak oto - W tej Dolinie? Wyci�gnij r�k�, w w�wozy - z�otem br�zem Spi�em szelestliwe, p�jd�my - Inn� wymy�l, Owidiuszu Now� wymy�l opowie��... Poznaj� widz� - Nie chcesz? C� Ci ta d�o� do-opowie? Dawno niem�odzie�cza Skro� siwa, oko bez �mia�o�ci My�l nieustannie, namolnie to wiedz�ca: "W kt�rej ju� cz�ci - Po kt�rej stronie Metamorfoz Twoich Mieszkam?..." Ile, co Ci ze mnie? Ze mn�? - Addio Owidiuszu �e obaj wiemy - skr�caj! Na moment Ciebie po�yczy�em tylko Z arsena�u poetyki Gdy - nadmiar i ol�nienie A muza nieporadna, bogi i bo�ki wzywa dawne ku dekoracji Nieboraczka nie wie, jak� wobec �wiata mow� Obwo�ywa� zachwyt Wdzi�czno�� jak wyklaska� rytmizowa� - w jakich s�owach? C�, nawyk, stara szko�a. A tak naprawd� Duszo moja, wiesz nie od dzi� (Nie wspominajmy tu o cenie) Po swojemu duszyczko, po swojemu - �piewaj najpro�ciej rado�� w cicho�ci Bo rado�� - tak sta� na dnie doliny, s�ucha� jak strumyk li��mi przykryty, z resztk� srebra uk�ada si� przed zim� Bo to radosna strata - patrze�, jak g�r� w s�onecznym wirowaniu rozsypuje si� na wieczno�� - bogactwo bywszy zam�t lata Bo rado�� - z najskromniejsz� prostot� wiedzy wiedzie� ile trzeba - na lewo zamek, Ska�a. Droga, co na prawo, to do Krakowa szosa (Pod lasem chata jasnookienna, ciep�y piec, herbata) Bo to b�ogos�awiona Chwila - przez chwil� cho�by - pewno�� �e co przed czasem ustanowione - sercem przyj�te. I uciszone. Wi�c nie trud� si� anima mea - Pakuj okrzyki, schowaj aklamacje Zwyczajnie w duchu wyznaj cicho - szczerze: - Pi�knie tej jesieni W Ojcowskiej Dolinie, rozjarzy� nam si� w�a�nie Czasu u�amek - Zaiste nad wyraz... Przenikliwa jest m�dro�� czere�ni Ona z wiosn� z jask�k� w zawody Zrywa si� do lotu W zapami�taniu do pienisto�ci Gdy pora kwitn�� - ona ca�a i wy��cznie Kwitnie Bez niepokoju, podejrzewam Zasypiaj�c - �pi. Bez troski O jako�� pestki o mr�z O narz�dzie ogrodnika (tego naje�d�cy z kosmosu) - Drapie�nik, a przecie� czu�o�� sama Wydrze spod st�p najmniejszemu �d�b�u Wod� i wypije Lecz je�li jaki owad zalotny Dotknie j� Ugnie si� mi�o�nie jak nikt na Ziemi Niczego nikomu nie obiecuje Wi�c znik�d niczego si� nie spodziewa Wiatr gdy uderzy Zniszczy pokolenie Nie skamienieje jak Niobe 1 li�ci nie potarga sama - Nauczy�a si� trwania Metamorphosis - oto co nas ��czy Metamorphosis i troska - przy mnie i we mnie - Oto r�nica Ona si� po prostu spe�nia My chcieliby�my wykorzysta� �ycie * * * To nie jest sztuka w�drowa� do Betlejem Kiedy zap�onie gwiazda noc� I drogi jasny �uk wyznacza - Nie sztuka w �lepym tkwi�c zau�ku I�� do Canossy Gdy umie cesarz poj�� �e wyj�ciem - tylko pokutnicza szata I nie jest kwesti� - na �wiat powraca� rano Kiedy powieki �wiat�em tkni�te Same si� unosz� - Ale jest trudniej trudniej na pewno Nocy jak beton szczelnej Otwarte przeciwstawia� oczy I trwa� z pytaniem: Po co?... Wiosna Trawa - to chor�giewki umar�ych Kt�rymi machaj� do nas rado�nie - Ach tutaj tutaj do nas Widzisz, jakie to wszystko Pewne Proste * * * Jeszcze jak chcie� tak palcem wodzi� Bezpieczn� maj�c szyb� I patrze� jak topnieje napis - Jak oddech w szron zastyga Jak chcie� - tak jeszcze w s�owa wi�za� Z wn�trza kamienia Z gniazda wiatru G�oski wydobyte - D�wi�k jak sypanie piasku S�ysz�c Ach jak nie chcie� jeszcze - Jak si� nie stara� W jak� nie wybiegaj�c przestrze� Jakiego nie dochodz�c kresu Mog�c jeszcze powtarza�: Jeszcze Cho� to jest s�owo jak rozbitek Co po�r�d morza Na chwil� ocalony Do brzegu p�ynie Wiedz�c �e brzegu nie ma Pami�� i Zapominanie Wybaczcie mi, twarze moje wszystkie � Przyjazne i te Nienawistne sobie (Jednak do siebie Nawzajem si� garn�ce) - Na jednym W d� Opadaj�cym statku Nie po�egnane - wybaczcie �e nie s�ysza�y�cie: "�egnajcie" Gdy� "by�y�cie" To tylko i to wszystko Co powiem Rw�ce si� same Niepohamowane gesty - S�owa na przek�r Przymuszone Kolejne �wiaty Urz�dzaj�ce we mnie Kolejne swe zamieszkiwania Wybaczcie - Pami��? - Kt�rej si� zdaje �e jest kr�low� I �e po w�asnym domu, w koronie z�otej Chodzi, naprawd� - Obr�cz Zardzewia�� nosi I w gruncie rzeczy, ach nawet ona S�u�k� jest tylko (nieco krn�brn�) Na pot�niejszym - Dworze Zapominania - Gdzie ponad bram�, w samym zenicie Beznami�tno�ci gwiazda Oboj�tnie trwa Dworzec w Sandomierzu Kt�rzy - w tamten wiecz�r... - I Kt�rzy ile dzi� znacz�? Z pewno�ci� siedem lat temu Na dworcu w Sandomierzu Wieczorem Wypi�em szklank� herbaty Cho� wok� ja�nia�y twarze �adna nie zosta�a Nie rzuci�em si� na� Z obelg� Z poca�unkami Je�li istniej�? - Bez mojej �wiadomo�ci �yj� Bez mego udzia�u I tylko - zn�w oto W d�oni herbata (Przez przypomnienie) Mo�liwo�� trwania im przyznaje Bo - ludzie w ludziach - �yj�c Dla siebie umieraj� Je�li dla siebie - nie zaistnieli (Wi�c - je�li si� nie pokochali?) Pami�� - Przez ile� to przywo�a� Przesz�e i nas samych na nowo nam oddaje (Mo�na by� pewnym - kiedy i z czego Sk�ada si� herbata?) Wi�c Je�li i Ty Panie Nie wzi��e� mnie pod uwag� - Bo�ka Niepami�ci - Bo�ka Niezazdro�ci Ze�lij przynajmniej Obym: Za ka�dym przebudzeniem Rozpoczynaj�c si� od nowa Jak najmniej �a�owa� Obym: Gdy sam dla siebie gubi�c si� I na zawsze (Bez Twojej wiedzy nawet o tym mo�e?) Jak najmniej zazdro�ci� �e po mnie dalej Herbata Ludzie I cho�by, jak nieistotny dzi� - �w (dla mnie) W Sandomierzu dworzec �e po mnie dalej Trwa� mo�e... Z tej m�odo�ci... Z tej m�odo�ci wyszli�my jak z kina - Ekran na wylot ju� przejrzany Dawno si� tli� bez akcji I coraz g�o�niej Jako - jedynie s�uszne wyj�cie Czerwony ponad drzwiami Wzywa� napis: WYJ�CIE Wyszli�my wi�c (tak jak si� cz�sto wychodzi z kina Wzruszaj�c ramionami) Opu�cili�my jak bal Gdy dnieje ju� - a nic z zabawy l tylko w strugach zwi�d�ych dekoracji Podobnie gasn� twarze Opu�cili�my wi�c (tak jak si� nieraz opuszcza bale Bez uczucia szczeg�lnej satysfakcji) I tak ju� pozostanie? - Szczelniej przymkniemy okiennice B�d� herbaty i lektury I b�dzie - coraz klasycznie] Na m�zg futera� - z samej Racji Wdziejemy (S�uszna pora) W przedsionku serca prawdopodobny umie�cimy Napis: Nie przeszkadza� Nawa� pracy M�odo��? Wszak�e wypada mie� swoj� m�odo�� Tego wymaga �ycia obyczaj - Wi�c ustalimy �piewki chor�giewki Zapobiegliwi odpowiedzialni Wobec w�asnego �yciorysu I tylko czasem nie do�� strze�ony Przed lustro wzrok si� wymknie I zapyta: "Co� si� sta�o?..." Tak - Stali�my si� �rednim pokoleniem - Urodzeni kaskaderzy Zostali�my aktorami Przyjacio�om - w podzi�ce Za szklank� herbaty na pustyni Za kube� zimnej wody Gdy zas�u�y g�owa To oczywiste. (W og�le - o czym mowa!) Ale najbardziej Czego si� pewnie nie domy�laj� - �e z ich powodu �e to przez wzgl�d na nich: - Nie Jednak nie - Nie powinienem - Nie mog�... Hamulec i kaganiec. �e z�a nie przysparzam wi�cej Ni� m�g�bym. Wyznajmy szczerze Ni� mia�bym (mam) na to ochot� �e pow�ci�gliwo�� przez nich �wicz� Nie wiem, czy bardziej powstrzymuje mnie Ludzko��, Prawo, Przykazanie z G�ry Czy: Co ja powiem? Jak ja im jutro spojrz� w oczy?... �wiat ani by odgad�, jak dla ich stara� Pr�gierz bywa� mi oszcz�dzany Milczenie ich, lecz jak wymowne Jak mnie ostrzeg�o Przede mn� samym - B�ogos�awcie konfesjona�y Sprzymierze�com owym Ani do uszu by wam przysz�o Ile mniej (dzi�ki komu) S�ucha�y�cie zawstydzaj�cych wyzna�. Przyjacio�om - wdzi�czno�� Za wszystkie po�ytki jakie mam Z ich istnienia - Jawne I kt�rych si� pewnie nigdy nie domy�la Ach, za te zw�aszcza, mo�e nawet O wiele bardziej Ballada o "Kim� Drugim" �e - piek�o to kto� drugi - (ach znamy wiemy) � Widziano nieraz ca�kiem dok�adnie � Jak si� umiera bez tego piek�a Tu na ziemi - Zawsze kto� ...
ZuzkaPOGRZEBACZ